Canakkale Savaşının Başlama Sebebi Nedir,
Canakkale Savaşının Başlama sebebi;
Canakkale Savaşı, I Dunya Savaşı sırasında 19151916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası ’nda Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir İtilaf Devletleri; Osmanlı Devleti ’nin başkenti konumundaki İstanbul ’u alarak boğazların kontrolunu ele gecirmek, Rusya ’yla guvenli bir tarımsal ve askeri ticaret yolu acmak, Alman muttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletlerini zayıflatmak amacları ile ilk hedef olarak Canakkale Boğazı ’na girmişlerdir Ancak saldırıları başarısız olmuştur ve iki tarafın da cok ağır kayıplar vermesiyle İtilaf Devletleri geri cekilmişlerdir
Osmanlı Devleti ’nin başkenti konumundaki İstanbul ’u alarak boğazların kontrolunu ele gecirmek,
Rusya ’yla guvenli bir tarımsal ve askeri ticaret yolu acmak,
Alman muttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletlerini zayıflatmak
amacları ile ilk hedef olarak Canakkale Boğazı ’na girmişlerdir Ancak saldırıları başarısız olmuştur ve iki tarafın da cok ağır kayıplar vermesiyle İtilaf Devletleri geri cekilmişlerdir
Osmanlı Devleti 2 Ağustos 1914 tarihinde Alman İmparatorluğu ile, İttifak Devletleri safında yer almak uzere bir antlaşma imzalamıştı Ancak bu antlaşma, savaş hazırlıkları henuz başlamadığı icin gizli tutulmuştu Osmanlı Devleti ’ni bu antlaşmanın hemen ertesinde seferberlik hazırlıklarına başlamıştı Aynı zamanda Osmanlı Devleti, silahlı tarafsızlıkını ilan etmiştir
imagescanakkalesavasininbaslamasebebi5b0f2c5346a6f
Akdeniz ’de Kraliyet Donanması onunden cekilen Alman Goeben muharebe gemisi ve Breslau ağır kruvazorunun Amiral Sukon komutasında 10 Ağustos 1914 gunu Canakkale Boğazı ’nı gecerek İstanbul ’a gelmeleri buyuk bir gerginlik yaratmıştı, cunku Osmanlı Devleti, Boğazlar Antlaşması gereği boğazları tum savaş gemilerine kapalı tutmak durumundaydı Alman Donanması ’na bağlı bu gemilerin Boğazdan gecişine izin vermek savaş nedeni sayılacaktı Ancak Osmanlı Devleti, bu gemilerin Almanya ’dan satın alındığını acıklayarak gerginliği ertelemiştir Sozkonusu gemiler 16 Ağustos 1914 tarihinde Yavuz ve Midilli adlarıyla Osmanlı Donanması ’na katılmışlardı Bu gemilerdeki Alman murettebat, Osmanlı Donanması ’na ait subay ve erat uniformaları giyerek gemilerdeki gorevlerini surdurmuşler, Amiral Souchon ise Osmanlı Donanması Komutanlığı ’na getirilmişti Boylece Almanya, yakın gelecekte Rus limanlarına karşı kullanılmak icin iki buyuk silahını Akdeniz ’den gecirerek Karadeniz ’in hemen yakınına atmış olmaktadır Bu silahlar Ekim 1914 ayında hem Rus limanlarını vurmak icin, hem de Osmanlı Devleti ’ni bir oldu bittiye getirerek savaşın icine cekmekte kullanılacaktır
Yavuz ve Midilli ’nin de icinde bulunduğu bir Osmanlı filosunun Amiral Souchon komutasında 27 Ekim 1914 gunu Karadeniz kıyılarındaki Rus limanlarını bombalamaları ardından hem Rusya İmparatorluğu hem de Birleşik Krallık, Osmanlı Devleti ’ne savaş ilan etmiştir
