I Viyana Kuşatması,Birinci Viyana Kuşatmasının nedenleri,Kanuni Sultan Suleyman 1Viyana Kuşatması
1529 Birinci Viyana Kuşatması
I Viyana Kuşatması, 27 Eylul16 Ekim 1529 tarihlerinde Avusturya Arşidukluğu'nun başkenti Viyana'nın I Suleyman komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından kuşatılmasıdır Başarısız olan kuşatma sonucunda kale alınamamış ve Osmanlı ordusu İstanbul'a geri donmuştur
Kuşatmanın nedenleri
Mohac Savaşı (1526) sonrasında Budin'in Osmanlı Devleti tarafından ele gecirilmesinin ardından, savaşa katılmamış olan Erdel voyvodası János Szapolyai Macar kralı olarak tac giymişti Kanuni Sultan Suleyman 16 Ekim 1526'da Macaristan tacını Szapolyai'ye veren tarihi fermanını imzaladi Mohac Savaşı oncesinde kral II Lajos dolayısıyla Macaristan ile bağlantılı olan, ancak savaş sonrasında Osmanlı ordularının girmedigi Bohemya, Moravya, Slovakya ve Silezya gibi ulke ve bolgeler ise, II Lajos'un karısının ve Kutsal RomaGermen İmparatoru Şarlken'in kardesi olan Avusturya arşiduku Ferdinand'da kaldi Kanuni Sultan Suleyman İstanbul'a dondukten sonra harekete gecen Ferdinand, Pressburg'da Osmanlilara karsi olan asillerden tesekkul ettirilmis bir diet meclisi toplayarak kendini Macaristan ve Bohemya kralı ilan ettirdi Bu olay, Macaristan'da egemenlik icin OsmanlıAvusturya rekabetini başlattı Kanuni Sultan Suleyman, Mohac zaferi sonrasında fethedilen geniş Macar topraklarının Kutsal RomaGermen İmparatorluğu ile bağlantılı bir hukumdarın eline gecmesine musade edemezdi Bu durum, bolgedeki gucler dengesinin Osmanlı Devleti aleyhine bozulmasına yol acabilirdi
Ağabeyi Habsburg İmparatoru Şarlken'in de desteğini alan Ferdinand, Osmanlı ordusu geri dondukten sonra saldırıya gecti ve Tokaj meydan muharebesinde Szapolyai'yi yenerek Budin'i ele gecirdi Lehistan'a kacan Szapolyai Osmanlı Devleti'nden yardım istedi Kanuni Sultan Suleyman sefer hazırlıklarıyla meşgulken, Macaristan'dan fethedilen arazinin geri verilmesi karşılığında barış yapmak isteğiyle Ferdinand'in elcileri geldi Fakat Habsburgları Macaristan'dan cıkarmak, Ferdinand'a gozdağı vermek, Habsburg ordusunu yakalayıp yok etmeyi amaclayan Kanuni Sultan Suleyman, o zamanın adetleri gereği elcileri tevkif ettirdi Hazırlıklarını tamamladıktan sonra serbest bırakıp savaş icin yola cıktığı haberiyle Ferdinand'a gonderdi
10 Mayıs 1529'da İstanbul'dan yola cıkan Kanuni Sultan Suleyman 20 Haziran'da Sofya'ya ve 18 Agustos'da Mohac ovasına ulastı Szapolyai de 6000 Macar askeri ile orduya katıldı ve burada padişahın elini optu Eylul'de Budin'i kuşatan Kanuni Sultan Suleyman, teslim teklifinin reddedilmesi uzerine şiddetli bir muhasara savaşına başladı 8 Eylul'de Budin kalesinin kapılarından biri ele gecirilip genel hucum başlatılınca, umit kalmadığını anlayan mudafiler, hayatlarina dokunulmamak şartıyla kaleyi teslim ettiler Kısa zamanda gosterilen bu muvaffakiyet karsisinda, Osmanli hakimiyetine daha fazla karşı duramayacağını anlayan Bogdan voyvodasi IV Petru Rareş de ordugaha gelerek bir tabiiyyet antlaşması imzaladı Elbasan sancakbeyi Hasan Bey'i Budin'de muhafız bırakan Kanuni, 12 Eylul'de Macar taht şehrinden ayrılıp Viyana uzerine yurudu Bu arada Ferdinand'in adamları tarafından kacırılmak uzereyken İzvornik sancakbeyi Sultanzade Bali Bey'in ele gecirdigi Macar kraliyet tacı, yeniceri sekbanbaşısı tarafından Szapolyai'ye giydirildi
