Aramızdan %90 şahısta izlenir
GELGELELIM TÜM BAŞAĞRILARI BIREBIR DEĞİLDİR
•Hafif yada dayanılmaz ağrılar olabilir
•Ayda bir ya da günde tekraren görülebilir
•Başın tek tarafını yada iki tarafını etkileyebilir
•Bir saat ya da günlece sürebilir
Ve başağrıları farklı olduğu üzere onlardan kurtulmak için izlenecek metodlarda değişir.
NEDEN BAŞAĞRILARI HAKKINDA HABER SAHİBİ OLMALIYIM?
Çünki onlarla yaşamak istemezsiniz!
BUNLARI ÖĞRENEBİLİRSİNİZ:
•Yaşadınız başağrılarının tiplerini
•Başağrısını azaltmanın ya da korunmanın yollarını
•Başağrıları için ne devir tıbbi yardım almanız gerektiğini
Nadiren başağrısıda çekseniz yada hergün başağrısı ile yaşasanız, onunla baş etmenin yollarını öğrenebilirsiniz.
BAŞ AĞRISINA NELER YOL AÇAR?
Bu bahiste araştırmalar süratle devam etmektedir.
MÜMKÜN SEBEPLER
•Kimyasal düzensizlikler, hudutlarda ve dimağ içi ve muhitindeki damarlardaki marazlar
•Genetik faktörler- Mesela migren ağrılarında ailesel geçiş güzel bilinmekyedir
AĞRI TETİKLEYİCİLER
Ağrıya neden olmazlar. Fakat hazırlayıcı faktörleri aktive ederler.
•Stres
•Depresyon
•Belirli yemekler ve ek hususları
•Açlık yahut düşük kan şekeri
•Alkol ve kafein
•Uyku sisteminde değişiklik
•Hormonal değişiklikler
•Hava durumundaki değişimler
•Havada polenler
•Parlak ışık
•Aşırı gürültü
TANSIYON TİPİ BAŞAĞRISI
En sıktır.
SEMPTOMLAR
•Sıkı bir kep yada baş bandı takıyormuş
hissi uyandıran ağrı
•Başın her iki tarafında ağrı
•Omuzlarda yada uzunluğunda ağrı
SEBEPLER
Tam anlaşılamamıştır. Olası sebepler:
•Boyun, omuzlar ve başta sıkı adaleler
•Beyin kimyasallarında düzensizlik
TETİKLEYİCİLER
•Fiziksel gerilim
•Ruhsal gerilim, ara vermeden bir mevzu üzerinde uzun mühlet konsantre olma
•Duygusal gerilim, depresyon, anksiete üzere
MİGREN BAŞAĞRISI
Sıklıkla başın yalnızca bir tarafında olur.
Hafif yada şiddetli olabilir.
Sıklıkla hatunlar etkilenir.
SEMPTOMLAR
•Orta-ağır zonklayıcı ağrı
•Bulantı, kusma
•Dudaklarda ve yüzde çekilmeler
•Işık ve sese hassaslık
Birtakım migren hastaları başağrısı başlamadan evvel ışık parlamaları, zigzag çizgiler ve kör noktalar görebilir.
SEBEPLER
-Gerilim tipi başağrısı üzere nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Dimağ kimyasallarının aktivitesinde, had sistemi ve kan damarlarındaki değişikler bu ağrılara yol açabilir. Ailesel kalıtımda kelam bahsidir.
TETİKLEYİCİLER
•Adet devri, hamilelik yahut menapoz sırasındaki hormonal değişiklikler
•Stres
•Fındık,peynir, al şarap ve çikolata üzere muayyen yemekler ve içecekler
•Hava durumundaki değişiklikler
•Çok çokça ya da çok az koordinasyona
CLUSTER BAŞAĞRISI
Nadir görülmekle birlikte en şiddetli başağrısı tipi olarak kabul edilir.
Sıklıkla erkekler etkilenir.
SEMPTOMLAR
•Genellikle göz yanında tek tarafta nispeten şiddetli ağrı
•Etkilenen tarafta göz yaşarması ve burun akması
Bu tip başağrısı haftalar yahut aylar boyunca gün içinde tekraren tekrarlayabilir. Sonra aylar velev yıllar uzunluğu kaybolabilir.
SEBEPLER
•Bilinmemektedir. Kimi araştırmacılar dimağın vücut ısısı, uyku ve iştahı düzenleyen kısmında fonksiyon bozukluğu neticesinde görüldüğünü düşünürler.