Batı Cephesi ’nde 1914 yılının Eylul ayı sonlarında Alman orduları, Fransızİngiliz savunmasını yaramamışlar, tum Batı Cephesi ’nde cepheler kilitlenmişti Bu durum Almanya acısından Batı Cephesi ’ndeki savaşın kısa surede bitmeyeceği anlamına geliyordu Oysa Alman savaş planı (Schlieffen Planı), ilk adımda Batı Cephesi ’nde kısa surede Fransızİngiliz kuvvetlerinin yenilgiye uğratılması, ikinci adımda ise tum kuvvetlerin Doğu ’ya kaydırılarak Rusya ’nın savaş dışı bırakılması esasına dayanıyordu Schlieffen Planındaki bu sapma ardından Almanya, once Rusya ’yı savaş dışı bırakmak, Doğu ’da serbest kalan kuvvetleri ile Batı Cephesi ’ne yeniden yuklenmek istemişti Osmanlı 3 Ordu ’sunun Kafkasya bolgesindeki Kasım – 1914 ayı başlarındaki taarruzları bu planın hazırlık aşamalarından biriydi
imagescanakkalesavasininbaslamasebebi5b0f2c544f229
Avrupa cephelerindeki bu gelişmeler, İngiltere ve Fransa ’yı muttefikleri Rusya ’yı desteklemek zorunda bırakmıştı Zaten Rusya, Almanya uzerinde yeterince guclu bir baskı yapamamaktaydı Kısıtlı endustriyel kapasitesi dolayısıyla İngiliz ve Fransız desteğine gerek duyuyordu Fransa ve İngiltere ’nin bu desteği sağlaması icin, herhangi bir Avrupa haritasından da goruleceği gibi, olası dort yol vardırKuzey ulaşım hatlarından ikisi olanaksızdır Kuzey Buz Denizi, yılın cok buyuk bolumunde donmuş olduğundan deniz ulaşımına olanak vermemektedir, Baltık Denizi ise Alman Donanması ’nın denetimindedir Orta ulaşım yolu olan Avrupa karayolu ise Alman denetimindedir Olası dorduncu yol ise Osmanlı Devleti ’nin denetiminde bulunan Canakkale ve İstanbul boğazlarının oluşturduğu denizyoludur Cok yakın gecmişte, Balkan Savaşı ’nda, Trablusgarp Savaşı ’nda ve Sarıkamış Harekatı ’nda ağır yenilgiler almış olan Osmanlı Devleti ’nin askeri gucu, İtilaf Devletleri ’nce zaten yetersiz olarak değerlendirilmektedir Avrupalılarca hasta adamolarak gorulen yaşlı Osmanlı Devleti ’nin boğazlardaki bir saldırıyı kaldıramayacağı duşunulmektedir Eğer Boğazlar askeri olarak kontrol altına alınabilirse, Rusya ’nın desteklenmesi olanaklıdır Gercekten de Rusya, Kasım ayı başlarında muttefiklerinden Canakkale Boğazı ’na gostermelik de olsa bir saldırı yapılmasını istemiştir Boylece Kafkasya ’da Osmanlı ordusunun baskısı hafifleyecektir
Ote yandan Rusya direnmeyi surdurecek olursa, Almanya ’nın Batı Cephesi ’nde yeni bir taarruza kalkışma olanağı da pek yoktur Bu tesbit, ozellikle İngiliz yuksek komutanlığının, Batı Cephesi ’ndeki kuvvetlerin bir bolumunun burada atıl tutulup tutulmadığının sorgulanmasına yol acmıştır Ayrıca İngiliz Donanması da yeterince etkili kullanılmamaktadır Boylece Batı Cephesi ’nden alınacak bir kısım kuvvetle donanmanın işbirliği ile daha etkili ve sonuc alıcı bir harekata girişilmesi yolları aranmaya başlandı Sonucta Boğazlar ’a yonelik bir operasyon planı uzerinde tartışılmaya başlanmıştır
Rusya ile bağlantının bu şekilde, Boğazlar ’ın kontrolunun sağlanarak sonuclandırılması, Osmanlı Devleti ’nin başkenti olan İstanbul ’un da işgalini kacınılmaz olarak gerektirmektedir İkisi, aynı anda gercekleşecek sonuclardır Canakkale Boğazı ’ndan gecilerek İstanbul ’un işgalinin İtilaf Devletleri acısından diğer stratejik sonucları şunlardır
