Ay, Ayın Özellikleri Nedir,Ay Olmasaydı Ne Olurdu?
Ay ve Özellikleri Ay Nedir
Ay dünyamızın 1/50′si kadardır. Bu sebeple Ay’da yerçekimi azdır(dünyadakinin 1/6′sı kadardır)
Ayda Atmosfer yoktur Bunun sonucunda
Hava ve Su yoktur
Meteorolojik olay (iklim) görülmez
Meteorlar doğrudan ay yüzeyine düşer Sonuçta büyük krater çukurlukları oluşmuştur
Günlük Sıcaklık farkı fazladır Bu sebeple Mekanik çözülme fazladır
Canlı hayatı yoktur
İç ısısını kaybetmiştir Bundan dolayı volkanik olay görülmez
Ay günü
Dünyadaki herhangi bir meridyenin ard arda iki kez Ay’ın karşısından geçinceye kadar geçen süredir. Bu süre 24 Saat 50 dakikadır.
Güneş Günü 24 Saattir
Ay günü ile güneş günü arasındaki zaman farkından dolayı bir yerde Ay her Gün bir önceki Güne göre daha geç gözlenir ve gel-git olayı daha geç oluşur.
Ay’ın aydınlık yüzünün dünyadan görünüşünde bir ay boyunca meydana gelen değişikliklerdir. Yeniay ve dolunay evrelerinde büyük gel-git yaşanır. Sebebi dünya ay ve güneşin aynı doğrultuda olmasıdır. İlk ve son dördünde ise küçük gel-git yaşanır.
Güneş tutulması Ay’ın Güneş ile Dünya arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir. Tutulmanın olabilmesi için Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesiyle Dünyanın Güneş etrafındaki yörüngesinin kesişim yerlerini belirleyen düğüm noktalarında veya bu noktalar civarında (Yeniay safhasında) bulunması gerekir.
Bilindiği üzere bir yıl içerisinde Ay Dünya etrafında 12 kez dolanır. Dolayısıyla eğer Ay’ın yörünge düzlemi Dünya’nınkiyle çakışık olsaydı bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelebilirdi. Fakat durum böyle değildir. Ay’ın ve Dünya’nın yörüngeleri arasında 5°’lik bir Açı vardır. Yörüngelerdeki bu konum nedeniyle Güneş Ay ve Dünya’ın aynı çizgi üzerinde olmaları çok sık karşılaşılan bir durum değildir. Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşması engellenmiş olur. Nitekim bir yılda en az iki en çok beş Güneş tutulması meydana gelebilir. Bu tutulmaların da az bir bölümü Tam Güneş Tutulması’dır. Ayrıca Tam Güneş Tutulması Dünya üzerinde tam gölgenin düştüğü çok dar bir bölgeden izlenebilir. Bu da Tam Güneş Tutulması’nın belli bir bölgeden görülme sıklığını çok azaltır. Örneğin 11 Ağustos 1999′dakinden sonra ilk Tam Güneş Tutulması 21 Haziran 2001 tarihinde oldu ve Türkiye’den izlenemedi. Yurdumuzdan izlenebilecek bir sonraki Tam Güneş Tutulması ancak 29 Mart 2006′da gerçekleşecek .
Ay dünya etrafındaki yörüngesini tamamlarken dünyanın güneş ve ay arasında kalmasına neden olabilir. Bu durumda ay yüzeyine düşen güneş ışınları dünya tarafından engellenmiş olur. Karanlıkta kalan ay kısa süreli de olsa dünyadan gözlenemez bu olaya ay tutulması adı verilir. Bulutsuz bir gecede çıplak gözle rahatlıkla fark edilebilen bu olay güneş tutulmasına göre dünya yüzeyinde daha geniş bir alandan gözlenebilir. Ay tutulmasının dünya yüzeyinden gözlenebildiği alan dünyanın yarısından 24º kadar fazladır.
Ay’ın Özellikleri
Ay diğer gezegenler gibi rotar yapmaz. Onun kendine özel halleri vardır. Bir turu esnasında yeni ay ve dolunay zamanları vardır. Yeni ay olduğu burcun karşıtında 14 gün sonra dolunay olur.
