Ağız, Diş, Çene Marazları ve Cerrahisi, diş hekimliğinin ağız, dişler ve çenelerle ilgili marazlarının, yaralanmalarının ve deformitelerinin tanı ve tedavisi ile uğraşan bir cerrahi kısmıdır.
20 YAŞ DİŞİ ÇEKİMİ
Yirmi yaş dişleri, ekseriyetle 15-20 yaşları arasında ağızdaki taraflarını almaya başlarlar. Gelgelelim çenelerde bu dişler için yerinde bölge bulunmadığı durumlarda süremeyip, dişeti altında ya da çene kemiği içinde gömülü olarak kalırlar.Kendine mahal bulamayan 20.yaş dişleri öndeki dişi ittirerek basınç yapmakta ve bu da çapraşıklığa neden olmaktadır. Başkaca çok artta olmaları ve etraflarındaki diş etinin alışılagelmiş anatomik yapıda olmamaları nedeniyle kolay kolay iltihaplanabilmektedirler.
20 yaş dişlerinin çekilmesini gerektiren durumlar nelerdir?
1- Çürük: 20 yaş dişleri konum olarak çok geçmişte oldukları için ve ekseriyetle düzgün doğrultuda süremedikleri için paklık ve bakımları daha güçlükle ve bu sebeple çürümeleri daha kolaydır. Bu dişler çürüdükten sonra ise çok artta olmalarından ötürü tedavileri de zordur.ayrıca öbür dişlerden çok daha değişik olan kök kanalı yapıları sebebiyle kanal tedavisi de birçok durumda uygulanamamaktadır. Bu sebeplerden ötürü çürük sonucu oluşabilecek ağrı, apse ve ağız kokusu üzere durumları önlemek maksadıyla çekimleri tercih edilmektedir.
2- 2. büyük azı dişine tesirleri: 20 yaş dişleri çoklukla düzgün konumda süremedikleri için etraflarındaki besin artıklarının birikimiyle yahut yanındaki büyük azı dişine uyguladıkları basınçla komşu dişte de unsur kaybı ve çürüklere sebep olabilmektedirler. Bu biçimde zarar verebilme potansiyeline sahip 20 yaş dişlerinin de çekilmeleri gerekmektedir.
3- Perikoronitis: (çevre dişeti inflamasyonu) 20 yaş dişleri kısmen gömük kaldıkları durumlarda üstündeki dişetiyle arasında biriken bakterilerin yol açtığı bir enfeksiyon gelişebilir. Bu esnada yüzde şişme, ağız açmada zorluk, ağrı, ağız kokusu, lenf bezlerinde şişlik ve ateş üzere durumlar görülebilir.
4- Dişlerde çarpaşıklık: 20 yaş dişleri olağan konumda süremediklerinde, sürme esnasında dişlere uyguladığı basınç sebebiyle öbür dişlerde de hareketliliğe yol açabilir ve diş serisinde çarpaşıklık üzere durumlara rastlanabilir.
5- Ağrı: 20 yaş dişleri olağan konumlarında süremediklerinde yan dişlere uyguladıkları basınçla ağrıya yol açabilmektedirler.
6- Kist oluşumu: 20 yaş dişleri tam olarak gömülü oldukları yahut kısmen gömülü oldukları durumlarda birtakım hastalarda kist oluşumuna sebep olabilmektedirler. Bu durum muayene esnasında doktorunuzun çekeceği panoramik röntgenle teşhis edilebilmektedir.
7- Yanak ısırma: Çok sık rastlanılmasa da 20 yaş dişleri umumide sıradan durumda süremediklerinden hastalarda yanak ısırma ve mukozada yaralanma şikayetlerine sebep olabilmektedir. Bu türlü durumlarda da 20 yaş dişlerinin zati sıradan fonksiyon görmediklerinden alınmaları elverişlidir.
HİÇBİR MESELEYE NEDEN OLMAMASINA KARŞIN NEDEN GÖMÜK 20 YAŞ DİŞLERİNİ ALMAK GEREKİR Mİ ?
Gömülü bir yirmi yaş dişinin sorun çıkarıp çıkarmayacağı evvelce kestirilemez. Lakin sorun belirdiğinde tedavi, meselesiz dişlere orantıyla daha ağrılı ve daha komplike olabilir. Gömülü yirmi yaş dişinin enfeksiyonunun en sık sebep olduğu rahatsızlıklar ağrı, çene zaviyesinde şişlik, ağız açıklığında kısıtlılık ve yutkunmada zorluktur.
Operasyon sonrası bakım
· Yara alanı kurcalanmamalıdır. Yoksa ağrı, enfeksiyon yahut kanama gelişebilir.
· Birinci 24 saat boyunca o taraf ile çiğneme yapılmamalıdır.
