Vücut çok çeşitli, munfasıl ayrı vazifeleri olan hücrelerden yapılmıştır. Bu hücrelerin çok büyük bir kısmı hayatımız boyunca büyür ve ölürler. Ölenlerin mekanına sair hücrelerin bölünmesi ile yenileri gelir. Bu biçimde vücudun sağlıklı kalması ve hizmetlerini sahih formda yapması sağlanır. Hücrelerin yenilenirken bölünmeleri milyonlarca yıllık evrim sonucunda çok sıkı kurallara bağlanmıştır ve birçok hengam bir insanın hayatı boyunca sıkıntısızca işlemektedir. Ama marazlar, kalıtımsal etkenler ve vücudun muhitten maruz kaldığı etkenler sonucunda hücrelerin akıllıca fonksiyon görmesi bozulur ve hücreler büyüme denetimini kaybederek çok sık, süratli ve olması gerekenden ziyade sayıda bölünmeye başlarlar. Bu bozuk hücreler tümör denilen yanlış çalışan hücre topluluklarını oluştururlar. Tıpkı durum dimağ ve hudut sisteminin öteki hücreleri içinde makbuldür. Her yıl yaklaşık 16.000 beşerde dimağ tümörü saptanmaktadır.
Tümörler uygun huylu (benign) ve berbat huylu (malign) olarak iki ana guruba ayrılırlar. Âlâ huylu tümörler kanser hücreleri içermeyen öbektir. Çoklukla çıkartılabilirler, tekrarlamazlar ve etraftaki sıradan çalışan dokulara yayılıp onların fonksiyonlarını bozmazlar. Güzel huylu dimağ tümörlerinin uygun hadleri vardır ve cerrahi ile çıkartılabilirler. Gelgelelim dimağ içindeki öteki sıradan dokulara bası yaparak onların alışılagelmiş çalışmasını engelleyebilirler.
Berbat huylu dimağ tümörleri kanser hücreleri içermektedir. Hayatı tehdit ederler. Süratli büyürler ve etraf olağan dokulara yayılarak onların fonksiyon görmesini de engellerler. Umumiyetle tıpkı ağaçlar üzere etrafa kök salarak beslenmeleri için gerekli olan hususları sağlıklı dimağ dokusundan çalarak ayakta kalırlar.
Santral hudut sitemi, münhasıran de dimağ çok sıkı korunan örtülü bir kutunun (kafatası) içinde olduğundan basınç değişikliklerine çok hassastır. Bu nedenle kimi âlâ huylu tümörler de kanser hücresi içermemelerine karşın değerli yapılara basınç yaparak hayati tehlikeye neden olabilirler.
Dimağ dokusundan kaynaklanan tümörlere birincil (primer) dimağ tümörü denilir. İkincil (sekonder) dimağ tümörü ise dimağ dışı bir kanserin dimağa yayılması ile oluşur. Dimağ tümörleri kaynak aldıkları dokunun tipine nazaran isimlendirilirler. En sık görülen birincil dimağ tümörü gliomlardır. Bunlar dimağın hudut dışı destek hücrelerinden kaynaklanır.
Aşağıda sık karşılaşılan dimağ tümörleri hakkında çok kısa malumat verilmiştir.
- Astrositomlar : Astrosit denilen küçük, yıldız biçimli hücrelerden kaynaklanırlar . Dimağ, beyincik, omurilikte görülebilirler. Erişkinlerde umumide dimağ yarım kürelerinde yerleşirlerken, çocuklarda daha çok dimağ sapında görülürler. Evreleme sistemine nazaran 1. evredeki tümöre pilositik astrositom, 2.evredeki tümöre diffüz astrositom, 3. evredeki tümöre anaplastik astrositom, 4. evredeki tümöre glioblastome multiforme denilir. 1. ve 2. evre tümörlere düşük gradeli, başkalarına ise yüksek gradeli tümörler denilir.