Budin kalesinin fethinden sonra Osmanlı ordusu Avusturya uzerine yurudu Kanuni'nin esas amacı şehri fethetmek değil, Avusturya'ya gozdağı vermekti
Kuşatma
Kanuni Sultan Suleyman, 22 Eylul'de Avusturya sınırını gecti Ertesi gun Bali Bey'in kardeşi Semendire sancakbeyi Sultanzade Mehmed Bey, Alman oncu kuvvetlerinin buyuk bir kısmını Viyana'nin on bes kilometre guneydogusundaki Bruck kasabasi yakınlarinda imha etti Esir edilen Alman kuvvetleri komutani Christophe Von Zedlitz ve alti general Sultan'a gonderildi 27 Eylul'de Viyana onlerine gelen orduyi humayUn, Avusturya Arşidukluğu'nun başkentini muhasaraya başladı
Kanuni Sultan Suleyman, 120000 (Turkleri, Sırplar, Rumenler) kisilik bir orduyla Budin'den ayrilip Viyana uzerine yurudugu haberi duyulunca, sadece Avusturya ve Almanya'da degil, butun Avrupa'da bir korku baslamis, Osmanlı ilerlemesi karşısında, o sırada had safhada olan mezhep mucadeleleri bile bir tarafa bırakılarak, Viyana'ya yardım seferi başlatılmış ve Avrupa'nin her yerinden muhtelif milletlere mensup yardım kuvveti gelmeye baslamıştı Muhasaradan biraz evvel bu kuvvetlerin buyuk bir kismi kaleye yerleşmisti Ferdinand şehri terkederek kacmış, yerine ihtiyar ve tecrubeli bir asker olan Kont Nicolos Von Salm'i kale komutanı olarak bırakmıştı Mudafaa hazırlıklarına baslayan Kont Salm de, Turk ordusu gelmeden Viyana yakinlarindaki mahalleleri tamamen yakıp yıkmış, birinci istihkam hattindan yirmi adim icerde ikinci bir istihkam insa etmiş, Tuna sahillerine kazıklar diktirerek mudafaa icin gerekli tedbirleri almıştı Osmanli humbaracılarinin yakıcı te'sirlerinden korunmak icin evlerin ahsap catılarını yıktırmış, top gullelerinin tesirini azaltmak icin de, sokakların kaldırımlarını sokturmuştu Ayrica iki ay yetecek kadar erzak temin edip, şehirdeki sivil halkı dışarı cıkarmıştı
Kanuni Sultan Suleyman, Viyana'ya gelirken hic bir zaman kaleyi alma gayesini gutmemis, istedigi zaman bunu gerceklestirebilecegini gostererek goz dağı vermek istemişti Ustelik yeni fethedilmis olan Macaristan'da idare tam olarak yerleşiklik kazanmadan Viyana'nin da alinip askerin cok genis bir alana yayilmasi, stratejik bakımdan hatalı olurdu Kışın yaklaşmasina ve kale cevresinin yoğun yağmurlar sebebiyle bataklık haline gelmiş olmasına aldırmadan kaleyi kuşatmıştı
Kaleyi muhasaraya baslayan Kanuni Sultan Suleyman, on yedi gun boyunca doverek, şehrin surlarını iyice tahrip etmisti Bu sırada bir Osmanli gullesinin isabetiyle kale komutani Kont Salm de oldurulmustu Bununla birlikte kuşatma uzuyor; kış aylarının tahrip edici etkisi ve beklenen top muhimmatının gecikmesi Osmanlı ordusu icin kuşatma şartlarını zorlaştırıyordu Cevreden aldigi istihbaratlar sonunda Viyana'ya yuzelli kilometre uzaktaki Linz'de bir Alman ordusunun toplandığı anlaşılınca, Kanuni, orduya muhasarayi kaldırma emrini verdi Aynı zamanda cesitli beyler kumandasındaki akınci kuvvetlerini akına gondererek, Avusturya, Guney Almanya (Bavyera), Moravya, Bohemya, Yukarı Macaristan (şimdiki Slovakya), Silezya ve Slovenya gibi Habsburg'lara bağlı ulkelerde saldırılar duzenletti 16 Ekim'de Viyana onlerinden hareket eden orduyı humayUn, 25 Ekim'de Budin'e, 16 Aralık'ta da İstanbul'a dondu
