Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bir psikoterapi çeşididir ve 1970 li yıllarda Dr. Aaron Beck ve Albert Ellis tarafından ortaya çıkarılmıştır. İlk başlarda sadece "depresyon"tedavisi için uygun gözükse de günümüzde özellikle anksiyete bozuklukları, fobiler, sosyal kaygı, panik bozukluk, anksiyete bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk, travma sonrası stres bozuklukları, yeme bozuklukları ve hatta kişilik bozuklukları gibi pek çok rahatsızlıkta kullanıldığı ve başarılı sonuçlar elde edildiği uluslararası yayınlar ile ispatlanmıştır.
En basit haliyle tanımlamak gerekirse Bilişsel Terapi'nin ana teması"olayları olduğu gibi değil, olduğumuz gibi görürüz"felsefesine dayanmaktadır. Bir durum karşısında üzülmemiz, kızmamız, şaşırmamız vs. olayı nasıl algıladığımıza bağlıdır. Geçmişte yaşadığımız olumsuz yaşam olayları bizde bir takım kalıplaşmış düşünce ve inançlar meydana getirir. Bu inançlar daha sonra kişinin yaşadığı olayları gerçekten uzak ve çarpık biçimde algılamasına yol açarak ruhsal bir takım sıkıntılara sebep olur. Olumsuz düşünceler algımızı çarpıtır ve olan olayı negatif algılama eğilimimiz doğar. Olayların duygu ve düşünce ile olan ilişkisini inceleyen BDT ile tedavide, çarpıtılmış algımızı çeşitli teknikler ile düzenleyip, olaylara daha rasyonel bir bakış açısıyla bakmamıza yardımcı olur.
Tekniğin "Davranışçı"kısmında ise direk olarak uygunsuz davranışlar üzerine odaklanılır. Terapinin mantığı anlatılarak olumsuz yaşam olayları karşısında kaçmak yerine ne şekilde savaşılabileceği danışana öğretilir.
Genellikle seanslar haftalık olarak devam eder ve kademeli olarak 15 günde 1 daha sonra da yada 1 olmak üzere görüşme arası açılır. Danışanın koyduğu hedefler doğrultusunda terapi gündemi belirlenir ve oradaki sorunlarla baş etmek için sistemli olarak ilerlenir. Sıkıntının yoğunluğu ve çeşidine göre değişmekle beraber ortalama 8-10 seans sonra danışanda iyileşme gözlenebilir. Daha sonra terapi yavaş yavaş sonlandırılır ve danışan 6 ay sonra kontrol görüşmesine çağırılır.
BDT doğası gereği "şimdi ve burada" ilkesine dayandığı için geçmiş yaşantıdan daha çok güncel yaşantı üzerine odaklanır. Çünkü geçmiş, olup bitmiştir ve artık onun için yapacak bir şey kalmamıştır. Gelecek ise çok uzaktadır; elden geldiği kadar geçmişte yaşanacakların bir kısmı kontrol edilse de büyük kısmı için kişi çaresiz kalmaktadır.
BDTden yararlanma tamamen uzmanın bu tekniği iyi bilmesine ve danışanın bu teknikle çalışmaya istekli, verilen ödevleri yapmaya motivasyonlu ve değişime açık olmasına bağlıdır. BDT'nin en önemli tarafı, kişi bir eğitim sürecinden geçtiği ve bunu gerçek yaşantısında nasıl kullanacağını öğrendiği için hayat boyut kaliteli bir yaşantıya sahip olmasıdır.
En basit haliyle tanımlamak gerekirse Bilişsel Terapi'nin ana teması"olayları olduğu gibi değil, olduğumuz gibi görürüz"felsefesine dayanmaktadır. Bir durum karşısında üzülmemiz, kızmamız, şaşırmamız vs. olayı nasıl algıladığımıza bağlıdır. Geçmişte yaşadığımız olumsuz yaşam olayları bizde bir takım kalıplaşmış düşünce ve inançlar meydana getirir. Bu inançlar daha sonra kişinin yaşadığı olayları gerçekten uzak ve çarpık biçimde algılamasına yol açarak ruhsal bir takım sıkıntılara sebep olur. Olumsuz düşünceler algımızı çarpıtır ve olan olayı negatif algılama eğilimimiz doğar. Olayların duygu ve düşünce ile olan ilişkisini inceleyen BDT ile tedavide, çarpıtılmış algımızı çeşitli teknikler ile düzenleyip, olaylara daha rasyonel bir bakış açısıyla bakmamıza yardımcı olur.
Tekniğin "Davranışçı"kısmında ise direk olarak uygunsuz davranışlar üzerine odaklanılır. Terapinin mantığı anlatılarak olumsuz yaşam olayları karşısında kaçmak yerine ne şekilde savaşılabileceği danışana öğretilir.
Genellikle seanslar haftalık olarak devam eder ve kademeli olarak 15 günde 1 daha sonra da yada 1 olmak üzere görüşme arası açılır. Danışanın koyduğu hedefler doğrultusunda terapi gündemi belirlenir ve oradaki sorunlarla baş etmek için sistemli olarak ilerlenir. Sıkıntının yoğunluğu ve çeşidine göre değişmekle beraber ortalama 8-10 seans sonra danışanda iyileşme gözlenebilir. Daha sonra terapi yavaş yavaş sonlandırılır ve danışan 6 ay sonra kontrol görüşmesine çağırılır.
BDT doğası gereği "şimdi ve burada" ilkesine dayandığı için geçmiş yaşantıdan daha çok güncel yaşantı üzerine odaklanır. Çünkü geçmiş, olup bitmiştir ve artık onun için yapacak bir şey kalmamıştır. Gelecek ise çok uzaktadır; elden geldiği kadar geçmişte yaşanacakların bir kısmı kontrol edilse de büyük kısmı için kişi çaresiz kalmaktadır.
BDTden yararlanma tamamen uzmanın bu tekniği iyi bilmesine ve danışanın bu teknikle çalışmaya istekli, verilen ödevleri yapmaya motivasyonlu ve değişime açık olmasına bağlıdır. BDT'nin en önemli tarafı, kişi bir eğitim sürecinden geçtiği ve bunu gerçek yaşantısında nasıl kullanacağını öğrendiği için hayat boyut kaliteli bir yaşantıya sahip olmasıdır.