Yeni Ay
(İlk yarı dolunaya kadar)
Enerji potansiyelinin Pozitif olarak arttığı verimli bir zamandır. Bu dönemde hastalıklar kolay şifa bulur. Damarlarda kan çoğalır Canlıların vücudu güçlenir. Hücre artışı çoğalır. Dikilen Bitkiler iyi gelişir. Kekler börekler iyi kabarır ve lezzetli olur. Bu süreçte başlanan işler iyi gider verimli olur. Ayrıca insanların zekaları artar. Vücudumuzun bioritmi ile de ilgilidir. Duygu potansiyelimiz güçlenir. Bu yönden kendimizi iyi hissederiz.
Avlanan hayvanlar daha rahat muhafaza edilebildiği için avcılar genellikle yeni ay dönemlerini tercih ederler.
Dolunay
Enerji potansiyeli çok yüksektir fakat bu kez Negatif yönde. Ay’ın insan üzerindeki güçlü çekim kuvveti vücuttaki Sıvı miktarının çoğalmasına yol açar. Bu durum bedensel ve ruhsal değişikliklere zemin hazırlar.
Duygu taşkınlıkları kavgalar cinayetler çoğalır. Yangın çıkmasında tecavüz olaylarında artış görülür. İntiharların çoğu bu dönemde gerçekleşir. Kanamalar artar. Bu zamanda yapılan Ameliyatlar çok kanamalı olur. Hastalıkların iyileşmesi uzar.
Ayın ikinci yarısında damarlardaki kan azalır büyüme ve gelişme yavaşlar. Hasta olanların bedenleri zayıflayacağından şikayetler artar. İnsan zekasında düşüş görülür. Bu dönemde dikilen bitkiler ya kurur veya büyümesi yavaş olur.Dolunay zamanları saç tırnak sakal kesmek için uygun zamanlardır.
Ay Tutulması
Özel bir durumdur. Bulunduğu burç ve evle ilgili konularda değişiklik getirir. Bir yıldızla kavuşum veya zıt durumda ise önemlidir.
Hangi burçta tutulmuşsa o burçtan olan kişiler üzerinde etkili olur. Mutlaka sıkıntı getirdiği söylenemez. Ancak yeniliklere ve değişikliğe kapalı olanları zorlar.
Ay Olmasaydı Ne Olurdu
Ay olmasaydı ne olurdu? Bu durum Dünya’ya iklimlere yeryüzünde yaşayan milyonlarca tür canlıya nasıl tesir ederdi? Ay mevcut kütlesinden daha büyük veya küçük olsaydı neler olurdu? Dünya’nın yörüngesine rastgele girivermiş bir kütle midir Ay
Soruları daha da artırmak mümkün. Maine Üniversitesi’nden (ABD) Astronom Neil F. Comins Ay’ın olmaması durumunda insanları nasıl bir senaryonun beklediğini yazdığı kitapta anlatmıştır.1 Comins’e göre Dünya’nın kâinatta hayatı idame ettirmeye müsait tek ortam olmasının (günümüz verileri ışığında) milyonlarca sebebinden biri de Dünya-Ay arasındaki hassas denge münasebetidir. Kâinatta hiçbir hâdise tesadüfen meydana gelmediği gibi “Güneş ve Ay bir hesap iledir.”2 ilâhî beyanıyla tavsif edilen Ay bir denge unsuru olarak var edilmiştir. Bu denge o kadar hassastır ki Ay olmasaydı “Dünya’da sebepler plânında hayat da olmazdı.” denebilir.
Atmosferi olmayan üzeri kraterlerle kaplı toz ve kayalarla dolu bir küre parçası olan Ay Dünya’nın tek uydusudur. Ay’ın yarıçapı Dünya’nın yarıçapının yaklaşık dörtte biri; Hacmi Dünya’nın Hacminin yaklaşık ellide biri; kütlesi ise Dünya’nın kütlesinin yaklaşık seksen birde biri kadardır. Ay Dünya’nın merkezinden yaklaşık 385.000 km uzaklıkta bulunmakta ve Dünya etrafındaki bir dönüşünü 295 Gündetamamlamaktadır. Yaratılışı tam olarak aydınlatılmış olmasa da hâlihazırda en geçerli nazariyeye göre astronomların Theia ismini verdikleri Dünya’dan on kat daha hafif başka bir gezegen Dünya’ya çarpmış ve bu çarpışmada Theia’nın bir bölümü kopup uzaya fırlamıştır. Uzamış ve şeklini büyük ölçüde yitirmiş olan bu kütle Dünya’nın çevresini dolandıktan sonra tekrar Dünya’ya çarpmıştır.