- Epandimomlar : Çoklukla dimağın ventrikül denilen boşluklarının duvarını döşeyen hücrelerden gelişirler. Omurilikte de görülebilirler. Her yaşta oluşabilseler de umumiyetle çocukluk ve genç erişkin çağında görülürler. Primer dimağ tümörlerinin %2-9'unu oluştururlar. Dimağ omurilik likidi içerisinde yayılım gösterebilirler. Küçük yaşta klinik bulgu veren ependimomların daha beğenilmeyen gidiş gösterdiği kabul edilmektedir.
- Oligodendrogliomlar: Had hücrelerinin uzantılarının korunmasından sorumlu myelin denilen yağ katmanını üreten hücrelerden kaynaklanır. Yavaş büyürler ve etraf dokulara yayılmazlar. Orta yaşlarda daha sık görülen seçkin tümörlerdir. Primer dimağ tümörlerinin %4-5'ini oluştururlar. Bu tümörlerin kıymetli bir özelliği morfolojik ve radyolojik olarak değişik noktalarda kalsifikasyon göstermesidir.
- Medullablastomlar : Son çalışmalarda bu tümörlerin doğumdan sonra vücutta kalmaması gereken primitif (gelişen) hudut hücrelerinden kaynaklandığı gösterilmiştir. Bu nedenle medullablastomlar Primitif Nöro Ektodermal (PNET) olarak da isimlendirilirler. Çoğunlukla beyincikte gelişirler. Umumiyetle çocukluk çağı tümörleridir ve erkeklerde daha çokça görülürler. Primer dimağ tümörlerinin %4-10'unu oluştururlar. 20 yaş altında görülen dimağ tümörlerinin ise %15-20'sini oluştururlar.
- Menengiomlar : Meninks denilen dimağ zarlarından gelişir. Yavaş büyüyen ve ekseriyetle etraf dokulara yayılmayan tümörler olduğu için dimağ dokusu bu tümörlerin varlığına koordinasyon sağlayabilir ve büyük boyutlara ulaşana kadar fark edilmeden kalabilirler. Ekseriyetle 30-50 yaşlarında bayanlarda görülürler. %95 den ziyadesi güzel huyludur. Dimağ tümörlerinin %15'ini oluştururlar.
- Kraniofarengiomlar : Hipofiz bezinin yerleştiği yerde gelişirler. Ekseriyetle âlâ huyludurlar ama bazen etraf dokulara ziyade zarar verdiklerinden makûs huylu olarak isimlendirilirler. Evlat ve gençlerde daha sıktırlar.
- Pineal ortam tümörleri : Pineal bezinin yerleşim bölgesinde görülürler. Dimağın ortasında, derinde yerleşimli küçük bir organdır. Yavaş ve süratli büyüyen iki tipi vardır. Çocukluk yaşta görülen dimağ tümörlerinin %3-8'ini, erişkin yaşta ise %1'inden daha azını oluştururlar. Bu nahiye tümörlerinin yaklaşık %80'i malign karakterdedir.
- Dimağ sapı tümörleri: Çocuklarda daha çok görülen yaygın tümörlerdir. Çocuklarda görülme orantısı %10-20'yi bulmaktadır. Görülme yaşı ortalama 3-9'dur. Dimağ sapı tümörleri arasında gliomlar özellikli bir kümesi oluştururlar ve 4 öbeğe ayrılırlar. Diffüz, servikomedüller, fokal, dorsal ekzofitik tümörler olmak üzere. Diffüz tümörlerin hepsi maligndir.
