Bel bölgesinde toplam 5 adet vertebra (omurga) bulunmaktadır. Her 2 omurga arasında 1 adet disk adı verilen, kıkırdak dokudan oluşan, yastıkcık görevi gören yapılar mevcuttur. Diskin dış halkasına annulus
fibrozus denilir. Lastik kıvamında ve daha sağlamdır. Diskin içerisinde ise nükleus pulpozus adı verilen ve jöle kıvamındaki yapı mevcuttur. Diskin sağlam olan dış halkası yırtılır ise içerisindeki jöle kıvamındaki yapı
yırtıktan dışarı çıkmakta ve omurilik kanalı ve sinir köklerini sıkıştırmaktadır. Bu tabloya bel fıtığı diyoruz. Bu yırtılma sonucu disk, bacağa giden sinire hafifçe dokunabildiği gibi (en hafif şekli -bulging), annulus fibrozusun tam yırtılmasıyla disk içerisindeki jöle kıvamlı nükleus pulpozus omurilik kanalında serbest parçacık olarak da izlenebilir (en ağır durum- ekstrüde lomber disk, serbest fragman). Bu durumda bel ağrısı ile birlikte kalçadan başlayan ve bacağa vuran ağrılar, bacakta uyuşma-karıncalanmalar ve bacağın belirli kas gruplarında güçsüzlük ortaya çıkmaktadır.
BEL FITIĞINDA RİSK GRUPLARI
1)30-50 yaşlar arasında daha sık görülür.
2) Hamilelerde, kilo alımına ve progesteron hormonu etkilerine bağlı olarak lomber disk hernisi görülme sıklığı artmaktadır
3)Şişmanlarda daha sık görülür.
4)Sigara kullanımı riski artırır.
Bazı meslek gruplarında hastalığa yakalanma oranı daha fazladır: Ağır yük taşıma ve bedene yük bindiren meslekler, uzun süre otomobil kullananlar, masa başında sürekli oturma gerektiren meslekler.
BEL AĞRISINDAN KORUNMAK İÇİN NE YAPMALI?
-Düzgün ve dengeli oturmak
-Ağırlıkları doğru ve dengeli kaldırmak
-Düzgün yatma pozisyon
-Bel ve karın kaslarını güçlü tutmak
-Kilo almamak
-Solunum, dolaşım kondisyonunu korumak ve arttırmak
-Beli zorlayacak sportif faaliyet, vurma, çarpma, düşme gibi zorlamalardan kaçınmak
-Uzun süreli oturma, öne eğilmeyi gerektiren mesleki faaliyetlerde saatte bir ara verip bütün omurgayı çalıştırmak
-Düzenli beslenme, dinlenme, egzersizlerle bedensel ve ruhsal dengeli bir yaşam sürmek
BEL AĞRISI MODERN ÇAĞIN HASTALIĞIDIR:
Normalde dört ayak üzerinde duran hayvanlardaki bel kavisi insanlardan farklı dış bükey iken insanlarda iç bükeydir. İki ayak üzerinde duran insanda ise bacaklarının üzerindeki vücut ağırlığı tamamı ile bele binerek burada aşırı bir yüklenmeye sebep olmaktadır.
Fizik Tedavi
Sıcak soğuk uygulamalar, çeşitli elektrik akımları,
traksiyon (çekme), masaj ve elle tedavi (manipülasyon) gibi çeşitli yöntemler uygulanmaktadır. Bunlar ağrı ve gerginliği azaltmada etkilidir.Traksiyon ve elle uygulanan manipülatif yöntemler alanında uzman fizyoterapistler tarafından yapılmalıdır.
Akupunktur
Binlerce yıl önce Çin‟de geliştirilen akupunktur günümüzde batı tıbbında da yaygın olarak çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır.
