MEHMET
Yenice Akcakoyun Koyu'nden
Ben Hatipoğullarından Huseyin Oğlu Mehmet Mehmet **** 1309 (1893) doğumluyum 88 yaşına girdim
Arabistan'da Basra'da Aşer Kışlasındaydım 9 Fırkadaydım Piyadeydim Talim yapardık 8 ay kaldım Basra'da Harp gormedim Arabistan'da Babam bedel verdi Koyume geldim Geldiğimin 12 gunu Canakkale'de Savaş başladı Ben de Canakkale'ye katıldım 18 Mart gunu Cimenlik kalesindeydim
MEHMET ****
Duşman donanması boğazı zorladı Toplar atılıyordu Duşman gemileri Cimenlik Kalesini bombardıman ettiler Bizim toplar da duşman zırhlılarına ateş ediyorlardı
Duşmanın iki zırhlısı batınca boğazdan geri cekildiler Bu sefer harp karaya cevrildi Duşman karadan hucum etti Ben Canakkale'de 9 Fırka'da Sıhhıye Boluğu'ne duştum
Anafartalar'da Sargı mahallinde idim Biz ilk tedavi yapıp Buyuk Sargı mahalli'ne gonderirdik bize gelen yaralıları
35 yerinden yara alanları kolu bacağı kopan yarısı yok olmuş insanları gordum Cok yaralılar gordum Bizim başımızda Başkatip Galip Bey vardı Rutbesi Kaymakamdı
Ağabeyim 26 Alayda piyade idi Ayağında dum dum kurşunu patlamış Ayağını bozmuş Onu gece Kavaklıdere'den Silah deposundan getirdim Başkatip Galip Bey'in arabasıyla getirdim Ayağı cok kotuydu Fena yaralanmış Sargı mahalline getirdim Hıristiyan doktor vardı
Vapur kalkıyor Şu kağıdı imza eerin dedim
Atıver şuraya dedi
Kopek ileşi mi atıyoruz Bey dedim Bu yaralı vapura yetiştireceğiz
Kardeşimi vapurla karşıya Demetoka Hastanesine gonderdik Oradan hava değişimi alıp koye gitmiş Bir daha da gelemedi cepheye
Canakkale Cephesi'nde 35 sene kaldım Cok sungu hucumları oldu Hatta bir kere oyle gordum ki unutamıyorum Bir İngiliz askeriyle bizim askerlerden biri sungulerini birbirlerine saplamışlar yan yana yere duşmuşler Birbirlerini de şah damarlarını ısırmışlar Yerde oylecene can vermişler Yatıyorlardı
Canakkale'de bizim 9 Fırkanın Kumandanı Alaman Sabri Bey'di Alay Kumandamız Kadri Bey'di Başkatibimiz Kaymakam Galip Bey'di Yuzbaşımız Halil Efendiydi
Ataturk bizim fırkaya geldi 12'şerden 24 topa iki bataryaya kumandan oldu Duşman o sıralarda deniz kenarında idi Ataturk'u cephede cok gordum Bizim Fırkadaydı zaten Cadırı bizim sargı mahalline yakındı Bizim Fırka Kumandanı ile konuşurlarken duydum
Ataturk'le Fırka Kumandanı arasında şoyle bir konuşmayı duymuştum
Ataturk:
Biz mi onlardan toprak istiyoruz ? Yoksa onlar mı bizden ?