- Zaviye Tümörleri : Beyincik ve dimağ sapının birleşim noktasına zaviye denilmektedir. Her ne kadar bu yerde çeşitli tümör tipleri görülebilse de zaviye tümörü denilince akla gelen birinci tümör tipi sekizinci baş haddi, işitme ve istikrardan sorumlu vestibular hududun kılıf tümörü, schwannomlardır. Düzgün huylu, yavaş büyüyen tümörlerdir. İşitme ve istikrar hududuna bası yaparak duyma ve istikrar meselelerine neden olurlar. Şayet tümör daha ziyade büyürse yüzün duyusunu alan hududa bası yaparak yüzde uyuşmaya neden olabilir. Daha da büyüyen tümörler yüz felcine ve velev dimağ sapına bası yaparak hayati tehlikeye neden olabilirler. Umumiyetle tek taraflı olarak görülen bu tümörler nörofibromatosiz tip 2 denilen kalıtsal bir illetle bir arada iki taraflı olarak görülebilirler. Tek taraflı olan tipi dimağ tümörlerinin %8'ini oluşturmaktadırlar. Her yıl 100.000 insandan birinde bu tümör görülmektedir. Erken tanı önemli problemler çıkartmadan tedavi edilebilmesi için anahtar rol oynar. Hastaların %70 inde birinci şikayet işitme kaybıdır. Baş dönmesi, baş ağrısı, çınlama da görülen şikayetlerdir. Daha büyük tümörü olan hastalarda yüz felci, çift görme, yutma güçlüğü, yüzde ağrı ya da uyuşma görülebilecek öteki şikayetlerdir.İşitme kaybının kademesini saptamak için hususî testler yapılmaktadır. Tanıdan şüphelenildiği durumlarda MR çekilerek tanı netleştirilir.
- Metastatik Tümörler : Metastaz bir kanserin yayılmasıdır. Vücudun öbür bir organındaki bir kanser yayılarak dimağa ulaşırsa buna ikincil dimağ tümörü denir. Beyefendisine yayılmış kanser orjinal kanserin aynısıdır ve tıpkı formda isimlendirilir. Örneğin akciğer kanseri dimağa yayılırsa buna metastatik akciğer kanseri denilir. Zira beyindeki metastatik tümörün hücreleri akciğer hücrelerine benzeri, dimağ hücrelerine değil. İkincil dimağ tümörlerinde tedavi kanserin başlama bölgesine, yayılımının raddesine, hastanın yaşına o anki sıhhat durumuna ve birinci marazı için uygulanan tedaviye verdiği karşılığa nazaran değişir.
Dimağ Tümörlerinin Tedavisi
Tedavi seçimini etkileyen birçok faktör vardır. Bunlar tipi, yerleşim yanı, büyüklüğü ve hastanın durumudur. Evlatlar ve erişkinlerdeki seçenekler birbirinden farklıdır. Her hasta için ona has bir tedavi planı seçilir.
Dimağ tümörleri cerrahi, radyasyon ve ilaçla tedavi edilebilirler. Hastanın gereksinimlerine nazaran birçok yol bir arada kullanılabilir. Hastanın tedavisi çoklukla bir ekip tarafından yürütülür. Bu ekipte dimağ cerrahı, tıbbi onkolog ve radyasyon onkoloğu bulunur. Bunların yanı sıra fizik tedavi eksperi ve konuşma terapisti de ekibe katılabilir.
Birçok dimağ tümöründe cerrahi birinci tedavi seçeneğidir. Mümkünse cerrah tümörün tamamını çıkartır. Lakin şayet etraf sağlam dokuya zarar vermeden tümörün tamamı çıkartılamıyorsa hekim tümörün mümkün olan kısmını çıkartır. Kısmi çıkarma baş içi basıncını azaltacağı için hastanın şikâyetlerinin azalmasına ve radyasyon yahut ilaçla hedeflenecek tümör dokusunun azalmasına yardımcı olur.
Birtakım vakalarda tümör çıkartılamaz. Bu türlü durumlarda cerrah yalnızca biyopsi yapar ve tümörün küçük bir kısmını çıkartır. Çıkan kısım patolojiye yollanır ve mikroskop altında incelenerek kesin tipi öğrenilir. Bu tedavinin şekillendirilmesinde kıymetli bir haber kaynağıdır. Biyopsi açık cerrahi ile yapılabildiği üzere umumi durumu buna müsaade vermeyen hastalarda kişisel sistemler kullanılarak bir iğneyle de yapılabilir. Tabip hastanın başına kişisel bir çerçeve (Frame) takarak MR ve/veya BT manzaraları alır. Bu biçimde tümör dokusunun baş içindeki kesin yerleşim konumu koordinatları ile belirlenir. Bu malumatlarla baş tasına küçük bir delik açılarak biyopsi iğnesi direkt tümöre hedeflenir ve biyopsi alınır. Bu tekniğe stereotaksi denilir.
