BEBEKLER İÇİN MÜNASIP YAZ MEYVELERİ
Ömrün birinci birkaç yılı, sıhhatin temellerinin atıldığı son nokta kıymetli bir periyottur. Bu kritik periyotta bebeklerin yaşaması ve sağlıklı büyüme ve gelişmelerinde ehliyetli ve istikrarlı beslenme malûm başlı etmenlerden birisi, tahminen de en değerlisidir. Kişinin temel gereksinimlerinden birisi olan beslenme; büyüme, gelişme ve sıhhatin korunmasındaki en kıymetli faktördür.
Beslenme alışkanlıkları kalp - damar marazları, hipertansiyon, diyabet, kanser üzere pek çok illette değerli rol oynamaktadır. Yerinde, istikrarlı ve sağlıklı beslenme birçok kronik marazdan korunmada tesirli olmaktadır. İleri yaşlarda görülen birtakım rahatsızlıkların temeli şimdi küçük yaşlarda iken atıldığı için hayatın her devrinde besin alımına dikkat etmek gerekmektedir. Yüksek nispette zerzevat ve meyve tüketimi birçok kronik marazdan korunmada tesirli olmaktadır. Bebeklik ve çocukluk devrindeki en kıymetli dertler, onların yanlış beslenme alışkanlığı kazanmalarına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bunun sonucunda evladın büyüme ve gelişmesi, yavaşlamakta ve durmaktadır. Velev kazandığı tartısı bile kaybedebilmektedir. Bu yaşlardaki ehliyetsiz ve istikrarsız beslenme durumunda fizikî gelişimin yanı sıra zeka gelişimi ve öğrenme yeteneklerinin de olumsuz yanda etkilendiği görülmektedir.
Zerzevat ve meyve tüketimi ile kalp - damar illetleri, birtakım kanser cinsleri, inme, diyabet, Alzheimer illeti, katarakt ve yaşla ilintili fonksiyonel kayıp riskinin azalması arasında kuvvetli bir bağlantı vardır. Bu tesirlerin zerzevat ve meyvelerin içerdiği diyet posası, folat, potasyum ve Beta - karoten, C vitamini, E vitamini üzere antioksidan aktiflik gösteren biyoaktif fitokimyasal bileşenlerden kaynaklandığı vurgulanmaktadır. Yapılan ilmî çalışmalarda biyoaktif bileşenlerin zerzevat ve meyvelere kıyasla zerzevat ve meyve sularından daha kolay emilebildiği belirtilmektedir.
Meyvelerde değişen nispetlerde A ve C vitamini bulunmaktadır. Turunçgiller, kavun, karpuz, çilek, böğürtlen üzere meyveler C vitamini açısından zengindirler. Koyu sarı renkli (kavun, kayısı, mango, şeftali gibi) meyvelerin birden fazla A vitamininin güçlü kaynağıdır. Bunların yanı sıra birden fazla meyve potasyum ve folik asit içermektedir. Özelikle kabuklu olarak yenebilen meyveler ile kuru meyveler düzgün birer posa (lif) kaynağıdırlar. Böylece şeker, kolesterol ve kan basıncı seviyelerini istenilen seviyelerde tutmaya yardımcı olmaktadır. Su ile birlikte midede şişerek tokluk, doygunluk hissi uyandırmaktadır. Birebir hengamda tuvalete çıkma sayısını ve dışkı ölçüsünü artırarak kabızlığı önlemekte ve bilhassa kalın bağırsak kanserinden esirgeyici tesirler göstermektedir. Günlük posa alımını artırmak ismine meyve ve meyve suyu tüketimini artırmakta yarar vardır.
Vitaminler, mineraller ve enzimler sayesinde hayat kalitesi gelişmekte ve ortalama hayat vadesi uzamaktadır. Sıhhatin yanı sıra sıklık iksiri vazifesi de gören meyve suları, içerdikleri vitaminlerle saç, tırnak, cilt şikayetlerini de ortadan kaldırmaktadır. İşte birkaç örnek:
Ahududu suyu:C vitamini ve demir cihetinden zengindir. Ateş düşürücü tesiri vardır.
Çilek: A, C, K ve birtakım B öbeği vitaminleri ile potasyum ve demir mineralinden yana zengindir. Ateşi düşürücü tesiri vardır. Kan yapıcı, damarları genişletici ve kalp kasını kuvvetlendirici tesiri mevcuttur. Dağ çileği yapraklarından yapılan çay ishali önlemeye yardımcı olur.
Dut: A, B ve C vitamini içeren dut ak, kara ve al olmak üzere 3 çeşit olarak yetişmektedir. Şurubu ağız ve boğaz hastalıklarına çok düzgün gelmektedir.
