Şubat 1933'un ilk gunlerinde Bursa Ulucami'de toplanan 100 kadar kişi camilerde Turkce ezan okunmasına karşı bir ayaklanma girişiminde bulunurlar Ayaklanma kısa surede bastırılır Ataturk olayın hemen ardından Bursa'ya gider Cekirge yolu uzerinde bulunan bir koşkte akşam yemeği yenildiği sırada bir kişi Ataturke ayaklanmayla ilgili olarak şoyle diyecek olur: Bursa gencliği olayı hemen bastıracaktı, fakat zabıtaya ve adliyeye olan guveninden oturu Ataturk'un hemen konuşmakta olan kişinin sozunu kestiği ve gunumuzde Bursa Nutkudiye anılan konuşmayı yaptığı soylenirYaptığı soylenen konuşma şoyledir :
Turk Genci, devrimlerin ve cumhuriyetin sahibi ve bekcisidir Bunların gereğine, doğruluğuna herkesten cok inanmıştır Yonetim bicimini ve devrimleri benimsemiştir Bunları gucsuz duşurecek en kucuk ya da en buyuk bir kıpırtı ve bir davranış duydu mu, Bu ulkenin polisi vardır, jandarması vardır, ordusu vardır, adalet orgutu vardırdemeyecektir Elle, taşla, sopa ve silahla; nesi varsa onunla kendi yapıtını koruyacaktır
Bu konuşmayla ilgili olarak Prof Dr Ahmet Taner Kışlalı, Kemalizm, Laiklik ve Demokrasiadlı kitabında şu yorumu yorumu yapar: Tarihte bu sozleri soyleyebilen bir başka devrimci cıkmış mıdır ? Başında bulunduğu devletin bile 'zaaf' icinde olabileceğini duşunen, geleceğin siyasal iktidarlarından kuşkulanabilen, ama gencliğe boylesine 'sınırsız' bir guven besleyen, boylesine 'cek' veren, gencliği boylesine 'son care' olarak goren bir devrimci yoktur! Ve Ataturk, hem gelecek iktidarlar hem de genclik konusunda yanılmamıştır
Nutuk Uzerinde Yapılan Tartışmalar
Farklı goruşlere sahip kaynaklar bu nutkun gercek olamayacağını iddia etmişlerdir Bunu savunanların genel tezi Ataturk'un gencleri anarşiye teşvik etmesinin hicbir mantığı olmadığıyonundedir
Falih Rıfkı Atay 1967′de cumhuriyet savcılığında Bursa nutku diye Ataturkun soylediği bir nutuk yoktur Bursa gazetecisinin yazdıkları kulak rivayetleridir Ataturk son derece nizamcı ve devlet otoritecisi idi Memlekette anarşi havası yaratmak kastı vardır Ataturk bu kasta alet edilmek istenmiştir ifadesini vermiştir
1975 yılında Cafer Tanrıverdi tarafından yazılı metin olarak halka dağıtıldı Bursa Nutku, bu defa savcılığa verilmekle kalmadı; ağır cezalık oldu Kayseri 2 Ağır Ceza Mahkemesi tarafından yurutulen davada, bilirkişiye başvuruldu Donemin Turk Tarih Kurumu Başkanı Enver Ziya Karal ve Oğretim Uyesi Sami N Ozerdim mahkemeye Bursa Nutku metninin Ataturk'e ait olduğuna dair goruş ve belge sundular Mahkeme de, sadece bu bilirkişilerin goruşu paralelinde karar aldı
Daha sonra Turk Tarih Kurumu Yonetim Kurulunun 24 Ekim 1966 tarihli toplantısında Bornova Asliye Hukuk Hakimliğinin 2791966 tarih ve 1966338 sayılı yazısı ve bu yazıya ekli Ataturkun Bursa Nutku ile ilgili sozlerin uzerine gerekli incelemeler yapılır Bu incelemeler sonunda bu sozlerin Ataturkun 1933 Şubatında Bursada yaptığı konuşmadan mealen alınmak suretiyle ceşitli tarihlerde basılmış olduğu kanaatine oybirliği ile varılır
Turk Genci, devrimlerin ve cumhuriyetin sahibi ve bekcisidir Bunların gereğine, doğruluğuna herkesten cok inanmıştır Yonetim bicimini ve devrimleri benimsemiştir Bunları gucsuz duşurecek en kucuk ya da en buyuk bir kıpırtı ve bir davranış duydu mu, Bu ulkenin polisi vardır, jandarması vardır, ordusu vardır, adalet orgutu vardırdemeyecektir Elle, taşla, sopa ve silahla; nesi varsa onunla kendi yapıtını koruyacaktır
Bu konuşmayla ilgili olarak Prof Dr Ahmet Taner Kışlalı, Kemalizm, Laiklik ve Demokrasiadlı kitabında şu yorumu yorumu yapar: Tarihte bu sozleri soyleyebilen bir başka devrimci cıkmış mıdır ? Başında bulunduğu devletin bile 'zaaf' icinde olabileceğini duşunen, geleceğin siyasal iktidarlarından kuşkulanabilen, ama gencliğe boylesine 'sınırsız' bir guven besleyen, boylesine 'cek' veren, gencliği boylesine 'son care' olarak goren bir devrimci yoktur! Ve Ataturk, hem gelecek iktidarlar hem de genclik konusunda yanılmamıştır
Nutuk Uzerinde Yapılan Tartışmalar
Farklı goruşlere sahip kaynaklar bu nutkun gercek olamayacağını iddia etmişlerdir Bunu savunanların genel tezi Ataturk'un gencleri anarşiye teşvik etmesinin hicbir mantığı olmadığıyonundedir
Falih Rıfkı Atay 1967′de cumhuriyet savcılığında Bursa nutku diye Ataturkun soylediği bir nutuk yoktur Bursa gazetecisinin yazdıkları kulak rivayetleridir Ataturk son derece nizamcı ve devlet otoritecisi idi Memlekette anarşi havası yaratmak kastı vardır Ataturk bu kasta alet edilmek istenmiştir ifadesini vermiştir
1975 yılında Cafer Tanrıverdi tarafından yazılı metin olarak halka dağıtıldı Bursa Nutku, bu defa savcılığa verilmekle kalmadı; ağır cezalık oldu Kayseri 2 Ağır Ceza Mahkemesi tarafından yurutulen davada, bilirkişiye başvuruldu Donemin Turk Tarih Kurumu Başkanı Enver Ziya Karal ve Oğretim Uyesi Sami N Ozerdim mahkemeye Bursa Nutku metninin Ataturk'e ait olduğuna dair goruş ve belge sundular Mahkeme de, sadece bu bilirkişilerin goruşu paralelinde karar aldı
Daha sonra Turk Tarih Kurumu Yonetim Kurulunun 24 Ekim 1966 tarihli toplantısında Bornova Asliye Hukuk Hakimliğinin 2791966 tarih ve 1966338 sayılı yazısı ve bu yazıya ekli Ataturkun Bursa Nutku ile ilgili sozlerin uzerine gerekli incelemeler yapılır Bu incelemeler sonunda bu sozlerin Ataturkun 1933 Şubatında Bursada yaptığı konuşmadan mealen alınmak suretiyle ceşitli tarihlerde basılmış olduğu kanaatine oybirliği ile varılır