Dimağ ve omurilik gözetici bir zarla çevrilmiştir. Burada, dimağ omurilik likidi mevcuttur. Dimağ kafatası, omurilik de omurga ile korunmaya alınmıştır. Yani dimağ omurilik, etrafındaki zar ve kemik bir bütün yapı oluşturur. Dimağ sapı ile dimağ omuriliğe irtibat sağlar. Dimağ ile omurilik arasındaki muhabere kafatasının ardındaki bir delikle gerçekleşmektedir. Çok umumî olarak dimağ ön (frontal), yan (parietal, temporal) ve art (oksipital) olarak kısımlara ayrılmıştır. Art da beyincik vücudumuzun istikrar ve entegrasyonundan sorumludur.
Dimağ tümörü, hücrelerin anormalleşerek denetimsiz çoğalması ve kitle halini alması ile gelişmektedir. Sistemsiz büyüme ve gelişmesi sonucu, dimağa basınç yapmaya, kafatası içinde basınç artışına ve bunun olumsuz bulgularına neden olmaktadır. Kalıtım, radyasyon, kimyasal faktörler ve muhit kirliliğinin kıymetli faktörler olduğu düşünülmesine karşın, nedeni tam olarak ortaya konulamamıştır.
Dimağ tümörünün tanı ve tedavisinde zorluklar olsa da; son yıllardaki süratli teknolojik gelişmelere koşut olarak bu durumda aşılmaya başlanılmıştır. En sık görülen kanser tiplerindendir. Dimağın kendisinden (glial tümörler) ve etrafındaki zarında (menengiomalar) gelişmiş olanlar birincil dimağ tümörleri, öbür organlardan yayılımla (metastazlar) gelişmiş olanlar ise ikincil dimağ tümörü olarak kıymetlendirilmektedir. İkincil tümörler daha sık görülmektedir. Bunların dışında sonlardan gelişenler (nörinom) ve dimağ damarlarından gelişenlerde ( hemangiomlar) vardır.
Uygun huylu dimağ tümörleri, yavaş büyüyen, tekrarlama mümkünlüğü az olan, çoğunlukla etraflarındaki dokulara yayılım gözlenmez. Muhit dokularla hadleri sarihtir. Bu durum tümörün cerrahisinde (çıkartılma işlemi) kolaylık sağlamaktadır. Total (tamamen) yada tama yakın çıkartılmaları büyük mümkünlük olduğu için operasyon sonrası, sonuçlarda yüz güldürücüdür. Fakat bazen yeterli huylu tümörler dimağın çok yaşamsal yerlerine yerleşebilirler. Bu türlü bir durumda yerleşim özellikleri nedeni ile sonuçları düzgün olmayabilir.
Bed huylu dimağ tümörleri, süratli büyüyen, muhitindeki dokulara yayılım gösteren ve zarar veren tümörlerdir. Sonlarının net olarak ayırımı yapılamaz. Operasyonla çoğunlukla büsbütün alınamazlar. Yinede tümörün kitle tesiri azaltılmış olur. Cerrahinin ömür müddeti ve kalitesi üzerine olumlu tesiri vardır. Tekrarlama olasılıkları yüksektir. Postoperatif 5-6 aydan 5-6 yıla kadar ömür talihi veren tipleri vardır.
Patolojik tanılarına nazaran kimi dimağ tümörleri:
Astrositomlar; Yavaş büyürler, muhit dokulara yayılım gösterirler. Nispeten güzel huylu olanları evlat ve genç yetişkinde görülme eğilimindedir. Bed huylu tipleri ise 40-60 yaşlarında daha sık görülmektedir. Umumî olarak orta yaşta görülmektedir. Erkeklerde daha sık görülmektedir. Glioblastoma Multiforme, berbat huylu astrositom olarak değerlendirilebilmektedir. En yaygın dimağ tümörlerindendir. Süratli ilerleme göstermektedir. En sık 55-60 yaşlarında görülür. Epandimomalar ise evlat ve gençlerde sık görülmektedir. Çoklukla âlâ hudutlu ve yeterli huyludurlar. Muhit dokulara yayılım gösterebilir. Radyoterapiye hassastırlar.Çoğu vakit operasyon sonrası önerilir. Oligodendrogliomlar, umumiyetle yavaş büyür, 25-45 yaş arasında sıklıkla görülmektedir. En sık belirtileri sara nöbetleridir. Yeterli huylu değerlendirilebilirler, fakat büyüme suratları ve bed huy gelişim potansiyelleri mevcuttur.