Elma suyu: Potasyum, magnezyum minerali ile A, C ve K vitamini içerir. Cildi temizler. Sıklık iksiri olarak tanımlanır. Elma suyu içinde kuvvetli antioksidan özellikler gösteren farklı fitokimyasallar da içerir. Elma suyunun %9-34 orantısında (kötü huylu) LDL oksidasyonunu önleyici, kalp marazları ve kimi kanser risklerini azaltıcı tesiri olduğu belirtilmektedir.
Erik:Kuru, taze ve komposto formunda tüketilebilen erik bol ölçüde C ve birtakım B vitaminlerinden yana zengindir. Damar sertliğine ve kabızlık meselesine karşı tesirli olduğu belirtilen eriğin taze olarak 100 gramı 75, kurusu 255 kkal güç içerir.
İncir: İçerdiği yüksek nispetteki lifler sayesinde kabızlık derdine karşı tesirli olduğu belirtilen incirin taze olarak 100 gramı 80, kurusu 274 kkal kuvvet içerir. C vitamini dışında pek çok besin öğesini içeren incir vücut direncini artırmaya yardımcı olur.
Karpuz: Böbrek ve mesane kumlarını dökmeye yardımcı olan karpuz hazmı kolaylaştırmanın yanında bağırsakları çalıştırmaya yardımcı olur.
Kavun: Bol ölçüde A, B ve C vitamini ile potasyum minerali içeren kavun karaciğer ve dalağın faaliyetini hızlandırmaktadır. Bağırsakları yumuşatarak kabızlığı önlemeye yardımcı olur.
Kayısı suyu: Bir bardak kayısı suyu günlük A vitamini gereksiniminin 1/3'ünü karşılamaktadır. Bunun yanında B ve C vitamininden yana zengindir. Yapılan çalışmalar, karotenoidlerin antioksidan özellikler gösterdiğini ve kansere karşı potansiyel esirgeyici tesiri olduğunu ortaya koymaktadır.
Kiraz: A, B ve C vitamini açısından güçlü olan kiraz içermiş olduğu antioksidanlar sayesinde kanserden kollayıcı tesire sahiptir. Kanı temizlemeye ve idrar söktürücü tesire de sahip olan kiraz yaz periyodunun en beğenilen meyvelerinden biridir.
Malta Eriği: A, C ve birtakım B vitaminlerinden varlıklı olan ve Yeni Yerküre olarak da bilinen bu meyve bağırsakların çalışmasını sağlamanın yanı sıra mikroplara karşı vücudun direncini artırmaya yardımcıdır.
Şeftali: Bol ölçüde A, C ve B vitaminlerini içeren şeftali safra kesesi ve karaciğer faaliyetlerini düzenlemeye, kabuksuz olarak tüketildiğinde ishali önlemeye yardımcı olur.
Üzüm suyu:Potasyum, vitamin C, folik asit ve polifenollerden zengindir. Münhasıran mor üzüm ve mor üzüm suyunda bulunan polifenollerin kalp hastalıklarına karşı kollayıcı tesirlerinin olduğu mütehassıslar tarafından onaylanmaktadır.
Vişne Suyu:A, C ve B vitaminleri ve potasyum minerali açısından güçlü olan vişne idrar söktürücü tesire sahiptir.
Meyve - zerzevat özlü kokteyller: Soğuk ve kirli havaların yol açabileceği aksiliklere karşı güçlü bir sıhhat ve sıklık iksiridir. Taze zerzevat ve meyvelerin güçlü içeriği organizmanın günlük gereksinimini karşılarken soğuk ve puslu havalarda müdafaasız kalan cildin de içeriden beslenmesini sağlar. Bu nedenle kış dışında, içinde bulunduğumuz şu günlerde günde bir bardak taze meyve kokteyli içilmesinde yarar vardır.
Kokteyl 1:C vitamini ve potasyum açısından 1/2 adetkivi + A, C ve kimi B vitaminleri açısından 8 adet vişne + potasyum ve A vitamini açısından 4 adet kayısı + A, C, K ve birtakım B vitaminleri ile kan yapıcı tesirinden ötürü 4 adet çilek karıştırılarak hazırlanan karışım vitamin kaybı olmaması için tek bir seferde içilebilir.
Kokteyl 2:A vitamini ve potasyum açısından 1 adet Anamur muzu + A, C ve birtakım B vitaminleri açısından 1 küçük uzunluk şeftali ile 100 gram kavun + kanı temizlemesi ve idrar söktürmesi açısından A, B, C vitamini kaynağı 8 adet kiraz karıştırılarak hazırlanan karışım havaların ısındığı şu günlerde ülkü bir kokteyl olarak 200 ml olarak tüketilebilir.