1529 Birinci Viyana Kuşatması
I Viyana Kuşatması, 27 Eylul16 Ekim 1529 tarihlerinde Avusturya Arşidukluğu'nun başkenti Viyana'nın I Suleyman komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından kuşatılmasıdır Başarısız olan kuşatma sonucunda kale alınamamış ve Osmanlı ordusu İstanbul'a geri donmuştur
Kuşatmanın nedenleri
Mohac Savaşı (1526) sonrasında Budin'in Osmanlı Devleti tarafından ele gecirilmesinin ardından, savaşa katılmamış olan Erdel voyvodası János Szapolyai Macar kralı olarak tac giymişti Kanuni Sultan Suleyman 16 Ekim 1526'da Macaristan tacını Szapolyai'ye veren tarihi fermanını imzaladi Mohac Savaşı oncesinde kral II Lajos dolayısıyla Macaristan ile bağlantılı olan, ancak savaş sonrasında Osmanlı ordularının girmedigi Bohemya, Moravya, Slovakya ve Silezya gibi ulke ve bolgeler ise, II Lajos'un karısının ve Kutsal RomaGermen İmparatoru Şarlken'in kardesi olan Avusturya arşiduku Ferdinand'da kaldi Kanuni Sultan Suleyman İstanbul'a dondukten sonra harekete gecen Ferdinand, Pressburg'da Osmanlilara karsi olan asillerden tesekkul ettirilmis bir diet meclisi toplayarak kendini Macaristan ve Bohemya kralı ilan ettirdi Bu olay, Macaristan'da egemenlik icin OsmanlıAvusturya rekabetini başlattı Kanuni Sultan Suleyman, Mohac zaferi sonrasında fethedilen geniş Macar topraklarının Kutsal RomaGermen İmparatorluğu ile bağlantılı bir hukumdarın eline gecmesine musade edemezdi Bu durum, bolgedeki gucler dengesinin Osmanlı Devleti aleyhine bozulmasına yol acabilirdi
Ağabeyi Habsburg İmparatoru Şarlken'in de desteğini alan Ferdinand, Osmanlı ordusu geri dondukten sonra saldırıya gecti ve Tokaj meydan muharebesinde Szapolyai'yi yenerek Budin'i ele gecirdi Lehistan'a kacan Szapolyai Osmanlı Devleti'nden yardım istedi Kanuni Sultan Suleyman sefer hazırlıklarıyla meşgulken, Macaristan'dan fethedilen arazinin geri verilmesi karşılığında barış yapmak isteğiyle Ferdinand'in elcileri geldi Fakat Habsburgları Macaristan'dan cıkarmak, Ferdinand'a gozdağı vermek, Habsburg ordusunu yakalayıp yok etmeyi amaclayan Kanuni Sultan Suleyman, o zamanın adetleri gereği elcileri tevkif ettirdi Hazırlıklarını tamamladıktan sonra serbest bırakıp savaş icin yola cıktığı haberiyle Ferdinand'a gonderdi
10 Mayıs 1529'da İstanbul'dan yola cıkan Kanuni Sultan Suleyman 20 Haziran'da Sofya'ya ve 18 Agustos'da Mohac ovasına ulastı Szapolyai de 6000 Macar askeri ile orduya katıldı ve burada padişahın elini optu Eylul'de Budin'i kuşatan Kanuni Sultan Suleyman, teslim teklifinin reddedilmesi uzerine şiddetli bir muhasara savaşına başladı 8 Eylul'de Budin kalesinin kapılarından biri ele gecirilip genel hucum başlatılınca, umit kalmadığını anlayan mudafiler, hayatlarina dokunulmamak şartıyla kaleyi teslim ettiler Kısa zamanda gosterilen bu muvaffakiyet karsisinda, Osmanli hakimiyetine daha fazla karşı duramayacağını anlayan Bogdan voyvodasi IV Petru Rareş de ordugaha gelerek bir tabiiyyet antlaşması imzaladı Elbasan sancakbeyi Hasan Bey'i Budin'de muhafız bırakan Kanuni, 12 Eylul'de Macar taht şehrinden ayrılıp Viyana uzerine yurudu Bu arada Ferdinand'in adamları tarafından kacırılmak uzereyken İzvornik sancakbeyi Sultanzade Bali Bey'in ele gecirdigi Macar kraliyet tacı, yeniceri sekbanbaşısı tarafından Szapolyai'ye giydirildi
