Evlat Ağız ve Diş Sıhhati(Pedodonti)
Evlatların dişleri neden daha kolay çürüyor?
Süt dişleri sıradan dişlere orantıyla daha çok organik unsur içerirler, bu nedenle çürümeye daha yatkınlardır, daha kolay ve süratli çürürler.
Evlatlar, çürüğün erken devrinde görülebile sıvak soğuk hassasiyeti ve hafif ağrı üzere sinyalleri devranında yorumlayamazlar. Vukuatı fakat dayanılamayacak kadar ağrı olmasında fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir.
Evlatlar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler. Evladın el becerisi, merakı ve ebeveynin tavrı diş fırçalama alışkanlığını belirler.
Mahsusen anaların sıklıkla yaptığı bir cürüm da emzik ya da biberonu şeker, reçel vb. üzere azıklara batırarak evlatlara vermeleri yahut uyku aralarında şekerli süt, meyve suyu üzere azıklara alıştırmalarıdır. Böylelikle beslenme düzensizliğinden ötürü dişler çürümeye yatkın hale gelir.
Evladımı diş çürüklerinden nasıl koruyabilirim?
Çürüğü büsbütün engelleyebilecek bir aşı yada ilaç şimdi geliştirilemedi. Ama, çürük sayısını azaltmaya yönelik birtakım materyaller günümüzde kullanılmaktadır, bunlardan birisi; fissür örtücü" dediğimiz gereçtir.Diş çürükleri çoklukla azı ve küçükazı dişlerinin, çiğneyici yüzlerinde bulunan "fissür" ismi verilen oluklarda başlar. Bahsettiğimiz materyalle olukların üzeri kapatılıp, o kesime mikrop, yemek artığı vs. nin sızması engellenerek çürük başlaması önlenir.Süt azı dişlerine ve mahsusen 6 yaşından itibaren çıkan kalıcı azı ve küçükazı dişlerine uygulanabilir.
Fissür Örtücü (Diş ojesi):
Süt azı dişleri,daimi büyükazı ve küçükazı dişlerinin çiğneme yüzeylerindeki oluk ve çukurcuklar çürüğe yatkın yerler oluştururlar.Bu oluk ve çukurcukların kapatılması hedefiyle uygulanacak olan fissür örtücü materyaller ile bu disler % 95 üzere epeyce yüksek bir yüzde ile çürükten korunacaklardir. Fissür örtücüler tüm daimi azi ve küçük azi dislerine uygulanabilir. Dishekimi yilda iki kere yapacagi rutin denetimlerde fissür örtücülerin noktasında durup durmadigini denetim eder, gerekli görürse uygulamayi tekrarlar.
Çürüğü engellemenin öteki bir yolu da dişlerin çürüğe karşı direncini artırmaktır. Dişlere yüzeysel florür uygulanması suretiyle bu direnç kazandırılır.
Yüzeyel(Topikal) flor pratiği:
Flor, dis minesini kuvvetlendirerek disi asit ataklarina karsi korur ve münasebetiyle dis çürüklerinin olusmasini önlemeye yardimci olur. 3 yasindan itibaren yilda iki kere dislerin tüm yüzeylerine dishekimi tarafindan jel kivaminda bulunan flor jeli uygulanir. Evlatlar için epeyce sefalı ve dishekimi korkusunu azaltan bir esirgeyici pratiktir.
Süt dişlerinin değeri nedir?
Süt dişlerinin 1. vazifesi evladın düzgün beslenmesini sağlamaktır. Başkaca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır. Bunların yanında aşağıdaki üzere bir imaj, hiç kimsenin evladında görmek istemeyeceği önemli estetik sıkıntılara yol açmaktadır.
Süt dişleri kapladıkları ortamı kendilerinin bölgesine gelecek olan kalıcı diş için korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar.
Süt dişi erken çekildiği vakit bu doğal taraf tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır.Böyle bir durumda çene arkında mahal kaybının önlenmesi veilerde oluşabilecek çapraşıklık riskinin azaltılası gayesiyle yan tutucu apareyler yapılmaktadır.
Mekan tutucular:
Konum tutucular, rastgele bir sebepten ötürü erken kaybedilmiş süt dişlerinin ağız içindeki yanlarını korumak için yapılan sabit yahut hareketli apereylerdir. Çekilen süt dişi boşluğunun gayri dişler tarafından kapatılmasının önlenmesiyle, ilerde ortodontik mesele (dişlerde çapraşıklık) yaşanma riski azaltılmış olur.
Süt dişlerindeki çürükler neden tedavi edilmeli?
Tedavi edilmeyen süt dişi çürükleri, ağrı,kötü koku çiğneme zorluğu, beslenme bozukluğu ve nahoş imgeye yol açar. Bu periyottaki tedavi edilmeyen diş bozuklukları, ileride,diş çapraşıklığı, çene gelişiminde bozukluk ve umum sıhhat meselelerine sebep olabilecektir. Hasebiyle süt dişlerindeki çürükler, "nasıl olsa mahalline yenileri gelecek"yanılgısına düşmeden tedavi edilmelidir.