Bu çarpışmada Theia’nın demirden çekirdeği Dünya’nın merkezine çökelirken mantosundaki hafif kayalar da uzaya saçılmıştır. zaman içinde bu kaya parçaları birbirleriyle kaynaşarak Ay’ı oluşturmuştur. Ay önce Dünya’dan yalnızca 22.000 kilometre uzaklıkta bir yörüngeye oturmuş; zaman içinde bu yörünge genişleyerek günümüzdeki ortalama 385.000 km’lik yarıçapa ulaşmıştır.
Ay’ın Dünya üzerindeki en büyük tesiri med-cezir hâdisesidir. “Evrensel çekim” prensibi kâinattaki herhangi iki kütlenin birbirini çektiğini bu çekme kuvvetinin Maddelerin kütleleriyle doğru aralarındaki mesafenin karesiyle ters orantılı olduğunu ifade eder. Dünya ile Ay arasındaki çekim kuvveti Suyla kara arasındaki adhezyon (Birbirine temas eden farklı maddeler arasındaki çekim kuvveti. Bardaktaki Suyuboşalttığımızda bir miktarının bardakta kalması buna bir örnektir.) kuvvetinin nispî olarak zayıf olması sebebiyle dünyadaki Okyanus ve denizlerin kabarmasına veya alçalmasına vasıta olur. Bu hâdiseye “med-cezir” (gel-git) denir ve Ay’ın konumuna göre med (kabarma) veya cezir (alçalma çekilme) hâdiseleri gözlenir. Dünya’daki med-cezir hâdiselerinin üçte biri Güneş geri kalanı ise Ay’ın çekim kuvveti sebebiyle yaratılmaktadır.
Ay med-cezir hâdisesinden dolayı Dünya’dan her yıl yaklaşık 4 cm uzaklaşmaktadır.5 Bu uzaklaşma ile beraber Dünya-Ay sisteminin açısal momentumunun korunması için Dünya’nın kendi etrafındaki dönme süresinin (1 gün) yılda 0.02 milisaniye uzadığı tespit edilmiştir.6 Şu an yaklaşık 24 Saat olan Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönme süresinin Ay ilk yaratıldığında 8 saat olduğu arada geçen süre zarfında günlerin uzayarak şimdiki hâline geldiği belirlenmiştir. Ay yaratılmasaydı Dünya üzerinde med-cezir hâdisesinin meydana gelmemesinden dolayı 1 Gün yaklaşık yine sekiz saat olurdu ki bu da Dünya’nın 3 kat daha hızlı dönmesi demektir. Bir gezegenin kendi ekseni etrafında daha hızlı dönmesi yüzeyindeki rüzgârların daha şiddetli esmesine yol açabilir. Meselâ kendi etrafında çok hızlı dönen Jüpiter ve Satürn’ün bir gününün yaklaşık 10 saat olduğu bu sebeple yüzeylerinde doğu-batı doğrultusunda Saattehızı 500 km’ye varan sert rüzgârların estiği bilinmektedir. Bu gezegenlerin atmosferlerinde ve dönme yönlerinde bu şiddetli rüzgârların yol açtığı toz bulutları dünyadan teleskoplarla görülebilmektedir.
Jüpiter’in Hubble Uzay Teleskopu ile çekilmiş yukarıdaki fotoğrafında görülen siyah nokta en yakınında dolanan uydusu Io’nun gölgesidir. Jüpiter 10 saatte bir dönüşünü tamamladıkça atmosferini de beraberinde sürükler. Sürüklenen atmosferle doğu-batı doğrultusunda rüzgârlar oluşturulur. Fotoğraftaki koyu ve beyaz sarımlar Jüpiter üzerindeki rüzgârların istikametini göstermektedir.