imagescanakkalesavasininbaslamasebebi5b0f2c5562210
Osmanlı Devleti savaş dışı bırakılmış olmakla, Almanya savaşın başlarında bir muttefikini kaybetmiş olacaktır
Osmanlının tehdidinde olan Suveyş Kanalı, dolayısıyla İngiltere ’nin Uzakdoğu ulaşım yolunun guven altına alınması sağlanmış olacaktır
Osmanlı Devleti ’nin savaş dışı bırakılması, ve musluman ulkelernezdinde İtilaf Devletleri lehine oluşturacağı kazanımlar acısından da onem arz etmektedir Musluman ulkelerin gerek Orta Doğu ’da gerekse de Uzak Doğu ’da İngiliz hakimiyetine karşı dirence zayıflamış olacaktır
Balkan devletleri, hemen doğudaki Osmanlı Devleti ’nin cokmesi ve bunu İtilaf Devletleri ’nin başarması uzerine, doğal olarak İtilaf Devletleri safında savaşa katılmaları yonunde etken olacaktır Cunku Osmanlı Devleti ’nin yıkılması, Balkan devletlerinin bolgedeki hesaplarına ulaşabilmeleri yonundeki en onemli engeli ortadan kaldırmış olacak ve bu durum, İtilaf devletlerinin bir hediyesi sayılacaktır
Rusya ile Karadeniz uzerinden deniz ulaşımının acılması ozellikle onemlidir Osmanlı Devleti ’nin Boğazları her turlu deniz trafiğine kapatması sonucu, Rusya ile İngiltere ve Fransa arasındaki ticari ilişkiler de durma noktasına gelmiştir Pek cok ticari gemi, Karadeniz ’deki Rus limanlarında beklemektedir, Avrupa ’da buğday fiyatları yukselirken ucuz Rus buğdayı ithal edilememekte, muazzam ticari karlardan mahrum kalınmaktadır Kısacası Boğazların kapanması, İngiliz ve Fransız firmaları icin buyuk kar kaybı getirmektedir
imagescanakkalesavasininbaslamasebebi5b0f2c566bc23
Canakkale Savaşının Başlama sebebi;
Canakkale Savaşı, I Dunya Savaşı sırasında 19151916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası ’nda Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir İtilaf Devletleri; Osmanlı Devleti ’nin başkenti konumundaki İstanbul ’u alarak boğazların kontrolunu ele gecirmek, Rusya ’yla guvenli bir tarımsal ve askeri ticaret yolu acmak, Alman muttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletlerini zayıflatmak amacları ile ilk hedef olarak Canakkale Boğazı ’na girmişlerdir Ancak saldırıları başarısız olmuştur ve iki tarafın da cok ağır kayıplar vermesiyle İtilaf Devletleri geri cekilmişlerdir
Osmanlı Devleti ’nin başkenti konumundaki İstanbul ’u alarak boğazların kontrolunu ele gecirmek,
Rusya ’yla guvenli bir tarımsal ve askeri ticaret yolu acmak,
Alman muttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletlerini zayıflatmak
amacları ile ilk hedef olarak Canakkale Boğazı ’na girmişlerdir Ancak saldırıları başarısız olmuştur ve iki tarafın da cok ağır kayıplar vermesiyle İtilaf Devletleri geri cekilmişlerdir
Osmanlı Devleti 2 Ağustos 1914 tarihinde Alman İmparatorluğu ile, İttifak Devletleri safında yer almak uzere bir antlaşma imzalamıştı Ancak bu antlaşma, savaş hazırlıkları henuz başlamadığı icin gizli tutulmuştu Osmanlı Devleti ’ni bu antlaşmanın hemen ertesinde seferberlik hazırlıklarına başlamıştı Aynı zamanda Osmanlı Devleti, silahlı tarafsızlıkını ilan etmiştir
imagescanakkalesavasininbaslamasebebi5b0f2c5346a6f
