Ataturk un Olculerde Yaptığı Yenilik
Mustaf Kemal in Uzunluk Olculerinde Yaptığı Yenilikler
Osmanlı doneminde 60 cm veya 65cm uzunluğa eşit olan endaze, parmak ucundan omuza kadar uzunluğu ifade eden ve ortalama 75,8 cm kabul edilen arşın ile adım, ayak, kulac gibi uzunluk olculeri kullanılıyordu39 Bu olculer standart olculer değildi Hele adım, ayak, kulac gibi olculerle sıhhatli bir iş yapmak hic mumkun değildi Bunların yerine 26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı kanunla modern dunyanın kullandığı metre sistemi kabul edilmiştir Artık uzunluk olcumu milimetre, santimetre, desimetre, metre, dekametre, hektometre, kilometre ile ifade edilecektir
Ağırlık olculerine gelince bu gurubun temel birimi dirhem idi Dirhem Mısırda 3,0889 gram, İstanbulda 3207 gram idi 400 dirhem bir okkayı oluşturuyordu İstanbul icin bir okka 1,282 gram ağırlığı ifade etmekte idi Diğer şehirlerde okkada kucuk farklılıklar gorulebiliyordu Okka yerine vakiyye ve kıyye tabirleri de kullanılıyordu 44 okka bir kantarı, 4 kantar da bir cekiyi ifade etmekte idi ki, bu hesaba gore, 1 kantar 56,408, 1 ceki de 225,632 kilograma karşılık geliyordu Ancak sonradan 195 okka yani 250 kilogram 1 ceki denildi Bir başka ağırlık olcusu olan batman ise aynı zamanda yuzey olcusu olarak da kullanılmış, farklı ulkelerde farklı zamanlarda farklı standartları ifade etmiştir Altın ve kıymetli taşların olcumunde kullanılan temel birim ise de kırattır Kıratın alt ve ust birimleri ve bunların birbirlerine oranları şu şekildedir 1 37 (Bir tam uc bolu yedi) dirhem bir miskali oluşturur Miskalin 14une denk, dengin 14une kırat, kıratın 14une buğday, buğdayın 14une fitil, fitilin 1 2sine nakir, nakirin 12sine kıtmir, kıtmirin 12sine zerre denilirdi
1782 sayılı kanun ağırlık olculerinde de batı standartlarını hakim kılmıştır Artık ulke icinde ve dışındaki alışverişlerde miligramdan tona kadar uzanan modern dunyanın olcu sistemi esas alınacaktır Kuyumculukta ise yeni şekli ile 2 desigram ağırlığa tekabul eden kırat da kullanılabilecektir
Mustaf Kemal in Uzunluk Olculerinde Yaptığı Yenilikler
Osmanlı doneminde 60 cm veya 65cm uzunluğa eşit olan endaze, parmak ucundan omuza kadar uzunluğu ifade eden ve ortalama 75,8 cm kabul edilen arşın ile adım, ayak, kulac gibi uzunluk olculeri kullanılıyordu39 Bu olculer standart olculer değildi Hele adım, ayak, kulac gibi olculerle sıhhatli bir iş yapmak hic mumkun değildi Bunların yerine 26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı kanunla modern dunyanın kullandığı metre sistemi kabul edilmiştir Artık uzunluk olcumu milimetre, santimetre, desimetre, metre, dekametre, hektometre, kilometre ile ifade edilecektir
Ağırlık olculerine gelince bu gurubun temel birimi dirhem idi Dirhem Mısırda 3,0889 gram, İstanbulda 3207 gram idi 400 dirhem bir okkayı oluşturuyordu İstanbul icin bir okka 1,282 gram ağırlığı ifade etmekte idi Diğer şehirlerde okkada kucuk farklılıklar gorulebiliyordu Okka yerine vakiyye ve kıyye tabirleri de kullanılıyordu 44 okka bir kantarı, 4 kantar da bir cekiyi ifade etmekte idi ki, bu hesaba gore, 1 kantar 56,408, 1 ceki de 225,632 kilograma karşılık geliyordu Ancak sonradan 195 okka yani 250 kilogram 1 ceki denildi Bir başka ağırlık olcusu olan batman ise aynı zamanda yuzey olcusu olarak da kullanılmış, farklı ulkelerde farklı zamanlarda farklı standartları ifade etmiştir Altın ve kıymetli taşların olcumunde kullanılan temel birim ise de kırattır Kıratın alt ve ust birimleri ve bunların birbirlerine oranları şu şekildedir 1 37 (Bir tam uc bolu yedi) dirhem bir miskali oluşturur Miskalin 14une denk, dengin 14une kırat, kıratın 14une buğday, buğdayın 14une fitil, fitilin 1 2sine nakir, nakirin 12sine kıtmir, kıtmirin 12sine zerre denilirdi
1782 sayılı kanun ağırlık olculerinde de batı standartlarını hakim kılmıştır Artık ulke icinde ve dışındaki alışverişlerde miligramdan tona kadar uzanan modern dunyanın olcu sistemi esas alınacaktır Kuyumculukta ise yeni şekli ile 2 desigram ağırlığa tekabul eden kırat da kullanılabilecektir