Ay olmasaydı Dünya’nın daha hızlı dönmesinden dolayı Hava kara ve denizler arasındaki ısı değişimi daha hızlı olurdu ve yeryüzünde doğu-batı doğrultusunda saatteki hızı yaklaşık 160 km olan kasırgalar eserdi. Bu da başta insan olmak üzere kompleks yapıda olan Canlıların yaşamasına sebepler açısından elverişsiz şartların meydana gelmesi demektir. Meselâ konuşma ve dinleme gibi temel beşerî faaliyetler de gerçekleşemeyebilirdi. Bir gün sekiz saat olacağı için başta insan olmak üzere bazı canlıların biyolojikSaatleri ile gün Saati arasındaki farktan dolayı hayat karmaşık bir vaziyet alacak ve birtakım biyolojik dengesizlikler yavaş yavaş belirecekti. Ay olmasa idi kabarma hâdisesi düşük olacak ve deniz canlıları için uygun bir ortam meydana gelemeyebilecekti.1
Ay Dünya’nın dönme ekseninin 235 derece açıda dengelenmesinde de rol almaktadır. Dünya’nın bu eğikliğinin mevsimlerin meydana gelmesine eğiklik açısının kutupların ve Ekvator’un dengeli miktarda güneş ışığı almasına vesile olduğu böylece Dünya’da hayatın devam etmesine uygun iklim şartlarının oluşturulduğu bilinmektedir. 7
Ay’ın Dünya üzerindeki bir başka tesiri de Güne’ten gelen ışığı yansıtarak Dünya’nın 02 ºC ısınmasına sebep olmasıdır.8 Ayrıca Ay uzay boşluğunda gezen göktaşlarına karşı bir kalkan vazifesi gördüğünden yokluğunda Dünya yüzeyine daha fazla göktaşı düşebilirdi.
Uzaydan gelen kozmik ışınların çoğu Dünya’ya giydirilen manyetik alan tarafından zararsız hâle getirilmektedir. Çok azı da Dünya’ya ulaşıp Atmosferdeki ve yeryüzündeki kimyevî hâdiselerin meydana gelmesinde rol oynamaktadır. Ay olmasaydı Dünya ile birlikte merkezi de hızlı dönecekti. Dünya’nın merkezinde hızlı dönen Sıvı dış çekirdek sebebiyle manyetik alan da daha kuvvetli olacaktı. Bu durumda hem Atmosferin yapısında değişiklikler meydana gelecek hem de bazı bakteriler ve manyetik alanıkullanarak yön bulan deniz kaplumbağaları som balıkları yılan balıkları güvercinler göçmen kuşlar gibi birçok Canlı menfî tesir görecek ve çeşitli Ekosistemler bugünkünden çok daha farklı olacaktı.
Bilindiği gibi Ay Güne’le birlikte insanlık tarihi boyunca bir takvim olarak kullanılmıştır. Yüce kitabımız Kur’ân’ı Kerîm “hem de yılların sayısını ve hesabı bilesiniz ”9 İlâhî beyanıyla Güneş ve Ay’ın bu hizmetine dikkatimizi çeker:
Ay bağlandığı gezegene nispetle bilinen en büyük uydudur (Dünya kütlesinin % 123′ü kadar bir kütleye sahiptir)4 ve bu büyüklük daha önce de belirtildiği gibi Dünya’nın hassas dengesinin meydana getirilmesinde veya hayatın yeryüzünde tesis edilmesinde kritik bir öneme sahiptir. Dünya üzerindeki tesirleri incelendiğinde Ay’ın hayatımız için özel olarak yaratıldığı görülecektir. Ay’ın bu ayrıcalığına yine Kur’ân’ı Kerîm dikkatimizi şöyle çekiyor: O Güne’i ve Ay’ı da ince birer hesap ölçüsü kıldı 10
Netice itibariyle Ay’ın “Gökyüzünü yükseltip ona bir nizam ve ölçü veren”11 tarafından ince bir hesap ile nice hikmet ve faydalar yüklenerek insanlığın hizmetine sunulduğu anlaşılmaktadır
Alıntı
Ay ve Özellikleri Ay Nedir
Ay dünyamızın 1/50′si kadardır. Bu sebeple Ay’da yerçekimi azdır(dünyadakinin 1/6′sı kadardır)
Ayda Atmosfer yoktur Bunun sonucunda
Hava ve Su yoktur
Meteorolojik olay (iklim) görülmez
Meteorlar doğrudan ay yüzeyine düşer Sonuçta büyük krater çukurlukları oluşmuştur
Günlük Sıcaklık farkı fazladır Bu sebeple Mekanik çözülme fazladır
Canlı hayatı yoktur
İç ısısını kaybetmiştir Bundan dolayı volkanik olay görülmez
Ay günü
Dünyadaki herhangi bir meridyenin ard arda iki kez Ay’ın karşısından geçinceye kadar geçen süredir. Bu süre 24 Saat 50 dakikadır.