Radyasyon tedavisi (radyoterapi) çeşitli formlarda uygulanabilir. Radyasyonun tüm başa büyük bir makine aracılığı ile verildiği yolda hastalar haftanın 5 gününde birkaç hafta vadeyle ışınlanır. Tedavinin vadesi tümörün tipine ve boyutuna nazaran belirlenir. Tedavinin bu formda modül kesim yapılmasındaki emel alışılagelmiş dokuların göreceği zararı azaltmaktır. Radyasyon hususî unsurların cerrahi ile direkt tümör içine konulması yolu ile de uygulanabilir. Konulan unsurun radyoaktif özelliklerine nazaran ya kısa vadeli pratik yapılır ya da husus kalıcı olarak dimağda bırakılır.
Stereotaktik radyocerrahi tedavideki öteki bir seçenektir. Tedavi tek seansta yapılır. Bir çok açıdan yüksek doz radyasyon yalnızca tümör dokusuna yönlendirilir. Bu halde olağan dimağ dokusuna zarar verilmez. Bu usule GAMMA KNIFE RADYOCERRAHİSİ denilir. Daha kısa vadede daha tesirli, daha yanlışsız bir tedavi yolu sağlar. Bu teknikte tümör boyutlarının üç santimetreden küçük olması gerekmektedir.
Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için ilaç kullanılmasıdır. Tek bir ilaçla yahut birçok ilacın çeşitli dozlarda birleşimi ile uygulanabilir. Tedavi ağızdan yahut damardan olabileceği üzere direkt omurga içindeki dimağ omurilik sıvısına verilerek de yapılabilir.
Bu tedavi hallerinden birisi ile tedavisi yapılan hastalar, vadesi hekimler tarafından belirlenen ve birinci başlarda daha sık; sonra araları açılan denetimlere gelirler. Denetimler sırasında BT yahut MR manzaraları ile tümördeki değişimler takip edilir, hastaların tam bir muayenesi yapılır. Gerek görülürse ilaç tedavileri düzenlenir.
Kaynaklar
1- Gazi Ünv. Tıp Fak. Gamma Knıfe Ünitesi Web Sahifesi
2- Türk Nöroşirürji Derneği Yayınları Temel Nöroşirürji Kitabı
Tümörler uygun huylu (benign) ve berbat huylu (malign) olarak iki ana guruba ayrılırlar. Âlâ huylu tümörler kanser hücreleri içermeyen öbektir. Çoklukla çıkartılabilirler, tekrarlamazlar ve etraftaki sıradan çalışan dokulara yayılıp onların fonksiyonlarını bozmazlar. Güzel huylu dimağ tümörlerinin uygun hadleri vardır ve cerrahi ile çıkartılabilirler. Gelgelelim dimağ içindeki öteki sıradan dokulara bası yaparak onların alışılagelmiş çalışmasını engelleyebilirler.
Berbat huylu dimağ tümörleri kanser hücreleri içermektedir. Hayatı tehdit ederler. Süratli büyürler ve etraf olağan dokulara yayılarak onların fonksiyon görmesini de engellerler. Umumiyetle tıpkı ağaçlar üzere etrafa kök salarak beslenmeleri için gerekli olan hususları sağlıklı dimağ dokusundan çalarak ayakta kalırlar.
Santral hudut sitemi, münhasıran de dimağ çok sıkı korunan örtülü bir kutunun (kafatası) içinde olduğundan basınç değişikliklerine çok hassastır. Bu nedenle kimi âlâ huylu tümörler de kanser hücresi içermemelerine karşın değerli yapılara basınç yaparak hayati tehlikeye neden olabilirler.
