Memorial Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Sinan Mahir Kayıran bebeklerde ateş ve ateş ölçümünün nasıl yapılması gerektiği konusunda bilgiler verdi.
Normal vücut ısısı nedir?
Ateş vücut ısısının normal sınırlar üzerine çıkması olarak tanımlanır. Vücut ısısı ölçümün yapıldığı zamana ve ısının alındığı vücut bölgesine göre değişir.
Ortalama vücut ısısının 36.5ºC-37ºC olduğu kabul edilmektedir. Sabah daha düşük akşam daha yüksek olduğu bilinmektedir.
Isı ölçümünün yapıldığı vücut bölgelerine göre ısı değerlerinde farklılıklar olur.
Rutin uygulamada kullanılan ısı ölçüm bölgeleri içinde en yüksek ısı rektal yolla (makattan) alınan ısıdır.
Oral yolla (ağızdan) alınan ısı rektal yolla alınandan daha düşüktür.
Aksiller (koltuk altı) ısı ise en düşük ısıdır.
Egzersiz aşırı giyinme sıcak banyo aşırı sıcak hava sıcak yiyecek ve içecekler sağlıklı bir çocuğun vücut ısısını yükseltebilir.
Ateş olarak kabul edilen en düşük vücut ısısı ölçümün yapıldığı vücut bölgesine ölçüldüğü saate ve çevre ısısına bağlı olarak değişebildiğinden her ölçüm bölgesi için tek bir ısı değeri vermek olası değildir.
Bir çocukta rektal ısının 38-38.5ºC oral ısının 37. 5 -37.8ºC aksiller ısının 37-37.2 ºC ve timpanik yolla ölçülen ısının 37.8ºC -38ºC üzerinde olması halinde ateş söz konusudur.
Vücut ısısının ölçümü
Klinik kullanım için aksiller bölge en sık kullanılan ölçüm noktasıdır ve yeterli bilgi verir. Rektal ölçüm çok hassas bir ölçüm olmakla birlikte rahatsızlık duygusu vermenin yanı sıra özellikle yenidoğan ve küçük çocuklarda rektum perforasyonu termometrenin kırılarak yaralanmaya neden olması gibi riskler de taşıyabilir.
Vücut ısısına en yakın ısının ölçümü için uygun yerlerden birisi de kulak zarıdır. Bu amaçla timpanik termometreler kullanılır.
Isı ölçümünde sıklıkla civalı ve dijital termometreler kullanılmaktadır. Cıvalı termometreler ucuz olup doğru ölçüm yaparlar. Ancak kolay kırılabilme riski en önemli dezavantajlarıdır. Ayrıca civalı termometrelerin aile tarafından okunabilmesi ve çok hareketli çocuklarda birkaç dakika süreyle sabit tutulabilmesi güç olabilir.
Kulak zarının ısısını ölçen infrared timpanik termometrelerin ısıyı çok çabuk ölçebilmeleri ve kolay okunabilmeleri en önemli avantajlarıdır. Ölçüm yaparken termometrenin kulak kanalına iyice yerleştirilmiş olması gerekir. Aksi halde doğru ölçüm yapmak mümkün olmaz.
Vücut ısısının ölçümü sağlık personeli ve ailelerin çocuklar için yaptıkları tıbbı girişimlerin başında gelmektedir. Bu nedenle ateşin ölçülmesi ve değerlendirilmesi konusu çok önemlidir.
Ateş ölçerken aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi gereklidir:
Hazırlık:
Civalı termometre kullanıyorsanız termometreyi civa düzeyi 37ºC?in altına ininceye kadar sallayın.
Digital termometre kullanıyorsanız açma düğmesine basarak termometrenin ekranından ısı ölçümü için hazır olduğunu gösterir.
Rektal (Makattan) ısı ölçümü:
Çocuğu sırtustü gelecek şekilde yatırın
Termometrenin ucuna ve anal açıklığa bir krem sürün
Termometrenin uç kısmını (Yaklaşık olarak 2-2.5 cm kadarlık kısım) dikkatlice rektuma yerleştirin
Termometreyi yerleştirdikten sonra her iki kalçayı ellerinizle sıkıştırarak termometreyi sabitleştirin.
Civalı termometreyi kullanıyorsanız 2 dakika süre ile dijital termometre kullanıyorsanız sinyal sesini duyuncaya kadar (yaklaşık 1 dakika) rektumda bırakın daha sonra termometreyi okuyun.
Aksiller (Koltuk Altından) Isı Ölçümü:
Koltuk altını kuruladıktan sonra termometrenin ucunu yerleştirin.
Dirseği koltuk altını kapatacak şekilde göğüse doğru tutun.
Civalı termometre kullanıyorsanız 3-4 dakika süre ile dijital termometre kullanıyorsanız sinyal sesini duyuyuncaya kadar bekleyin ve daha sonra termometreyi okuyun
Timpanik Isı Ölçümü:
Çocuğun başını kısa bir süre için sabitleyebilecek bir pozisyonda tutun.
Kulağı hafifçe dışa doğru çekin
Termometreyi dış kulak yoluna kulak kanalı tam olarak kapanana dek yavaşca yerleştirin.
Termometre kulak kanalı içinde iken ölçüm düğmesine basıp bir saniye bekleyin ve daha sonra termometreyi çıkarıp ekrandan ısıyı okuyun
Ailelerin vücut ısısının ölçüm teknikleri yanısıra ölçülen değerin normal veya ateş olarak tanımlanabilmesi ve çocuk ateşlendiğinde neler yapılması gerektiği konularında da bilgili olması gereklidir.
