Günümüzde Halk sağlığı problemi olarak ortaya çıkan boğaz ağrısının belirtileri, doktorlara başvurulan en sık şikayet nedenlerinden biridir Bakteriler ve virüsler boğaz ağrısının ana nedenleridir, fakat sinüzit, larenjite, reflü, akut larengotrakeit, tümörler ve akciğer enfeksiyonları da boğaz ağrısına neden olan etkenler arasındadır Boğaz ağrısı, enfeksiyonun özelliğine bağlı olarak bulaşıcı bir hale gelebilir Özellikle beta hemolitik streptokok bakterisine bağlı ve viral enfeksiyonların bulaşma ihtimali yüksektir Kızamık, soğuk algınlığı, su çiçeği, mononükleoz, ve krup hastalığı, boğaz ağrısına neden olan hastalıklar arasındadır Boğaz ağrısıyla bağlantılı olan bakteri enfeksiyonlarından bazıları ise; bademcik iltihabı, epiglotit ve difteridir
Boğaz Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
Boğaz ağrısının en önemli nedeni enfeksiyonlardır ve kontaminasyon yoluyla kişiden kişiye geçebilir Enfeksiyona neden olan virüslerin başlıcaları; soğuk algınlığı, mononukleoz ve griptir Ayrıca hemofilus ve streptokok mikoplazma gibi bakteriler de enfeksiyon oluşturur Virüsler ile bakteriler arasındaki en önemli fark, bakterilerin antibiyotik tedavisine olumlu cevap vermesi, virüslerin ise vermemesidir
Boğaz Ağrısı
Virüslere Bağlı Olan Boğaz Ağrısı
Boğaz ağrısının en sık nedenidir ve soğuk algınlığı ya da grip olarak isimlendirilir Hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve diğer ağrılar boğaz ağrısına eşlik ederler Bu virüsler, bilhassa kış mevsiminde yüksek oranda kontaminasyona sebep olur ve epidemilere yol açar Viral enfeksiyonlara karşı antikor cevabı oluşturan vücut, yaklaşık olarak bir haftada virüsleri yok eder Birçok virüs boğaz ağrısına neden olabilir, fakat herpes ve EBV virüslerine özellikle dikkat etmek gerekir
EBV virüsünün klinik şekli, üstü beyaz yama (tonsiller hipertrofi) halinde koltukaltı, kasık ve boyunda lenfadenomegali olarak görülür EBV’nin az görülen ama önemli belirtileri arasında karaciğer yetmezliği ve splenik rüptür de bulunur EBV den şüphelenilirse, 4 yaşından küçüklerde kullanılamayan monospot test yapılır Herpes virüsüne bağlı olarak, oral mukozada ve dudak çevresinde erüpsiyon ile bulaşıcı özelliği olan aftöz ülserler oluşabilir Viral boğaz enfeksiyonunun belirtileri şunlardır;
Tıkanıklık
Sinüs ağrısı
Boğazda kuruluk
Derin ses
Hırlama
Bakterilere Bağlı Olan Boğaz Ağrısı
Boğaz ağrısına neden olan bakteriyel etmenlerin başında streptokokal enfeksiyonlar gelir Bu enfeksiyonlar nefrit (böbrekte) ve romatoid ateş (kalp kapaklarında) gibi hasarlara sebep olabilir Streptokokal enfeksiyonlar, tonsillit, sinüzit, ateş ve kulak enfeksiyonlarına da neden olabilir Bu durumun önlenebilmesi için antibiyotikle tedavi edilmesi gerekmektedir Enfeksiyona bağlı boğaz ağrısı olan kişilerin yaklaşık %20’sinde, asıl neden hemolitik streptokoktur (A beta) Küçük bir oran ise grup C ve G streptokokları gibi bakteriyel organizmalarla ya da lenfoma gibi diğer hastalık süreçleriyle ilgili enfeksiyonlara bağlı olarak oluşur Bakteriyel boğaz enfeksiyonunun belirtileri şunlardır;
Baş ağrısı
Boğazda iltihaplanma
Halsizlik
Ateş
Lenf bezlerinde şişmeler
Öksürük
Mide bulantısı, kusma
Hapşırma
Tedavi edilebilen bakteriyel patojenli bir boğazı veya boğaz kültürü sonucunda streptokok enfeksiyonu bulunan bir boğazı kontrol ettirmeden antibiyotik tedavisi yapılamaz Kültür sonucu beklenmeksizin hemen antibiyotik kullanılabilen durumlar olabilir Bu durumlar; hasta takibinin güç olabileceği, hastanın genel halinin kötü olması ve kültür sonucunun 72 saati fazla geçebileceği durumlardır Şayet kültür sonucu negatif olursa, antibiyotik kullanımı kesilmelidir
Bakterilere Bağlı Boğaz Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?