Süt dişlerindeki çürükler ; ağrı ile evladın çok küçük yaşlarda tanışmasına ve gelecekte kimi fobileri olmasına neden olabilir . Ayrıyeten bu çürükler süt dişlerinin çok erken kaybına neden olabilir.
Çocuklarda diş yaralanmalarında ne yapılmalı
Çocuklarda dişlerin zarar gördüğü kazalarda vakit kaybetmeden müdahalede bulunulmalıdır. Hakikat tanı konması çok değerlidir. Bunun için doktorunuz size, kazanın ne vakit ve nerede olduğunu, darbenin ne taraftan geldiğini, kaza sonrası baygınlık, kusma, hafıza kaybı vb. olup olmadığını soracaktır. Verilen malumatlar doğrultusunda en gerçek tedavi uygulanabilecektir.
Çocuklardaki diş yaralanmaları, bazen kalıcı dişin tamamıyla yuvasından ayrılmasına sebep olabilir. Bu durumda yapılabilecekler;
Bölgesinden çıkan diş bulunmalıdır.
Bulunan diş taç(Kron) kısmından tutulmalıdır. Dişi kök kısmından tutarak buradaki dokuların daha çokça hasar görmesine neden olunmamalıdır. Şayet dişin kök kısmındaki dokular çokça hasar görürse dişin yuvasına tutunması mümkün olmaz.Kron kısmından tutulan dişin üzerinde bulunan yabancı hususlar akan su altında yıkanmalıdır.
Diş yüzeyinin temizlenmesi sırasında ovalama süreci yapılmamalı ve mutlaka fırça kullanılmamalıdır
Öncelikle dişi yuvasına yerleştirmeye çalışılmalıdır.
Dişi konumuna yerleştirirken şiddetli kuvvet uygulanmamalıdır. Aksi taktirde diş ve diş yuvasında önemli hasarlara neden olunabilir.
Diş yuvasına yerleştirilebilmişse tarafında sabit kalabilmesi için üzerine saf bir gazlı bez koyularak ısırtılmalıdır.
Bu biçimde en kısa devirde dişhekimine başvurulmalıdır.
Şayet diş yuvasına yerleştirilememişse diş tabibine gidinceye kadar süt ya da su içerisinde korunmalıdır.
Konumundan çıkmış dişi tekrar kazanılması için diş dokularının çokça zedelenmemesi ve mümkün olduğunca çabuk diş doktoruna baş vurulması gereklidir.
Tutarlı kaidelerde korunmuşsa ve en geç yarım saat içerisinde diş tabibine ulaştırılmışsa dişin tekrar kendi yuvasına yerleştirilerek (reimplantasyon) ile kurtulma bahtı epey yüksektir.
Bebeklerde ağız bakımı
Bebeklerin, en azından birinci dört ay ana sütü ile beslenmeleri ağız etrafındaki yumuşak doku ve kas fonksiyonlarının sıradan gelişimini sağlayacaktır. Ana sütünün ehliyetsiz olduğu durumlarda fizyolojik başlıklı (damaklı, kesik uçlu) biberon tasarrufu gerekir.
Bebekler 1 yaşından itibaren bardak ve kaşıkla beslenmeye alıştırılmalıdır.
Biberonla beslenme en çokça 2 yaşına kadar devam edebilir.Parmak emme, yalancı emzik kullanma üzere alışkanlıklara 2 2,5 yaşına kadar müsaade verilebilir. Şayet parmak emme alışkanlığı mevcutsa, bunun sebebi araştırılarak 3 6 yaş arasında bu alışkanlık kesinlikle giderilmelidir.
Teneffüs meseleleri, çene gelişmesi üzerine olumsuz tesir eder. Burundan değil de, yalnızca ağızdan soluma durumu mevcutsa (bu durum uykuda daha uygun anlaşılır) muhakkak kulak burun boğaz mütehassısına danışılmalıdır.
Çocuklarda diş fırçalama ne devir başlamalıdır?
Bebek 6-8 aylıkken, (yani birinci dişler ağızda göründüğünde) temizleme süreci başlamalıdır. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan evvel dişleri (en azından çiğneme yüzeylerini) ak bir tülbent ya da gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemek tarafında olur.
Diş fırçası tasarrufuna ise evladın art dişlerinin çıkmasından sonra (ortalama 2,5 - 3 yaşında ) başlanması iyidir.
Mektep öncesi çocuklarda diş fırçalama için bir teknik uygulatmak çok zordur. Bu yaşlarda değerli olan, evlada diş fırçalama alışkanlığı kazandırmaktır. Evlatlar diş fırçalarken birçok hengam dişlerin görünen ya da kolay ulaşılan yüzlerini fırçalar. Meğer çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara yüzleri ve çiğneyici yüzeylerini çok daha güzel temizlemek gerekir. Bu nedenle fırçalamadan sonra Anne-Babanın denetimi âlâ olur.