Ateş bir hastalık değil yanlızca bir hastalığın belirtisidir.
Normal vücut ısısı nedir?
Ateş vücut ısısının normal sınırlar üzerine çıkması olarak tanımlanır. Vücut ısısı ölçümün yapıldığı zamana ve ısının alındığı vücut bölgesine göre değişir.
Ortalama vücut ısısının 36.5ºC-37ºC olduğu kabul edilmektedir. Sabah daha düşük akşam daha yüksek olduğu bilinmektedir.
Isı ölçümünün yapıldığı vücut bölgelerine göre ısı değerlerinde farklılıklar olur.
Rutin uygulamada kullanılan ısı ölçüm bölgeleri içinde en yüksek ısı rektal yolla (makattan) alınan ısıdır.
Oral yolla (ağızdan) alınan ısı rektal yolla alınandan daha düşüktür.
Aksiller (koltuk altı) ısı ise en düşük ısıdır.
Egzersiz aşırı giyinme sıcak banyo aşırı sıcak hava sıcak yiyecek ve içecekler sağlıklı bir çocuğun vücut ısısını yükseltebilir.
Ateş olarak kabul edilen en düşük vücut ısısı ölçümün yapıldığı vücut bölgesine ölçüldüğü saate ve çevre ısısına bağlı olarak değişebildiğinden her ölçüm bölgesi için tek bir ısı değeri vermek olası değildir.
Bir çocukta rektal ısının 38-38.5ºC oral ısının 37. 5 -37.8ºC aksiller ısının 37-37.2 ºC ve timpanik yolla ölçülen ısının 37.8ºC -38ºC üzerinde olması halinde ateş söz konusudur.
Vücut ısısının ölçümü
Klinik kullanım için aksiller bölge en sık kullanılan ölçüm noktasıdır ve yeterli bilgi verir. Rektal ölçüm çok hassas bir ölçüm olmakla birlikte rahatsızlık duygusu vermenin yanı sıra özellikle yenidoğan ve küçük çocuklarda rektum perforasyonu termometrenin kırılarak yaralanmaya neden olması gibi riskler de taşıyabilir.
Vücut ısısına en yakın ısının ölçümü için uygun yerlerden birisi de kulak zarıdır. Bu amaçla timpanik termometreler kullanılır.
Isı ölçümünde sıklıkla civalı ve dijital termometreler kullanılmaktadır. Cıvalı termometreler ucuz olup doğru ölçüm yaparlar. Ancak kolay kırılabilme riski en önemli dezavantajlarıdır. Ayrıca civalı termometrelerin aile tarafından okunabilmesi ve çok hareketli çocuklarda birkaç dakika süreyle sabit tutulabilmesi güç olabilir.
Kulak zarının ısısını ölçen infrared timpanik termometrelerin ısıyı çok çabuk ölçebilmeleri ve kolay okunabilmeleri en önemli avantajlarıdır. Ölçüm yaparken termometrenin kulak kanalına iyice yerleştirilmiş olması gerekir. Aksi halde doğru ölçüm yapmak mümkün olmaz.
Vücut ısısının ölçümü sağlık personeli ve ailelerin çocuklar için yaptıkları tıbbı girişimlerin başında gelmektedir. Bu nedenle ateşin ölçülmesi ve değerlendirilmesi konusu çok önemlidir.
Ateş ölçerken aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi gereklidir:
Hazırlık:
Civalı termometre kullanıyorsanız termometreyi civa düzeyi 37ºC?in altına ininceye kadar sallayın.
Digital termometre kullanıyorsanız açma düğmesine basarak termometrenin ekranından ısı ölçümü için hazır olduğunu gösterir.
Rektal (Makattan) ısı ölçümü:
Çocuğu sırtustü gelecek şekilde yatırın
Termometrenin ucuna ve anal açıklığa bir krem sürün
Termometrenin uç kısmını (Yaklaşık olarak 2-2.5 cm kadarlık kısım) dikkatlice rektuma yerleştirin
Termometreyi yerleştirdikten sonra her iki kalçayı ellerinizle sıkıştırarak termometreyi sabitleştirin.
Civalı termometreyi kullanıyorsanız 2 dakika süre ile dijital termometre kullanıyorsanız sinyal sesini duyuncaya kadar (yaklaşık 1 dakika) rektumda bırakın daha sonra termometreyi okuyun.
Aksiller (Koltuk Altından) Isı Ölçümü:
Koltuk altını kuruladıktan sonra termometrenin ucunu yerleştirin.
Dirseği koltuk altını kapatacak şekilde göğüse doğru tutun.
Civalı termometre kullanıyorsanız 3-4 dakika süre ile dijital termometre kullanıyorsanız sinyal sesini duyuyuncaya kadar bekleyin ve daha sonra termometreyi okuyun
Timpanik Isı Ölçümü:
Çocuğun başını kısa bir süre için sabitleyebilecek bir pozisyonda tutun.
Kulağı hafifçe dışa doğru çekin
Termometreyi dış kulak yoluna kulak kanalı tam olarak kapanana dek yavaşca yerleştirin.
Termometre kulak kanalı içinde iken ölçüm düğmesine basıp bir saniye bekleyin ve daha sonra termometreyi çıkarıp ekrandan ısıyı okuyun
Ailelerin vücut ısısının ölçüm teknikleri yanısıra ölçülen değerin normal veya ateş olarak tanımlanabilmesi ve çocuk ateşlendiğinde neler yapılması gerektiği konularında da bilgili olması gereklidir.
Ateş bir hastalık değil yanlızca bir hastalığın belirtisidir.
