BEL FITIĞI
Sırtımızda acilen derhal boyun nahiyesinden başlayıp kalçamızdan daha aşağıya kadar uzanan ve omurilik kanalını oluşturan 31 adet omur vardır. Bu omurlardan beş tanesi fıtıklaştığı vakit meseleler yaşanan bel nahiyesinde bulunur. Bu omur kemiklerinin arasında hareketi kolaylaştıran, omurganın dayanıklı olmasını sağlayan ve darbelere karşı hami vazife yapan disk biçiminde kişisel bir bağ dokusu bulunur.
Bu disk iç ve dış tabaka olmak üzere iki kısımdan oluşur. Dıştaki tabakanın yapısı bozulunca içte bulunan yumuşak tabaka dışarıya sahih taşar. Bu taşan (fıtıklaşan) kısım omurilik kanalındaki hudutlara ağırlık yapar ve bu hadleri sıkıştırır. Bazen de bu fıtıklaşan ortamdan kimyasal unsurlar salgılanır ve ağrı hissedilir. Bu formda ortaya çıkan illete bel fıtığı denir.
BEL FITIĞI KİMLERDE GÖRÜLÜR? KİMLER RİSK ALTINDA?
Topluluğun yüzde 80’inden ziyadesi en az hayatında bir defa bel ağrısı çekmektedir. Bu sebeple doktora başvuranların sayısı nispeten ziyadedir. Sıklıkla orta yaşlarda görülür ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Oturarak çalışan ve de bunu yanlış bir sandalye üzerinde yapan insanlarda bel fıtığı görülme ihtimali yüksektir. Ağır yük kaldırmak zorunda olanlar, spor yaparken dikkatsiz davrananlar, egzersize ısınmadan başlayanlar, duruş ve oturma bozukluğu olanlar risk altındadır.
Acilen hemen her illette risk faktörü sayılan sigara ve alkol tasarrufu da bel fıtığını tetikleyebilir. Gerilimli ve huzursuz bir ömrü olanların da bel fıtığına yakalanması mümkündür. Bu risklere ne kadar çok maruz kalıyorsanız bel fıtığı olma ihtimaliniz de o kadar ziyadedir.
Bu faktörlerin yanında kalıtsal (aileden gelen) faktörleri de unutmamak gerekir. Ailesinde bel fıtığı olanlar risk altındadır.
BEL FITIĞININ NEDENLERİ
Bel fıtığının oluşmasında yapılan bilinçsiz ve sistemsiz hareketler ile ağır yük kaldırmak değerli rol oynamaktadır. Çok hafif bir yük kaldırıldığında bile bel fıtığı ortaya çıkabilir. Örneğin; eğilerek bir şey kaldırdığımızda bu yük sırtımızın her kesimine eşit olarak dağılmaz. Sistemsiz dağılan yük de bel fıtığı oluşumuna neden olur.
Bir gayrı neden ise bu disklerin beslenmesinin bozulmasıdır. Yaşımız ilerledikçe bu diskleri besleyen damarlar ve diskteki su ölçüsü azalır. İçindeki su ölçüsü azalan ve gereğince besin alamayan disk küçülür. Bu yüzden iki omur arasındaki aralıkta azalmış olur. Bu aksiliklerle birlikte beslenmesi azalan hasebiyle da oksijen ölçüsü azalan diskte bir de fizikî hareketlerden kaynaklanan bozulma görülür. Diskteki hücre sayısı da azalır.
Bu tesirlerden ötürü kişinin yaptığı yanlış bir hareket sonrasında içteki kısım dışarıya hakikat çıkar ve bel fıtığı oluşur.
BEL FITIĞI KENDİNİ NASIL MUAYYEN EDER?
Bel fıtığının en büyük belirtisi belde ve bacakta oluşan ağrıdır. Hasta doktora gittiğinde belimin ağrısı bacağıma vuruyor der. Fakat yalnızca bel yahut yalnızca bacak ağrısı da olmuş olabilir. Bacakta uyuşma, güç kaybı görülebilir. Ayrıyeten daha evvel yaptığı hareketleri yapmada zorlanma, hareket kabiliyetinin kısıtlanması ve yürürken topallamak görülebilir.