Evlatlar için nasıl bir diş fırçası seçilmeli?
Evladın ağız büyüklüğüne mütenasip, yumuşak ve naylon kıllardan üretilmiş diş fırçaları kullanılmalıdır. Sert fırçalar dişleri aşındıracağı için tasarrufu makul değildir. Eskimiş bir süpürgeyle süpürme süreci nasıl yapılamazsa, eski bir fırçayla da dişler fırçalanamaz. Fırça kılları aşınır aşınmaz (Ortalama 6 ay) kesinlikle değiştirilmelidir.
Evladıma dişlerini günde kaç sefer fırçalatmalıyım?
Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan evvel, yalnızca üçer dakikalık tesirli bir fırçalama süreci kafidir. Her düzgün alışkanlık üzere diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk devrinde kazanılacaktır.
Çocuklarda kimi ağız ve diş meseleleri :
1) Diş Gıcırdatma:
Nedenleri
Stress, agresif, takıntı yahut sıkılgan kişilik yapıları, anne-babası diş gıcırdatan evlatlar bu alışkanlığa daha eğilimlidir.
Belirtileri
Dişlerde aşınma, uyurken çıkartılan gıcırdatma sesleri, yüz kaslarında ağrı, çene ekleminde sorunlar, baş ağrısı, dişlerde sallanma ve hassasiyet.
Tedavisi
Öncelikle ruhsal açıdan diş gıcırdatmaya yol açan faktörler ortadan kaldırılmaya çalışılır.
Bu başarılamaz, hastaya takıp çıkartılabilien bir gece plağı yapılır.
2)ParmakEmme:
Nedenleri: Parmak emme küçük yaşlarda sık görülen bir alışkanlıktır. Çoklukla dört yaşına kadar zaten ortadan kalkar. Alışkanlığın mütemadi dişlerin çıktığı yaşlarda da sürmesi, bu dişlerde ve damakta yapısal bozukluklara yol açar. Bu bozuklukların nedeni parmağın ön dişlere ve damağa uyguladığı başınçtır. Ortaya çıkan bozukluğun raddesi emmenin vadesine, sıklığına, şiddetine ve emme sırasında parmağın durumuna bağlıdır.
Tedavisi:
Parmak emmeyi önlemenin en tesirli yolu parmak emmeye eğilim gösteren evladı emziğe alıştırmaktır. Emziğin hem verdiği zarar daha azdır, hemde daha kolay bırakılabilir.
Tedavinin zamanlaması çok kıymetlidir. Evladın kendisi bu alışkanlıktan kurtulmayı istemedikçe, tedavinin muvaffakiyete ulaşması imkansızdır.
Evladın etraf presine uğramaması ve alay edilmemesi için mektep çağından evvel bırakması ruhsal cihetten çok yararlıdır.
Evlat basınç altına alınmadan cesaretlendirilerek, ödüllendirilerek müspet yönlendirilmelidir.
Şayet her şeye karşın 6 yaşına kadar alışkanlık kırılamamışsa diş tabibine başvurularak profesyonel yardım alınması gereklidir.
3) Emzik
Bebekler için emmek rahatlamanın ve inanç içinde hissetmenin en doğal yoludur.
Şayet bebek parmak emme eğilimi gösteriyorsa, derhal emziğe yönlendirilmelidir. Emzik parmak emmeye nazaran hem daha az zararlıdır; hem de sonraki yaşlarda daha kolay bırakılabilir.
Emzik günün büyük bir kısmında değil, yalnızca gerekli olduğunda verilmelidir.
Yapısal bozukluklara yol açmamak için, mümkün olduğu doğal göğüs yapısındaki emzikler seçilmelidir.
Emziklerin yapısının sağlamlığı her gün denetim edilmelidir.
Emziğin büyüklüğü ağzın yapısına mütenasip olmalıdır.
4) Biberon çürüğü
Bebeğimin dişleri sürer sürmez çürüdü. Nedeni ne olabilir?
Bebeklerde bazen dişlerin üzerinde sürer sürmez kahverengi lekeler oluştuğu ya da bu dişlerin kırılıp döküldüğü gözlenir. Aslında bu lekeler diş çürükleridir ve dişler de çürük nedeniyle kırılır. Bu kadar erken bir periyotta çürük oluşmasının nedeni de biberon çürüğü ismi verilen çürüklerdir. Bebek beslenmesinde en kıymetli besin olan ana sütü ya da inek sütü doğal olarak şeker içerir. Gece yatmadan evvel yada uyku sırasında bebek ana sütü ya da biberon emerse süt ağızda birikerek mikropların dişleri çürütmesi için elverişli bir ortam oluşturur. Bu nedenle mahsusen gece beslenmesi sonrası dişlerin paklığına ihtimam gösterilmelidir.
