Besin alerjisi, besinlere karşı vücudumuzun vermiş olduğu anormal yansıdır. Klinik olarak belirtiler hafif olabildiği üzere ölümcül de olabilir.
Besin alerjisi gelişiminde, bağışıklık sistemimizin besinlerdeki kimi proteinleri tehdit ögesi olarak algılayıp onlara karşı Ig E antikoru üretmesiyle başlar.
Besin alerjileri daha çok çocukluk devrinin dertlerinden birisidir. Ana sütü alan bebeklerde ekseriyetle ek besinlere başladıktan sonraki periyot ciltte ürtiker, kızarıklık, ya da egzema formunda ortaya çıkabilir.
Alerji riski en ziyade olan besinler aşağıda verilmiştir. Ama her besine karşı alerji oluşabileceği unutulmamalıdır.
İnek sütü
Yumurta
Balık
Mekan fıstığı
Kuruyemişler (fındık, ceviz, antep fıstığı, vb)
Kabuklu deniz eserleri
Soya
Buğday
Bakliyatlar
Susam
BESİN ALERJİSİ OLAN HASTALARDA TEDBIRLER
Besin alerjisi tanısı konulan hastaların yakınları belirtilerin tanınması ve gerekirse acil tedavisi konusunda bilgilendirilmelidir.
Anafilaksi üzere önemli reaksiyonu olan hastalara adrenalin otomatik enjektörü verilmeli ve tasarrufu konusunda eğitilmelidir.
Her hastaya acil hareket planı düzenlenmeli.
Besin alerjisi olan evlat mektepte arkadaşlarının yiyeceklerini paylaşmamalıdır.
Hasta ve ailesi besin alerjenleri ve bunlardan kaçınma konusunda eğitilmelidir.
İşlenmiş, dondurulmuş yahut paketlenmiş besinler zımnî besin proteinleri içerebilir; alışveriş sırasında besin etiketleri ve içerikleri dikkatle okunmalıdır.
Restoranlarda yenen yemeklerde de kapalı besin alerjenleri olabilir; hazırlayan bireylerden yiyecek içerikleri hakkında haber alınmalıdır.
Bebeklik-çocukluk çağında en çokça inek sütü, tavuk, yumurta, soya fasulyesi ve buğday alerjisi olurken yetişkinlikte daha çok kabuklu deniz eserleri, balık, taraf fıstığı, kabuklu yemiş alerjisi olur.
Kimi alerjiler yaşa bağlı olarak geçebilirken kimileri hayat uzunluğu sürebilir.
Kimi besinlere alerjisi olanların çapraz reaksiyon sonucu başka besinlere de alerjisi olabilir. Örnek verecek olursak: İnek sütüne hassas olanlar koyun ve keçi sütüne de hassas olabilir. Fındık alerjisi olanların polenlere ve taze sebze-meyveye de alerjisi olabilir. Birebir biçimde polen alerjisi olanların kivi, muz, şeftali vb. meyvelere de alerjisi olabilir. Süte hassas olanlar sığır etine, yumurtaya alerjisi olanlar da tavuk etine karşı alerjen reaksiyon gösterebilir.
BESİN ALERJİSİ OLANLARA YÖNELİK TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ
Alerjik olan besinler diyetten çıkarılmalıdır.
Besin alerjisi olan hastalarda ortaya çıkan hafif reaksiyonlarda antihistaminik ilaçlar ve kortikosteroidler kullanılabilir
Anafilaksi hikayesi olan ve/veya yüksek riskli besin alerjili hastalara adrenalin oto-enjektör verilmeli ve tasarrufu hakkında bilgilendirilmelidir. Anafilaksi ani başlayan ve acil bir durum olduğu için hastalar ya da ebeveynler adrenalin oto-enjektör’ü kesinlikle yanlarında bulundurmak zorundadır.
İnek sütü alerjisi olanların beslenmesi çok değerlidir. Birinci 6 ay ana sütü kafidir. Gelgelelim ana sütünün yetmediği durumlarda inek sütünün bölgesini tutan süt alerjisi içermeyen mamalar kullanılmalıdır.
İNEK SÜTÜ ALERJİSİ OLAN EVLATLARIN YEMEMESİ GEREKEN BESİNLER:
Sütün her formu
Tereyağı, margarin, kaymak, hayvansal yağlar
Yoğurt, krema, puding, sütlü tatlılar
Peynir, krem peynir, lor peyniri, peynir altı suyu
Kefir, ekşi krema, kesilmiş süt
Kazein
YUMURTA ALERJİSİ OLAN EVLATLARIN YEMEMESİ GEREKEN BESİNLER:
Yumurta ve yumurta ile yapılan yiyecekler
Albümin
Lizozim
Mayonez
Bebe bisküvisi
Kimi makarna ve pasta ve şekerlemelerde de bulunabilir. Bu yüzden etiket okumayı ihmal etmeyin.
BESİN ALERJİSİNDEN KORUNMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER:
En az 6 ay ana sütü verilmelidir.
Erken ek besine geçiş önlenmelidir.
Riskli bebeklerin analarına fındık, fıstık, ceviz, badem üzere alerjenler verilmemeli.
Riskli bebeklere 1 yaşına kadar süt ve süt eserleri, 2 yaşına kadar yumurta, 3 yaşına kadar balık, fıstık, fındık üzere yağlı tohumlar verilmemeli.