Bel fıtığının daha ilerlemiş ve şiddetli biçimlerinde cinsî bozukluklar, idrarını ve büyük abdestini yaparken zorlanmak ya da idrarını tutamamak görülebilir. Bacaklarda felç oluşabilir ya da bacağın hissetmesi azalabilir.
TEŞHİS NASIL KONUR?
Her bel ağrısı bel fıtığı değildir. Kanser, romatizma, bel kayması, spor yaparken belini incitmek üzere birçok sorun bel fıtığı üzere belirtiler verir. Bu yüzden teşhis koyarken dikkatli olmak gerekir. Bel fıtığı teşhisinde MR kıymetli bir nokta tutmaktadır. Bu teknikle sorunun nerde ve hangi dokuda olduğu kolaylıkla tespit edilebilir. Başkaca bilgisayarlı tomografi kemiğin durumunu daha güzel ortaya koyduğu için tercih edilebilir. Bu manzaraların, yapılan tetkikler ve klinik testler sonucu desteklenmesi gerekir. Zira imgeyi yorumlarken yanlış yapmak tedaviyi de tesirler.
BEL FITIĞI TEDAVİSİ
a)Başlangıç Safhası: Bel fıtığın tedavisi fıtıklaşmanın, yani disk dediğimiz elastiki hususun bacağa giden sonlara yaptığı basının noktasına bağlıdır. Şayet yalnızca bel ve bacak ağrısı mevcut, rastgele bir uyuşukluk, güç kaybı, hareket kısıtlılığı yoksa bel fıtığı başlangıç safhasında demektir. Bu halde hastaya kas gevşetici ilaçların verilmesi, yatak istirahati ve belini zorlayacak hareketlerden kaçınması önerilir.
b)Bel Fıtığı İlerlerse: Şayet yukarıdaki tekliflere, istirahata ve kas gevşetici ilaçlara karşın hastanın şikayetleri devam ediyorsa fizik tedavi uygulanabilir. Fizik tedavi kesinlikle bir eksperin murakabesinde olmalıdır. Fizik tedavi sırasında birinci bir kaç gün ağrılarda artma olabilir, lakin hasta fizik tedavi eksperinin önerdiği sürece tedaviye devam etmelidir Şayet yapılan tüm tedavilere karşın hastanın ağrıları geçmemiş ise nükleoplasti metodu uygulanabilir. Nükleoplasti ileri aşamaya ulaşmamış bel fıtıklarında fıtıklaşmış diske röntgen altında bir iğne ile girilerek radyofrekans dalgalarıyla diskin ısıtılması, diskin içindeki sonların harap edilmesi ve diskin içinde boşluklar açarak fıtığın çökmesi esasına dayanır. Nükleoplasti tek seans olarak, lokal anestezi altında hasta uyumadan ameliyathane koşullarında yapılır ve hastanede yatma gerektirmeden uygulanan bir metottur. Rastgele bir riski yoktur, lakin fıtığı külliyen yok etmesinin garantisi yoktur ve muvaffakiyet yüzdesi çok yüksek değildir. Lazerle diskektomi de nükleoplastiye misal bir metottur.
c)Ameliyat Gerektiren Durumlar: Fizik tedaviye karşın hastanın ağrıları devam ediyorsa yahut geriletilmeyen bir güç kaybı, bacakta incelme, idrar tutamama varsa, dayanılmaz ağrılar mevcutsa yahut MR sinemalarında diskten bir kesim koptuğu tespit edilirse tahlil cerrahi müdahaledir. Ameliyatla omurilikten çıkan hadlere olan mekanik bası giderilmelidir. Şayet cerrahi müdahale yapılmaz ve sona bası devam ederse hastada idrarını tutamama, seksüel gücün kaybı, ayaklarda kuvvetsizlik üzere sıkıntılar gelişebilir. Maatteessüf halk arasında ameliyat olursam sakat kalırım, uzun mühlet yataktan kalkamam, korse takmak zorunda kalırım yahut fıtığım tekrarlar, tekrar ameliyat olurum üzere inanışlar mevcuttur. Lakin mikrocerrahi sayesinde bu tip dehşetlere gerek kalmamıştır.