Fırka Kumandanı:
Onlar bizden toprak istiyorlar
Ataturk:
Oyleyse neden biz hucum edip de kırdırıyoruz askeri Onlar bize hucum etsinler Biz onları kıralım Biz kırılmayalım
Fırka Kumandanı:
Enver paşa gelecek Ona soyleyelim
Sonra Enver Paşa geldiğinde Ataturk bunu ona da soylemiş Hucumu kestirdilerdi Bir daha da Enver Paşa gelmedi cepheye
Bizle beraber Alman subayları da vardı Hatta Hintler diye bir Alman vardı Mesela bir makineli tufek bozuldu mu tamir icin giderken acıktan giderdi Yapamazsa yerinde alır makineli tufeği Anafartalar'daki yapımhaneye gotururdu
Boyle acıktan gitme oleceksinderlermiş O da Olum bizim icindermiş Sonra duyduk Hintler dediğimiz Alman kendisini denize atmış Neden? Bilmem
Ataturk İngiliz topları ateşi kesmeden bizim toplara ateşi kestirmezdi
Canakkale bitince 9 Fırka olarak Rus cephesine gittik Bayburt'ta bulunduk Alaman Sabri Bey Fırka Kumandanımız Bayburt'ta şehit duştu Bizi Rus bozdu Geri cekildik Kanlı Taş denilen yerde Ben orada sıhhıye onbaşısı idim Baybur'ta geri cekilirken Alaman Sabri Bey makinalı tufeklerle arkamızdan gelen Rusları 34 saat oyaladı Orada kendisi de şehit duştu
Bizi 9 Alay yaptılar Yay olarak Ardahan kars Sarıkamış'a kadar goturduler Sonra geriye Kars'a donduk Ben orada Kars Menzil Hastanesinde bilemem kac ay bulundum Mutareke olup da silahlar bırakılınca da koye geldim
Kuvayi Milliye'de Karaağac Cephesinde Edremit Kaymakamı Hamdi Bey'in yanında bulundum Bizi buralardan cete olarak Hamdi Bey toparladı Hamdi Bey'in yanından Yuzbaşı Ali Bey bizi birkac kişi Yabancılar Cephesine aldı Manisa Karaağacı'nın beri tarafında uzerimizde de 510 mermi kalmıştı Yunanlılar biz orada bozdu Yabancılarda piyade onbaşısı idim Yanımda Hamdi Bey'den Mustafa Cavuş Arap Mustafa Suleyman Aras Mustafa Halil Cavuş vardı Karabey'den Latif Cavuş Kazım'ın Hasan vardı Hamdi Bey'den Mulazimin Hasan vardı Biz mevzide filan değildik Bir zeytinlik icindeyiz Gavur geliyor Cephanemiz bitti Bozulduk
Derekoy'de Rezil Değirmeni denilen yerde yeniden bir cephe tutmak istedik Tutamadık Cephanemiz yoktu DağıldıkBiz orada 3 ay filan kalabildik
Sonra Hamdi Bey Akbaş Cephaneliğini basıp silah ve cephaneyi bu taraf Anadolu'ya gecirdi Fakat İnova'da Anzavurcular tarafından şehit edildi
Bizim koyu Yunanlılar işgal ettiler Kalkım'da Yunan karakolu vardı Bizi topladılar Once Edremit'e goturduler Edremit'ten 12 kişi İzmir'e goturduler Ben de varım İzmir'de hapse attılar Bu sırada Yunanlılar Afyon Cephesinde bozulunca vapurla İzmir'den Pire'ye Korfu Adası'na goturduler
İzmir'den bindiğimiz vapurda Tevfik Kaptan diye biri vardı
Tevfik Kaptan Bu vapuru kacıralım Kurtulalımdiye konuşurdu Ali Kumpas adında birisi vardı Aydın'lı Gitmiş soylemiş Yunanlılara Cok dovduler bizi Cay istemiştim Getirip sıcak cayı suratıma serpiverdi gavur İzmir'de bir de Yunan mahkemesine cıkardılar beni Sen cetesin kac tane hristiyan oldurdun?diye sordular
Korfu Adası'nda pek kotuluk hakaret etmediler Bir parca ekmek verirlerdi Başka bir şey vermezlerdi Ben Korfu'da hapis yattım Yerim sıcaktı Ustumdeki odada mahkeme yapıyorlardı
Sonra bizi korfu'dan cıkarıp Atina'nın sağ tarafında tel orgulerin icine koydular Bu tel orgulerde 89 ay kaldık