TETİKLEYİCİLER
•Mevsim değişiklikleri
•Aşırı sigara içimi
•Alkol alımı
•Uyku sisteminde bozulma
KIMI BAŞAĞRILARI BİR HASTALIK YAHUT YARALANMANIN UYARICI SİNYALLERİ OLABİLİR
•Gözler, kulaklar, dişler yahut çenenin illetleri
•Sinüs enfeksiyonu
•Alerjiler
•Temporal arterit- başın yan tarafındaki arterleri etkileyen ve sıklıkla 55 yaş üzerinde izlenen bir hastalık.
•Beyin tümörü
•İnme
•Anevrizma (Baloncuk)
•Beyin absesi (enfeksiyon)
•Menenjit ( Dimağ ve omuriliği saran zarların enflamasyonu)
•Başa şiddetli bir darbe gelmesi
BAŞAĞRIM İÇİN NE HENGAM DOKTORA BAŞVURMALIYIM?
Şayet başağrılarınız meskende yahut iste rutin aktivitelerinizi yapmanıza mahzur oluyorsa, şayet mevcut ağrının şimdiye kadar yaşadığınız en şiddetli ağrı olduğunu düşünüyorsanız kesinlikle bir sıhhat mütehassısına başvurun.
AŞAĞIDAKİLER VARSA ACİL TIBBİ YARDIM ARAYIN
•Ani ve çok şiddetli gelişen ağrı
•Eşlik eden görmede bozulma, konfüzyon, şuur kaybı, uyuşma yahut emsal değişiklikler eşlik ediyor ise
•Gece sizi uykudan uyandırıyor ise
•Daha sık ve şiddetli olmaya başladı ise
•Başa bir darbe sonrası başladı ise
•Ateş ve ense sertliği ile birlikte ise ve/veya boğaz yahut teneffüs yolu enfeksiyonunu takip ediyor ise
•Eşlik eden nöbetler var ise
•Çocuklar yahut yaşlılarda görülüyorsa
•Tavsiye edilen dozlarda verilen ilaç tedavisine cevap vermiyorsa
•Bir göz yahut kulak üzere münhasıran daima birebir sahası etkiliyorsa
TANI KONMASI
Başağrılarınız için tıbbi yardım istediğinizde:
Size sorular sorulacaktır
•Tıbbi özgeçmiş ve kullandığınız tüm ilaçlar
•Aile hikayesi
•Alkol, nikotin, kafein tasarrufu
•Diet ve uyku alışkanlıkları
Başkaca başağrınız ile ilgili sorularda sorulacaktır- Ne devrandır bu ağrıları çekiyorsunuz, ağrıyı azaltan ya da arttıran hadiseler, vb.
KIMI TESTLERE GEREKSINIMINIZ OLABİLİR
Fizik muayenenize ilaveten hekiminiz:
•Reflekslerinizi, adale gücünüzü, uyum durumunuzu denetim edebilir
•Gergin eklemlerinizi denetim edebilir
•Kan testleri, dimağ tomografisi, MR yada öbür testler isteyebilir.
TEDAVİ BAŞAĞRISININ GİDERİLMESİNE YARDIMCI OLABİLİR
-Ve yeni başağrılarının oluşumunu önleyebilir. Aşağıdakiler tek başına ya da kombine formda verilebilir.
İLAÇ TEDAVİSİ
Reçete düzenlenebilir
BESLENMEDE DEĞİŞİKLİKLER
Önerilebilir:
•Şarap ve öteki alkollü içecekler, kafeinli içecekler, peynir, vb. muayyen azıklar ve içecekleri daha az tüketin
•Yemeklerinizi her gün birebir saatte yemeye ihtimam gösterin.
RAHATLAMA TEKNİKLERİ
Tavsiye edilebilir:
•Nefes alama egzersizleri
•Rahatlatıcı bir manzarayı hayal etme
EGZERSİZ
Başağrısını provake eden gerilimi azaltmaya yardımcı olur.
PROFESYONEL DESTEK
Gerilimli durumlar ile savaş etmenize yardımcı olur.
SİGARAYI BIRAKMA
Başağrısının azaltmanın yanında gayrı sıhhat sorunlarınında önüne geçilir.
FİZİK TEDAVİ
Akupunktur, masaj birtakım hastalarda yardımcı olabilir.