BEL FITIĞINDA AMELİYAT TEKNIKLERI
Bel fıtığı ameliyatlarındaki gaye fıtıklaşan diskin temizlenesi ve hudut üzerindeki basıyı kaldırmaktır.
Açık diskektomi: Umumiyetle genel anestezi altında gerçekleştirilir. Hasta yüzüstü yatar konumdayken gerçekleştirilir. Tatbik fıtık yerinin üstündeki ciltte açılmış yaklaşık 3-5 cm’lik bir kesiden yapılır. Kas dokusu etkilenmiş diskin üstündeki kemiklerden sıyrılır, ekartör denilen cerrahi alet ile kas ve deriyi cerrahi ortamdan uzaklaştırır ve böylelikle cerrah, omurga ve diski görebilir. Daha düzgün bir bakış açısına sahip olabilmek için kemik ve ligamentler ortadan kaldırılabilir, böylelikle hudut kökünü zedelemeden bombeleşmiş, bozulmuş diske erişim sağlanmış olur. Cerrah diski ve sair çevreleyen yapıları, disk duvarından çıkıntı yapan disk kesimlerini ortadan kaldırılır. Günümüzde çok tercih edilen bir prosedür değildir.
Mikrodiskektomi: Bu süreç sıklıkla belden aşağısında bölgesel anestezi hali olan Epidural Anestezi yahut umumi anestezi ile operasyon mikroskopuyla cerrahi sahası 20 ila 40 büyütme altında yapılır. Daha küçük kesi yapılır(yaklaşık 1-1.5 cm), kas dokusu daha az sıyrılır ve daha düzgün görüş sağlanır. Bu da hastanın ameliyat sonrası periyodunun daha rahat ve ağrısız geçmesine neden olur. Daha az kas dokusunu ekarte ederek ameliyat yapmak, ameliyat sonrası kas spazmının ve ağrının daha az almasını sağlar.Ameliyatta kullanılan mikroskop ise dokuların daha büyük, 3 boyutlu ve çok ayrıntılı tanınmasını sağlayarak komplikasyon mümkünlüğünü azaltır. Damarlar ,sinirler ve disk çok daha net görülür,Damar ve hudut üzere dokulara zarar verme ihtimali çok düşüktür,Mikroskop altında bası tesiri olan diskin temizlenmesi daha inançlıdır.Kesi noktası daha sonra içten dikişle kapatılır ve üzerine küçük bir pansuman yapılır.Mikrodiskektomi Günümüzde en inançlı ve tesirli metot olarak kabul edilmektedir.
Tam endoskopik bel fıtığı ameliyatı: Bel nahiyesinde orta hattan yahut yan taraftan girilerek yapılır. Endoskopik teşebbüste sair metotlardan daha küçük bir cilt kesisi kullanılır. Endoskobik bel fıtığı ameliyatı 1cm'lik bir kesiden fıtıklaşmış disk meydanına sokulan 4 mm'lik bir endoskop yardımıyla ekrandan cerrahi saha görülerek gerçekleştirilir. Ameliyatlar lokal ve epidural anestezi altında gerçekleştirilebilir. Fakat her fıtığın bu metotla ameliyat edilmesi mümkün değildir.
BEL FITIĞINDAN KORUNMAK İÇİN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Sıhhatimizin kıymetini fakat onu kaybettikten sonra anlıyoruz. Ancak kıymetli olan illete yakalanmadan evvel gerekli olan önlemleri alarak bel fıtığına yakalanma riskini en aza indirmektir. Bunun için hiç bir devir ağır yük kaldırmamaya ihtimam göstermek gerekir. Vücudun yapısına zıt gelen hareketlerden kaçınmalıyız. Beli kullanarak eğilmek alanına çömelip yani dizlerimizi kırıp eğilmek gerekir. Bir konumdan bir şey alırken olabildiğince alacağımız cisme yaklaşmak gerekir. Uzanarak bunu denemek yanlıştır.