Biberon çürüğünden korunmak için ne yapmak gerekir?
Bebeklerde meydana gelen çürüklerin tedavisi çok güç olduğundan, kollayıcı tedbirlerin erken periyotta alınması gerekir.
Bunlar nelerdir?
1-Bebekler asla biberon ile uyutulmamalıdır.
2- Emzik tasarrufuna bir yaş civarında son verilmelidir.
3- Evlat 1. ve 2. yaşları arasında diş tabibi ile tanışmalıdır.
4- Diş doktoru ile erken ve şimdi sorun yokken tanışmak evlatta olumlu bir imaj oluşmasını sağlar.
5- Dişler çıkar çıkmaz bunların fırçalanmasına başlamalıdır.
6- Beslenmenin düzgün olması da diş sıhhatinin temel ögelerindendir.
7- Günümüzde diş doktorlarının en kıymetli vazifesi, evlatlara uygulayacakları esirgeyici tedavilerle, onları çürüksüz bir geleceğe sahih yönlendirmektir,
bu emelle Fluor ve Fissür sealant çürüğe karşı tüm yerkürede kabul edilmiş en güçlü koruyuculardır.
8- Evlatlar 7-9 yaşlarında ortodontik açıdan muayene edilmelidir.
9- Devrinden evvel çekilen bir süt dişinin alanı daima diş gelinceye kadar kesinlikle nokta tutucu aparatlarla korunmalıdır.
10-Biberonun yanı sıra emziklerin ağlayan bebekleri susturmak emeliyle bal, pekmez, reçel üzere tatlandırıcılara batırılarak verilmesi de biberon çürüklerinin diğer bir nedenidir. Ayrıyeten dişler sürdükten sonra oyalanmak emeliyle bebeğin eline verilen karbohidratlı-şekerli besinler da diş çürüklerine neden olur. Evladı bu tıp besinlerin noktasına elma, havuç üzere besin bedeli yüksek; diş aklığına yardımcı besinlere yönlendirmek gerekir.
Çocuklarda hangi diş macunu ne kadar kullanılmalıdır?
Bebeklik devrinde ve üç yaşına kadar çocuklarda diş macunu tasarrufu önerilmez. Diş macunu tasarrufuna üç yaşından sonra başlanmalıdır.Ancak reklamlarda gördüğünüz üzere 3-5 cm. değil, bir leblebi kadar macun fırçalama için yerinde olacaktır.
Diş macunu tasarrufuna başlandığı devirde, florürlü diş macunlarından rastgele biri tercih edilebilir. Kıymetli olan evladın seçilen macunun tadını sevip istek duymasıdır.
Fırçalama sürecinde macundan çok, tesirli bir fırçalama sürecinin kıymetli olduğunu unutmamak gerekir.
Evlat dişlerinde acil durumlar
Diş Ağrısı:
Ağrıyan dişin etrafını temizleyin. Ilık tuzlu su ile gargara yaptırın ve şayet varsa sıkışmış yiyecek artıklarını diş ipi ile uzaklaştırın. Asla dişin üzerine aspirin ya da gibisi ilaçlar koymayın. Evladınıza daha evvel de denemiş olduğunuz bir ağrı kesici verin ve en kısa müddette bir diş tabibine götürün.
Isırılmış Dudak, Lisan, Dudak Yada Yanak:
Yaralı ortama buz koyun. Şayet kanama varsa, duru bir gazlı bez ile hafifçe basınç uygulayın. Kanama 15 dakika içinde durmazsa diş doktorunuza başvurun.
Diş Tümüyle Çıkmışsa:
Dişi bulun. Köküne mümkün olduğunca dokunmadan alın. Diş doktoruna gidene kadar dişi saklamak için en ülkü ortam süttür. Saf bir kapta sütün içinde koruyarak en kısa müddette diş doktorunuza gidin.
Süt Yahut Mütemadi Dişlere Travma:
Hiç hengam kaybetmeden diş doktorunuz ile temasa geçin. Travmalardan sonra her kaybedilen saat oluşan hasarı büyütmektedir.
Diş Doktorunuza ulaşana Kadar:
Yarayı ılık su ile temizleyin. O yere soğuk kompres uygulayın. Varsa Kırık diş kesimlerini saklayın.
Süt dişleri yekun 20 tanedir.
Süt dişlerinin aralarının açık olması olağandır. Bunun nedeni taraflarına gelecek daimi dişlere taraf sağlamaktır.
Süt dişlerinde de çürük oluşabilir. Bu çürüklerinde kesinlikle tedavi edilmesi gerekir.
Süt dişleri iltihaplanmış ise evvel kanal tedavisi denenmeli, mümkün olmazsa diş çekilmelidir.
Süt dişleri vaktinden evvel çekilirse, alttan gelen daimi dişe nokta kalmaz ve yan darlığı oluşur.