Akdeniz ’de Kraliyet Donanması onunden cekilen Alman Goeben muharebe gemisi ve Breslau ağır kruvazorunun Amiral Sukon komutasında 10 Ağustos 1914 gunu Canakkale Boğazı ’nı gecerek İstanbul ’a gelmeleri buyuk bir gerginlik yaratmıştı, cunku Osmanlı Devleti, Boğazlar Antlaşması gereği boğazları tum savaş gemilerine kapalı tutmak durumundaydı Alman Donanması ’na bağlı bu gemilerin Boğazdan gecişine izin vermek savaş nedeni sayılacaktı Ancak Osmanlı Devleti, bu gemilerin Almanya ’dan satın alındığını acıklayarak gerginliği ertelemiştir Sozkonusu gemiler 16 Ağustos 1914 tarihinde Yavuz ve Midilli adlarıyla Osmanlı Donanması ’na katılmışlardı Bu gemilerdeki Alman murettebat, Osmanlı Donanması ’na ait subay ve erat uniformaları giyerek gemilerdeki gorevlerini surdurmuşler, Amiral Souchon ise Osmanlı Donanması Komutanlığı ’na getirilmişti Boylece Almanya, yakın gelecekte Rus limanlarına karşı kullanılmak icin iki buyuk silahını Akdeniz ’den gecirerek Karadeniz ’in hemen yakınına atmış olmaktadır Bu silahlar Ekim 1914 ayında hem Rus limanlarını vurmak icin, hem de Osmanlı Devleti ’ni bir oldu bittiye getirerek savaşın icine cekmekte kullanılacaktır
Yavuz ve Midilli ’nin de icinde bulunduğu bir Osmanlı filosunun Amiral Souchon komutasında 27 Ekim 1914 gunu Karadeniz kıyılarındaki Rus limanlarını bombalamaları ardından hem Rusya İmparatorluğu hem de Birleşik Krallık, Osmanlı Devleti ’ne savaş ilan etmiştir
Batı Cephesi ’nde 1914 yılının Eylul ayı sonlarında Alman orduları, Fransızİngiliz savunmasını yaramamışlar, tum Batı Cephesi ’nde cepheler kilitlenmişti Bu durum Almanya acısından Batı Cephesi ’ndeki savaşın kısa surede bitmeyeceği anlamına geliyordu Oysa Alman savaş planı (Schlieffen Planı), ilk adımda Batı Cephesi ’nde kısa surede Fransızİngiliz kuvvetlerinin yenilgiye uğratılması, ikinci adımda ise tum kuvvetlerin Doğu ’ya kaydırılarak Rusya ’nın savaş dışı bırakılması esasına dayanıyordu Schlieffen Planındaki bu sapma ardından Almanya, once Rusya ’yı savaş dışı bırakmak, Doğu ’da serbest kalan kuvvetleri ile Batı Cephesi ’ne yeniden yuklenmek istemişti Osmanlı 3 Ordu ’sunun Kafkasya bolgesindeki Kasım – 1914 ayı başlarındaki taarruzları bu planın hazırlık aşamalarından biriydi
imagescanakkalesavasininbaslamasebebi5b0f2c544f229
Avrupa cephelerindeki bu gelişmeler, İngiltere ve Fransa ’yı muttefikleri Rusya ’yı desteklemek zorunda bırakmıştı Zaten Rusya, Almanya uzerinde yeterince guclu bir baskı yapamamaktaydı Kısıtlı endustriyel kapasitesi dolayısıyla İngiliz ve Fransız desteğine gerek duyuyordu Fransa ve İngiltere ’nin bu desteği sağlaması icin, herhangi bir Avrupa haritasından da goruleceği gibi, olası dort yol vardırKuzey ulaşım hatlarından ikisi olanaksızdır Kuzey Buz Denizi, yılın cok buyuk bolumunde donmuş olduğundan deniz ulaşımına olanak vermemektedir, Baltık Denizi ise Alman Donanması ’nın denetimindedir Orta ulaşım yolu olan Avrupa karayolu ise Alman denetimindedir Olası dorduncu yol ise Osmanlı Devleti ’nin denetiminde bulunan Canakkale ve İstanbul boğazlarının oluşturduğu denizyoludur Cok yakın gecmişte, Balkan Savaşı ’nda, Trablusgarp