· Birinci 24 saat sigara içilmemelidir. Zira sigara kanamayı arttırıp güzelleşmeyi bozar.
· Tükürülmemelidir. Yoksa kanama artar ve pıhtı mahallinden oynayabilir.
· Kanama denetim edilmeli. Şayet dikiş atılmamışsa steril gazlı bezle tampon yapılır. Pıhtı oluşumu için tampon yarım saat ağızda tutulmalıdır. Tampon alındıktan sonra kanama devam ediyorsa yeni bir tane konur.
· Şişkinliğin denetimi. Operasyon sonrası nahiyeye soğuk bir tampon uygulayarak dolaşım yavaşlatılır ve yüzün şişmesinin önüne geçilir. Pratik şöyle olmalıdır: 20 dakika soğuk tampon- 20 dakika ara- tekrar 20 dakika soğuk tampon halindeki periyotlarla devam edilir.
· Birinci 24 saatten sonra her 2 saatte bir ılık tuzlu suyla ağzı gargara yapmak gerekir. karışım 1 bardak ılık suya 1 çay kaşığı tuz koymak suretiyle hazırlanır.
Apikal Rezeksiyon (Kök ucunun kesilmesi)
Apikal Rezeksiyon, Apikoektomi yahut kök ucu rezeksiyonu; dişin kök ucunun ve etrafındaki bağlı enfekte yahut patolojik dokunun çıkartılması sürecidir. Bu süreç; kök ucundaki enflamasyon ve enfeksiyonun kök kanal tedavisi yahut bu tedavinin tekrarına karşın iyileşmemesi yada bağlantılı kronik patolojinin varlığı halinde ilgili dişi ve etrafını sağlıklı bir yapıya kavuşturmak için yapılmaktadır.
Uygulanacak dişe nazaran ortalama 30 90 dk. sürebilen bir operasyon olan apikal rezeksiyon öncesi tabibin da önerisi ile antimikrobiyal ağız gargaraları, antiinflamatuar ve/veya antibiyotik tasarrufu laf konusu olabilmektedir.
Operasyon
· Süreç yapılacak dişin kök ucunun üzerindeki kemiğe ve kök ucuna ulaşabilmek için dişeti kesilerek sahanın üzerinden uzaklaştırılır. Açığa çıkarılan kök ucu kesilir ve tüm enfekte etraf dokuları temizlenir.
· Kök kanalının ucu tıkanır. Dişeti yanına yerleştirilir ve dikiş atılır
· Birkaç ay sonra kökün etrafındaki kemik düzgünleşmiş ve tüm beliriler kaybolmuş olmalıdır
20 YAŞ DİŞİ ÇEKİMİ
Yirmi yaş dişleri, ekseriyetle 15-20 yaşları arasında ağızdaki taraflarını almaya başlarlar. Gelgelelim çenelerde bu dişler için yerinde bölge bulunmadığı durumlarda süremeyip, dişeti altında ya da çene kemiği içinde gömülü olarak kalırlar.Kendine mahal bulamayan 20.yaş dişleri öndeki dişi ittirerek basınç yapmakta ve bu da çapraşıklığa neden olmaktadır. Başkaca çok artta olmaları ve etraflarındaki diş etinin alışılagelmiş anatomik yapıda olmamaları nedeniyle kolay kolay iltihaplanabilmektedirler.
20 yaş dişlerinin çekilmesini gerektiren durumlar nelerdir?
1- Çürük: 20 yaş dişleri konum olarak çok geçmişte oldukları için ve ekseriyetle düzgün doğrultuda süremedikleri için paklık ve bakımları daha güçlükle ve bu sebeple çürümeleri daha kolaydır. Bu dişler çürüdükten sonra ise çok artta olmalarından ötürü tedavileri de zordur.ayrıca öbür dişlerden çok daha değişik olan kök kanalı yapıları sebebiyle kanal tedavisi de birçok durumda uygulanamamaktadır. Bu sebeplerden ötürü çürük sonucu oluşabilecek ağrı, apse ve ağız kokusu üzere durumları önlemek maksadıyla çekimleri tercih edilmektedir.
2- 2. büyük azı dişine tesirleri: 20 yaş dişleri çoklukla düzgün konumda süremedikleri için etraflarındaki besin artıklarının birikimiyle yahut yanındaki büyük azı dişine uyguladıkları basınçla komşu dişte de unsur kaybı ve çürüklere sebep olabilmektedirler. Bu biçimde zarar verebilme potansiyeline sahip 20 yaş dişlerinin de çekilmeleri gerekmektedir.
3- Perikoronitis: (çevre dişeti inflamasyonu) 20 yaş dişleri kısmen gömük kaldıkları durumlarda üstündeki dişetiyle arasında biriken bakterilerin yol açtığı bir enfeksiyon gelişebilir. Bu esnada yüzde şişme, ağız açmada zorluk, ağrı, ağız kokusu, lenf bezlerinde şişlik ve ateş üzere durumlar görülebilir.