Vücutlarının yaklaşık %70'i likit olan bebeklerin gün içerisinde kaybettiği likit ölçüsü düşünülürse; meyve suları vücuda kaybedilen sıvıyı geri kazandırdığı üzere, C vitamini, karotenoid ve fenolik bileşik içerikleri ile kimi kanser cinsleri ve kronik illetlere karşı gözetici tesirler de göstermektedir. Hücrelerin yaşamsal faaliyetleri ve vücut fonksiyonlarının yanına getirilmesi, vücudun su istikrarının korunması ile mümkündür. Vücudun su istikrarı; idrar, dışkı, terleme ve teneffüs yoluyla kaybedilen sıvının tekrar su ve sulu besinler ile karşılanmasıyla sağlanmaktadır. Meyve suları susuzluğu giderdiği üzere, sıhhati da olumlu cephede etkilemektedir. Örnek olarak, mektep öncesi evlatlar için önerilen günlük meyve suyu tüketimi 120-180 gram, 7-18 yaşındaki evlatlar için ise 240-360 gramdır. Bilhassa evlatlara gazlı içeceklerden fazla meyve suyu içme alışkanlığı kazandırmakta yarar vardır.
Bebek beslenmesinde dikkat edilecek husus: Ana sütü yerinde olduğu takdirde meyve suları 4 6. ayda verilir. C vitamini için en müsait yiyecekler turunçgiller ve domatestir. Bunların bulunmadığı durumlarda elma, şeftali suları da verilebilir. Meyve güzelce yıkandıktan sonra suyu sıkılır. Günde 1 çay kaşığı ile başlamak suretiyle ölçü gitgide artırılır. Meyveler sıkılır sıkılmaz, bekletilmeden bebeğe verilmelidir. Yalnız ana sütü ile beslenenlere 6. aydan itibaren verilmeye başlanır. Meyve ezmeleri 4. aydan itibaren verilebilir. Ana sütüyle beslenen bebeğe meyve suyu ve meyve ezmesi ana sütü ile birebir devirde verilmez. Meyve suyu, ezme ve püresi ana sütü verildikten 2 saat sonra verilirse daha sağlıklı olmaktadır.
Ömrün birinci birkaç yılı, sıhhatin temellerinin atıldığı son nokta kıymetli bir periyottur. Bu kritik periyotta bebeklerin yaşaması ve sağlıklı büyüme ve gelişmelerinde ehliyetli ve istikrarlı beslenme malûm başlı etmenlerden birisi, tahminen de en değerlisidir. Kişinin temel gereksinimlerinden birisi olan beslenme; büyüme, gelişme ve sıhhatin korunmasındaki en kıymetli faktördür.
Beslenme alışkanlıkları kalp - damar marazları, hipertansiyon, diyabet, kanser üzere pek çok illette değerli rol oynamaktadır. Yerinde, istikrarlı ve sağlıklı beslenme birçok kronik marazdan korunmada tesirli olmaktadır. İleri yaşlarda görülen birtakım rahatsızlıkların temeli şimdi küçük yaşlarda iken atıldığı için hayatın her devrinde besin alımına dikkat etmek gerekmektedir. Yüksek nispette zerzevat ve meyve tüketimi birçok kronik marazdan korunmada tesirli olmaktadır. Bebeklik ve çocukluk devrindeki en kıymetli dertler, onların yanlış beslenme alışkanlığı kazanmalarına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bunun sonucunda evladın büyüme ve gelişmesi, yavaşlamakta ve durmaktadır. Velev kazandığı tartısı bile kaybedebilmektedir. Bu yaşlardaki ehliyetsiz ve istikrarsız beslenme durumunda fizikî gelişimin yanı sıra zeka gelişimi ve öğrenme yeteneklerinin de olumsuz yanda etkilendiği görülmektedir.
Zerzevat ve meyve tüketimi ile kalp - damar illetleri, birtakım kanser cinsleri, inme, diyabet, Alzheimer illeti, katarakt ve yaşla ilintili fonksiyonel kayıp riskinin azalması arasında kuvvetli bir bağlantı vardır. Bu tesirlerin zerzevat ve meyvelerin içerdiği diyet posası, folat, potasyum ve Beta - karoten, C vitamini, E vitamini üzere antioksidan aktiflik gösteren biyoaktif fitokimyasal bileşenlerden kaynaklandığı vurgulanmaktadır. Yapılan ilmî çalışmalarda biyoaktif bileşenlerin zerzevat ve meyvelere kıyasla zerzevat ve meyve sularından daha kolay emilebildiği belirtilmektedir.