Güneş Günü 24 Saattir
Ay günü ile güneş günü arasındaki zaman farkından dolayı bir yerde Ay her Gün bir önceki Güne göre daha geç gözlenir ve gel-git olayı daha geç oluşur.
Ay’ın aydınlık yüzünün dünyadan görünüşünde bir ay boyunca meydana gelen değişikliklerdir. Yeniay ve dolunay evrelerinde büyük gel-git yaşanır. Sebebi dünya ay ve güneşin aynı doğrultuda olmasıdır. İlk ve son dördünde ise küçük gel-git yaşanır.
Güneş tutulması Ay’ın Güneş ile Dünya arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir. Tutulmanın olabilmesi için Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesiyle Dünyanın Güneş etrafındaki yörüngesinin kesişim yerlerini belirleyen düğüm noktalarında veya bu noktalar civarında (Yeniay safhasında) bulunması gerekir.
Bilindiği üzere bir yıl içerisinde Ay Dünya etrafında 12 kez dolanır. Dolayısıyla eğer Ay’ın yörünge düzlemi Dünya’nınkiyle çakışık olsaydı bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelebilirdi. Fakat durum böyle değildir. Ay’ın ve Dünya’nın yörüngeleri arasında 5°’lik bir Açı vardır. Yörüngelerdeki bu konum nedeniyle Güneş Ay ve Dünya’ın aynı çizgi üzerinde olmaları çok sık karşılaşılan bir durum değildir. Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşması engellenmiş olur. Nitekim bir yılda en az iki en çok beş Güneş tutulması meydana gelebilir. Bu tutulmaların da az bir bölümü Tam Güneş Tutulması’dır. Ayrıca Tam Güneş Tutulması Dünya üzerinde tam gölgenin düştüğü çok dar bir bölgeden izlenebilir. Bu da Tam Güneş Tutulması’nın belli bir bölgeden görülme sıklığını çok azaltır. Örneğin 11 Ağustos 1999′dakinden sonra ilk Tam Güneş Tutulması 21 Haziran 2001 tarihinde oldu ve Türkiye’den izlenemedi. Yurdumuzdan izlenebilecek bir sonraki Tam Güneş Tutulması ancak 29 Mart 2006′da gerçekleşecek .
Ay dünya etrafındaki yörüngesini tamamlarken dünyanın güneş ve ay arasında kalmasına neden olabilir. Bu durumda ay yüzeyine düşen güneş ışınları dünya tarafından engellenmiş olur. Karanlıkta kalan ay kısa süreli de olsa dünyadan gözlenemez bu olaya ay tutulması adı verilir. Bulutsuz bir gecede çıplak gözle rahatlıkla fark edilebilen bu olay güneş tutulmasına göre dünya yüzeyinde daha geniş bir alandan gözlenebilir. Ay tutulmasının dünya yüzeyinden gözlenebildiği alan dünyanın yarısından 24º kadar fazladır.
Ay’ın Özellikleri
Ay diğer gezegenler gibi rotar yapmaz. Onun kendine özel halleri vardır. Bir turu esnasında yeni ay ve dolunay zamanları vardır. Yeni ay olduğu burcun karşıtında 14 gün sonra dolunay olur.
