Rahim (uterus) icerisinde yer alan; her ay gebeliğe ev sahipliği yapacak şekilde hazırlanan ve gebelik olmadığı zaman yeterli hormon desteğinden yoksun kalması nedeniyle adet (menstruasyon) kanaması halinde dokulen ozel hucre tabakası endometriumolarak adlandırılmaktadır Bu hucre tabakası vucutta sadece rahim icerisinde yer almaktadır Bu hucrelerin vucutta rahim dışında başka bir alanda yer alması endometriozishastalığı olarak adlandırılır Bu durum en sık olarak yumurtalıklarda, rahim arkası boşlukta (Douglas boşluğu), vajen ile barsağın son bolumu arasında, barsakların yuzeyinde, tuplerin uzerinde veya cevresinde, rahmi tutan bağların ve mesanenin uzerinde veya karın zarı yuzeylerinde, cerrahi yaralarda, dikişli doğum esnasında acılan kesilerde, cok nadir olarak da gobek deliği ,burun zarı gibi uzak organlarda gorulur En sık gorulduğu yer %75 oranıyla yumurtalıklardır
Rahim ic tabakası adet dongusunun seyrinde her ay kalınlaşan ve belli bir sure sonucunda kanamasıyla vucut dışına atılan bir dokudur Rahim ic tabakası rahim yuzeyi dışında bir yere yerleştiğinde yine adet dongusuyle birlikte kalınlaşma gercekleşir ve yine kanamayla bu doku uzaklaştırılmaya calışılır Endometriozis hastalığının yerleştiği dokular vajinayla dış ortama acılan rahimin aksine kapalı sistemlerdir ve kanama bu kapalı sitemin icine (genellikle karın boşluğuna olur veya yumurtalık dokusu icine olur ki bu ilerleyen sure icinde burada endometrioma diğer adıyla cikolata kisti adı verilen yumurtalık kistlerine neden olur) olur Bu oluşan ic kanamalar ic bolgelerde yapışıklıklara neden olur ve buna bağlı belirtiler meydana gelir Bu ic kanama miktarı cok az miktarda oluştuğundan hayati tehlike taşımaz
Kimlerde sık gorulur?
Endometriozis ureme cağındaki kadınların hastalığı olarak kabul edilir Hic şikayeti olmayan ve başka bir nedenle değerlendirilen bir kadında saptanabilir Tum kadınların %35'inde, cocuk sahibi olmakta gucluk ceken ciftlerin %40'ında saptanmaktadır Birinci derece akrabalarından birinde endometriozis saptanmış bir kadında hastalığın gorulme olasılığı yaklaşık 7 kat daha fazladır Endometriozis cok nadir olarak menopozdaki kadınlardan ve cok gec hastalarında gorulmektedir Hatta literaturde erkelerde de gorulebildiği bildirilmiştir
Neden oluşur?
Hangi faktorlere sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir Nedeni acıklamaya yonelik ceşitli teoriler one surulmektedir En fazla kabul goren iki goruş genetik olarak yatkınlığı bulunan kadınlarda, karın icerisinde yer alan belirli yuzeylerde veya dokularda hucrelerin yapısal değişikliği uğraması ve rahim ic tabakası gibi davranmasıdır; diğer ise rahim ic tabakasının (endometrium) fallop tuplerinden karın icine taşınmasıyla oluşur ki bu teoriye retrograd mesturasyon teorisi denir (olabilmesi daha mumkun ve mantıklı olan teoridir)
Nasıl belirti verir?