Savaşı ’nda ve Sarıkamış Harekatı ’nda ağır yenilgiler almış olan Osmanlı Devleti ’nin askeri gucu, İtilaf Devletleri ’nce zaten yetersiz olarak değerlendirilmektedir Avrupalılarca hasta adamolarak gorulen yaşlı Osmanlı Devleti ’nin boğazlardaki bir saldırıyı kaldıramayacağı duşunulmektedir Eğer Boğazlar askeri olarak kontrol altına alınabilirse, Rusya ’nın desteklenmesi olanaklıdır Gercekten de Rusya, Kasım ayı başlarında muttefiklerinden Canakkale Boğazı ’na gostermelik de olsa bir saldırı yapılmasını istemiştir Boylece Kafkasya ’da Osmanlı ordusunun baskısı hafifleyecektir
Ote yandan Rusya direnmeyi surdurecek olursa, Almanya ’nın Batı Cephesi ’nde yeni bir taarruza kalkışma olanağı da pek yoktur Bu tesbit, ozellikle İngiliz yuksek komutanlığının, Batı Cephesi ’ndeki kuvvetlerin bir bolumunun burada atıl tutulup tutulmadığının sorgulanmasına yol acmıştır Ayrıca İngiliz Donanması da yeterince etkili kullanılmamaktadır Boylece Batı Cephesi ’nden alınacak bir kısım kuvvetle donanmanın işbirliği ile daha etkili ve sonuc alıcı bir harekata girişilmesi yolları aranmaya başlandı Sonucta Boğazlar ’a yonelik bir operasyon planı uzerinde tartışılmaya başlanmıştır
Rusya ile bağlantının bu şekilde, Boğazlar ’ın kontrolunun sağlanarak sonuclandırılması, Osmanlı Devleti ’nin başkenti olan İstanbul ’un da işgalini kacınılmaz olarak gerektirmektedir İkisi, aynı anda gercekleşecek sonuclardır Canakkale Boğazı ’ndan gecilerek İstanbul ’un işgalinin İtilaf Devletleri acısından diğer stratejik sonucları şunlardır
imagescanakkalesavasininbaslamasebebi5b0f2c5562210
Osmanlı Devleti savaş dışı bırakılmış olmakla, Almanya savaşın başlarında bir muttefikini kaybetmiş olacaktır
Osmanlının tehdidinde olan Suveyş Kanalı, dolayısıyla İngiltere ’nin Uzakdoğu ulaşım yolunun guven altına alınması sağlanmış olacaktır
Osmanlı Devleti ’nin savaş dışı bırakılması, ve musluman ulkelernezdinde İtilaf Devletleri lehine oluşturacağı kazanımlar acısından da onem arz etmektedir Musluman ulkelerin gerek Orta Doğu ’da gerekse de Uzak Doğu ’da İngiliz hakimiyetine karşı dirence zayıflamış olacaktır
Balkan devletleri, hemen doğudaki Osmanlı Devleti ’nin cokmesi ve bunu İtilaf Devletleri ’nin başarması uzerine, doğal olarak İtilaf Devletleri safında savaşa katılmaları yonunde etken olacaktır Cunku Osmanlı Devleti ’nin yıkılması, Balkan devletlerinin bolgedeki hesaplarına ulaşabilmeleri yonundeki en onemli engeli ortadan kaldırmış olacak ve bu durum, İtilaf devletlerinin bir hediyesi sayılacaktır
Rusya ile Karadeniz uzerinden deniz ulaşımının acılması ozellikle onemlidir Osmanlı Devleti ’nin Boğazları her turlu deniz trafiğine kapatması sonucu, Rusya ile İngiltere ve Fransa arasındaki ticari ilişkiler de durma noktasına gelmiştir Pek cok ticari gemi, Karadeniz ’deki Rus limanlarında beklemektedir, Avrupa ’da buğday fiyatları yukselirken ucuz Rus buğdayı ithal edilememekte, muazzam ticari karlardan mahrum kalınmaktadır Kısacası Boğazların kapanması, İngiliz ve Fransız firmaları icin buyuk kar kaybı getirmektedir
imagescanakkalesavasininbaslamasebebi5b0f2c566bc23