Evlatların dişleri neden daha kolay çürüyor?
Süt dişleri sıradan dişlere orantıyla daha çok organik unsur içerirler, bu nedenle çürümeye daha yatkınlardır, daha kolay ve süratli çürürler.
Evlatlar, çürüğün erken devrinde görülebile sıvak soğuk hassasiyeti ve hafif ağrı üzere sinyalleri devranında yorumlayamazlar. Vukuatı fakat dayanılamayacak kadar ağrı olmasında fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir.
Evlatlar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler. Evladın el becerisi, merakı ve ebeveynin tavrı diş fırçalama alışkanlığını belirler.
Mahsusen anaların sıklıkla yaptığı bir cürüm da emzik ya da biberonu şeker, reçel vb. üzere azıklara batırarak evlatlara vermeleri yahut uyku aralarında şekerli süt, meyve suyu üzere azıklara alıştırmalarıdır. Böylelikle beslenme düzensizliğinden ötürü dişler çürümeye yatkın hale gelir.
Evladımı diş çürüklerinden nasıl koruyabilirim?
Çürüğü büsbütün engelleyebilecek bir aşı yada ilaç şimdi geliştirilemedi. Ama, çürük sayısını azaltmaya yönelik birtakım materyaller günümüzde kullanılmaktadır, bunlardan birisi; fissür örtücü" dediğimiz gereçtir.Diş çürükleri çoklukla azı ve küçükazı dişlerinin, çiğneyici yüzlerinde bulunan "fissür" ismi verilen oluklarda başlar. Bahsettiğimiz materyalle olukların üzeri kapatılıp, o kesime mikrop, yemek artığı vs. nin sızması engellenerek çürük başlaması önlenir.Süt azı dişlerine ve mahsusen 6 yaşından itibaren çıkan kalıcı azı ve küçükazı dişlerine uygulanabilir.
Fissür Örtücü (Diş ojesi):
Süt azı dişleri,daimi büyükazı ve küçükazı dişlerinin çiğneme yüzeylerindeki oluk ve çukurcuklar çürüğe yatkın yerler oluştururlar.Bu oluk ve çukurcukların kapatılması hedefiyle uygulanacak olan fissür örtücü materyaller ile bu disler % 95 üzere epeyce yüksek bir yüzde ile çürükten korunacaklardir. Fissür örtücüler tüm daimi azi ve küçük azi dislerine uygulanabilir. Dishekimi yilda iki kere yapacagi rutin denetimlerde fissür örtücülerin noktasında durup durmadigini denetim eder, gerekli görürse uygulamayi tekrarlar.
Çürüğü engellemenin öteki bir yolu da dişlerin çürüğe karşı direncini artırmaktır. Dişlere yüzeysel florür uygulanması suretiyle bu direnç kazandırılır.
Yüzeyel(Topikal) flor pratiği:
Flor, dis minesini kuvvetlendirerek disi asit ataklarina karsi korur ve münasebetiyle dis çürüklerinin olusmasini önlemeye yardimci olur. 3 yasindan itibaren yilda iki kere dislerin tüm yüzeylerine dishekimi tarafindan jel kivaminda bulunan flor jeli uygulanir. Evlatlar için epeyce sefalı ve dishekimi korkusunu azaltan bir esirgeyici pratiktir.
Süt dişlerinin değeri nedir?
Süt dişlerinin 1. vazifesi evladın düzgün beslenmesini sağlamaktır. Başkaca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır. Bunların yanında aşağıdaki üzere bir imaj, hiç kimsenin evladında görmek istemeyeceği önemli estetik sıkıntılara yol açmaktadır.
Süt dişleri kapladıkları ortamı kendilerinin bölgesine gelecek olan kalıcı diş için korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar.
Süt dişi erken çekildiği vakit bu doğal taraf tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır.Böyle bir durumda çene arkında mahal kaybının önlenmesi veilerde oluşabilecek çapraşıklık riskinin azaltılası gayesiyle yan tutucu apareyler yapılmaktadır.
Mekan tutucular:
Konum tutucular, rastgele bir sebepten ötürü erken kaybedilmiş süt dişlerinin ağız içindeki yanlarını korumak için yapılan sabit yahut hareketli apereylerdir. Çekilen süt dişi boşluğunun gayri dişler tarafından kapatılmasının önlenmesiyle, ilerde ortodontik mesele (dişlerde çapraşıklık) yaşanma riski azaltılmış olur.
Süt dişlerindeki çürükler neden tedavi edilmeli?
Tedavi edilmeyen süt dişi çürükleri, ağrı,kötü koku çiğneme zorluğu, beslenme bozukluğu ve nahoş imgeye yol açar. Bu periyottaki tedavi edilmeyen diş bozuklukları, ileride,diş çapraşıklığı, çene gelişiminde bozukluk ve umum sıhhat meselelerine sebep olabilecektir. Hasebiyle süt dişlerindeki çürükler, "nasıl olsa mahalline yenileri gelecek"yanılgısına düşmeden tedavi edilmelidir.
