%2 ’den daha eksik oranda karbon içeren çelik, demir karbon alaşımıdır Başlangıçta yumuşak demirin semantasyonu aracılığıyla, minik miktarlar halinde kullanılırdı ilk olarak nerede ve ne süre kullanıldığı hakkında emin bir bilgi yoktur
MÖ birinci bin yılında Anadolu ’da kılıçların bulunması, Hindistan ’da cerrah aletlerine bakarak, bu dönemde kullanıldığı verilere bakarak bildirmek mümkündür Çelik sanayi üzerinde ilk yöntemler, 18 yüzyılda ve 21 yüzyılda ortaya konmuştur*1970 ’te Benjamin Huntsman ’ın potadan eritme yöntemini bulması, 1955 yılında Henry Bessemerin ve Sydney Thomas ’ın değiştirgeçte temizleme sistemini bulmaları, Pierre Martin ve William Siemens 18561864 yılında tabanda hazırlama yöntemini kullanmaları, çelik üzerinde gelişimi gösterir
Çeliğin hazırlanışı; yüksek fırından meydana çıkan font (dökme demir) arıtılmasıyla hazırlanır Dökme demirden atılmak istenilen elementler seçmeli yükseltmesine dayanır Kükürt çok zararlı olduğu için birincil aşamada, dökme demir sülfürden arındırır ve ardından dökme demirin arıtılması iki evrede gerçekleşir Dökme demirdeki karbon, magnezin ve fosfor yükseltmesi ve cüruftan dışarı atılamayan oksitin yüzdesini düşürür
Hurdadan ya da çelik demir cevherinden:*Vasıflı çelikler; alaşımlı, düşük alaşımlı ve alaşımsız olmaktadır Kitlesel olarak üretilen çeliklerin, birkaç nokta da ayrıldığını söylemek mümkündür Bunlar;
*Üretim Araçları
*Imal Yöntemi
*Empüritlerle çözünmüş gaz miktarı ve alt limitlerde bulunan P, S miktarı
Çelikler aşağıda belirli özelliklere tarafından sınıflandırılmaktadır:
*Son üretim yöntemine kadar
*Başvuru Formu yerlerine kadar
*Deoksidasyon ve üretim programlarına göre
*Imal yerlerine tarafından
*Ürün şekline tarafından
*Alaşımlı çelik ve karbon bileşimlerine kadar
Çeliklerin Özellikleri Nelerdir?
Çeliklerin kaynak işlemi gerçekleştirebilir Bunun nedeni kimyasal bileşimine uygun olmasıdır
Çelikler ısıl işlemlere duyarlıdır bununla beraber ısıl işlemler sonucu çelik; elektriksel özellik, mekanik ve maddesel özellik, yüksek sıcaklığa dayanım ve istenilen sertliğe ulaşması mümkündür
Çelikler kesin bir ısıya ulaştığı takdirde, dövme, presleme, haddeleme yöntemleri ile istenilen şekle sokula bilmektedir
Hadeleme, presleme yöntemlerini iç yapı ve kimyasal bileşime uygun olan çelikler soğuk olarak da şekillendirilir
Emaye yapılma, plastik maddeler ile kaplama, boyanmaya ve metal ile kaplanmaya çeliklerin büyük bir bölümü elverişlidir
Kaynakça:
Gelişim Hachette Ansiklopedi
MÖ birinci bin yılında Anadolu ’da kılıçların bulunması, Hindistan ’da cerrah aletlerine bakarak, bu dönemde kullanıldığı verilere bakarak bildirmek mümkündür Çelik sanayi üzerinde ilk yöntemler, 18 yüzyılda ve 21 yüzyılda ortaya konmuştur*1970 ’te Benjamin Huntsman ’ın potadan eritme yöntemini bulması, 1955 yılında Henry Bessemerin ve Sydney Thomas ’ın değiştirgeçte temizleme sistemini bulmaları, Pierre Martin ve William Siemens 18561864 yılında tabanda hazırlama yöntemini kullanmaları, çelik üzerinde gelişimi gösterir
Çeliğin hazırlanışı; yüksek fırından meydana çıkan font (dökme demir) arıtılmasıyla hazırlanır Dökme demirden atılmak istenilen elementler seçmeli yükseltmesine dayanır Kükürt çok zararlı olduğu için birincil aşamada, dökme demir sülfürden arındırır ve ardından dökme demirin arıtılması iki evrede gerçekleşir Dökme demirdeki karbon, magnezin ve fosfor yükseltmesi ve cüruftan dışarı atılamayan oksitin yüzdesini düşürür
Hurdadan ya da çelik demir cevherinden:*Vasıflı çelikler; alaşımlı, düşük alaşımlı ve alaşımsız olmaktadır Kitlesel olarak üretilen çeliklerin, birkaç nokta da ayrıldığını söylemek mümkündür Bunlar;
*Üretim Araçları
*Imal Yöntemi
*Empüritlerle çözünmüş gaz miktarı ve alt limitlerde bulunan P, S miktarı
Çelikler aşağıda belirli özelliklere tarafından sınıflandırılmaktadır:
*Son üretim yöntemine kadar
*Başvuru Formu yerlerine kadar
*Deoksidasyon ve üretim programlarına göre
*Imal yerlerine tarafından
*Ürün şekline tarafından
*Alaşımlı çelik ve karbon bileşimlerine kadar
Çeliklerin Özellikleri Nelerdir?
Çeliklerin kaynak işlemi gerçekleştirebilir Bunun nedeni kimyasal bileşimine uygun olmasıdır
Çelikler ısıl işlemlere duyarlıdır bununla beraber ısıl işlemler sonucu çelik; elektriksel özellik, mekanik ve maddesel özellik, yüksek sıcaklığa dayanım ve istenilen sertliğe ulaşması mümkündür
Çelikler kesin bir ısıya ulaştığı takdirde, dövme, presleme, haddeleme yöntemleri ile istenilen şekle sokula bilmektedir
Hadeleme, presleme yöntemlerini iç yapı ve kimyasal bileşime uygun olan çelikler soğuk olarak da şekillendirilir
Emaye yapılma, plastik maddeler ile kaplama, boyanmaya ve metal ile kaplanmaya çeliklerin büyük bir bölümü elverişlidir
Kaynakça:
Gelişim Hachette Ansiklopedi