Bu konuda doktorun doğru teşhis koyması oldukça önemlidir Ancak bu sayede doğru kullanılmayan antibiyotiklerin önüne geçilebilir Antimikrobiyallerin uygunsuz kullanılması, hem gereksiz antibiyotik direncine yol açar ve hastanın hayatını tehlikeye sokar hem de tedavi masraflarını arttırır Bu durum aynı zamanda antibiyotiğe dirençli olan mikroorganizmaların ortaya çıkmasına da neden olur Bakterilere bağlı olan boğaz ağrısının tedavisinde kullanılabilecek antibiyotikler şunlardır;
Amoksisilin
Penisilin
Eritromisin
Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir
Enfeksiyona Bağlı Olan Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir?
Yumuşak gıdalar tüketmek,
Bol sıvı tüketmek (su, ballı ve limonlu açık çay, meyve suyu) ve dinlenmek,
Ilık ve tuzlu suyla sık sık gargara yapmak (2 bardağa 1 çay kaşığı ya da 0,5 litre suya 5 ml tuz olacak şekilde),
Eğer ateş ve ağrı varsa asetaminofen veya aspirin almak (20 yaşından küçüklere aspirin verilmemelidir),
Sigara içmemek, içilen yerlerden kaçınmak,
Buharlaştırıcı veya nemlendirici kullanarak odanın nemini arttırmak,
Boğaz pastili kullanmak (5 yaşından küçük çocuklara boğaz pastili verilmemelidir)
Boğaz ağrılarının birçoğu rahatsız edici olmakla birlikte, zararlı değildir ve 5 ile 7 gün içerisinde kendi kendine geçer Aşağıdaki durumlardan bir ya da birkaçını yaşıyorsanız doktora görünmelisiniz;
Nefes almada veya yutkunmada aşırı zorluk,
Bir haftadan uzun süren şiddetli baş ağrısı,
Boğazın arka tarafında isilik veya irin oluşması,
Boyun bölgesinde acıyan ve şişmiş lenf düğümleri,
Balgam veya tükürükte kan görülmesi,
Uzun süren ses kısılması,
Sıklıkla nükseden boğaz ağrısı,
İdrar çıkışında azalma
Şiddetli yorgunluk ve gözlerde içe doğru çökme
Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir?
Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, boğazda enfeksiyon oluşuma yol açar ve boğaz ağrısı meydana gelir Sebebi ne olursa olsun, boğazı yumuşak tutmak ve boğaz ağrısını hafifletmek için bazı bitkilerden yararlanılabilir Özellikle bitki çayları, boğaz enfeksiyonlarına karşı faydalıdır ve öksürüğü hafifleterek boğazın tahriş olmasını önler
Adaçayı: Soğuk algınlıklarında etkili bir rolü vardır Ayrıca öksürük ve boğaz enfeksiyonu için oldukça etkilidir Anti inflamatuar ve anti mikrobiyal özelliği ile boğaz enfeksiyonunun azaltılmasına katkı sağlar Adaçayına limon ekleyerek tüketebilir ve vücudunuz için C vitamini desteği sağlayabilirsiniz
Meyan Kökü Çayı: Meyan kökü, boğaz enfeksiyonlarına karşı uzun zamandır kullanılmaktadır Boğaz enfeksiyonu dışında ülser, ağız içi yaraları, viral enfeksiyonlar ve alerji için de etkili bir bitkidir Meyan kökü çayı sıcak ya da soğuk olarak tüketilebilir Ayrıca hazırladığınız çayı soğuduktan sonra gargara yapmak için kullanabilirsiniz (günde 34 defa) Meyan köküyle hazırladığınız çayı abartılı şekilde kullanmayın Aksi halde potasyum seviyesini düşürebilir ve yüksek tansiyona neden olabilir
Karaağaç Çayı: Genellikle Kuzey Amerika ülkelerinde, boğaz enfeksiyonuna karşı yaygın olarak kullanılmaktadır Bu çay, karaağacın iç kabuklarından yapılmaktadır ve su ile karıştırıldığı zaman jel kıvamına dönüşür Jel kıvamını alan bu madde, boğazın çevresini kaplar ve enfeksiyonu azaltır
Okaliptüs Çayı: Üst solunum ve grip hastalıklarına oldukça iyi gelen bitkiler arasında yer alır Boğazı yatıştırıcı bir özelliği vardır ve sinüzit, bronşit ağrılarını hafifletir Okaliptüsü çay olarak kullanabileceğiniz gibi, kaynar suya ekleyerek buharını da soluyabilirsiniz Hazırlanan çayı soğuduktan sonra gargara olarak da kullanabilirsiniz
Papatya Çayı: Papatya çayının uyku düzenleyici ve sinirleri yatıştırıcı bir özelliği vardır Boğaz ağrısı ve enfeksiyonu için de tüketilebilir
Boğaz Ağrısı Nedir
Boğaz Ağrısı İçin İlaç Tedavisi
Şayet penisilin alerjisi mevcutsa; sefaleksin (oral yolla) 750 mg x 2 tane 10 gün boyunca Hasta için uygun değilse, makrolidler alternatif olarak kullanılabilir,
Penisilin V 1,5 milyon birim x 2 adet 10 gün boyunca,
Antibiyotikler belirti süresini kısaltabilir,
Kültür sonucu doğrulanana kadar ilaç tedavisi uygulanmayabilir,
Belirtiler tekrar ortaya çıkmazsa, boğaz kültürünün tekrar yapılmasına gerek yoktur,
İbuprofen ve parasetamol gibi analjezik ilaçlar, antibiyotiklerden daha etkilidir,
NonA streptokokun şiddetli olduğu hastalarda veya salgınlar sırasında, streptokok ilaçları (grup A) kullanılabilir
Boğaz Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
Boğaz ağrısının en önemli nedeni enfeksiyonlardır ve kontaminasyon yoluyla kişiden kişiye geçebilir Enfeksiyona neden olan virüslerin başlıcaları; soğuk algınlığı, mononukleoz ve griptir Ayrıca hemofilus ve streptokok mikoplazma gibi bakteriler de enfeksiyon oluşturur Virüsler ile bakteriler arasındaki en önemli fark, bakterilerin antibiyotik tedavisine olumlu cevap vermesi, virüslerin ise vermemesidir
Boğaz Ağrısı
Virüslere Bağlı Olan Boğaz Ağrısı
Boğaz ağrısının en sık nedenidir ve soğuk algınlığı ya da grip olarak isimlendirilir Hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve diğer ağrılar boğaz ağrısına eşlik ederler Bu virüsler, bilhassa kış mevsiminde yüksek oranda kontaminasyona sebep olur ve epidemilere yol açar Viral enfeksiyonlara karşı antikor cevabı oluşturan vücut, yaklaşık olarak bir haftada virüsleri yok eder Birçok virüs boğaz ağrısına neden olabilir, fakat herpes ve EBV virüslerine özellikle dikkat etmek gerekir