Süt dişlerindeki çürükler ; ağrı ile evladın çok küçük yaşlarda tanışmasına ve gelecekte kimi fobileri olmasına neden olabilir . Ayrıyeten bu çürükler süt dişlerinin çok erken kaybına neden olabilir.
Çocuklarda diş yaralanmalarında ne yapılmalı
Çocuklarda dişlerin zarar gördüğü kazalarda vakit kaybetmeden müdahalede bulunulmalıdır. Hakikat tanı konması çok değerlidir. Bunun için doktorunuz size, kazanın ne vakit ve nerede olduğunu, darbenin ne taraftan geldiğini, kaza sonrası baygınlık, kusma, hafıza kaybı vb. olup olmadığını soracaktır. Verilen malumatlar doğrultusunda en gerçek tedavi uygulanabilecektir.
Çocuklardaki diş yaralanmaları, bazen kalıcı dişin tamamıyla yuvasından ayrılmasına sebep olabilir. Bu durumda yapılabilecekler;
Bölgesinden çıkan diş bulunmalıdır.
Bulunan diş taç(Kron) kısmından tutulmalıdır. Dişi kök kısmından tutarak buradaki dokuların daha çokça hasar görmesine neden olunmamalıdır. Şayet dişin kök kısmındaki dokular çokça hasar görürse dişin yuvasına tutunması mümkün olmaz.Kron kısmından tutulan dişin üzerinde bulunan yabancı hususlar akan su altında yıkanmalıdır.
Diş yüzeyinin temizlenmesi sırasında ovalama süreci yapılmamalı ve mutlaka fırça kullanılmamalıdır
Öncelikle dişi yuvasına yerleştirmeye çalışılmalıdır.
Dişi konumuna yerleştirirken şiddetli kuvvet uygulanmamalıdır. Aksi taktirde diş ve diş yuvasında önemli hasarlara neden olunabilir.
Diş yuvasına yerleştirilebilmişse tarafında sabit kalabilmesi için üzerine saf bir gazlı bez koyularak ısırtılmalıdır.
Bu biçimde en kısa devirde dişhekimine başvurulmalıdır.
Şayet diş yuvasına yerleştirilememişse diş tabibine gidinceye kadar süt ya da su içerisinde korunmalıdır.
Konumundan çıkmış dişi tekrar kazanılması için diş dokularının çokça zedelenmemesi ve mümkün olduğunca çabuk diş doktoruna baş vurulması gereklidir.
Tutarlı kaidelerde korunmuşsa ve en geç yarım saat içerisinde diş tabibine ulaştırılmışsa dişin tekrar kendi yuvasına yerleştirilerek (reimplantasyon) ile kurtulma bahtı epey yüksektir.
Bebeklerde ağız bakımı
Bebeklerin, en azından birinci dört ay ana sütü ile beslenmeleri ağız etrafındaki yumuşak doku ve kas fonksiyonlarının sıradan gelişimini sağlayacaktır. Ana sütünün ehliyetsiz olduğu durumlarda fizyolojik başlıklı (damaklı, kesik uçlu) biberon tasarrufu gerekir.
Bebekler 1 yaşından itibaren bardak ve kaşıkla beslenmeye alıştırılmalıdır.
Biberonla beslenme en çokça 2 yaşına kadar devam edebilir.Parmak emme, yalancı emzik kullanma üzere alışkanlıklara 2 2,5 yaşına kadar müsaade verilebilir. Şayet parmak emme alışkanlığı mevcutsa, bunun sebebi araştırılarak 3 6 yaş arasında bu alışkanlık kesinlikle giderilmelidir.
Teneffüs meseleleri, çene gelişmesi üzerine olumsuz tesir eder. Burundan değil de, yalnızca ağızdan soluma durumu mevcutsa (bu durum uykuda daha uygun anlaşılır) muhakkak kulak burun boğaz mütehassısına danışılmalıdır.
Çocuklarda diş fırçalama ne devir başlamalıdır?
Bebek 6-8 aylıkken, (yani birinci dişler ağızda göründüğünde) temizleme süreci başlamalıdır. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan evvel dişleri (en azından çiğneme yüzeylerini) ak bir tülbent ya da gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemek tarafında olur.
Diş fırçası tasarrufuna ise evladın art dişlerinin çıkmasından sonra (ortalama 2,5 - 3 yaşında ) başlanması iyidir.
Mektep öncesi çocuklarda diş fırçalama için bir teknik uygulatmak çok zordur. Bu yaşlarda değerli olan, evlada diş fırçalama alışkanlığı kazandırmaktır. Evlatlar diş fırçalarken birçok hengam dişlerin görünen ya da kolay ulaşılan yüzlerini fırçalar. Meğer çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara yüzleri ve çiğneyici yüzeylerini çok daha güzel temizlemek gerekir. Bu nedenle fırçalamadan sonra Anne-Babanın denetimi âlâ olur.