4- Dişlerde çarpaşıklık: 20 yaş dişleri olağan konumda süremediklerinde, sürme esnasında dişlere uyguladığı basınç sebebiyle öbür dişlerde de hareketliliğe yol açabilir ve diş serisinde çarpaşıklık üzere durumlara rastlanabilir.
5- Ağrı: 20 yaş dişleri olağan konumlarında süremediklerinde yan dişlere uyguladıkları basınçla ağrıya yol açabilmektedirler.
6- Kist oluşumu: 20 yaş dişleri tam olarak gömülü oldukları yahut kısmen gömülü oldukları durumlarda birtakım hastalarda kist oluşumuna sebep olabilmektedirler. Bu durum muayene esnasında doktorunuzun çekeceği panoramik röntgenle teşhis edilebilmektedir.
7- Yanak ısırma: Çok sık rastlanılmasa da 20 yaş dişleri umumide sıradan durumda süremediklerinden hastalarda yanak ısırma ve mukozada yaralanma şikayetlerine sebep olabilmektedir. Bu türlü durumlarda da 20 yaş dişlerinin zati sıradan fonksiyon görmediklerinden alınmaları elverişlidir.
HİÇBİR MESELEYE NEDEN OLMAMASINA KARŞIN NEDEN GÖMÜK 20 YAŞ DİŞLERİNİ ALMAK GEREKİR Mİ ?
Gömülü bir yirmi yaş dişinin sorun çıkarıp çıkarmayacağı evvelce kestirilemez. Lakin sorun belirdiğinde tedavi, meselesiz dişlere orantıyla daha ağrılı ve daha komplike olabilir. Gömülü yirmi yaş dişinin enfeksiyonunun en sık sebep olduğu rahatsızlıklar ağrı, çene zaviyesinde şişlik, ağız açıklığında kısıtlılık ve yutkunmada zorluktur.
Operasyon sonrası bakım
· Yara alanı kurcalanmamalıdır. Yoksa ağrı, enfeksiyon yahut kanama gelişebilir.
· Birinci 24 saat boyunca o taraf ile çiğneme yapılmamalıdır.
· Birinci 24 saat sigara içilmemelidir. Zira sigara kanamayı arttırıp güzelleşmeyi bozar.
· Tükürülmemelidir. Yoksa kanama artar ve pıhtı mahallinden oynayabilir.
· Kanama denetim edilmeli. Şayet dikiş atılmamışsa steril gazlı bezle tampon yapılır. Pıhtı oluşumu için tampon yarım saat ağızda tutulmalıdır. Tampon alındıktan sonra kanama devam ediyorsa yeni bir tane konur.
· Şişkinliğin denetimi. Operasyon sonrası nahiyeye soğuk bir tampon uygulayarak dolaşım yavaşlatılır ve yüzün şişmesinin önüne geçilir. Pratik şöyle olmalıdır: 20 dakika soğuk tampon- 20 dakika ara- tekrar 20 dakika soğuk tampon halindeki periyotlarla devam edilir.
· Birinci 24 saatten sonra her 2 saatte bir ılık tuzlu suyla ağzı gargara yapmak gerekir. karışım 1 bardak ılık suya 1 çay kaşığı tuz koymak suretiyle hazırlanır.
Apikal Rezeksiyon (Kök ucunun kesilmesi)
Apikal Rezeksiyon, Apikoektomi yahut kök ucu rezeksiyonu; dişin kök ucunun ve etrafındaki bağlı enfekte yahut patolojik dokunun çıkartılması sürecidir. Bu süreç; kök ucundaki enflamasyon ve enfeksiyonun kök kanal tedavisi yahut bu tedavinin tekrarına karşın iyileşmemesi yada bağlantılı kronik patolojinin varlığı halinde ilgili dişi ve etrafını sağlıklı bir yapıya kavuşturmak için yapılmaktadır.
Uygulanacak dişe nazaran ortalama 30 90 dk. sürebilen bir operasyon olan apikal rezeksiyon öncesi tabibin da önerisi ile antimikrobiyal ağız gargaraları, antiinflamatuar ve/veya antibiyotik tasarrufu laf konusu olabilmektedir.
Operasyon
· Süreç yapılacak dişin kök ucunun üzerindeki kemiğe ve kök ucuna ulaşabilmek için dişeti kesilerek sahanın üzerinden uzaklaştırılır. Açığa çıkarılan kök ucu kesilir ve tüm enfekte etraf dokuları temizlenir.
· Kök kanalının ucu tıkanır. Dişeti yanına yerleştirilir ve dikiş atılır
· Birkaç ay sonra kökün etrafındaki kemik düzgünleşmiş ve tüm beliriler kaybolmuş olmalıdır