Hareketsiz bir ömür biçiminden kaçınmamız lazım. Bel kaslarını güçlendirici egzersizler (sağlıklı iken yapılan) çok yararlıdır. Ancak bunları yapmak bel fıtığı olmayacağımız manasına gelmez. Genetik faktörler, bireye ilişkin durumlar da bu illetin oluşmasında rol oynar.
Hastaya yapılacak teklifler şunlardır:
· Hasta katiyen bir iki kiloyu aşan tartıları kaldırmamalıdır.
· Öne ve yanlara yanlışsız eğilme, belin bükülmesi yasaklanır. Şayet konumdan bir şey alınacaksa hastanın çömelerek alması söylenir.
· Hastaların otururken belinin ardına bel boşluğunu yok edecek halde bir yastık koymaları ve yirmi dakikadan ziyade oturmamaları önerilir. Şayet hastanın mesleği gereği uzun vade oturması gerekiyorsa her yirmi dakikada bir yürümesi önerilir.
· Hastanın yukarıya gerçek uzanması yasaklanır. Yukarıdan bir şey alacaksa bir sandalye yahut merdivenin üstüne çıkıp alması söylenir.
· Hastaya belini ebediyen sıcak tutması, açık pencere yahut havalandırma önünde durmaması hatırlatılır.
· Bel ve bacak ağrısı olan hastalar kesinlikle gerilimden kaçınmalıdır. Gerilim ağrıyı arttırmak yanında bel fıtığının ilerlemesine de yol açabilir.
· Hastanın hanede kaldığı müddet içinde yatak istirahatı yapması önerilir. Çok sert tabanların sanıldığının tersine zararları daha ziyadedir. Kaliteli bir yaylı yatakta ve hastanın kendince en rahat edebildiği konumda yatması daha makuldür.
Sırtımızda acilen derhal boyun nahiyesinden başlayıp kalçamızdan daha aşağıya kadar uzanan ve omurilik kanalını oluşturan 31 adet omur vardır. Bu omurlardan beş tanesi fıtıklaştığı vakit meseleler yaşanan bel nahiyesinde bulunur. Bu omur kemiklerinin arasında hareketi kolaylaştıran, omurganın dayanıklı olmasını sağlayan ve darbelere karşı hami vazife yapan disk biçiminde kişisel bir bağ dokusu bulunur.
Bu disk iç ve dış tabaka olmak üzere iki kısımdan oluşur. Dıştaki tabakanın yapısı bozulunca içte bulunan yumuşak tabaka dışarıya sahih taşar. Bu taşan (fıtıklaşan) kısım omurilik kanalındaki hudutlara ağırlık yapar ve bu hadleri sıkıştırır. Bazen de bu fıtıklaşan ortamdan kimyasal unsurlar salgılanır ve ağrı hissedilir. Bu formda ortaya çıkan illete bel fıtığı denir.
BEL FITIĞI KİMLERDE GÖRÜLÜR? KİMLER RİSK ALTINDA?
Topluluğun yüzde 80’inden ziyadesi en az hayatında bir defa bel ağrısı çekmektedir. Bu sebeple doktora başvuranların sayısı nispeten ziyadedir. Sıklıkla orta yaşlarda görülür ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Oturarak çalışan ve de bunu yanlış bir sandalye üzerinde yapan insanlarda bel fıtığı görülme ihtimali yüksektir. Ağır yük kaldırmak zorunda olanlar, spor yaparken dikkatsiz davrananlar, egzersize ısınmadan başlayanlar, duruş ve oturma bozukluğu olanlar risk altındadır.
Acilen hemen her illette risk faktörü sayılan sigara ve alkol tasarrufu da bel fıtığını tetikleyebilir. Gerilimli ve huzursuz bir ömrü olanların da bel fıtığına yakalanması mümkündür. Bu risklere ne kadar çok maruz kalıyorsanız bel fıtığı olma ihtimaliniz de o kadar ziyadedir.