Yeni Ay
(İlk yarı dolunaya kadar)
Enerji potansiyelinin Pozitif olarak arttığı verimli bir zamandır. Bu dönemde hastalıklar kolay şifa bulur. Damarlarda kan çoğalır Canlıların vücudu güçlenir. Hücre artışı çoğalır. Dikilen Bitkiler iyi gelişir. Kekler börekler iyi kabarır ve lezzetli olur. Bu süreçte başlanan işler iyi gider verimli olur. Ayrıca insanların zekaları artar. Vücudumuzun bioritmi ile de ilgilidir. Duygu potansiyelimiz güçlenir. Bu yönden kendimizi iyi hissederiz.
Avlanan hayvanlar daha rahat muhafaza edilebildiği için avcılar genellikle yeni ay dönemlerini tercih ederler.
Dolunay
Enerji potansiyeli çok yüksektir fakat bu kez Negatif yönde. Ay’ın insan üzerindeki güçlü çekim kuvveti vücuttaki Sıvı miktarının çoğalmasına yol açar. Bu durum bedensel ve ruhsal değişikliklere zemin hazırlar.
Duygu taşkınlıkları kavgalar cinayetler çoğalır. Yangın çıkmasında tecavüz olaylarında artış görülür. İntiharların çoğu bu dönemde gerçekleşir. Kanamalar artar. Bu zamanda yapılan Ameliyatlar çok kanamalı olur. Hastalıkların iyileşmesi uzar.
Ayın ikinci yarısında damarlardaki kan azalır büyüme ve gelişme yavaşlar. Hasta olanların bedenleri zayıflayacağından şikayetler artar. İnsan zekasında düşüş görülür. Bu dönemde dikilen bitkiler ya kurur veya büyümesi yavaş olur.Dolunay zamanları saç tırnak sakal kesmek için uygun zamanlardır.
Ay Tutulması
Özel bir durumdur. Bulunduğu burç ve evle ilgili konularda değişiklik getirir. Bir yıldızla kavuşum veya zıt durumda ise önemlidir.
Hangi burçta tutulmuşsa o burçtan olan kişiler üzerinde etkili olur. Mutlaka sıkıntı getirdiği söylenemez. Ancak yeniliklere ve değişikliğe kapalı olanları zorlar.
Ay Olmasaydı Ne Olurdu
Ay olmasaydı ne olurdu? Bu durum Dünya’ya iklimlere yeryüzünde yaşayan milyonlarca tür canlıya nasıl tesir ederdi? Ay mevcut kütlesinden daha büyük veya küçük olsaydı neler olurdu? Dünya’nın yörüngesine rastgele girivermiş bir kütle midir Ay
Soruları daha da artırmak mümkün. Maine Üniversitesi’nden (ABD) Astronom Neil F. Comins Ay’ın olmaması durumunda insanları nasıl bir senaryonun beklediğini yazdığı kitapta anlatmıştır.1 Comins’e göre Dünya’nın kâinatta hayatı idame ettirmeye müsait tek ortam olmasının (günümüz verileri ışığında) milyonlarca sebebinden biri de Dünya-Ay arasındaki hassas denge münasebetidir. Kâinatta hiçbir hâdise tesadüfen meydana gelmediği gibi “Güneş ve Ay bir hesap iledir.”2 ilâhî beyanıyla tavsif edilen Ay bir denge unsuru olarak var edilmiştir. Bu denge o kadar hassastır ki Ay olmasaydı “Dünya’da sebepler plânında hayat da olmazdı.” denebilir.
Atmosferi olmayan üzeri kraterlerle kaplı toz ve kayalarla dolu bir küre parçası olan Ay Dünya’nın tek uydusudur. Ay’ın yarıçapı Dünya’nın yarıçapının yaklaşık dörtte biri; Hacmi Dünya’nın Hacminin yaklaşık ellide biri; kütlesi ise Dünya’nın kütlesinin yaklaşık seksen birde biri kadardır. Ay Dünya’nın merkezinden yaklaşık 385.000 km uzaklıkta bulunmakta ve Dünya etrafındaki bir dönüşünü 295 Gündetamamlamaktadır. Yaratılışı tam olarak aydınlatılmış olmasa da hâlihazırda en geçerli nazariyeye göre astronomların Theia ismini verdikleri Dünya’dan on kat daha hafif başka bir gezegen Dünya’ya çarpmış ve bu çarpışmada Theia’nın bir bölümü kopup uzaya fırlamıştır. Uzamış ve şeklini büyük ölçüde yitirmiş olan bu kütle Dünya’nın çevresini dolandıktan sonra tekrar Dünya’ya çarpmıştır.