Atopik validelerin bebeklerinde gebelik ve emziklilik devri boyunca hipoalerjenik diyet uygulanmalı.
Besin alerjisi gelişiminde, bağışıklık sistemimizin besinlerdeki kimi proteinleri tehdit ögesi olarak algılayıp onlara karşı Ig E antikoru üretmesiyle başlar.
Besin alerjileri daha çok çocukluk devrinin dertlerinden birisidir. Ana sütü alan bebeklerde ekseriyetle ek besinlere başladıktan sonraki periyot ciltte ürtiker, kızarıklık, ya da egzema formunda ortaya çıkabilir.
Alerji riski en ziyade olan besinler aşağıda verilmiştir. Ama her besine karşı alerji oluşabileceği unutulmamalıdır.
İnek sütü
Yumurta
Balık
Mekan fıstığı
Kuruyemişler (fındık, ceviz, antep fıstığı, vb)
Kabuklu deniz eserleri
Soya
Buğday
Bakliyatlar
Susam
BESİN ALERJİSİ OLAN HASTALARDA TEDBIRLER
Besin alerjisi tanısı konulan hastaların yakınları belirtilerin tanınması ve gerekirse acil tedavisi konusunda bilgilendirilmelidir.
Anafilaksi üzere önemli reaksiyonu olan hastalara adrenalin otomatik enjektörü verilmeli ve tasarrufu konusunda eğitilmelidir.
Her hastaya acil hareket planı düzenlenmeli.
Besin alerjisi olan evlat mektepte arkadaşlarının yiyeceklerini paylaşmamalıdır.
Hasta ve ailesi besin alerjenleri ve bunlardan kaçınma konusunda eğitilmelidir.
İşlenmiş, dondurulmuş yahut paketlenmiş besinler zımnî besin proteinleri içerebilir; alışveriş sırasında besin etiketleri ve içerikleri dikkatle okunmalıdır.
Restoranlarda yenen yemeklerde de kapalı besin alerjenleri olabilir; hazırlayan bireylerden yiyecek içerikleri hakkında haber alınmalıdır.
Bebeklik-çocukluk çağında en çokça inek sütü, tavuk, yumurta, soya fasulyesi ve buğday alerjisi olurken yetişkinlikte daha çok kabuklu deniz eserleri, balık, taraf fıstığı, kabuklu yemiş alerjisi olur.
Kimi alerjiler yaşa bağlı olarak geçebilirken kimileri hayat uzunluğu sürebilir.
Kimi besinlere alerjisi olanların çapraz reaksiyon sonucu başka besinlere de alerjisi olabilir. Örnek verecek olursak: İnek sütüne hassas olanlar koyun ve keçi sütüne de hassas olabilir. Fındık alerjisi olanların polenlere ve taze sebze-meyveye de alerjisi olabilir. Birebir biçimde polen alerjisi olanların kivi, muz, şeftali vb. meyvelere de alerjisi olabilir. Süte hassas olanlar sığır etine, yumurtaya alerjisi olanlar da tavuk etine karşı alerjen reaksiyon gösterebilir.
BESİN ALERJİSİ OLANLARA YÖNELİK TIBBİ BESLENME TEDAVİSİ
Alerjik olan besinler diyetten çıkarılmalıdır.
Besin alerjisi olan hastalarda ortaya çıkan hafif reaksiyonlarda antihistaminik ilaçlar ve kortikosteroidler kullanılabilir
Anafilaksi hikayesi olan ve/veya yüksek riskli besin alerjili hastalara adrenalin oto-enjektör verilmeli ve tasarrufu hakkında bilgilendirilmelidir. Anafilaksi ani başlayan ve acil bir durum olduğu için hastalar ya da ebeveynler adrenalin oto-enjektör’ü kesinlikle yanlarında bulundurmak zorundadır.
İnek sütü alerjisi olanların beslenmesi çok değerlidir. Birinci 6 ay ana sütü kafidir. Gelgelelim ana sütünün yetmediği durumlarda inek sütünün bölgesini tutan süt alerjisi içermeyen mamalar kullanılmalıdır.
İNEK SÜTÜ ALERJİSİ OLAN EVLATLARIN YEMEMESİ GEREKEN BESİNLER:
Sütün her formu
Tereyağı, margarin, kaymak, hayvansal yağlar
Yoğurt, krema, puding, sütlü tatlılar
Peynir, krem peynir, lor peyniri, peynir altı suyu
Kefir, ekşi krema, kesilmiş süt
Kazein
YUMURTA ALERJİSİ OLAN EVLATLARIN YEMEMESİ GEREKEN BESİNLER:
Yumurta ve yumurta ile yapılan yiyecekler
Albümin
Lizozim
Mayonez
Bebe bisküvisi
Kimi makarna ve pasta ve şekerlemelerde de bulunabilir. Bu yüzden etiket okumayı ihmal etmeyin.
BESİN ALERJİSİNDEN KORUNMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER:
En az 6 ay ana sütü verilmelidir.
Erken ek besine geçiş önlenmelidir.
Riskli bebeklerin analarına fındık, fıstık, ceviz, badem üzere alerjenler verilmemeli.
Riskli bebeklere 1 yaşına kadar süt ve süt eserleri, 2 yaşına kadar yumurta, 3 yaşına kadar balık, fıstık, fındık üzere yağlı tohumlar verilmemeli.
Atopik validelerin bebeklerinde gebelik ve emziklilik devri boyunca hipoalerjenik diyet uygulanmalı.