Bu faktörlerin yanında kalıtsal (aileden gelen) faktörleri de unutmamak gerekir. Ailesinde bel fıtığı olanlar risk altındadır.
BEL FITIĞININ NEDENLERİ
Bel fıtığının oluşmasında yapılan bilinçsiz ve sistemsiz hareketler ile ağır yük kaldırmak değerli rol oynamaktadır. Çok hafif bir yük kaldırıldığında bile bel fıtığı ortaya çıkabilir. Örneğin; eğilerek bir şey kaldırdığımızda bu yük sırtımızın her kesimine eşit olarak dağılmaz. Sistemsiz dağılan yük de bel fıtığı oluşumuna neden olur.
Bir gayrı neden ise bu disklerin beslenmesinin bozulmasıdır. Yaşımız ilerledikçe bu diskleri besleyen damarlar ve diskteki su ölçüsü azalır. İçindeki su ölçüsü azalan ve gereğince besin alamayan disk küçülür. Bu yüzden iki omur arasındaki aralıkta azalmış olur. Bu aksiliklerle birlikte beslenmesi azalan hasebiyle da oksijen ölçüsü azalan diskte bir de fizikî hareketlerden kaynaklanan bozulma görülür. Diskteki hücre sayısı da azalır.
Bu tesirlerden ötürü kişinin yaptığı yanlış bir hareket sonrasında içteki kısım dışarıya hakikat çıkar ve bel fıtığı oluşur.
BEL FITIĞI KENDİNİ NASIL MUAYYEN EDER?
Bel fıtığının en büyük belirtisi belde ve bacakta oluşan ağrıdır. Hasta doktora gittiğinde belimin ağrısı bacağıma vuruyor der. Fakat yalnızca bel yahut yalnızca bacak ağrısı da olmuş olabilir. Bacakta uyuşma, güç kaybı görülebilir. Ayrıyeten daha evvel yaptığı hareketleri yapmada zorlanma, hareket kabiliyetinin kısıtlanması ve yürürken topallamak görülebilir.
Bel fıtığının daha ilerlemiş ve şiddetli biçimlerinde cinsî bozukluklar, idrarını ve büyük abdestini yaparken zorlanmak ya da idrarını tutamamak görülebilir. Bacaklarda felç oluşabilir ya da bacağın hissetmesi azalabilir.
TEŞHİS NASIL KONUR?
Her bel ağrısı bel fıtığı değildir. Kanser, romatizma, bel kayması, spor yaparken belini incitmek üzere birçok sorun bel fıtığı üzere belirtiler verir. Bu yüzden teşhis koyarken dikkatli olmak gerekir. Bel fıtığı teşhisinde MR kıymetli bir nokta tutmaktadır. Bu teknikle sorunun nerde ve hangi dokuda olduğu kolaylıkla tespit edilebilir. Başkaca bilgisayarlı tomografi kemiğin durumunu daha güzel ortaya koyduğu için tercih edilebilir. Bu manzaraların, yapılan tetkikler ve klinik testler sonucu desteklenmesi gerekir. Zira imgeyi yorumlarken yanlış yapmak tedaviyi de tesirler.
BEL FITIĞI TEDAVİSİ
a)Başlangıç Safhası: Bel fıtığın tedavisi fıtıklaşmanın, yani disk dediğimiz elastiki hususun bacağa giden sonlara yaptığı basının noktasına bağlıdır. Şayet yalnızca bel ve bacak ağrısı mevcut, rastgele bir uyuşukluk, güç kaybı, hareket kısıtlılığı yoksa bel fıtığı başlangıç safhasında demektir. Bu halde hastaya kas gevşetici ilaçların verilmesi, yatak istirahati ve belini zorlayacak hareketlerden kaçınması önerilir.