Atina'da esir bulunduğumuz tel orgulere Ankara'dan bir elci geldi Ak elbiseli hasır şapkalı birisi Tel kumandanıyla konuştular Aramızda bir de kaymakam vardı Cıktı o gelen elciyle el sıkıştı Bizi o gece Pire Limanına sevkettiler Yalnız o kaymakamı o gece bir kor kuyuya atmış Yunanlılar Sabahleyin olusunu buldular
Vapura bindik İzmir'e geldik Ben hasta oldum İzmir Hastanesinde 12 gun yattım Hastaneden cıktıktan sonra Edremit uzerinden koyumuze geldim
Hafif bir misket yarası aldım Anafartalarda
Duğun yaptığımda gavurlar buralardaydı Şimdi 5 cocuğum var Cocuğum bakıyor Hicbir yerden maaş almıyorum Nefes darlığı var Gozumun biri gormuyor Kulaklarım ağır duyuyor Hali vakti yerinde olanlara bile verdiler maaş da bizim gibilere vermiyorlar Bir maaş cıkarsalar ban da elim genişleyecek Burada oğlumun yanında kalıyorum O veriyor arada birkac kuruşHarcanıyorum
Yenice Akcakoyun Koyu'nden
Ben Hatipoğullarından Huseyin Oğlu Mehmet Mehmet **** 1309 (1893) doğumluyum 88 yaşına girdim
Arabistan'da Basra'da Aşer Kışlasındaydım 9 Fırkadaydım Piyadeydim Talim yapardık 8 ay kaldım Basra'da Harp gormedim Arabistan'da Babam bedel verdi Koyume geldim Geldiğimin 12 gunu Canakkale'de Savaş başladı Ben de Canakkale'ye katıldım 18 Mart gunu Cimenlik kalesindeydim
MEHMET ****
Duşman donanması boğazı zorladı Toplar atılıyordu Duşman gemileri Cimenlik Kalesini bombardıman ettiler Bizim toplar da duşman zırhlılarına ateş ediyorlardı
Duşmanın iki zırhlısı batınca boğazdan geri cekildiler Bu sefer harp karaya cevrildi Duşman karadan hucum etti Ben Canakkale'de 9 Fırka'da Sıhhıye Boluğu'ne duştum
Anafartalar'da Sargı mahallinde idim Biz ilk tedavi yapıp Buyuk Sargı mahalli'ne gonderirdik bize gelen yaralıları
35 yerinden yara alanları kolu bacağı kopan yarısı yok olmuş insanları gordum Cok yaralılar gordum Bizim başımızda Başkatip Galip Bey vardı Rutbesi Kaymakamdı
Ağabeyim 26 Alayda piyade idi Ayağında dum dum kurşunu patlamış Ayağını bozmuş Onu gece Kavaklıdere'den Silah deposundan getirdim Başkatip Galip Bey'in arabasıyla getirdim Ayağı cok kotuydu Fena yaralanmış Sargı mahalline getirdim Hıristiyan doktor vardı
Vapur kalkıyor Şu kağıdı imza eerin dedim
Atıver şuraya dedi
Kopek ileşi mi atıyoruz Bey dedim Bu yaralı vapura yetiştireceğiz
Kardeşimi vapurla karşıya Demetoka Hastanesine gonderdik Oradan hava değişimi alıp koye gitmiş Bir daha da gelemedi cepheye
Canakkale Cephesi'nde 35 sene kaldım Cok sungu hucumları oldu Hatta bir kere oyle gordum ki unutamıyorum Bir İngiliz askeriyle bizim askerlerden biri sungulerini birbirlerine saplamışlar yan yana yere duşmuşler Birbirlerini de şah damarlarını ısırmışlar Yerde oylecene can vermişler Yatıyorlardı
Canakkale'de bizim 9 Fırkanın Kumandanı Alaman Sabri Bey'di Alay Kumandamız Kadri Bey'di Başkatibimiz Kaymakam Galip Bey'di Yuzbaşımız Halil Efendiydi
Ataturk bizim fırkaya geldi 12'şerden 24 topa iki bataryaya kumandan oldu Duşman o sıralarda deniz kenarında idi Ataturk'u cephede cok gordum Bizim Fırkadaydı zaten Cadırı bizim sargı mahalline yakındı Bizim Fırka Kumandanı ile konuşurlarken duydum
Ataturk'le Fırka Kumandanı arasında şoyle bir konuşmayı duymuştum
Ataturk:
Biz mi onlardan toprak istiyoruz ? Yoksa onlar mı bizden ?