Bu çarpışmada Theia’nın demirden çekirdeği Dünya’nın merkezine çökelirken mantosundaki hafif kayalar da uzaya saçılmıştır. zaman içinde bu kaya parçaları birbirleriyle kaynaşarak Ay’ı oluşturmuştur. Ay önce Dünya’dan yalnızca 22.000 kilometre uzaklıkta bir yörüngeye oturmuş; zaman içinde bu yörünge genişleyerek günümüzdeki ortalama 385.000 km’lik yarıçapa ulaşmıştır.
Ay’ın Dünya üzerindeki en büyük tesiri med-cezir hâdisesidir. “Evrensel çekim” prensibi kâinattaki herhangi iki kütlenin birbirini çektiğini bu çekme kuvvetinin Maddelerin kütleleriyle doğru aralarındaki mesafenin karesiyle ters orantılı olduğunu ifade eder. Dünya ile Ay arasındaki çekim kuvveti Suyla kara arasındaki adhezyon (Birbirine temas eden farklı maddeler arasındaki çekim kuvveti. Bardaktaki Suyuboşalttığımızda bir miktarının bardakta kalması buna bir örnektir.) kuvvetinin nispî olarak zayıf olması sebebiyle dünyadaki Okyanus ve denizlerin kabarmasına veya alçalmasına vasıta olur. Bu hâdiseye “med-cezir” (gel-git) denir ve Ay’ın konumuna göre med (kabarma) veya cezir (alçalma çekilme) hâdiseleri gözlenir. Dünya’daki med-cezir hâdiselerinin üçte biri Güneş geri kalanı ise Ay’ın çekim kuvveti sebebiyle yaratılmaktadır.
Ay med-cezir hâdisesinden dolayı Dünya’dan her yıl yaklaşık 4 cm uzaklaşmaktadır.5 Bu uzaklaşma ile beraber Dünya-Ay sisteminin açısal momentumunun korunması için Dünya’nın kendi etrafındaki dönme süresinin (1 gün) yılda 0.02 milisaniye uzadığı tespit edilmiştir.6 Şu an yaklaşık 24 Saat olan Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönme süresinin Ay ilk yaratıldığında 8 saat olduğu arada geçen süre zarfında günlerin uzayarak şimdiki hâline geldiği belirlenmiştir. Ay yaratılmasaydı Dünya üzerinde med-cezir hâdisesinin meydana gelmemesinden dolayı 1 Gün yaklaşık yine sekiz saat olurdu ki bu da Dünya’nın 3 kat daha hızlı dönmesi demektir. Bir gezegenin kendi ekseni etrafında daha hızlı dönmesi yüzeyindeki rüzgârların daha şiddetli esmesine yol açabilir. Meselâ kendi etrafında çok hızlı dönen Jüpiter ve Satürn’ün bir gününün yaklaşık 10 saat olduğu bu sebeple yüzeylerinde doğu-batı doğrultusunda Saattehızı 500 km’ye varan sert rüzgârların estiği bilinmektedir. Bu gezegenlerin atmosferlerinde ve dönme yönlerinde bu şiddetli rüzgârların yol açtığı toz bulutları dünyadan teleskoplarla görülebilmektedir.
Jüpiter’in Hubble Uzay Teleskopu ile çekilmiş yukarıdaki fotoğrafında görülen siyah nokta en yakınında dolanan uydusu Io’nun gölgesidir. Jüpiter 10 saatte bir dönüşünü tamamladıkça atmosferini de beraberinde sürükler. Sürüklenen atmosferle doğu-batı doğrultusunda rüzgârlar oluşturulur. Fotoğraftaki koyu ve beyaz sarımlar Jüpiter üzerindeki rüzgârların istikametini göstermektedir.