KENDİNİZE YARDIM ETMEK İÇİN NE YAPABİLİRSİNİZ
Şayet başağrısı için tedavi ediliyor iseniz şunlar sizin için kıymetlidir:
TEDAVİ PLANININIZI TAKİP EDİN
Hekiminizin önerdiği biçimde ilaçlarınızı alın. Size önerilenleri uygulayın
GERÇEKÇİ OLUN
Hiç kimse size hayatınızın sonuna kadar başağrısı çekmeyeceğinizi garanti edemez. Ama, tekrarlayan başağrılarının döngüsünü kırabilir ve ağrı geldiğinde onunla baş etmeyi öğrenebilirsiniz.
SABIRLI OLUN
Sahih ilaç kombinasyonunu bulmak münhasıran birden çokça tip başağrısı çekiyorsanız devir alabilir.
Şayet nadiren hafif seviyede başağrısı çekiyor iseniz:
AĞRI KESİCİ ALIN
Aspirin, asetominifen, ibuprofen üzere ağrı kesiciler inançlı, tesirli formda ağrıları azaltabilir. Lakin bu ilaçların sık tasarrufu birtakım hastalarda başağrısına yol açabilir.
SICAK YAHUT SOĞUK TEDAVİLER KULLANIN
•Sıcak, tercihen nemli bir havluyu başınızın ardına koyun. Yahut alına soğuk havlu koyun. Tansiyon tipi başağrıları için sıcak yada soğuk bir banyo yeterli gelebilir.
•Soğuk pratik migren ağrılarına düzgün gelebilir.
EGZERSİZ YAPIN
Şayet masabaşı işi yapıyor iseniz ara vererek:
•Baş ve boyun adalelerini rahatlatmak için başınızı bir yandan bir yana yavaşça döndürün.
•Omzunuzu çevirerek gevşetin.
•Ayağı kalkın ve dolaşın.
UNUTMAYIN- Şayet başağrılarınız şiddetlenir ya da devamlı hale gelirse kesinlikle doktora başvurun.
SONUÇ OLARAK-
- BASAMAKLARI UYGULAYIN
Başağrısından korunmak yada olan ağrıyı gidermek için
- TIBBİ YARDIM ALIN
Önemli ve tekrarlayan ağrılar için
- ASLA PES ETMEYİN
Başağrısı ile savaş etmenin birden ziyade yolu vardır, unutmayın.
GELGELELIM TÜM BAŞAĞRILARI BIREBIR DEĞİLDİR
•Hafif yada dayanılmaz ağrılar olabilir
•Ayda bir ya da günde tekraren görülebilir
•Başın tek tarafını yada iki tarafını etkileyebilir
•Bir saat ya da günlece sürebilir
Ve başağrıları farklı olduğu üzere onlardan kurtulmak için izlenecek metodlarda değişir.
NEDEN BAŞAĞRILARI HAKKINDA HABER SAHİBİ OLMALIYIM?
Çünki onlarla yaşamak istemezsiniz!
BUNLARI ÖĞRENEBİLİRSİNİZ:
•Yaşadınız başağrılarının tiplerini
•Başağrısını azaltmanın ya da korunmanın yollarını
•Başağrıları için ne devir tıbbi yardım almanız gerektiğini
Nadiren başağrısıda çekseniz yada hergün başağrısı ile yaşasanız, onunla baş etmenin yollarını öğrenebilirsiniz.
BAŞ AĞRISINA NELER YOL AÇAR?
Bu bahiste araştırmalar süratle devam etmektedir.
MÜMKÜN SEBEPLER
•Kimyasal düzensizlikler, hudutlarda ve dimağ içi ve muhitindeki damarlardaki marazlar
•Genetik faktörler- Mesela migren ağrılarında ailesel geçiş güzel bilinmekyedir
AĞRI TETİKLEYİCİLER
Ağrıya neden olmazlar. Fakat hazırlayıcı faktörleri aktive ederler.
•Stres
•Depresyon
•Belirli yemekler ve ek hususları
•Açlık yahut düşük kan şekeri
•Alkol ve kafein
•Uyku sisteminde değişiklik
•Hormonal değişiklikler
•Hava durumundaki değişimler
•Havada polenler
•Parlak ışık
•Aşırı gürültü
TANSIYON TİPİ BAŞAĞRISI
En sıktır.