b)Bel Fıtığı İlerlerse: Şayet yukarıdaki tekliflere, istirahata ve kas gevşetici ilaçlara karşın hastanın şikayetleri devam ediyorsa fizik tedavi uygulanabilir. Fizik tedavi kesinlikle bir eksperin murakabesinde olmalıdır. Fizik tedavi sırasında birinci bir kaç gün ağrılarda artma olabilir, lakin hasta fizik tedavi eksperinin önerdiği sürece tedaviye devam etmelidir Şayet yapılan tüm tedavilere karşın hastanın ağrıları geçmemiş ise nükleoplasti metodu uygulanabilir. Nükleoplasti ileri aşamaya ulaşmamış bel fıtıklarında fıtıklaşmış diske röntgen altında bir iğne ile girilerek radyofrekans dalgalarıyla diskin ısıtılması, diskin içindeki sonların harap edilmesi ve diskin içinde boşluklar açarak fıtığın çökmesi esasına dayanır. Nükleoplasti tek seans olarak, lokal anestezi altında hasta uyumadan ameliyathane koşullarında yapılır ve hastanede yatma gerektirmeden uygulanan bir metottur. Rastgele bir riski yoktur, lakin fıtığı külliyen yok etmesinin garantisi yoktur ve muvaffakiyet yüzdesi çok yüksek değildir. Lazerle diskektomi de nükleoplastiye misal bir metottur.
c)Ameliyat Gerektiren Durumlar: Fizik tedaviye karşın hastanın ağrıları devam ediyorsa yahut geriletilmeyen bir güç kaybı, bacakta incelme, idrar tutamama varsa, dayanılmaz ağrılar mevcutsa yahut MR sinemalarında diskten bir kesim koptuğu tespit edilirse tahlil cerrahi müdahaledir. Ameliyatla omurilikten çıkan hadlere olan mekanik bası giderilmelidir. Şayet cerrahi müdahale yapılmaz ve sona bası devam ederse hastada idrarını tutamama, seksüel gücün kaybı, ayaklarda kuvvetsizlik üzere sıkıntılar gelişebilir. Maatteessüf halk arasında ameliyat olursam sakat kalırım, uzun mühlet yataktan kalkamam, korse takmak zorunda kalırım yahut fıtığım tekrarlar, tekrar ameliyat olurum üzere inanışlar mevcuttur. Lakin mikrocerrahi sayesinde bu tip dehşetlere gerek kalmamıştır.
BEL FITIĞINDA AMELİYAT TEKNIKLERI
Bel fıtığı ameliyatlarındaki gaye fıtıklaşan diskin temizlenesi ve hudut üzerindeki basıyı kaldırmaktır.
Açık diskektomi: Umumiyetle genel anestezi altında gerçekleştirilir. Hasta yüzüstü yatar konumdayken gerçekleştirilir. Tatbik fıtık yerinin üstündeki ciltte açılmış yaklaşık 3-5 cm’lik bir kesiden yapılır. Kas dokusu etkilenmiş diskin üstündeki kemiklerden sıyrılır, ekartör denilen cerrahi alet ile kas ve deriyi cerrahi ortamdan uzaklaştırır ve böylelikle cerrah, omurga ve diski görebilir. Daha düzgün bir bakış açısına sahip olabilmek için kemik ve ligamentler ortadan kaldırılabilir, böylelikle hudut kökünü zedelemeden bombeleşmiş, bozulmuş diske erişim sağlanmış olur. Cerrah diski ve sair çevreleyen yapıları, disk duvarından çıkıntı yapan disk kesimlerini ortadan kaldırılır. Günümüzde çok tercih edilen bir prosedür değildir.