Rehabilitasyon
Az oranda olmakla birlikte, bel ağrısı tedavi edilmemiş ve yerleşmişse hareketler kısıtlanarak sakatlık gelişebilir. Maalesef bu durumda tedavi çok zordur ve masraflıdır. Kişinin gereksinimlerine göre özel olarak hazırlanmış fiziksel işlevleri yeniden kazandırma ve işe döndürmeye yönelik, değerlendirme ve yoğun egzersiz programlarını kapsayan, uzun süreli ve özel rehabilitasyon programlarına gereksinim vardır.
fibrozus denilir. Lastik kıvamında ve daha sağlamdır. Diskin içerisinde ise nükleus pulpozus adı verilen ve jöle kıvamındaki yapı mevcuttur. Diskin sağlam olan dış halkası yırtılır ise içerisindeki jöle kıvamındaki yapı
yırtıktan dışarı çıkmakta ve omurilik kanalı ve sinir köklerini sıkıştırmaktadır. Bu tabloya bel fıtığı diyoruz. Bu yırtılma sonucu disk, bacağa giden sinire hafifçe dokunabildiği gibi (en hafif şekli -bulging), annulus fibrozusun tam yırtılmasıyla disk içerisindeki jöle kıvamlı nükleus pulpozus omurilik kanalında serbest parçacık olarak da izlenebilir (en ağır durum- ekstrüde lomber disk, serbest fragman). Bu durumda bel ağrısı ile birlikte kalçadan başlayan ve bacağa vuran ağrılar, bacakta uyuşma-karıncalanmalar ve bacağın belirli kas gruplarında güçsüzlük ortaya çıkmaktadır.
BEL FITIĞINDA RİSK GRUPLARI
1)30-50 yaşlar arasında daha sık görülür.
2) Hamilelerde, kilo alımına ve progesteron hormonu etkilerine bağlı olarak lomber disk hernisi görülme sıklığı artmaktadır
3)Şişmanlarda daha sık görülür.
4)Sigara kullanımı riski artırır.
Bazı meslek gruplarında hastalığa yakalanma oranı daha fazladır: Ağır yük taşıma ve bedene yük bindiren meslekler, uzun süre otomobil kullananlar, masa başında sürekli oturma gerektiren meslekler.
BEL AĞRISINDAN KORUNMAK İÇİN NE YAPMALI?
-Düzgün ve dengeli oturmak
-Ağırlıkları doğru ve dengeli kaldırmak
-Düzgün yatma pozisyon
-Bel ve karın kaslarını güçlü tutmak
-Kilo almamak
-Solunum, dolaşım kondisyonunu korumak ve arttırmak
-Beli zorlayacak sportif faaliyet, vurma, çarpma, düşme gibi zorlamalardan kaçınmak
-Uzun süreli oturma, öne eğilmeyi gerektiren mesleki faaliyetlerde saatte bir ara verip bütün omurgayı çalıştırmak
-Düzenli beslenme, dinlenme, egzersizlerle bedensel ve ruhsal dengeli bir yaşam sürmek
BEL AĞRISI MODERN ÇAĞIN HASTALIĞIDIR:
Normalde dört ayak üzerinde duran hayvanlardaki bel kavisi insanlardan farklı dış bükey iken insanlarda iç bükeydir. İki ayak üzerinde duran insanda ise bacaklarının üzerindeki vücut ağırlığı tamamı ile bele binerek burada aşırı bir yüklenmeye sebep olmaktadır.
Fizik Tedavi
Sıcak soğuk uygulamalar, çeşitli elektrik akımları,
traksiyon (çekme), masaj ve elle tedavi (manipülasyon) gibi çeşitli yöntemler uygulanmaktadır. Bunlar ağrı ve gerginliği azaltmada etkilidir.Traksiyon ve elle uygulanan manipülatif yöntemler alanında uzman fizyoterapistler tarafından yapılmalıdır.
Akupunktur
Binlerce yıl önce Çin‟de geliştirilen akupunktur günümüzde batı tıbbında da yaygın olarak çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır.
Rehabilitasyon
Az oranda olmakla birlikte, bel ağrısı tedavi edilmemiş ve yerleşmişse hareketler kısıtlanarak sakatlık gelişebilir. Maalesef bu durumda tedavi çok zordur ve masraflıdır. Kişinin gereksinimlerine göre özel olarak hazırlanmış fiziksel işlevleri yeniden kazandırma ve işe döndürmeye yönelik, değerlendirme ve yoğun egzersiz programlarını kapsayan, uzun süreli ve özel rehabilitasyon programlarına gereksinim vardır.