Endometriozis hastalarında en sık karşılaşılan şikayet adetlerin aşırı derecede ağrılı olmasıdır Ağrının şiddetinde giderek artan bir duzen izlenir Ağrının nedeni endometriozis odaklarında salgılanan prostoglandin adı verilen bazı maddelerin etkisiyle rahimde ortaya cıkan kasılmalardır Ancak ağrının şiddeti ile hastalığın derecesi arasında bir ilişki yoktur Hafif derecede bir endometriozis şiddeti ağrılara neden olabileceği gibi ileri derecede bir endometriozis olgusunda cok hafif adet sancısı gorulebilir hatta hic bir ağrı olmayabilir Bununla beraber sancıların daha erken başlaması ve daha uzun surmesi hastalığın evresinin ilerlediğine işaret edebilir Ağrı tipik olarak adetten birkac gun once başlar ve adet kanaması ile birlikte en ust duzeye ulaşır ve kanama boyunca devam eder Hatta zaman zaman bu ağrılar ağrı kesici ilaclara cevap vermeyebilir Adet sancısı dışında endometriozisde kronik kasık ağrıları ve bel ağrıları da olabilir Bu ağrılar bacaklara doğru da yayılım gosterebilir
Endometriozis, cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir Bu duruma endometriozis hastaların coğunda kanama bozukluğuna rastlanmaz Ancak adet oncesi gorulen kahverengi lekelenme şeklinde kanamalar endometriozis icin tipiktir
Endometriozis hastaların buyuk kısmı cocuk sahibi olamama nedeni ile doktora muracaat ederler Genel olarak kısırlık şikayeti bulunan kadınların yaklaşık %1020 sinde değişik duzeylerde endometriozis bulunmaktadır Endometriozis ve kısırlık arasındaki ilişki tam olarak anlaşılabilmiş değildir Ozellikle hafif ve orta derecede endometriozisin kısırlığa neden olup olmadığı tartışmalıdır Bununla beraber en sık kabul goren teori endometriozisin pelvis boşluğu icinde bir tur inflamasyona neden olarak bazı maddelerin salınımına yol actığı ve bu maddelerin ve follikul ve yumurta gelişimi uzerinde olumsuz etkilerin olduğudur Karın zarında salgılanan bu maddelerin yumurta ve sperm bilerleşmesi, tubal fonksiyon ve hatta dollenmiş yumurtanın endometriuma implante olması uzerinde de olumsuz etkilerinin olabileceği ileri surulmektedir Bir başka duşunceye gore ise hafif derecede endometriozis kısırlığa neden olmamaktadır Bu hastalarda kısırlığın ana nedeni kotu sperm kalitesi ovulasyon bozukluğu gibi bilinen başka bir patoloji ya da acıklanamayan infertilite (kısırlık) olgularında olduğu gibi bilinmeyen nedenleridir Endometriozis sadece tabloya eşlik eden ek bir patolojidir
Ote yandan şiddetli endometriozis kısırlığın bilinen bir nedenidir Ortaya cıkan yapışıklıklar ve anatomik bozukluklar ureme sisteminin normal fonksiyonunu bozarak fertilizasyon problemlerine neden olurlar Yapışıklık olmasa bile cikolata kistleri normal ovulasyonu bozarak kısırlığa yol acabilir
Neden cikolata kisti: Birikmiş kan kalıntılarının rengi zaman gectikce kırmızıdan kahverengine ve siyaha doğru değişim gosterir Endometrioma yumurtalık dokusu icinde bu eski kanın birikmesiyle oluşur ve bu kistin icinde bulunan gorunum olarak sıvın cikolatayı andırır
Rahim ic tabakası adet dongusunun seyrinde her ay kalınlaşan ve belli bir sure sonucunda kanamasıyla vucut dışına atılan bir dokudur Rahim ic tabakası rahim yuzeyi dışında bir yere yerleştiğinde yine adet dongusuyle birlikte kalınlaşma gercekleşir ve yine kanamayla bu doku uzaklaştırılmaya calışılır Endometriozis hastalığının yerleştiği dokular vajinayla dış ortama acılan rahimin aksine kapalı sistemlerdir ve kanama bu kapalı sitemin icine (genellikle karın boşluğuna olur veya yumurtalık dokusu icine olur ki bu ilerleyen sure icinde burada endometrioma diğer adıyla cikolata kisti adı verilen yumurtalık kistlerine neden olur) olur Bu oluşan ic kanamalar ic bolgelerde yapışıklıklara neden olur ve buna bağlı belirtiler meydana gelir Bu ic kanama miktarı cok az miktarda oluştuğundan hayati tehlike taşımaz
Kimlerde sık gorulur?
Endometriozis ureme cağındaki kadınların hastalığı olarak kabul edilir Hic şikayeti olmayan ve başka bir nedenle değerlendirilen bir kadında saptanabilir Tum kadınların %35'inde, cocuk sahibi olmakta gucluk ceken ciftlerin %40'ında saptanmaktadır Birinci derece akrabalarından birinde endometriozis saptanmış bir kadında hastalığın gorulme olasılığı yaklaşık 7 kat daha fazladır Endometriozis cok nadir olarak menopozdaki kadınlardan ve cok gec hastalarında gorulmektedir Hatta literaturde erkelerde de gorulebildiği bildirilmiştir
Neden oluşur?