Dimağ dokusundan kaynaklanan tümörlere birincil (primer) dimağ tümörü denilir. İkincil (sekonder) dimağ tümörü ise dimağ dışı bir kanserin dimağa yayılması ile oluşur. Dimağ tümörleri kaynak aldıkları dokunun tipine nazaran isimlendirilirler. En sık görülen birincil dimağ tümörü gliomlardır. Bunlar dimağın hudut dışı destek hücrelerinden kaynaklanır.
Aşağıda sık karşılaşılan dimağ tümörleri hakkında çok kısa malumat verilmiştir.
- Astrositomlar : Astrosit denilen küçük, yıldız biçimli hücrelerden kaynaklanırlar . Dimağ, beyincik, omurilikte görülebilirler. Erişkinlerde umumide dimağ yarım kürelerinde yerleşirlerken, çocuklarda daha çok dimağ sapında görülürler. Evreleme sistemine nazaran 1. evredeki tümöre pilositik astrositom, 2.evredeki tümöre diffüz astrositom, 3. evredeki tümöre anaplastik astrositom, 4. evredeki tümöre glioblastome multiforme denilir. 1. ve 2. evre tümörlere düşük gradeli, başkalarına ise yüksek gradeli tümörler denilir.
- Epandimomlar : Çoklukla dimağın ventrikül denilen boşluklarının duvarını döşeyen hücrelerden gelişirler. Omurilikte de görülebilirler. Her yaşta oluşabilseler de umumiyetle çocukluk ve genç erişkin çağında görülürler. Primer dimağ tümörlerinin %2-9'unu oluştururlar. Dimağ omurilik likidi içerisinde yayılım gösterebilirler. Küçük yaşta klinik bulgu veren ependimomların daha beğenilmeyen gidiş gösterdiği kabul edilmektedir.
- Oligodendrogliomlar: Had hücrelerinin uzantılarının korunmasından sorumlu myelin denilen yağ katmanını üreten hücrelerden kaynaklanır. Yavaş büyürler ve etraf dokulara yayılmazlar. Orta yaşlarda daha sık görülen seçkin tümörlerdir. Primer dimağ tümörlerinin %4-5'ini oluştururlar. Bu tümörlerin kıymetli bir özelliği morfolojik ve radyolojik olarak değişik noktalarda kalsifikasyon göstermesidir.
- Medullablastomlar : Son çalışmalarda bu tümörlerin doğumdan sonra vücutta kalmaması gereken primitif (gelişen) hudut hücrelerinden kaynaklandığı gösterilmiştir. Bu nedenle medullablastomlar Primitif Nöro Ektodermal (PNET) olarak da isimlendirilirler. Çoğunlukla beyincikte gelişirler. Umumiyetle çocukluk çağı tümörleridir ve erkeklerde daha çokça görülürler. Primer dimağ tümörlerinin %4-10'unu oluştururlar. 20 yaş altında görülen dimağ tümörlerinin ise %15-20'sini oluştururlar.
- Menengiomlar : Meninks denilen dimağ zarlarından gelişir. Yavaş büyüyen ve ekseriyetle etraf dokulara yayılmayan tümörler olduğu için dimağ dokusu bu tümörlerin varlığına koordinasyon sağlayabilir ve büyük boyutlara ulaşana kadar fark edilmeden kalabilirler. Ekseriyetle 30-50 yaşlarında bayanlarda görülürler. %95 den ziyadesi güzel huyludur. Dimağ tümörlerinin %15'ini oluştururlar.
- Kraniofarengiomlar : Hipofiz bezinin yerleştiği yerde gelişirler. Ekseriyetle âlâ huyludurlar ama bazen etraf dokulara ziyade zarar verdiklerinden makûs huylu olarak isimlendirilirler. Evlat ve gençlerde daha sıktırlar.