Evlatlar için nasıl bir diş fırçası seçilmeli?
Evladın ağız büyüklüğüne mütenasip, yumuşak ve naylon kıllardan üretilmiş diş fırçaları kullanılmalıdır. Sert fırçalar dişleri aşındıracağı için tasarrufu makul değildir. Eskimiş bir süpürgeyle süpürme süreci nasıl yapılamazsa, eski bir fırçayla da dişler fırçalanamaz. Fırça kılları aşınır aşınmaz (Ortalama 6 ay) kesinlikle değiştirilmelidir.
Evladıma dişlerini günde kaç sefer fırçalatmalıyım?
Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan evvel, yalnızca üçer dakikalık tesirli bir fırçalama süreci kafidir. Her düzgün alışkanlık üzere diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk devrinde kazanılacaktır.
Çocuklarda kimi ağız ve diş meseleleri :
1) Diş Gıcırdatma:
Nedenleri
Stress, agresif, takıntı yahut sıkılgan kişilik yapıları, anne-babası diş gıcırdatan evlatlar bu alışkanlığa daha eğilimlidir.
Belirtileri
Dişlerde aşınma, uyurken çıkartılan gıcırdatma sesleri, yüz kaslarında ağrı, çene ekleminde sorunlar, baş ağrısı, dişlerde sallanma ve hassasiyet.
Tedavisi
Öncelikle ruhsal açıdan diş gıcırdatmaya yol açan faktörler ortadan kaldırılmaya çalışılır.
Bu başarılamaz, hastaya takıp çıkartılabilien bir gece plağı yapılır.
2)ParmakEmme:
Nedenleri: Parmak emme küçük yaşlarda sık görülen bir alışkanlıktır. Çoklukla dört yaşına kadar zaten ortadan kalkar. Alışkanlığın mütemadi dişlerin çıktığı yaşlarda da sürmesi, bu dişlerde ve damakta yapısal bozukluklara yol açar. Bu bozuklukların nedeni parmağın ön dişlere ve damağa uyguladığı başınçtır. Ortaya çıkan bozukluğun raddesi emmenin vadesine, sıklığına, şiddetine ve emme sırasında parmağın durumuna bağlıdır.
Tedavisi:
Parmak emmeyi önlemenin en tesirli yolu parmak emmeye eğilim gösteren evladı emziğe alıştırmaktır. Emziğin hem verdiği zarar daha azdır, hemde daha kolay bırakılabilir.
Tedavinin zamanlaması çok kıymetlidir. Evladın kendisi bu alışkanlıktan kurtulmayı istemedikçe, tedavinin muvaffakiyete ulaşması imkansızdır.
Evladın etraf presine uğramaması ve alay edilmemesi için mektep çağından evvel bırakması ruhsal cihetten çok yararlıdır.
Evlat basınç altına alınmadan cesaretlendirilerek, ödüllendirilerek müspet yönlendirilmelidir.
Şayet her şeye karşın 6 yaşına kadar alışkanlık kırılamamışsa diş tabibine başvurularak profesyonel yardım alınması gereklidir.
3) Emzik
Bebekler için emmek rahatlamanın ve inanç içinde hissetmenin en doğal yoludur.
Şayet bebek parmak emme eğilimi gösteriyorsa, derhal emziğe yönlendirilmelidir. Emzik parmak emmeye nazaran hem daha az zararlıdır; hem de sonraki yaşlarda daha kolay bırakılabilir.
Emzik günün büyük bir kısmında değil, yalnızca gerekli olduğunda verilmelidir.
Yapısal bozukluklara yol açmamak için, mümkün olduğu doğal göğüs yapısındaki emzikler seçilmelidir.
Emziklerin yapısının sağlamlığı her gün denetim edilmelidir.
Emziğin büyüklüğü ağzın yapısına mütenasip olmalıdır.
4) Biberon çürüğü
Bebeğimin dişleri sürer sürmez çürüdü. Nedeni ne olabilir?
Bebeklerde bazen dişlerin üzerinde sürer sürmez kahverengi lekeler oluştuğu ya da bu dişlerin kırılıp döküldüğü gözlenir. Aslında bu lekeler diş çürükleridir ve dişler de çürük nedeniyle kırılır. Bu kadar erken bir periyotta çürük oluşmasının nedeni de biberon çürüğü ismi verilen çürüklerdir. Bebek beslenmesinde en kıymetli besin olan ana sütü ya da inek sütü doğal olarak şeker içerir. Gece yatmadan evvel yada uyku sırasında bebek ana sütü ya da biberon emerse süt ağızda birikerek mikropların dişleri çürütmesi için elverişli bir ortam oluşturur. Bu nedenle mahsusen gece beslenmesi sonrası dişlerin paklığına ihtimam gösterilmelidir.