Hangi faktorlere sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir Nedeni acıklamaya yonelik ceşitli teoriler one surulmektedir En fazla kabul goren iki goruş genetik olarak yatkınlığı bulunan kadınlarda, karın icerisinde yer alan belirli yuzeylerde veya dokularda hucrelerin yapısal değişikliği uğraması ve rahim ic tabakası gibi davranmasıdır; diğer ise rahim ic tabakasının (endometrium) fallop tuplerinden karın icine taşınmasıyla oluşur ki bu teoriye retrograd mesturasyon teorisi denir (olabilmesi daha mumkun ve mantıklı olan teoridir)
Nasıl belirti verir?
Endometriozis hastalarında en sık karşılaşılan şikayet adetlerin aşırı derecede ağrılı olmasıdır Ağrının şiddetinde giderek artan bir duzen izlenir Ağrının nedeni endometriozis odaklarında salgılanan prostoglandin adı verilen bazı maddelerin etkisiyle rahimde ortaya cıkan kasılmalardır Ancak ağrının şiddeti ile hastalığın derecesi arasında bir ilişki yoktur Hafif derecede bir endometriozis şiddeti ağrılara neden olabileceği gibi ileri derecede bir endometriozis olgusunda cok hafif adet sancısı gorulebilir hatta hic bir ağrı olmayabilir Bununla beraber sancıların daha erken başlaması ve daha uzun surmesi hastalığın evresinin ilerlediğine işaret edebilir Ağrı tipik olarak adetten birkac gun once başlar ve adet kanaması ile birlikte en ust duzeye ulaşır ve kanama boyunca devam eder Hatta zaman zaman bu ağrılar ağrı kesici ilaclara cevap vermeyebilir Adet sancısı dışında endometriozisde kronik kasık ağrıları ve bel ağrıları da olabilir Bu ağrılar bacaklara doğru da yayılım gosterebilir
Endometriozis, cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir Bu duruma endometriozis hastaların coğunda kanama bozukluğuna rastlanmaz Ancak adet oncesi gorulen kahverengi lekelenme şeklinde kanamalar endometriozis icin tipiktir
Endometriozis hastaların buyuk kısmı cocuk sahibi olamama nedeni ile doktora muracaat ederler Genel olarak kısırlık şikayeti bulunan kadınların yaklaşık %1020 sinde değişik duzeylerde endometriozis bulunmaktadır Endometriozis ve kısırlık arasındaki ilişki tam olarak anlaşılabilmiş değildir Ozellikle hafif ve orta derecede endometriozisin kısırlığa neden olup olmadığı tartışmalıdır Bununla beraber en sık kabul goren teori endometriozisin pelvis boşluğu icinde bir tur inflamasyona neden olarak bazı maddelerin salınımına yol actığı ve bu maddelerin ve follikul ve yumurta gelişimi uzerinde olumsuz etkilerin olduğudur Karın zarında salgılanan bu maddelerin yumurta ve sperm bilerleşmesi, tubal fonksiyon ve hatta dollenmiş yumurtanın endometriuma implante olması uzerinde de olumsuz etkilerinin olabileceği ileri surulmektedir Bir başka duşunceye gore ise hafif derecede endometriozis kısırlığa neden olmamaktadır Bu hastalarda kısırlığın ana nedeni kotu sperm kalitesi ovulasyon bozukluğu gibi bilinen başka bir patoloji ya da acıklanamayan infertilite (kısırlık) olgularında olduğu gibi bilinmeyen nedenleridir Endometriozis sadece tabloya eşlik eden ek bir patolojidir
Ote yandan şiddetli endometriozis kısırlığın bilinen bir nedenidir Ortaya cıkan yapışıklıklar ve anatomik bozukluklar ureme sisteminin normal fonksiyonunu bozarak fertilizasyon problemlerine neden olurlar Yapışıklık olmasa bile cikolata kistleri normal ovulasyonu bozarak kısırlığa yol acabilir
Neden cikolata kisti: Birikmiş kan kalıntılarının rengi zaman gectikce kırmızıdan kahverengine ve siyaha doğru değişim gosterir Endometrioma yumurtalık dokusu icinde bu eski kanın birikmesiyle oluşur ve bu kistin icinde bulunan gorunum olarak sıvın cikolatayı andırır