Budin kalesinin fethinden sonra Osmanlı ordusu Avusturya uzerine yurudu Kanuni'nin esas amacı şehri fethetmek değil, Avusturya'ya gozdağı vermekti
Kuşatma
Kanuni Sultan Suleyman, 22 Eylul'de Avusturya sınırını gecti Ertesi gun Bali Bey'in kardeşi Semendire sancakbeyi Sultanzade Mehmed Bey, Alman oncu kuvvetlerinin buyuk bir kısmını Viyana'nin on bes kilometre guneydogusundaki Bruck kasabasi yakınlarinda imha etti Esir edilen Alman kuvvetleri komutani Christophe Von Zedlitz ve alti general Sultan'a gonderildi 27 Eylul'de Viyana onlerine gelen orduyi humayUn, Avusturya Arşidukluğu'nun başkentini muhasaraya başladı
Kanuni Sultan Suleyman, 120000 (Turkleri, Sırplar, Rumenler) kisilik bir orduyla Budin'den ayrilip Viyana uzerine yurudugu haberi duyulunca, sadece Avusturya ve Almanya'da degil, butun Avrupa'da bir korku baslamis, Osmanlı ilerlemesi karşısında, o sırada had safhada olan mezhep mucadeleleri bile bir tarafa bırakılarak, Viyana'ya yardım seferi başlatılmış ve Avrupa'nin her yerinden muhtelif milletlere mensup yardım kuvveti gelmeye baslamıştı Muhasaradan biraz evvel bu kuvvetlerin buyuk bir kismi kaleye yerleşmisti Ferdinand şehri terkederek kacmış, yerine ihtiyar ve tecrubeli bir asker olan Kont Nicolos Von Salm'i kale komutanı olarak bırakmıştı Mudafaa hazırlıklarına baslayan Kont Salm de, Turk ordusu gelmeden Viyana yakinlarindaki mahalleleri tamamen yakıp yıkmış, birinci istihkam hattindan yirmi adim icerde ikinci bir istihkam insa etmiş, Tuna sahillerine kazıklar diktirerek mudafaa icin gerekli tedbirleri almıştı Osmanli humbaracılarinin yakıcı te'sirlerinden korunmak icin evlerin ahsap catılarını yıktırmış, top gullelerinin tesirini azaltmak icin de, sokakların kaldırımlarını sokturmuştu Ayrica iki ay yetecek kadar erzak temin edip, şehirdeki sivil halkı dışarı cıkarmıştı
Kanuni Sultan Suleyman, Viyana'ya gelirken hic bir zaman kaleyi alma gayesini gutmemis, istedigi zaman bunu gerceklestirebilecegini gostererek goz dağı vermek istemişti Ustelik yeni fethedilmis olan Macaristan'da idare tam olarak yerleşiklik kazanmadan Viyana'nin da alinip askerin cok genis bir alana yayilmasi, stratejik bakımdan hatalı olurdu Kışın yaklaşmasina ve kale cevresinin yoğun yağmurlar sebebiyle bataklık haline gelmiş olmasına aldırmadan kaleyi kuşatmıştı
Kaleyi muhasaraya baslayan Kanuni Sultan Suleyman, on yedi gun boyunca doverek, şehrin surlarını iyice tahrip etmisti Bu sırada bir Osmanli gullesinin isabetiyle kale komutani Kont Salm de oldurulmustu Bununla birlikte kuşatma uzuyor; kış aylarının tahrip edici etkisi ve beklenen top muhimmatının gecikmesi Osmanlı ordusu icin kuşatma şartlarını zorlaştırıyordu Cevreden aldigi istihbaratlar sonunda Viyana'ya yuzelli kilometre uzaktaki Linz'de bir Alman ordusunun toplandığı anlaşılınca, Kanuni, orduya muhasarayi kaldırma emrini verdi Aynı zamanda cesitli beyler kumandasındaki akınci kuvvetlerini akına gondererek, Avusturya, Guney Almanya (Bavyera), Moravya, Bohemya, Yukarı Macaristan (şimdiki Slovakya), Silezya ve Slovenya gibi Habsburg'lara bağlı ulkelerde saldırılar duzenletti 16 Ekim'de Viyana onlerinden hareket eden orduyı humayUn, 25 Ekim'de Budin'e, 16 Aralık'ta da İstanbul'a dondu