Biberon çürüğünden korunmak için ne yapmak gerekir?
Bebeklerde meydana gelen çürüklerin tedavisi çok güç olduğundan, kollayıcı tedbirlerin erken periyotta alınması gerekir.
Bunlar nelerdir?
1-Bebekler asla biberon ile uyutulmamalıdır.
2- Emzik tasarrufuna bir yaş civarında son verilmelidir.
3- Evlat 1. ve 2. yaşları arasında diş tabibi ile tanışmalıdır.
4- Diş doktoru ile erken ve şimdi sorun yokken tanışmak evlatta olumlu bir imaj oluşmasını sağlar.
5- Dişler çıkar çıkmaz bunların fırçalanmasına başlamalıdır.
6- Beslenmenin düzgün olması da diş sıhhatinin temel ögelerindendir.
7- Günümüzde diş doktorlarının en kıymetli vazifesi, evlatlara uygulayacakları esirgeyici tedavilerle, onları çürüksüz bir geleceğe sahih yönlendirmektir,
bu emelle Fluor ve Fissür sealant çürüğe karşı tüm yerkürede kabul edilmiş en güçlü koruyuculardır.
8- Evlatlar 7-9 yaşlarında ortodontik açıdan muayene edilmelidir.
9- Devrinden evvel çekilen bir süt dişinin alanı daima diş gelinceye kadar kesinlikle nokta tutucu aparatlarla korunmalıdır.
10-Biberonun yanı sıra emziklerin ağlayan bebekleri susturmak emeliyle bal, pekmez, reçel üzere tatlandırıcılara batırılarak verilmesi de biberon çürüklerinin diğer bir nedenidir. Ayrıyeten dişler sürdükten sonra oyalanmak emeliyle bebeğin eline verilen karbohidratlı-şekerli besinler da diş çürüklerine neden olur. Evladı bu tıp besinlerin noktasına elma, havuç üzere besin bedeli yüksek; diş aklığına yardımcı besinlere yönlendirmek gerekir.
Çocuklarda hangi diş macunu ne kadar kullanılmalıdır?
Bebeklik devrinde ve üç yaşına kadar çocuklarda diş macunu tasarrufu önerilmez. Diş macunu tasarrufuna üç yaşından sonra başlanmalıdır.Ancak reklamlarda gördüğünüz üzere 3-5 cm. değil, bir leblebi kadar macun fırçalama için yerinde olacaktır.
Diş macunu tasarrufuna başlandığı devirde, florürlü diş macunlarından rastgele biri tercih edilebilir. Kıymetli olan evladın seçilen macunun tadını sevip istek duymasıdır.
Fırçalama sürecinde macundan çok, tesirli bir fırçalama sürecinin kıymetli olduğunu unutmamak gerekir.
Evlat dişlerinde acil durumlar
Diş Ağrısı:
Ağrıyan dişin etrafını temizleyin. Ilık tuzlu su ile gargara yaptırın ve şayet varsa sıkışmış yiyecek artıklarını diş ipi ile uzaklaştırın. Asla dişin üzerine aspirin ya da gibisi ilaçlar koymayın. Evladınıza daha evvel de denemiş olduğunuz bir ağrı kesici verin ve en kısa müddette bir diş tabibine götürün.
Isırılmış Dudak, Lisan, Dudak Yada Yanak:
Yaralı ortama buz koyun. Şayet kanama varsa, duru bir gazlı bez ile hafifçe basınç uygulayın. Kanama 15 dakika içinde durmazsa diş doktorunuza başvurun.
Diş Tümüyle Çıkmışsa:
Dişi bulun. Köküne mümkün olduğunca dokunmadan alın. Diş doktoruna gidene kadar dişi saklamak için en ülkü ortam süttür. Saf bir kapta sütün içinde koruyarak en kısa müddette diş doktorunuza gidin.
Süt Yahut Mütemadi Dişlere Travma:
Hiç hengam kaybetmeden diş doktorunuz ile temasa geçin. Travmalardan sonra her kaybedilen saat oluşan hasarı büyütmektedir.
Diş Doktorunuza ulaşana Kadar:
Yarayı ılık su ile temizleyin. O yere soğuk kompres uygulayın. Varsa Kırık diş kesimlerini saklayın.
Süt dişleri yekun 20 tanedir.
Süt dişlerinin aralarının açık olması olağandır. Bunun nedeni taraflarına gelecek daimi dişlere taraf sağlamaktır.
Süt dişlerinde de çürük oluşabilir. Bu çürüklerinde kesinlikle tedavi edilmesi gerekir.
Süt dişleri iltihaplanmış ise evvel kanal tedavisi denenmeli, mümkün olmazsa diş çekilmelidir.
Süt dişleri vaktinden evvel çekilirse, alttan gelen daimi dişe nokta kalmaz ve yan darlığı oluşur.