Cemevi, Dergah ve Meydan, Ermeydanı olarakda bilinir.
Alevilikte temel sözcük:
“Benim yolum demirden leblebi, ateşden gömlektir. Bu leblebiyi yiyecek ve gömlegi giyecek kemale eriştiysen gel”.
Cem evi - Meydan odası Bektaşinin ibadet yeridir. Cami'ye gündüz gidilir, orası sıfata tabidir. --- Meydan'a ise gece gidilir zat'a mazhardır. Yani Cami gündüz açık, gece kapalı; Meydan ise gündüz örtülü gece açıktır?
Şimdi kendinize sorunuz Allah'in evini kapatmak hangi dinde vardır?
Cami sıfatlar alemi, --- Meydan Zati-İlahi sırrıdır.
Cami'de Şeriat, --- Meydan'da marifet vardır.
Cami'de ibadet, Meydan'da da ibadetle beraber Nefes Var.
Cami - (Inne evvel-ebeytin vuzia'linnas) 3 Ali İmran Suresi ayet 96/97:
İnsanlar için ilk kurulan kutsal ev anlamında yani Mekke'deki evdir ve kutsaldır.
Meydan ise (Feeynema tevellu fesemme vechullah) :
Hangi tarafa dönerseniz Allaha'a ibadet ve itaat yeri orasıdır anlamındadır.
Meydan Beytul-Mukkaddesdir-Kutsal evdir. Gayb erenlerin toplantı yeridir.
Mahşer yeridir. Uhrevi doğuş alandır.
Meydan ezelin baslagıcı - Ebedin sonudur.
Can alınıp can verilen, Peyman (söz/yemin) alınıp, ikrar verilen yerdir.
Meydan ölmeden ölen için öğünülen yerdir.
Ölmeden ölen için öğünülen kabirdir...
Ezeli kudretin meydana vurdugu yer, " Nur velkalem" noktasıdır.
Adem'in mebde ve miad'i yani önü ve sonudur.
Meydan ezeli sahne, Ali'nin isteği, tecelli makamı, tanrı evi. İlahi aşk bahcesi,
Tanrı sırrının niyaz sayfası, yaratıcının sırlarının meydana vuruş alanı,
Aşıkların Cennetidir.
Cami' (Fevell i vecheke satr-al mescidil harami) 2. Bakara Suresi ayet: 149.
Türkce'si: Yüzünü mesci'dil haram tarafına döndür anlamındadır.
Cemevi / Meydan ise "Velillah-il meşrik u velmagribu...
Türkce'si Doğu tarafı da batı tarafı da Allah'ındır hükmüne uymuştur.
Cami dünya meydanı, --- Cemevi büyük mahşer yeridir.
Cami, Hayat örneği, --- Meydan ise Edebi hayata götüren ölüm sahnesidir.
Cami'de ibadet, Tanrıya olan borcu ödemek; (Tanrı borç isteyecek dilenci değildir)
Cemevi'de niyaz ise Mirac'a varmak içindir.
Cami, güven yeri; -- Meydan, sonsuz saltanatyeri, kurban yeridir.
Cami'nin taşdan mihrab ve duvarı var; - Meydan'da, Nur'dan "Elestü Mihrabi....
( Elestü bi Rabbbikum kaalu bela) 7. Arat suresi ayet: 171. Türkcesi: Ben sizin Rabbiniz değilmiyim demiş onlar da "Evet" demişlerdi.
Cami'de Kıbleye dönüş var, - Meydan'da karşılık – Yüz Yüze oluş vardır.
(Tasavvuf sözcüklerinden Benim kıblem insandırsözcüğü buradan kaynaklanır)
Cami'de hoca ve muezzin var; yani Şeriat var,(Din’in devlet yönetiminiyle idare edilmesi- atanmış görevlidir)
Cemevi / Meydan'da Murşid ve Rehber var. Atanmadan ehli kamile ulaşan kişidir.
Cami'de sonradan konma bir minber var; - Meydan'da Tahtı-Muhammed'i var. (Tanrı elcisinin Gadir-i Humm'daki konuşma kürsüsü)
Cami'de ezan'ı Muhammed'i; - Meydan'da ezanı muhabbetive gülbenki Ahmed Yesevi vardır.
Cami'de yazılı Kur'an; Meydan'da telli konuşan Kur'an vardır.