Meyvelerde değişen nispetlerde A ve C vitamini bulunmaktadır. Turunçgiller, kavun, karpuz, çilek, böğürtlen üzere meyveler C vitamini açısından zengindirler. Koyu sarı renkli (kavun, kayısı, mango, şeftali gibi) meyvelerin birden fazla A vitamininin güçlü kaynağıdır. Bunların yanı sıra birden fazla meyve potasyum ve folik asit içermektedir. Özelikle kabuklu olarak yenebilen meyveler ile kuru meyveler düzgün birer posa (lif) kaynağıdırlar. Böylece şeker, kolesterol ve kan basıncı seviyelerini istenilen seviyelerde tutmaya yardımcı olmaktadır. Su ile birlikte midede şişerek tokluk, doygunluk hissi uyandırmaktadır. Birebir hengamda tuvalete çıkma sayısını ve dışkı ölçüsünü artırarak kabızlığı önlemekte ve bilhassa kalın bağırsak kanserinden esirgeyici tesirler göstermektedir. Günlük posa alımını artırmak ismine meyve ve meyve suyu tüketimini artırmakta yarar vardır.
Vitaminler, mineraller ve enzimler sayesinde hayat kalitesi gelişmekte ve ortalama hayat vadesi uzamaktadır. Sıhhatin yanı sıra sıklık iksiri vazifesi de gören meyve suları, içerdikleri vitaminlerle saç, tırnak, cilt şikayetlerini de ortadan kaldırmaktadır. İşte birkaç örnek:
Ahududu suyu:C vitamini ve demir cihetinden zengindir. Ateş düşürücü tesiri vardır.
Çilek: A, C, K ve birtakım B öbeği vitaminleri ile potasyum ve demir mineralinden yana zengindir. Ateşi düşürücü tesiri vardır. Kan yapıcı, damarları genişletici ve kalp kasını kuvvetlendirici tesiri mevcuttur. Dağ çileği yapraklarından yapılan çay ishali önlemeye yardımcı olur.
Dut: A, B ve C vitamini içeren dut ak, kara ve al olmak üzere 3 çeşit olarak yetişmektedir. Şurubu ağız ve boğaz hastalıklarına çok düzgün gelmektedir.
Elma suyu: Potasyum, magnezyum minerali ile A, C ve K vitamini içerir. Cildi temizler. Sıklık iksiri olarak tanımlanır. Elma suyu içinde kuvvetli antioksidan özellikler gösteren farklı fitokimyasallar da içerir. Elma suyunun %9-34 orantısında (kötü huylu) LDL oksidasyonunu önleyici, kalp marazları ve kimi kanser risklerini azaltıcı tesiri olduğu belirtilmektedir.
Erik:Kuru, taze ve komposto formunda tüketilebilen erik bol ölçüde C ve birtakım B vitaminlerinden yana zengindir. Damar sertliğine ve kabızlık meselesine karşı tesirli olduğu belirtilen eriğin taze olarak 100 gramı 75, kurusu 255 kkal güç içerir.
İncir: İçerdiği yüksek nispetteki lifler sayesinde kabızlık derdine karşı tesirli olduğu belirtilen incirin taze olarak 100 gramı 80, kurusu 274 kkal kuvvet içerir. C vitamini dışında pek çok besin öğesini içeren incir vücut direncini artırmaya yardımcı olur.
Karpuz: Böbrek ve mesane kumlarını dökmeye yardımcı olan karpuz hazmı kolaylaştırmanın yanında bağırsakları çalıştırmaya yardımcı olur.
Kavun: Bol ölçüde A, B ve C vitamini ile potasyum minerali içeren kavun karaciğer ve dalağın faaliyetini hızlandırmaktadır. Bağırsakları yumuşatarak kabızlığı önlemeye yardımcı olur.
Kayısı suyu: Bir bardak kayısı suyu günlük A vitamini gereksiniminin 1/3'ünü karşılamaktadır. Bunun yanında B ve C vitamininden yana zengindir. Yapılan çalışmalar, karotenoidlerin antioksidan özellikler gösterdiğini ve kansere karşı potansiyel esirgeyici tesiri olduğunu ortaya koymaktadır.
Kiraz: A, B ve C vitamini açısından güçlü olan kiraz içermiş olduğu antioksidanlar sayesinde kanserden kollayıcı tesire sahiptir. Kanı temizlemeye ve idrar söktürücü tesire de sahip olan kiraz yaz periyodunun en beğenilen meyvelerinden biridir.
