Bel bölgemizde bulunan omurga kemikleri arasında omurların birbirine sürtünmesini engelleyen jöle kıvamında disk dediğimiz yastıkçıklar bulunur. Disklerin anulus denen bağlar ile çevrelenen jelatinimsi bir merkezi vardır. Yaşın ilerlemesi ve travmaya maruz kalma gibi durumlarda bu yastıkçıklar yıpranmaya başlar. Dıştaki bağlar giderek incelir ve zamanla veya ani bir hareket sonrasında yırtılır. İçteki jelatinöz madde bu yırtıklardan dışarı doğru kayarak, omurilikten çıkan sinirlere baskı yapar. Bu basının sonucu olarak, bel-bacak ağrısı, bacakta uyuşma, karıncalanma, bazen de güçsüzlük hissedilir.
Bel fıtığı hangi omurga kemikleri arasında oluşmuşsa o bölgenin adıyla anılır.Örneğin, 4.ve 5.bel omurları arasında bulunan disk yerinden kaymışsa L4-5 disk hernisi adını alır. Sağ bacağa ağrı vuruyorsa sağ L4-5, sol bacağa vuruyorsa sol L4-5 disk hernisi olarak adlandırılır.
Bel fıtığı en sık L4 – 5 ve L5 – S1 seviyelerinde oluşur. Buna bağlı olarakta L5 veya S1 kökleri bası altında kalır. Her iki kök de siyatik sinirini oluşturduğu için fıtıklaşma olan tarafta siyatik ağrısı(siyatalji) meydana gelir.
Bel fıtığın belirtileri, disk olarak adlandırdığımız elastiki maddenin bacağa giden sinirlere yaptığı basının derecesine bağlıdır. Eğer diskteki kabarıklık hafifse hastada sadece zaman zaman oluşan bel ve bacak ağrısı olabilir. Diskteki kabarıklık belirginse ve sinir köküne de bası yapmışsa hasta belinden bacağına yayılan, öksürmek, hapşırmak ve ıkınmak gibi bazı hareketlerle şiddetlenen ağrıdan şikayet edebilir. Ağrı ile birlikte bacakta, ayak tabanında veya ayak üzerinde hatta ayak parmaklarında karıncalanma ve uyuşmalar olabilir. Sıkışma daha ileri safhada ise ve sinir kökü uzun süre basıya maruz kalmışsasiyatik sinirin lifleri zarar görebilir ayağın yukarıya veya aşağıya doğru hareketlerinde güçsüzlük(felç) ortaya çıkabilir.
Günümüzde manyetik rezonans (MR) ile bel fıtığı tanısı kolaylıkla konulmakta ve derecesi belirlenebilmektedir. Bel fıtığında MR filmi bize omurlar, disk ve sinir kökleri ile omurilikte fıtığa bağlı oluşan değişiklikler hakkında detaylı bilgi verir. Ancak MR’da bel fıtığı bulunması, ağrı sebebinin mutlaka fıtık olduğu anlamına gelmez. Bel fıtığı ile karışabilecek pek çok durum vardır ve tanının ve tedavi yönteminin belirlenebilmesi için mutlaka hastanın fizik tedavi rehabilitasyon veya nöroşirürji doktoru tarafından ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerekir!!
Bel Fıtığı Belirtileri
Bacağa yayılan ağrı
Öksürmek, ıkınmak hapşırmakla ağrıda artma
Çok uzun süre herhangi bir pozisyonda ( ayakta durma, oturma, yatma gibi ) kaldığında ağrının artması
Belde eğrilik; vücut refleks olarak ağrıyı hafifletmek için karşı tarafa eğilir.
Sıkışan sinir kökünün beslediği alana uyan bölgede uyuşukluk
Sıkışan sinir kökünün seviye ve tarafına göre sağ veya solda ayak, parmaklar veya bacakta ortaya çıkan kuvvetsizlik
Bel Fıtığı Tedavisi
Hastaların % 90’ı ilaç tedavisi, istirahat, fizik tedavi uygulamaları ve ağrılı bölge enjeksiyon uygulamaları ile iyileşir. Yapılan çalışmalar, %75 hastada uygun tedaviyle 6 ay içinde disk rezorbsiyonunun (küçülme/kaybolma) olduğu gösterilmiştir.