Medullablastom en yaygın çocukluk çağı berbat huylu tümörlerindendir. En sık 5 yaş civarında görülür. Erkeklerde ve art baş ortamında yerleşim sık görülür. Radyoterapiye yüksek hassaslık gösterir. Cerrahiyi takiben uygulanmalıdır. Menengioma, yavaş büyüyen, düzgün huylu tümörlerdir. Tam olarak çıkartılmaları ile şifa sağlanabilir. Yeterli bir cerrahi teşebbüs en aktif tedavi biçimidir. 40-50 yaşlarında bayanlarda daha sık görülmektedir. Metastatik Tümörler, gayrı yapılardaki tümörlerin dimağa yayılımı ile oluşur ve beğenilmeyen huyludurlar. En sık akciğer kanseri, göğüs kanseri ve malign melanomadır (deri kanseri). Hastaların çoğunluğunda çoklu yayılım görülür. Bu türlü durumlarda cerrahi risklidir. Radyoterapi önerilmektedir. Cerrahi ve sonrasında uygulanan radyoterapiden en olumlu sonuçlar alınmaktadır.
Baş ağrısı, bulantı ve kusma, baş içi basıncının artmasına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Baş dönmesi ve sara nöbetleri de bu duruma eşlik edebilir. Bulantısız kusmalar, nabız yavaşlaması, görme bozuklukları, ruhsal değişmeler de bulunabilir.
Tümörün tuttuğu sahaya nazaran kuvvet kayıpları velev felçler görülebilir. Reflekslerde ki değişikler dikkat caziptir.
Dimağın yerlerine nazaran değişik bulgular ortaya çıkmaktadır. frontal nahiyede oluşan tümörler kişilik değişikliklerine; parietal ortamdakiler konuşma bozukluklarına, oksipital kesimdekiler görme bozuklukları, temporal ortamdakiler koku, işitme bozukluklarına ve daha ağır nöbetlere neden olurlar.
Baş ağrısı, sara nöbetleri, sık sık bayılmalar, kişilik değişiklikleri, şuur durumunda değişiklikler, kusma, adet düzensizliği, göğüsten süt gelmesi, görme bozukluğu(çift görme, bulanık görme, görmenin azalması vs), kollarda yahut ayaklarda uyuşukluk, kuvvetsizlik velev felç, istikrar bozukluluğu, yüz felci, işitme kaybı, koku duyusunda azalma, konuşma bozukluğu (Konuşama güçlüğü, yanlış söz telafuzu), birtakım yeteneklerde (matematiksel süreçler ve el yazısı vs.) bozulma üzere bulgular ortaya çıkar. Değişik biçimlerde oluşan, ilaçla geçmeyen baş ağrıların da ve sara nöbeti geçirenler de dikkatli olmak ve doktora başvurmak gerekmektedir.
Dimağ tümörleri tanısı, kan ve beyin-omurilik sıvısının incelenmesi, göz dibi muayenesi ve görüntüleme metotları ile konulur. EEG ve Direkt Grafiler de kimi durumlarda tanıda yardımcı olabilir. İleri görüntüleme metotları olarak; Serabral angiografi, Bilgisayarlı Dimağ Tomografisi (BBT), Magnetik Rezonans (MR), Positron Emission Tomography (PET) ve Single Photon Emission Computerized Tomography (SPECT) kullanılmaktadır. Rutin tatbikte en sık olarak BBT ve MR kullanılmaktadır.
Tümörün büyüme suratına bağlı olarak, bazen belirtilerin ortaya çıkması ve tanı konması ile tümörün büyümeye başlaması arasında uzunca bir vade geçmiş olabilir. Erken tanı, hastanın tedavisinin planlanması ve olumlu sonuçlara ulaşılması bakımından çok kıymetlidir. Gecikmiş ve büyük boyutlara ulaşmış bir tümörde tedavi zorlaşmaktadır. Hayati tehlike riski artmaktadır.