Ay olmasaydı Dünya’nın daha hızlı dönmesinden dolayı Hava kara ve denizler arasındaki ısı değişimi daha hızlı olurdu ve yeryüzünde doğu-batı doğrultusunda saatteki hızı yaklaşık 160 km olan kasırgalar eserdi. Bu da başta insan olmak üzere kompleks yapıda olan Canlıların yaşamasına sebepler açısından elverişsiz şartların meydana gelmesi demektir. Meselâ konuşma ve dinleme gibi temel beşerî faaliyetler de gerçekleşemeyebilirdi. Bir gün sekiz saat olacağı için başta insan olmak üzere bazı canlıların biyolojikSaatleri ile gün Saati arasındaki farktan dolayı hayat karmaşık bir vaziyet alacak ve birtakım biyolojik dengesizlikler yavaş yavaş belirecekti. Ay olmasa idi kabarma hâdisesi düşük olacak ve deniz canlıları için uygun bir ortam meydana gelemeyebilecekti.1
Ay Dünya’nın dönme ekseninin 235 derece açıda dengelenmesinde de rol almaktadır. Dünya’nın bu eğikliğinin mevsimlerin meydana gelmesine eğiklik açısının kutupların ve Ekvator’un dengeli miktarda güneş ışığı almasına vesile olduğu böylece Dünya’da hayatın devam etmesine uygun iklim şartlarının oluşturulduğu bilinmektedir. 7
Ay’ın Dünya üzerindeki bir başka tesiri de Güne’ten gelen ışığı yansıtarak Dünya’nın 02 ºC ısınmasına sebep olmasıdır.8 Ayrıca Ay uzay boşluğunda gezen göktaşlarına karşı bir kalkan vazifesi gördüğünden yokluğunda Dünya yüzeyine daha fazla göktaşı düşebilirdi.
Uzaydan gelen kozmik ışınların çoğu Dünya’ya giydirilen manyetik alan tarafından zararsız hâle getirilmektedir. Çok azı da Dünya’ya ulaşıp Atmosferdeki ve yeryüzündeki kimyevî hâdiselerin meydana gelmesinde rol oynamaktadır. Ay olmasaydı Dünya ile birlikte merkezi de hızlı dönecekti. Dünya’nın merkezinde hızlı dönen Sıvı dış çekirdek sebebiyle manyetik alan da daha kuvvetli olacaktı. Bu durumda hem Atmosferin yapısında değişiklikler meydana gelecek hem de bazı bakteriler ve manyetik alanıkullanarak yön bulan deniz kaplumbağaları som balıkları yılan balıkları güvercinler göçmen kuşlar gibi birçok Canlı menfî tesir görecek ve çeşitli Ekosistemler bugünkünden çok daha farklı olacaktı.
Bilindiği gibi Ay Güne’le birlikte insanlık tarihi boyunca bir takvim olarak kullanılmıştır. Yüce kitabımız Kur’ân’ı Kerîm “hem de yılların sayısını ve hesabı bilesiniz ”9 İlâhî beyanıyla Güneş ve Ay’ın bu hizmetine dikkatimizi çeker:
Ay bağlandığı gezegene nispetle bilinen en büyük uydudur (Dünya kütlesinin % 123′ü kadar bir kütleye sahiptir)4 ve bu büyüklük daha önce de belirtildiği gibi Dünya’nın hassas dengesinin meydana getirilmesinde veya hayatın yeryüzünde tesis edilmesinde kritik bir öneme sahiptir. Dünya üzerindeki tesirleri incelendiğinde Ay’ın hayatımız için özel olarak yaratıldığı görülecektir. Ay’ın bu ayrıcalığına yine Kur’ân’ı Kerîm dikkatimizi şöyle çekiyor: O Güne’i ve Ay’ı da ince birer hesap ölçüsü kıldı 10
Netice itibariyle Ay’ın “Gökyüzünü yükseltip ona bir nizam ve ölçü veren”11 tarafından ince bir hesap ile nice hikmet ve faydalar yüklenerek insanlığın hizmetine sunulduğu anlaşılmaktadır
Alıntı