Ne zaman Ameliyat Gerekir?
Uygulanan ameliyat dışı tedavi yöntemlerine rağmen devam eden ağrı
Bacakta şiddetli ağrı
Bacak ve/veya ayakta güç kaybı (acil müdahele gerektirir)
İdrar kaçırma (acil müdahele gerektirir)
Kaslarda incelme
Bel fıtığı hangi omurga kemikleri arasında oluşmuşsa o bölgenin adıyla anılır.Örneğin, 4.ve 5.bel omurları arasında bulunan disk yerinden kaymışsa L4-5 disk hernisi adını alır. Sağ bacağa ağrı vuruyorsa sağ L4-5, sol bacağa vuruyorsa sol L4-5 disk hernisi olarak adlandırılır.
Bel fıtığı en sık L4 – 5 ve L5 – S1 seviyelerinde oluşur. Buna bağlı olarakta L5 veya S1 kökleri bası altında kalır. Her iki kök de siyatik sinirini oluşturduğu için fıtıklaşma olan tarafta siyatik ağrısı(siyatalji) meydana gelir.
Bel fıtığın belirtileri, disk olarak adlandırdığımız elastiki maddenin bacağa giden sinirlere yaptığı basının derecesine bağlıdır. Eğer diskteki kabarıklık hafifse hastada sadece zaman zaman oluşan bel ve bacak ağrısı olabilir. Diskteki kabarıklık belirginse ve sinir köküne de bası yapmışsa hasta belinden bacağına yayılan, öksürmek, hapşırmak ve ıkınmak gibi bazı hareketlerle şiddetlenen ağrıdan şikayet edebilir. Ağrı ile birlikte bacakta, ayak tabanında veya ayak üzerinde hatta ayak parmaklarında karıncalanma ve uyuşmalar olabilir. Sıkışma daha ileri safhada ise ve sinir kökü uzun süre basıya maruz kalmışsasiyatik sinirin lifleri zarar görebilir ayağın yukarıya veya aşağıya doğru hareketlerinde güçsüzlük(felç) ortaya çıkabilir.
Günümüzde manyetik rezonans (MR) ile bel fıtığı tanısı kolaylıkla konulmakta ve derecesi belirlenebilmektedir. Bel fıtığında MR filmi bize omurlar, disk ve sinir kökleri ile omurilikte fıtığa bağlı oluşan değişiklikler hakkında detaylı bilgi verir. Ancak MR’da bel fıtığı bulunması, ağrı sebebinin mutlaka fıtık olduğu anlamına gelmez. Bel fıtığı ile karışabilecek pek çok durum vardır ve tanının ve tedavi yönteminin belirlenebilmesi için mutlaka hastanın fizik tedavi rehabilitasyon veya nöroşirürji doktoru tarafından ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerekir!!
Bel Fıtığı Belirtileri
Bacağa yayılan ağrı
Öksürmek, ıkınmak hapşırmakla ağrıda artma
Çok uzun süre herhangi bir pozisyonda ( ayakta durma, oturma, yatma gibi ) kaldığında ağrının artması
Belde eğrilik; vücut refleks olarak ağrıyı hafifletmek için karşı tarafa eğilir.
Sıkışan sinir kökünün beslediği alana uyan bölgede uyuşukluk
Sıkışan sinir kökünün seviye ve tarafına göre sağ veya solda ayak, parmaklar veya bacakta ortaya çıkan kuvvetsizlik
Bel Fıtığı Tedavisi
Hastaların % 90’ı ilaç tedavisi, istirahat, fizik tedavi uygulamaları ve ağrılı bölge enjeksiyon uygulamaları ile iyileşir. Yapılan çalışmalar, %75 hastada uygun tedaviyle 6 ay içinde disk rezorbsiyonunun (küçülme/kaybolma) olduğu gösterilmiştir.
Ne zaman Ameliyat Gerekir?
Uygulanan ameliyat dışı tedavi yöntemlerine rağmen devam eden ağrı
Bacakta şiddetli ağrı
Bacak ve/veya ayakta güç kaybı (acil müdahele gerektirir)
İdrar kaçırma (acil müdahele gerektirir)
Kaslarda incelme