İslam olmayan dinlerde olduğu gibi, Cami'de her dua sonrası, Amin, denir;
Meydan'da ise Allah Allah!.. nidaları yükselir
Cami'de Fatiha okunarak el yüze sürülür;
,
Meydan'da Fatiha'nın sırrı görülerek yüz yere sürülür – Niyaz edilir. (Toprağın nimetine ve doğanın yüceliğine saygıdır)
Cami'de ehli "Liya'büdun" halinde;
Meydan, ehli "Liya'rifün" sırrındadır. (51. Zariyat süresinin 56 ayeti: Ben cinleri ve insanları bana kulluk etsinler diye yarattım anlamındar
Alevi üstadları, erenleri mistik anlayışlarıyla bu ayetteki kulluk etsinler "Liya'büdun" sözünü, beni bilsinler yani "Liya'rifun" anlamnda tefsir etmişlerdir. Yukardaki cümle'de buna işaret ediyor.)
Cami'de namaz kılanlar birbirlerinin yüzünü görmeden dururlar, Bir öndeki sıra ardındakine sırtını dönmüştür.
Oysa meydan da halka oluşturulur ve her kişi bir birinin aynasıdır.
Camide beş vakit namaz kılınır - Meydanda da 17 kemerbest çekilir -Yani yalnız bir günün farzları yerine getirilir Farzda yalnız Emek – İş – Aş ve Felsefedir.
Cemiye giderken insanlar dış dünyasınıtemizler gider yani abdest alır.
Cemevi / Meydana girmek için dış dünya değil herşeyden önce kişi iç dünyasını, özünü temizlemesi gerekir - İnsan insanın aynasıdır felsefesiyle hic bir zaman kadın erkek ayırımı yapmadan bir kişi diğerine baktığında kendisini görebilmelidir.
İşte bu nedenledir ki, Er Meydanında 17 kemerbest çekilirken oradaki bulunanlar iç ve dış dünyalarıyla bir ses bir nefes bir bütün olmaları gerekir.
Yani Hakkı hakikat içerisinde arayıp mağrifetle yoğurup Hak/Tanrı sevgisiyle bütünleşmesidir. Yanındaki kişiye baktığında yalnız kendisini görür - kadın erkek ayırımı olmadan hak sevgisiyle gönül kaynaşması, Allah Allah sesleriyle kardeşlik, dostluk ve insan sevgisinin aşılandığı yerdir Er Meydanı.
Bu gönül kaynaşmasını karşı mezhepler, genelde Sunni kesimi kötüye yorumlar, mum söndürme veya horoz uçurma gibi hiçde ahlaka sığmayacak söz ederler. Bu tür ithamlar elbette kendilerinin ulaşamadğı tanrı sevgisine, böylesi manevi kaynaşmaya çamur atmaktan başka birşey değildir.
Daha gerçekci olmak gerekirse 15. yy öncesine gidildiğinde Alevi ve Sünnü nesil olarak arasında hiç de fark yoktur. Çünkü her iki toplumda Anadolunun bağrında ortak barınmış, ortak kültürlere sahip çıkmış Türkmen boylarındandır.
Ancak siyasi ve ideolojik açıdan bakacak olursak, farklılıklar oldukca açık ve nettir. Aleviler baskı ve sömürüye karşı daha duyarlı olmuşlar devamlı iktidara karşı tavır alıp mücadele verip halk yönetim sistemini istemişler.
Ne varki, Aleviler, 16 yüz yılla başlayan halifelik ve İslam rönansansı diye empoze edilen Arap milliyetciliğini yani Arap İslamiyetini kesinlikle kabul etmedikleri için sürekli baskı altında kalmışlardır.
Oysa Sünnü toplumuda daha devletci olup herşeyi devlet bilir anlayışıyla vatan millet duygularıylada devletin yanında yer alıp Aleviliğe karşı mücadelede bulunmuşlardır.
16.yy dan sonra Osmanlı döneminden bu tür eylem devam etmiştir. Klasik örneklere bakacak olursak, Osmanlı öncesi bile Baba İshak'ın Babai isyanı;
Osmanlı’nın kanlı zalim devrinde Şah İsmail - Yavuz karşılaşması, 1540 Tercan'da 40 bin gencin katliamı, Şeyh Bedrettin ayaklanması, Celali isyanları, Pir Sultan'ı dar ağacına götüren bitmez tükenmez öyküler.
Kurtuluş savaşında bağımsızlık için mollalara karşı Alevilerin Atatürk'ün yanında yer alması, Dersim katliamı, Çorum, Kayseri, Maraş olayları ve tarihte yeni bir utanç sayfası açan Pir Sultan şenliklerinin Sivas’da kanlı bir şekilde bastırılmasıyla Madımak katilamı çağdaş kitleler için unutulmayacak yara açmıştır..