SEMPTOMLAR
•Sıkı bir kep yada baş bandı takıyormuş
hissi uyandıran ağrı
•Başın her iki tarafında ağrı
•Omuzlarda yada uzunluğunda ağrı
SEBEPLER
Tam anlaşılamamıştır. Olası sebepler:
•Boyun, omuzlar ve başta sıkı adaleler
•Beyin kimyasallarında düzensizlik
TETİKLEYİCİLER
•Fiziksel gerilim
•Ruhsal gerilim, ara vermeden bir mevzu üzerinde uzun mühlet konsantre olma
•Duygusal gerilim, depresyon, anksiete üzere
MİGREN BAŞAĞRISI
Sıklıkla başın yalnızca bir tarafında olur.
Hafif yada şiddetli olabilir.
Sıklıkla hatunlar etkilenir.
SEMPTOMLAR
•Orta-ağır zonklayıcı ağrı
•Bulantı, kusma
•Dudaklarda ve yüzde çekilmeler
•Işık ve sese hassaslık
Birtakım migren hastaları başağrısı başlamadan evvel ışık parlamaları, zigzag çizgiler ve kör noktalar görebilir.
SEBEPLER
-Gerilim tipi başağrısı üzere nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Dimağ kimyasallarının aktivitesinde, had sistemi ve kan damarlarındaki değişikler bu ağrılara yol açabilir. Ailesel kalıtımda kelam bahsidir.
TETİKLEYİCİLER
•Adet devri, hamilelik yahut menapoz sırasındaki hormonal değişiklikler
•Stres
•Fındık,peynir, al şarap ve çikolata üzere muayyen yemekler ve içecekler
•Hava durumundaki değişiklikler
•Çok çokça ya da çok az koordinasyona
CLUSTER BAŞAĞRISI
Nadir görülmekle birlikte en şiddetli başağrısı tipi olarak kabul edilir.
Sıklıkla erkekler etkilenir.
SEMPTOMLAR
•Genellikle göz yanında tek tarafta nispeten şiddetli ağrı
•Etkilenen tarafta göz yaşarması ve burun akması
Bu tip başağrısı haftalar yahut aylar boyunca gün içinde tekraren tekrarlayabilir. Sonra aylar velev yıllar uzunluğu kaybolabilir.
SEBEPLER
•Bilinmemektedir. Kimi araştırmacılar dimağın vücut ısısı, uyku ve iştahı düzenleyen kısmında fonksiyon bozukluğu neticesinde görüldüğünü düşünürler.
TETİKLEYİCİLER
•Mevsim değişiklikleri
•Aşırı sigara içimi
•Alkol alımı
•Uyku sisteminde bozulma
KIMI BAŞAĞRILARI BİR HASTALIK YAHUT YARALANMANIN UYARICI SİNYALLERİ OLABİLİR
•Gözler, kulaklar, dişler yahut çenenin illetleri
•Sinüs enfeksiyonu
•Alerjiler
•Temporal arterit- başın yan tarafındaki arterleri etkileyen ve sıklıkla 55 yaş üzerinde izlenen bir hastalık.
•Beyin tümörü
•İnme
•Anevrizma (Baloncuk)
•Beyin absesi (enfeksiyon)
•Menenjit ( Dimağ ve omuriliği saran zarların enflamasyonu)
•Başa şiddetli bir darbe gelmesi
BAŞAĞRIM İÇİN NE HENGAM DOKTORA BAŞVURMALIYIM?
Şayet başağrılarınız meskende yahut iste rutin aktivitelerinizi yapmanıza mahzur oluyorsa, şayet mevcut ağrının şimdiye kadar yaşadığınız en şiddetli ağrı olduğunu düşünüyorsanız kesinlikle bir sıhhat mütehassısına başvurun.
AŞAĞIDAKİLER VARSA ACİL TIBBİ YARDIM ARAYIN
•Ani ve çok şiddetli gelişen ağrı
•Eşlik eden görmede bozulma, konfüzyon, şuur kaybı, uyuşma yahut emsal değişiklikler eşlik ediyor ise
•Gece sizi uykudan uyandırıyor ise
•Daha sık ve şiddetli olmaya başladı ise
•Başa bir darbe sonrası başladı ise
•Ateş ve ense sertliği ile birlikte ise ve/veya boğaz yahut teneffüs yolu enfeksiyonunu takip ediyor ise
•Eşlik eden nöbetler var ise
•Çocuklar yahut yaşlılarda görülüyorsa
•Tavsiye edilen dozlarda verilen ilaç tedavisine cevap vermiyorsa
•Bir göz yahut kulak üzere münhasıran daima birebir sahası etkiliyorsa
TANI KONMASI
Başağrılarınız için tıbbi yardım istediğinizde:
Size sorular sorulacaktır
•Tıbbi özgeçmiş ve kullandığınız tüm ilaçlar
•Aile hikayesi
•Alkol, nikotin, kafein tasarrufu
•Diet ve uyku alışkanlıkları
Başkaca başağrınız ile ilgili sorularda sorulacaktır- Ne devrandır bu ağrıları çekiyorsunuz, ağrıyı azaltan ya da arttıran hadiseler, vb.