- Pineal ortam tümörleri : Pineal bezinin yerleşim bölgesinde görülürler. Dimağın ortasında, derinde yerleşimli küçük bir organdır. Yavaş ve süratli büyüyen iki tipi vardır. Çocukluk yaşta görülen dimağ tümörlerinin %3-8'ini, erişkin yaşta ise %1'inden daha azını oluştururlar. Bu nahiye tümörlerinin yaklaşık %80'i malign karakterdedir.
- Dimağ sapı tümörleri: Çocuklarda daha çok görülen yaygın tümörlerdir. Çocuklarda görülme orantısı %10-20'yi bulmaktadır. Görülme yaşı ortalama 3-9'dur. Dimağ sapı tümörleri arasında gliomlar özellikli bir kümesi oluştururlar ve 4 öbeğe ayrılırlar. Diffüz, servikomedüller, fokal, dorsal ekzofitik tümörler olmak üzere. Diffüz tümörlerin hepsi maligndir.
- Zaviye Tümörleri : Beyincik ve dimağ sapının birleşim noktasına zaviye denilmektedir. Her ne kadar bu yerde çeşitli tümör tipleri görülebilse de zaviye tümörü denilince akla gelen birinci tümör tipi sekizinci baş haddi, işitme ve istikrardan sorumlu vestibular hududun kılıf tümörü, schwannomlardır. Düzgün huylu, yavaş büyüyen tümörlerdir. İşitme ve istikrar hududuna bası yaparak duyma ve istikrar meselelerine neden olurlar. Şayet tümör daha ziyade büyürse yüzün duyusunu alan hududa bası yaparak yüzde uyuşmaya neden olabilir. Daha da büyüyen tümörler yüz felcine ve velev dimağ sapına bası yaparak hayati tehlikeye neden olabilirler. Umumiyetle tek taraflı olarak görülen bu tümörler nörofibromatosiz tip 2 denilen kalıtsal bir illetle bir arada iki taraflı olarak görülebilirler. Tek taraflı olan tipi dimağ tümörlerinin %8'ini oluşturmaktadırlar. Her yıl 100.000 insandan birinde bu tümör görülmektedir. Erken tanı önemli problemler çıkartmadan tedavi edilebilmesi için anahtar rol oynar. Hastaların %70 inde birinci şikayet işitme kaybıdır. Baş dönmesi, baş ağrısı, çınlama da görülen şikayetlerdir. Daha büyük tümörü olan hastalarda yüz felci, çift görme, yutma güçlüğü, yüzde ağrı ya da uyuşma görülebilecek öteki şikayetlerdir.İşitme kaybının kademesini saptamak için hususî testler yapılmaktadır. Tanıdan şüphelenildiği durumlarda MR çekilerek tanı netleştirilir.
- Metastatik Tümörler : Metastaz bir kanserin yayılmasıdır. Vücudun öbür bir organındaki bir kanser yayılarak dimağa ulaşırsa buna ikincil dimağ tümörü denir. Beyefendisine yayılmış kanser orjinal kanserin aynısıdır ve tıpkı formda isimlendirilir. Örneğin akciğer kanseri dimağa yayılırsa buna metastatik akciğer kanseri denilir. Zira beyindeki metastatik tümörün hücreleri akciğer hücrelerine benzeri, dimağ hücrelerine değil. İkincil dimağ tümörlerinde tedavi kanserin başlama bölgesine, yayılımının raddesine, hastanın yaşına o anki sıhhat durumuna ve birinci marazı için uygulanan tedaviye verdiği karşılığa nazaran değişir.
Dimağ Tümörlerinin Tedavisi
Tedavi seçimini etkileyen birçok faktör vardır. Bunlar tipi, yerleşim yanı, büyüklüğü ve hastanın durumudur. Evlatlar ve erişkinlerdeki seçenekler birbirinden farklıdır. Her hasta için ona has bir tedavi planı seçilir.
Dimağ tümörleri cerrahi, radyasyon ve ilaçla tedavi edilebilirler. Hastanın gereksinimlerine nazaran birçok yol bir arada kullanılabilir. Hastanın tedavisi çoklukla bir ekip tarafından yürütülür. Bu ekipte dimağ cerrahı, tıbbi onkolog ve radyasyon onkoloğu bulunur. Bunların yanı sıra fizik tedavi eksperi ve konuşma terapisti de ekibe katılabilir.