Alevilikte temel sözcük:
“Benim yolum demirden leblebi, ateşden gömlektir. Bu leblebiyi yiyecek ve gömlegi giyecek kemale eriştiysen gel”.
Cem evi - Meydan odası Bektaşinin ibadet yeridir. Cami'ye gündüz gidilir, orası sıfata tabidir. --- Meydan'a ise gece gidilir zat'a mazhardır. Yani Cami gündüz açık, gece kapalı; Meydan ise gündüz örtülü gece açıktır?
Şimdi kendinize sorunuz Allah'in evini kapatmak hangi dinde vardır?
Cami sıfatlar alemi, --- Meydan Zati-İlahi sırrıdır.
Cami'de Şeriat, --- Meydan'da marifet vardır.
Cami'de ibadet, Meydan'da da ibadetle beraber Nefes Var.
Cami - (Inne evvel-ebeytin vuzia'linnas) 3 Ali İmran Suresi ayet 96/97:
İnsanlar için ilk kurulan kutsal ev anlamında yani Mekke'deki evdir ve kutsaldır.
Meydan ise (Feeynema tevellu fesemme vechullah) :
Hangi tarafa dönerseniz Allaha'a ibadet ve itaat yeri orasıdır anlamındadır.
Meydan Beytul-Mukkaddesdir-Kutsal evdir. Gayb erenlerin toplantı yeridir.
Mahşer yeridir. Uhrevi doğuş alandır.
Meydan ezelin baslagıcı - Ebedin sonudur.
Can alınıp can verilen, Peyman (söz/yemin) alınıp, ikrar verilen yerdir.
Meydan ölmeden ölen için öğünülen yerdir.
Ölmeden ölen için öğünülen kabirdir...
Ezeli kudretin meydana vurdugu yer, " Nur velkalem" noktasıdır.
Adem'in mebde ve miad'i yani önü ve sonudur.
Meydan ezeli sahne, Ali'nin isteği, tecelli makamı, tanrı evi. İlahi aşk bahcesi,
Tanrı sırrının niyaz sayfası, yaratıcının sırlarının meydana vuruş alanı,
Aşıkların Cennetidir.
Cami' (Fevell i vecheke satr-al mescidil harami) 2. Bakara Suresi ayet: 149.
Türkce'si: Yüzünü mesci'dil haram tarafına döndür anlamındadır.
Cemevi / Meydan ise "Velillah-il meşrik u velmagribu...
Türkce'si Doğu tarafı da batı tarafı da Allah'ındır hükmüne uymuştur.
Cami dünya meydanı, --- Cemevi büyük mahşer yeridir.
Cami, Hayat örneği, --- Meydan ise Edebi hayata götüren ölüm sahnesidir.
Cami'de ibadet, Tanrıya olan borcu ödemek; (Tanrı borç isteyecek dilenci değildir)
Cemevi'de niyaz ise Mirac'a varmak içindir.
Cami, güven yeri; -- Meydan, sonsuz saltanatyeri, kurban yeridir.
Cami'nin taşdan mihrab ve duvarı var; - Meydan'da, Nur'dan "Elestü Mihrabi....
( Elestü bi Rabbbikum kaalu bela) 7. Arat suresi ayet: 171. Türkcesi: Ben sizin Rabbiniz değilmiyim demiş onlar da "Evet" demişlerdi.
Cami'de Kıbleye dönüş var, - Meydan'da karşılık – Yüz Yüze oluş vardır.
(Tasavvuf sözcüklerinden Benim kıblem insandırsözcüğü buradan kaynaklanır)
Cami'de hoca ve muezzin var; yani Şeriat var,(Din’in devlet yönetiminiyle idare edilmesi- atanmış görevlidir)
Cemevi / Meydan'da Murşid ve Rehber var. Atanmadan ehli kamile ulaşan kişidir.
Cami'de sonradan konma bir minber var; - Meydan'da Tahtı-Muhammed'i var. (Tanrı elcisinin Gadir-i Humm'daki konuşma kürsüsü)
Cami'de ezan'ı Muhammed'i; - Meydan'da ezanı muhabbetive gülbenki Ahmed Yesevi vardır.
Cami'de yazılı Kur'an; Meydan'da telli konuşan Kur'an vardır.