Mikrodiskektomi: Bu süreç sıklıkla belden aşağısında bölgesel anestezi hali olan Epidural Anestezi yahut umumi anestezi ile operasyon mikroskopuyla cerrahi sahası 20 ila 40 büyütme altında yapılır. Daha küçük kesi yapılır(yaklaşık 1-1.5 cm), kas dokusu daha az sıyrılır ve daha düzgün görüş sağlanır. Bu da hastanın ameliyat sonrası periyodunun daha rahat ve ağrısız geçmesine neden olur. Daha az kas dokusunu ekarte ederek ameliyat yapmak, ameliyat sonrası kas spazmının ve ağrının daha az almasını sağlar.Ameliyatta kullanılan mikroskop ise dokuların daha büyük, 3 boyutlu ve çok ayrıntılı tanınmasını sağlayarak komplikasyon mümkünlüğünü azaltır. Damarlar ,sinirler ve disk çok daha net görülür,Damar ve hudut üzere dokulara zarar verme ihtimali çok düşüktür,Mikroskop altında bası tesiri olan diskin temizlenmesi daha inançlıdır.Kesi noktası daha sonra içten dikişle kapatılır ve üzerine küçük bir pansuman yapılır.Mikrodiskektomi Günümüzde en inançlı ve tesirli metot olarak kabul edilmektedir.
Tam endoskopik bel fıtığı ameliyatı: Bel nahiyesinde orta hattan yahut yan taraftan girilerek yapılır. Endoskopik teşebbüste sair metotlardan daha küçük bir cilt kesisi kullanılır. Endoskobik bel fıtığı ameliyatı 1cm'lik bir kesiden fıtıklaşmış disk meydanına sokulan 4 mm'lik bir endoskop yardımıyla ekrandan cerrahi saha görülerek gerçekleştirilir. Ameliyatlar lokal ve epidural anestezi altında gerçekleştirilebilir. Fakat her fıtığın bu metotla ameliyat edilmesi mümkün değildir.
BEL FITIĞINDAN KORUNMAK İÇİN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Sıhhatimizin kıymetini fakat onu kaybettikten sonra anlıyoruz. Ancak kıymetli olan illete yakalanmadan evvel gerekli olan önlemleri alarak bel fıtığına yakalanma riskini en aza indirmektir. Bunun için hiç bir devir ağır yük kaldırmamaya ihtimam göstermek gerekir. Vücudun yapısına zıt gelen hareketlerden kaçınmalıyız. Beli kullanarak eğilmek alanına çömelip yani dizlerimizi kırıp eğilmek gerekir. Bir konumdan bir şey alırken olabildiğince alacağımız cisme yaklaşmak gerekir. Uzanarak bunu denemek yanlıştır.
Hareketsiz bir ömür biçiminden kaçınmamız lazım. Bel kaslarını güçlendirici egzersizler (sağlıklı iken yapılan) çok yararlıdır. Ancak bunları yapmak bel fıtığı olmayacağımız manasına gelmez. Genetik faktörler, bireye ilişkin durumlar da bu illetin oluşmasında rol oynar.
Hastaya yapılacak teklifler şunlardır:
· Hasta katiyen bir iki kiloyu aşan tartıları kaldırmamalıdır.
· Öne ve yanlara yanlışsız eğilme, belin bükülmesi yasaklanır. Şayet konumdan bir şey alınacaksa hastanın çömelerek alması söylenir.
· Hastaların otururken belinin ardına bel boşluğunu yok edecek halde bir yastık koymaları ve yirmi dakikadan ziyade oturmamaları önerilir. Şayet hastanın mesleği gereği uzun vade oturması gerekiyorsa her yirmi dakikada bir yürümesi önerilir.
· Hastanın yukarıya gerçek uzanması yasaklanır. Yukarıdan bir şey alacaksa bir sandalye yahut merdivenin üstüne çıkıp alması söylenir.
· Hastaya belini ebediyen sıcak tutması, açık pencere yahut havalandırma önünde durmaması hatırlatılır.
· Bel ve bacak ağrısı olan hastalar kesinlikle gerilimden kaçınmalıdır. Gerilim ağrıyı arttırmak yanında bel fıtığının ilerlemesine de yol açabilir.
· Hastanın hanede kaldığı müddet içinde yatak istirahatı yapması önerilir. Çok sert tabanların sanıldığının tersine zararları daha ziyadedir. Kaliteli bir yaylı yatakta ve hastanın kendince en rahat edebildiği konumda yatması daha makuldür.