KIMI TESTLERE GEREKSINIMINIZ OLABİLİR
Fizik muayenenize ilaveten hekiminiz:
•Reflekslerinizi, adale gücünüzü, uyum durumunuzu denetim edebilir
•Gergin eklemlerinizi denetim edebilir
•Kan testleri, dimağ tomografisi, MR yada öbür testler isteyebilir.
TEDAVİ BAŞAĞRISININ GİDERİLMESİNE YARDIMCI OLABİLİR
-Ve yeni başağrılarının oluşumunu önleyebilir. Aşağıdakiler tek başına ya da kombine formda verilebilir.
İLAÇ TEDAVİSİ
Reçete düzenlenebilir
BESLENMEDE DEĞİŞİKLİKLER
Önerilebilir:
•Şarap ve öteki alkollü içecekler, kafeinli içecekler, peynir, vb. muayyen azıklar ve içecekleri daha az tüketin
•Yemeklerinizi her gün birebir saatte yemeye ihtimam gösterin.
RAHATLAMA TEKNİKLERİ
Tavsiye edilebilir:
•Nefes alama egzersizleri
•Rahatlatıcı bir manzarayı hayal etme
EGZERSİZ
Başağrısını provake eden gerilimi azaltmaya yardımcı olur.
PROFESYONEL DESTEK
Gerilimli durumlar ile savaş etmenize yardımcı olur.
SİGARAYI BIRAKMA
Başağrısının azaltmanın yanında gayrı sıhhat sorunlarınında önüne geçilir.
FİZİK TEDAVİ
Akupunktur, masaj birtakım hastalarda yardımcı olabilir.
KENDİNİZE YARDIM ETMEK İÇİN NE YAPABİLİRSİNİZ
Şayet başağrısı için tedavi ediliyor iseniz şunlar sizin için kıymetlidir:
TEDAVİ PLANININIZI TAKİP EDİN
Hekiminizin önerdiği biçimde ilaçlarınızı alın. Size önerilenleri uygulayın
GERÇEKÇİ OLUN
Hiç kimse size hayatınızın sonuna kadar başağrısı çekmeyeceğinizi garanti edemez. Ama, tekrarlayan başağrılarının döngüsünü kırabilir ve ağrı geldiğinde onunla baş etmeyi öğrenebilirsiniz.
SABIRLI OLUN
Sahih ilaç kombinasyonunu bulmak münhasıran birden çokça tip başağrısı çekiyorsanız devir alabilir.
Şayet nadiren hafif seviyede başağrısı çekiyor iseniz:
AĞRI KESİCİ ALIN
Aspirin, asetominifen, ibuprofen üzere ağrı kesiciler inançlı, tesirli formda ağrıları azaltabilir. Lakin bu ilaçların sık tasarrufu birtakım hastalarda başağrısına yol açabilir.
SICAK YAHUT SOĞUK TEDAVİLER KULLANIN
•Sıcak, tercihen nemli bir havluyu başınızın ardına koyun. Yahut alına soğuk havlu koyun. Tansiyon tipi başağrıları için sıcak yada soğuk bir banyo yeterli gelebilir.
•Soğuk pratik migren ağrılarına düzgün gelebilir.
EGZERSİZ YAPIN
Şayet masabaşı işi yapıyor iseniz ara vererek:
•Baş ve boyun adalelerini rahatlatmak için başınızı bir yandan bir yana yavaşça döndürün.
•Omzunuzu çevirerek gevşetin.
•Ayağı kalkın ve dolaşın.
UNUTMAYIN- Şayet başağrılarınız şiddetlenir ya da devamlı hale gelirse kesinlikle doktora başvurun.
SONUÇ OLARAK-
- BASAMAKLARI UYGULAYIN
Başağrısından korunmak yada olan ağrıyı gidermek için
- TIBBİ YARDIM ALIN
Önemli ve tekrarlayan ağrılar için
- ASLA PES ETMEYİN
Başağrısı ile savaş etmenin birden ziyade yolu vardır, unutmayın.