Tedavisinde, zorluklar olmasına karşın, cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi yollarının tek başına ya da kombine tasarrufu ile başarılı sonuçlara ulaşılabilmektedir. Cerrahi teşebbüsün muvaffakiyetini, tümörün histopatolojik tipi, yerleşim yanı ve büyüklüğü etkilemektedir. Dimağ tümörlerinin tedavisinde mikro cerrahi uygulanmaktadır.
Dimağ tümörü, hücrelerin anormalleşerek denetimsiz çoğalması ve kitle halini alması ile gelişmektedir. Sistemsiz büyüme ve gelişmesi sonucu, dimağa basınç yapmaya, kafatası içinde basınç artışına ve bunun olumsuz bulgularına neden olmaktadır. Kalıtım, radyasyon, kimyasal faktörler ve muhit kirliliğinin kıymetli faktörler olduğu düşünülmesine karşın, nedeni tam olarak ortaya konulamamıştır.
Dimağ tümörünün tanı ve tedavisinde zorluklar olsa da; son yıllardaki süratli teknolojik gelişmelere koşut olarak bu durumda aşılmaya başlanılmıştır. En sık görülen kanser tiplerindendir. Dimağın kendisinden (glial tümörler) ve etrafındaki zarında (menengiomalar) gelişmiş olanlar birincil dimağ tümörleri, öbür organlardan yayılımla (metastazlar) gelişmiş olanlar ise ikincil dimağ tümörü olarak kıymetlendirilmektedir. İkincil tümörler daha sık görülmektedir. Bunların dışında sonlardan gelişenler (nörinom) ve dimağ damarlarından gelişenlerde ( hemangiomlar) vardır.
Uygun huylu dimağ tümörleri, yavaş büyüyen, tekrarlama mümkünlüğü az olan, çoğunlukla etraflarındaki dokulara yayılım gözlenmez. Muhit dokularla hadleri sarihtir. Bu durum tümörün cerrahisinde (çıkartılma işlemi) kolaylık sağlamaktadır. Total (tamamen) yada tama yakın çıkartılmaları büyük mümkünlük olduğu için operasyon sonrası, sonuçlarda yüz güldürücüdür. Fakat bazen yeterli huylu tümörler dimağın çok yaşamsal yerlerine yerleşebilirler. Bu türlü bir durumda yerleşim özellikleri nedeni ile sonuçları düzgün olmayabilir.
Bed huylu dimağ tümörleri, süratli büyüyen, muhitindeki dokulara yayılım gösteren ve zarar veren tümörlerdir. Sonlarının net olarak ayırımı yapılamaz. Operasyonla çoğunlukla büsbütün alınamazlar. Yinede tümörün kitle tesiri azaltılmış olur. Cerrahinin ömür müddeti ve kalitesi üzerine olumlu tesiri vardır. Tekrarlama olasılıkları yüksektir. Postoperatif 5-6 aydan 5-6 yıla kadar ömür talihi veren tipleri vardır.
Patolojik tanılarına nazaran kimi dimağ tümörleri:
Astrositomlar; Yavaş büyürler, muhit dokulara yayılım gösterirler. Nispeten güzel huylu olanları evlat ve genç yetişkinde görülme eğilimindedir. Bed huylu tipleri ise 40-60 yaşlarında daha sık görülmektedir. Umumî olarak orta yaşta görülmektedir. Erkeklerde daha sık görülmektedir. Glioblastoma Multiforme, berbat huylu astrositom olarak değerlendirilebilmektedir. En yaygın dimağ tümörlerindendir. Süratli ilerleme göstermektedir. En sık 55-60 yaşlarında görülür. Epandimomalar ise evlat ve gençlerde sık görülmektedir. Çoklukla âlâ hudutlu ve yeterli huyludurlar. Muhit dokulara yayılım gösterebilir. Radyoterapiye hassastırlar.Çoğu vakit operasyon sonrası önerilir. Oligodendrogliomlar, umumiyetle yavaş büyür, 25-45 yaş arasında sıklıkla görülmektedir. En sık belirtileri sara nöbetleridir. Yeterli huylu değerlendirilebilirler, fakat büyüme suratları ve bed huy gelişim potansiyelleri mevcuttur.