Fırka Kumandanı:
Onlar bizden toprak istiyorlar
Ataturk:
Oyleyse neden biz hucum edip de kırdırıyoruz askeri Onlar bize hucum etsinler Biz onları kıralım Biz kırılmayalım
Fırka Kumandanı:
Enver paşa gelecek Ona soyleyelim
Sonra Enver Paşa geldiğinde Ataturk bunu ona da soylemiş Hucumu kestirdilerdi Bir daha da Enver Paşa gelmedi cepheye
Bizle beraber Alman subayları da vardı Hatta Hintler diye bir Alman vardı Mesela bir makineli tufek bozuldu mu tamir icin giderken acıktan giderdi Yapamazsa yerinde alır makineli tufeği Anafartalar'daki yapımhaneye gotururdu
Boyle acıktan gitme oleceksinderlermiş O da Olum bizim icindermiş Sonra duyduk Hintler dediğimiz Alman kendisini denize atmış Neden? Bilmem
Ataturk İngiliz topları ateşi kesmeden bizim toplara ateşi kestirmezdi
Canakkale bitince 9 Fırka olarak Rus cephesine gittik Bayburt'ta bulunduk Alaman Sabri Bey Fırka Kumandanımız Bayburt'ta şehit duştu Bizi Rus bozdu Geri cekildik Kanlı Taş denilen yerde Ben orada sıhhıye onbaşısı idim Baybur'ta geri cekilirken Alaman Sabri Bey makinalı tufeklerle arkamızdan gelen Rusları 34 saat oyaladı Orada kendisi de şehit duştu
Bizi 9 Alay yaptılar Yay olarak Ardahan kars Sarıkamış'a kadar goturduler Sonra geriye Kars'a donduk Ben orada Kars Menzil Hastanesinde bilemem kac ay bulundum Mutareke olup da silahlar bırakılınca da koye geldim
Kuvayi Milliye'de Karaağac Cephesinde Edremit Kaymakamı Hamdi Bey'in yanında bulundum Bizi buralardan cete olarak Hamdi Bey toparladı Hamdi Bey'in yanından Yuzbaşı Ali Bey bizi birkac kişi Yabancılar Cephesine aldı Manisa Karaağacı'nın beri tarafında uzerimizde de 510 mermi kalmıştı Yunanlılar biz orada bozdu Yabancılarda piyade onbaşısı idim Yanımda Hamdi Bey'den Mustafa Cavuş Arap Mustafa Suleyman Aras Mustafa Halil Cavuş vardı Karabey'den Latif Cavuş Kazım'ın Hasan vardı Hamdi Bey'den Mulazimin Hasan vardı Biz mevzide filan değildik Bir zeytinlik icindeyiz Gavur geliyor Cephanemiz bitti Bozulduk
Derekoy'de Rezil Değirmeni denilen yerde yeniden bir cephe tutmak istedik Tutamadık Cephanemiz yoktu DağıldıkBiz orada 3 ay filan kalabildik
Sonra Hamdi Bey Akbaş Cephaneliğini basıp silah ve cephaneyi bu taraf Anadolu'ya gecirdi Fakat İnova'da Anzavurcular tarafından şehit edildi
Bizim koyu Yunanlılar işgal ettiler Kalkım'da Yunan karakolu vardı Bizi topladılar Once Edremit'e goturduler Edremit'ten 12 kişi İzmir'e goturduler Ben de varım İzmir'de hapse attılar Bu sırada Yunanlılar Afyon Cephesinde bozulunca vapurla İzmir'den Pire'ye Korfu Adası'na goturduler
İzmir'den bindiğimiz vapurda Tevfik Kaptan diye biri vardı
Tevfik Kaptan Bu vapuru kacıralım Kurtulalımdiye konuşurdu Ali Kumpas adında birisi vardı Aydın'lı Gitmiş soylemiş Yunanlılara Cok dovduler bizi Cay istemiştim Getirip sıcak cayı suratıma serpiverdi gavur İzmir'de bir de Yunan mahkemesine cıkardılar beni Sen cetesin kac tane hristiyan oldurdun?diye sordular
Korfu Adası'nda pek kotuluk hakaret etmediler Bir parca ekmek verirlerdi Başka bir şey vermezlerdi Ben Korfu'da hapis yattım Yerim sıcaktı Ustumdeki odada mahkeme yapıyorlardı
Sonra bizi korfu'dan cıkarıp Atina'nın sağ tarafında tel orgulerin icine koydular Bu tel orgulerde 89 ay kaldık
Atina'da esir bulunduğumuz tel orgulere Ankara'dan bir elci geldi Ak elbiseli hasır şapkalı birisi Tel kumandanıyla konuştular Aramızda bir de kaymakam vardı Cıktı o gelen elciyle el sıkıştı Bizi o gece Pire Limanına sevkettiler Yalnız o kaymakamı o gece bir kor kuyuya atmış Yunanlılar Sabahleyin olusunu buldular
Vapura bindik İzmir'e geldik Ben hasta oldum İzmir Hastanesinde 12 gun yattım Hastaneden cıktıktan sonra Edremit uzerinden koyumuze geldim
Hafif bir misket yarası aldım Anafartalarda
Duğun yaptığımda gavurlar buralardaydı Şimdi 5 cocuğum var Cocuğum bakıyor Hicbir yerden maaş almıyorum Nefes darlığı var Gozumun biri gormuyor Kulaklarım ağır duyuyor Hali vakti yerinde olanlara bile verdiler maaş da bizim gibilere vermiyorlar Bir maaş cıkarsalar ban da elim genişleyecek Burada oğlumun yanında kalıyorum O veriyor arada birkac kuruşHarcanıyorum