Birçok dimağ tümöründe cerrahi birinci tedavi seçeneğidir. Mümkünse cerrah tümörün tamamını çıkartır. Lakin şayet etraf sağlam dokuya zarar vermeden tümörün tamamı çıkartılamıyorsa hekim tümörün mümkün olan kısmını çıkartır. Kısmi çıkarma baş içi basıncını azaltacağı için hastanın şikâyetlerinin azalmasına ve radyasyon yahut ilaçla hedeflenecek tümör dokusunun azalmasına yardımcı olur.
Birtakım vakalarda tümör çıkartılamaz. Bu türlü durumlarda cerrah yalnızca biyopsi yapar ve tümörün küçük bir kısmını çıkartır. Çıkan kısım patolojiye yollanır ve mikroskop altında incelenerek kesin tipi öğrenilir. Bu tedavinin şekillendirilmesinde kıymetli bir haber kaynağıdır. Biyopsi açık cerrahi ile yapılabildiği üzere umumi durumu buna müsaade vermeyen hastalarda kişisel sistemler kullanılarak bir iğneyle de yapılabilir. Tabip hastanın başına kişisel bir çerçeve (Frame) takarak MR ve/veya BT manzaraları alır. Bu biçimde tümör dokusunun baş içindeki kesin yerleşim konumu koordinatları ile belirlenir. Bu malumatlarla baş tasına küçük bir delik açılarak biyopsi iğnesi direkt tümöre hedeflenir ve biyopsi alınır. Bu tekniğe stereotaksi denilir.
Radyasyon tedavisi (radyoterapi) çeşitli formlarda uygulanabilir. Radyasyonun tüm başa büyük bir makine aracılığı ile verildiği yolda hastalar haftanın 5 gününde birkaç hafta vadeyle ışınlanır. Tedavinin vadesi tümörün tipine ve boyutuna nazaran belirlenir. Tedavinin bu formda modül kesim yapılmasındaki emel alışılagelmiş dokuların göreceği zararı azaltmaktır. Radyasyon hususî unsurların cerrahi ile direkt tümör içine konulması yolu ile de uygulanabilir. Konulan unsurun radyoaktif özelliklerine nazaran ya kısa vadeli pratik yapılır ya da husus kalıcı olarak dimağda bırakılır.
Stereotaktik radyocerrahi tedavideki öteki bir seçenektir. Tedavi tek seansta yapılır. Bir çok açıdan yüksek doz radyasyon yalnızca tümör dokusuna yönlendirilir. Bu halde olağan dimağ dokusuna zarar verilmez. Bu usule GAMMA KNIFE RADYOCERRAHİSİ denilir. Daha kısa vadede daha tesirli, daha yanlışsız bir tedavi yolu sağlar. Bu teknikte tümör boyutlarının üç santimetreden küçük olması gerekmektedir.
Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için ilaç kullanılmasıdır. Tek bir ilaçla yahut birçok ilacın çeşitli dozlarda birleşimi ile uygulanabilir. Tedavi ağızdan yahut damardan olabileceği üzere direkt omurga içindeki dimağ omurilik sıvısına verilerek de yapılabilir.
Bu tedavi hallerinden birisi ile tedavisi yapılan hastalar, vadesi hekimler tarafından belirlenen ve birinci başlarda daha sık; sonra araları açılan denetimlere gelirler. Denetimler sırasında BT yahut MR manzaraları ile tümördeki değişimler takip edilir, hastaların tam bir muayenesi yapılır. Gerek görülürse ilaç tedavileri düzenlenir.
Kaynaklar
1- Gazi Ünv. Tıp Fak. Gamma Knıfe Ünitesi Web Sahifesi
2- Türk Nöroşirürji Derneği Yayınları Temel Nöroşirürji Kitabı