Medullablastom en yaygın çocukluk çağı berbat huylu tümörlerindendir. En sık 5 yaş civarında görülür. Erkeklerde ve art baş ortamında yerleşim sık görülür. Radyoterapiye yüksek hassaslık gösterir. Cerrahiyi takiben uygulanmalıdır. Menengioma, yavaş büyüyen, düzgün huylu tümörlerdir. Tam olarak çıkartılmaları ile şifa sağlanabilir. Yeterli bir cerrahi teşebbüs en aktif tedavi biçimidir. 40-50 yaşlarında bayanlarda daha sık görülmektedir. Metastatik Tümörler, gayrı yapılardaki tümörlerin dimağa yayılımı ile oluşur ve beğenilmeyen huyludurlar. En sık akciğer kanseri, göğüs kanseri ve malign melanomadır (deri kanseri). Hastaların çoğunluğunda çoklu yayılım görülür. Bu türlü durumlarda cerrahi risklidir. Radyoterapi önerilmektedir. Cerrahi ve sonrasında uygulanan radyoterapiden en olumlu sonuçlar alınmaktadır.
Baş ağrısı, bulantı ve kusma, baş içi basıncının artmasına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Baş dönmesi ve sara nöbetleri de bu duruma eşlik edebilir. Bulantısız kusmalar, nabız yavaşlaması, görme bozuklukları, ruhsal değişmeler de bulunabilir.
Tümörün tuttuğu sahaya nazaran kuvvet kayıpları velev felçler görülebilir. Reflekslerde ki değişikler dikkat caziptir.
Dimağın yerlerine nazaran değişik bulgular ortaya çıkmaktadır. frontal nahiyede oluşan tümörler kişilik değişikliklerine; parietal ortamdakiler konuşma bozukluklarına, oksipital kesimdekiler görme bozuklukları, temporal ortamdakiler koku, işitme bozukluklarına ve daha ağır nöbetlere neden olurlar.
Baş ağrısı, sara nöbetleri, sık sık bayılmalar, kişilik değişiklikleri, şuur durumunda değişiklikler, kusma, adet düzensizliği, göğüsten süt gelmesi, görme bozukluğu(çift görme, bulanık görme, görmenin azalması vs), kollarda yahut ayaklarda uyuşukluk, kuvvetsizlik velev felç, istikrar bozukluluğu, yüz felci, işitme kaybı, koku duyusunda azalma, konuşma bozukluğu (Konuşama güçlüğü, yanlış söz telafuzu), birtakım yeteneklerde (matematiksel süreçler ve el yazısı vs.) bozulma üzere bulgular ortaya çıkar. Değişik biçimlerde oluşan, ilaçla geçmeyen baş ağrıların da ve sara nöbeti geçirenler de dikkatli olmak ve doktora başvurmak gerekmektedir.
Dimağ tümörleri tanısı, kan ve beyin-omurilik sıvısının incelenmesi, göz dibi muayenesi ve görüntüleme metotları ile konulur. EEG ve Direkt Grafiler de kimi durumlarda tanıda yardımcı olabilir. İleri görüntüleme metotları olarak; Serabral angiografi, Bilgisayarlı Dimağ Tomografisi (BBT), Magnetik Rezonans (MR), Positron Emission Tomography (PET) ve Single Photon Emission Computerized Tomography (SPECT) kullanılmaktadır. Rutin tatbikte en sık olarak BBT ve MR kullanılmaktadır.
Tümörün büyüme suratına bağlı olarak, bazen belirtilerin ortaya çıkması ve tanı konması ile tümörün büyümeye başlaması arasında uzunca bir vade geçmiş olabilir. Erken tanı, hastanın tedavisinin planlanması ve olumlu sonuçlara ulaşılması bakımından çok kıymetlidir. Gecikmiş ve büyük boyutlara ulaşmış bir tümörde tedavi zorlaşmaktadır. Hayati tehlike riski artmaktadır.
Tedavisinde, zorluklar olmasına karşın, cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi yollarının tek başına ya da kombine tasarrufu ile başarılı sonuçlara ulaşılabilmektedir. Cerrahi teşebbüsün muvaffakiyetini, tümörün histopatolojik tipi, yerleşim yanı ve büyüklüğü etkilemektedir. Dimağ tümörlerinin tedavisinde mikro cerrahi uygulanmaktadır.