Malta Eriği: A, C ve birtakım B vitaminlerinden varlıklı olan ve Yeni Yerküre olarak da bilinen bu meyve bağırsakların çalışmasını sağlamanın yanı sıra mikroplara karşı vücudun direncini artırmaya yardımcıdır.
Şeftali: Bol ölçüde A, C ve B vitaminlerini içeren şeftali safra kesesi ve karaciğer faaliyetlerini düzenlemeye, kabuksuz olarak tüketildiğinde ishali önlemeye yardımcı olur.
Üzüm suyu:Potasyum, vitamin C, folik asit ve polifenollerden zengindir. Münhasıran mor üzüm ve mor üzüm suyunda bulunan polifenollerin kalp hastalıklarına karşı kollayıcı tesirlerinin olduğu mütehassıslar tarafından onaylanmaktadır.
Vişne Suyu:A, C ve B vitaminleri ve potasyum minerali açısından güçlü olan vişne idrar söktürücü tesire sahiptir.
Meyve - zerzevat özlü kokteyller: Soğuk ve kirli havaların yol açabileceği aksiliklere karşı güçlü bir sıhhat ve sıklık iksiridir. Taze zerzevat ve meyvelerin güçlü içeriği organizmanın günlük gereksinimini karşılarken soğuk ve puslu havalarda müdafaasız kalan cildin de içeriden beslenmesini sağlar. Bu nedenle kış dışında, içinde bulunduğumuz şu günlerde günde bir bardak taze meyve kokteyli içilmesinde yarar vardır.
Kokteyl 1:C vitamini ve potasyum açısından 1/2 adetkivi + A, C ve kimi B vitaminleri açısından 8 adet vişne + potasyum ve A vitamini açısından 4 adet kayısı + A, C, K ve birtakım B vitaminleri ile kan yapıcı tesirinden ötürü 4 adet çilek karıştırılarak hazırlanan karışım vitamin kaybı olmaması için tek bir seferde içilebilir.
Kokteyl 2:A vitamini ve potasyum açısından 1 adet Anamur muzu + A, C ve birtakım B vitaminleri açısından 1 küçük uzunluk şeftali ile 100 gram kavun + kanı temizlemesi ve idrar söktürmesi açısından A, B, C vitamini kaynağı 8 adet kiraz karıştırılarak hazırlanan karışım havaların ısındığı şu günlerde ülkü bir kokteyl olarak 200 ml olarak tüketilebilir.
Vücutlarının yaklaşık %70'i likit olan bebeklerin gün içerisinde kaybettiği likit ölçüsü düşünülürse; meyve suları vücuda kaybedilen sıvıyı geri kazandırdığı üzere, C vitamini, karotenoid ve fenolik bileşik içerikleri ile kimi kanser cinsleri ve kronik illetlere karşı gözetici tesirler de göstermektedir. Hücrelerin yaşamsal faaliyetleri ve vücut fonksiyonlarının yanına getirilmesi, vücudun su istikrarının korunması ile mümkündür. Vücudun su istikrarı; idrar, dışkı, terleme ve teneffüs yoluyla kaybedilen sıvının tekrar su ve sulu besinler ile karşılanmasıyla sağlanmaktadır. Meyve suları susuzluğu giderdiği üzere, sıhhati da olumlu cephede etkilemektedir. Örnek olarak, mektep öncesi evlatlar için önerilen günlük meyve suyu tüketimi 120-180 gram, 7-18 yaşındaki evlatlar için ise 240-360 gramdır. Bilhassa evlatlara gazlı içeceklerden fazla meyve suyu içme alışkanlığı kazandırmakta yarar vardır.
Bebek beslenmesinde dikkat edilecek husus: Ana sütü yerinde olduğu takdirde meyve suları 4 6. ayda verilir. C vitamini için en müsait yiyecekler turunçgiller ve domatestir. Bunların bulunmadığı durumlarda elma, şeftali suları da verilebilir. Meyve güzelce yıkandıktan sonra suyu sıkılır. Günde 1 çay kaşığı ile başlamak suretiyle ölçü gitgide artırılır. Meyveler sıkılır sıkılmaz, bekletilmeden bebeğe verilmelidir. Yalnız ana sütü ile beslenenlere 6. aydan itibaren verilmeye başlanır. Meyve ezmeleri 4. aydan itibaren verilebilir. Ana sütüyle beslenen bebeğe meyve suyu ve meyve ezmesi ana sütü ile birebir devirde verilmez. Meyve suyu, ezme ve püresi ana sütü verildikten 2 saat sonra verilirse daha sağlıklı olmaktadır.