EBV virüsünün klinik şekli, üstü beyaz yama (tonsiller hipertrofi) halinde koltukaltı, kasık ve boyunda lenfadenomegali olarak görülür EBV’nin az görülen ama önemli belirtileri arasında karaciğer yetmezliği ve splenik rüptür de bulunur EBV den şüphelenilirse, 4 yaşından küçüklerde kullanılamayan monospot test yapılır Herpes virüsüne bağlı olarak, oral mukozada ve dudak çevresinde erüpsiyon ile bulaşıcı özelliği olan aftöz ülserler oluşabilir Viral boğaz enfeksiyonunun belirtileri şunlardır;
Tıkanıklık
Sinüs ağrısı
Boğazda kuruluk
Derin ses
Hırlama
Bakterilere Bağlı Olan Boğaz Ağrısı
Boğaz ağrısına neden olan bakteriyel etmenlerin başında streptokokal enfeksiyonlar gelir Bu enfeksiyonlar nefrit (böbrekte) ve romatoid ateş (kalp kapaklarında) gibi hasarlara sebep olabilir Streptokokal enfeksiyonlar, tonsillit, sinüzit, ateş ve kulak enfeksiyonlarına da neden olabilir Bu durumun önlenebilmesi için antibiyotikle tedavi edilmesi gerekmektedir Enfeksiyona bağlı boğaz ağrısı olan kişilerin yaklaşık %20’sinde, asıl neden hemolitik streptokoktur (A beta) Küçük bir oran ise grup C ve G streptokokları gibi bakteriyel organizmalarla ya da lenfoma gibi diğer hastalık süreçleriyle ilgili enfeksiyonlara bağlı olarak oluşur Bakteriyel boğaz enfeksiyonunun belirtileri şunlardır;
Baş ağrısı
Boğazda iltihaplanma
Halsizlik
Ateş
Lenf bezlerinde şişmeler
Öksürük
Mide bulantısı, kusma
Hapşırma
Tedavi edilebilen bakteriyel patojenli bir boğazı veya boğaz kültürü sonucunda streptokok enfeksiyonu bulunan bir boğazı kontrol ettirmeden antibiyotik tedavisi yapılamaz Kültür sonucu beklenmeksizin hemen antibiyotik kullanılabilen durumlar olabilir Bu durumlar; hasta takibinin güç olabileceği, hastanın genel halinin kötü olması ve kültür sonucunun 72 saati fazla geçebileceği durumlardır Şayet kültür sonucu negatif olursa, antibiyotik kullanımı kesilmelidir
Bakterilere Bağlı Boğaz Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?
Bu konuda doktorun doğru teşhis koyması oldukça önemlidir Ancak bu sayede doğru kullanılmayan antibiyotiklerin önüne geçilebilir Antimikrobiyallerin uygunsuz kullanılması, hem gereksiz antibiyotik direncine yol açar ve hastanın hayatını tehlikeye sokar hem de tedavi masraflarını arttırır Bu durum aynı zamanda antibiyotiğe dirençli olan mikroorganizmaların ortaya çıkmasına da neden olur Bakterilere bağlı olan boğaz ağrısının tedavisinde kullanılabilecek antibiyotikler şunlardır;
Amoksisilin
Penisilin
Eritromisin
Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir
Enfeksiyona Bağlı Olan Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir?
Yumuşak gıdalar tüketmek,
Bol sıvı tüketmek (su, ballı ve limonlu açık çay, meyve suyu) ve dinlenmek,
Ilık ve tuzlu suyla sık sık gargara yapmak (2 bardağa 1 çay kaşığı ya da 0,5 litre suya 5 ml tuz olacak şekilde),
Eğer ateş ve ağrı varsa asetaminofen veya aspirin almak (20 yaşından küçüklere aspirin verilmemelidir),
Sigara içmemek, içilen yerlerden kaçınmak,
Buharlaştırıcı veya nemlendirici kullanarak odanın nemini arttırmak,
Boğaz pastili kullanmak (5 yaşından küçük çocuklara boğaz pastili verilmemelidir)
Boğaz ağrılarının birçoğu rahatsız edici olmakla birlikte, zararlı değildir ve 5 ile 7 gün içerisinde kendi kendine geçer Aşağıdaki durumlardan bir ya da birkaçını yaşıyorsanız doktora görünmelisiniz;
Nefes almada veya yutkunmada aşırı zorluk,
Bir haftadan uzun süren şiddetli baş ağrısı,
Boğazın arka tarafında isilik veya irin oluşması,
Boyun bölgesinde acıyan ve şişmiş lenf düğümleri,
Balgam veya tükürükte kan görülmesi,
Uzun süren ses kısılması,
Sıklıkla nükseden boğaz ağrısı,
İdrar çıkışında azalma
Şiddetli yorgunluk ve gözlerde içe doğru çökme
Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir?
Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, boğazda enfeksiyon oluşuma yol açar ve boğaz ağrısı meydana gelir Sebebi ne olursa olsun, boğazı yumuşak tutmak ve boğaz ağrısını hafifletmek için bazı bitkilerden yararlanılabilir Özellikle bitki çayları, boğaz enfeksiyonlarına karşı faydalıdır ve öksürüğü hafifleterek boğazın tahriş olmasını önler
Adaçayı: Soğuk algınlıklarında etkili bir rolü vardır Ayrıca öksürük ve boğaz enfeksiyonu için oldukça etkilidir Anti inflamatuar ve anti mikrobiyal özelliği ile boğaz enfeksiyonunun azaltılmasına katkı sağlar Adaçayına limon ekleyerek tüketebilir ve vücudunuz için C vitamini desteği sağlayabilirsiniz
Meyan Kökü Çayı: Meyan kökü, boğaz enfeksiyonlarına karşı uzun zamandır kullanılmaktadır Boğaz enfeksiyonu dışında ülser, ağız içi yaraları, viral enfeksiyonlar ve alerji için de etkili bir bitkidir Meyan kökü çayı sıcak ya da soğuk olarak tüketilebilir Ayrıca hazırladığınız çayı soğuduktan sonra gargara yapmak için kullanabilirsiniz (günde 34 defa) Meyan köküyle hazırladığınız çayı abartılı şekilde kullanmayın Aksi halde potasyum seviyesini düşürebilir ve yüksek tansiyona neden olabilir
Karaağaç Çayı: Genellikle Kuzey Amerika ülkelerinde, boğaz enfeksiyonuna karşı yaygın olarak kullanılmaktadır Bu çay, karaağacın iç kabuklarından yapılmaktadır ve su ile karıştırıldığı zaman jel kıvamına dönüşür Jel kıvamını alan bu madde, boğazın çevresini kaplar ve enfeksiyonu azaltır
Okaliptüs Çayı: Üst solunum ve grip hastalıklarına oldukça iyi gelen bitkiler arasında yer alır Boğazı yatıştırıcı bir özelliği vardır ve sinüzit, bronşit ağrılarını hafifletir Okaliptüsü çay olarak kullanabileceğiniz gibi, kaynar suya ekleyerek buharını da soluyabilirsiniz Hazırlanan çayı soğuduktan sonra gargara olarak da kullanabilirsiniz
Papatya Çayı: Papatya çayının uyku düzenleyici ve sinirleri yatıştırıcı bir özelliği vardır Boğaz ağrısı ve enfeksiyonu için de tüketilebilir
Boğaz Ağrısı Nedir
Boğaz Ağrısı İçin İlaç Tedavisi
Şayet penisilin alerjisi mevcutsa; sefaleksin (oral yolla) 750 mg x 2 tane 10 gün boyunca Hasta için uygun değilse, makrolidler alternatif olarak kullanılabilir,
Penisilin V 1,5 milyon birim x 2 adet 10 gün boyunca,
Antibiyotikler belirti süresini kısaltabilir,
Kültür sonucu doğrulanana kadar ilaç tedavisi uygulanmayabilir,
Belirtiler tekrar ortaya çıkmazsa, boğaz kültürünün tekrar yapılmasına gerek yoktur,
İbuprofen ve parasetamol gibi analjezik ilaçlar, antibiyotiklerden daha etkilidir,
NonA streptokokun şiddetli olduğu hastalarda veya salgınlar sırasında, streptokok ilaçları (grup A) kullanılabilir