İslam olmayan dinlerde olduğu gibi, Cami'de her dua sonrası, Amin, denir;
Meydan'da ise Allah Allah!.. nidaları yükselir
Cami'de Fatiha okunarak el yüze sürülür;
,
Meydan'da Fatiha'nın sırrı görülerek yüz yere sürülür – Niyaz edilir. (Toprağın nimetine ve doğanın yüceliğine saygıdır)
Cami'de ehli "Liya'büdun" halinde;
Meydan, ehli "Liya'rifün" sırrındadır. (51. Zariyat süresinin 56 ayeti: Ben cinleri ve insanları bana kulluk etsinler diye yarattım anlamındar
Alevi üstadları, erenleri mistik anlayışlarıyla bu ayetteki kulluk etsinler "Liya'büdun" sözünü, beni bilsinler yani "Liya'rifun" anlamnda tefsir etmişlerdir. Yukardaki cümle'de buna işaret ediyor.)
Cami'de namaz kılanlar birbirlerinin yüzünü görmeden dururlar, Bir öndeki sıra ardındakine sırtını dönmüştür.
Oysa meydan da halka oluşturulur ve her kişi bir birinin aynasıdır.
Camide beş vakit namaz kılınır - Meydanda da 17 kemerbest çekilir -Yani yalnız bir günün farzları yerine getirilir Farzda yalnız Emek – İş – Aş ve Felsefedir.
Cemiye giderken insanlar dış dünyasınıtemizler gider yani abdest alır.
Cemevi / Meydana girmek için dış dünya değil herşeyden önce kişi iç dünyasını, özünü temizlemesi gerekir - İnsan insanın aynasıdır felsefesiyle hic bir zaman kadın erkek ayırımı yapmadan bir kişi diğerine baktığında kendisini görebilmelidir.
İşte bu nedenledir ki, Er Meydanında 17 kemerbest çekilirken oradaki bulunanlar iç ve dış dünyalarıyla bir ses bir nefes bir bütün olmaları gerekir.
Yani Hakkı hakikat içerisinde arayıp mağrifetle yoğurup Hak/Tanrı sevgisiyle bütünleşmesidir. Yanındaki kişiye baktığında yalnız kendisini görür - kadın erkek ayırımı olmadan hak sevgisiyle gönül kaynaşması, Allah Allah sesleriyle kardeşlik, dostluk ve insan sevgisinin aşılandığı yerdir Er Meydanı.
Bu gönül kaynaşmasını karşı mezhepler, genelde Sunni kesimi kötüye yorumlar, mum söndürme veya horoz uçurma gibi hiçde ahlaka sığmayacak söz ederler. Bu tür ithamlar elbette kendilerinin ulaşamadğı tanrı sevgisine, böylesi manevi kaynaşmaya çamur atmaktan başka birşey değildir.
Daha gerçekci olmak gerekirse 15. yy öncesine gidildiğinde Alevi ve Sünnü nesil olarak arasında hiç de fark yoktur. Çünkü her iki toplumda Anadolunun bağrında ortak barınmış, ortak kültürlere sahip çıkmış Türkmen boylarındandır.
Ancak siyasi ve ideolojik açıdan bakacak olursak, farklılıklar oldukca açık ve nettir. Aleviler baskı ve sömürüye karşı daha duyarlı olmuşlar devamlı iktidara karşı tavır alıp mücadele verip halk yönetim sistemini istemişler.
Ne varki, Aleviler, 16 yüz yılla başlayan halifelik ve İslam rönansansı diye empoze edilen Arap milliyetciliğini yani Arap İslamiyetini kesinlikle kabul etmedikleri için sürekli baskı altında kalmışlardır.
Oysa Sünnü toplumuda daha devletci olup herşeyi devlet bilir anlayışıyla vatan millet duygularıylada devletin yanında yer alıp Aleviliğe karşı mücadelede bulunmuşlardır.
16.yy dan sonra Osmanlı döneminden bu tür eylem devam etmiştir. Klasik örneklere bakacak olursak, Osmanlı öncesi bile Baba İshak'ın Babai isyanı;
Osmanlı’nın kanlı zalim devrinde Şah İsmail - Yavuz karşılaşması, 1540 Tercan'da 40 bin gencin katliamı, Şeyh Bedrettin ayaklanması, Celali isyanları, Pir Sultan'ı dar ağacına götüren bitmez tükenmez öyküler.
Kurtuluş savaşında bağımsızlık için mollalara karşı Alevilerin Atatürk'ün yanında yer alması, Dersim katliamı, Çorum, Kayseri, Maraş olayları ve tarihte yeni bir utanç sayfası açan Pir Sultan şenliklerinin Sivas’da kanlı bir şekilde bastırılmasıyla Madımak katilamı çağdaş kitleler için unutulmayacak yara açmıştır..