Genellikle çocuklar, mesane kaslarının kontrolünü 2-3 yaşlarında kazanırlar. Geceleri bu durum farklıdır. Geceleri çiş kontrolü 3,5-4,5 yaşlarında kazanırlar. Bu zamana kadar çocuklar geceleri alt ıslatabilirler. 4 yaş ve üzerinde alt ıslatmanın devam etmesi durumu ise enürezis olarak adlandırılır. Çünkü 4 yaşındaki bir çocuk gece ve gündüz idrarını tutabilecek olgunluğa erişmiştir. Çocuklarda çok sık karşılaşılan bir durumdur.
Alt ıslatma genellikle genetik kaynaklı olmaktadır. Araştırmalara göre 5 yaşındaki çocukların %25’inde alt ıslatma problemiyle karşılaşılmıştır. Yaşla birlikte düzelme olduğu da gözlenmiştir.
Alt ıslatmanın olası biyolojik ve psikolojik sebepleri ise şunlardır:
Biyolojik/Fizyolojik Sebepler
Gelişimsel olarak çocuğun mesane kapasitesi büyük olmayabilir.
Kas kontrolü gecikmiş olabilir.
Böbrek ya da idrar yolu enfeksiyonları
Şeker hastalığı
Hormonal dengesizlikler
Uyku problemleri
Psikososyal Sebepler
Erken tuvalet eğitime başlama ve ebeveynlerin aşırı baskıcı tutumu
Ailede sosyoekonomik düzeyin düşüklüğü
Aşırı sevgi ve hoşgörülü aile tutumunun çocukta bebeksi kalma isteğini oluşturması
Yetersiz ilgi
Yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi, kıskançlık
Boşanma
Okul korkusu
Kayıp veya yas gibi durumlar alt ıslatmayı tetikleyebilir.
Psikolojik kaynaklı alt ıslatma çoğu zaman tırnak yeme, parmak emme gibi gerileme davranışlarıyla birlikte görülebilmektedir.
Alt ıslatma iki biçimde görülür:
Birincil Enürezis: Sinir ve kas kontrolünün gelişimindeki aksaklıktan kaynaklıdır. Doğumdan itibaren devam edebilir. Davranışsal sebeplerle oluşmaz. Kalıtsal faktörlerin çok etkili olduğu bilinmektedir. Anne veya baba çocukluk döneminde alt ıslatma sorunu yaşamışsa çocuklarında bu durumun görülme olasılığı % 50lere kadar çıkabilmektedir. Alt ıslatma sorununun büyük kısmını birincil enürezis oluşturur(%75-80). Birincil enürezis zamanla kaybolur ve çocuklar tuvalet kontrolünde akranlarının seviyesine erişebilirler.
İkincil Enürezis: Bu grupta tuvalet kontrolü oluştuktan sonra gerileme söz konusudur. Çoğunlukla psikososyal temellidir. Çeşitli sebeplerle ruhsal gerginlik yaşayan çocuklarda ortaya çıkmaktadır.
Ebeveynler Ne Yapmalı ve Çocuklara Nasıl Davranmalı?
Anne-babalar öncelikle çocuğu tıbbi bir muayeneden geçirerek sorunun kaynağını anlamaya yönelik adımlar atmalılar.
Sebepleri anlaşıldıktan sonra uzman birisinin desteğiyle psikolojik veya organik çözüm yollarına başvurulur.
İki yaşından önce çocukların kas kontrolü tam olarak gelişmediği için bu yaştan önce tuvalet eğitimi verilmemelidir.
Tuvalet eğitimi sırasında aileler çocuğa baskı yapmaktan kaçınmalıdır.
Altını ıslattığı zamanlarda onu utandırmamalı, kızmamalı ve cezalandırmamalıdırlar.
Ebeveynler endişelerini çocuğa yansıtmaktan kaçınmalıdır. Çocuğun tüm dikkati bu probleme çekilmemelidir.
Çok sulu gıdalar çocuğa kontrollü verilmelidir.
Çocukla sağlıklı bir iletişim kurulmalı, onun seviyesine inilerek bu durumu atlatacakları anlatılmalıdır.
Alt ıslatmadığı zamanlarda çocuk ödüllendirilmelidir.
Bilinçsizce uygulanan yöntemler çocuğa zarar verebilmektedir. Yanlış bir müdahaleden kaçınmak için, çocuğunuzun bu süreci sağlıklı atlatabilmesi için bir uzman desteği almak önceliğiniz olmalıdır.
Alt ıslatma genellikle genetik kaynaklı olmaktadır. Araştırmalara göre 5 yaşındaki çocukların %25’inde alt ıslatma problemiyle karşılaşılmıştır. Yaşla birlikte düzelme olduğu da gözlenmiştir.
Alt ıslatmanın olası biyolojik ve psikolojik sebepleri ise şunlardır:
Biyolojik/Fizyolojik Sebepler
Gelişimsel olarak çocuğun mesane kapasitesi büyük olmayabilir.
Kas kontrolü gecikmiş olabilir.
Böbrek ya da idrar yolu enfeksiyonları
Şeker hastalığı
Hormonal dengesizlikler
Uyku problemleri
Psikososyal Sebepler
Erken tuvalet eğitime başlama ve ebeveynlerin aşırı baskıcı tutumu
Ailede sosyoekonomik düzeyin düşüklüğü
Aşırı sevgi ve hoşgörülü aile tutumunun çocukta bebeksi kalma isteğini oluşturması
Yetersiz ilgi
Yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi, kıskançlık
Boşanma
Okul korkusu
Kayıp veya yas gibi durumlar alt ıslatmayı tetikleyebilir.
Psikolojik kaynaklı alt ıslatma çoğu zaman tırnak yeme, parmak emme gibi gerileme davranışlarıyla birlikte görülebilmektedir.
Alt ıslatma iki biçimde görülür:
Birincil Enürezis: Sinir ve kas kontrolünün gelişimindeki aksaklıktan kaynaklıdır. Doğumdan itibaren devam edebilir. Davranışsal sebeplerle oluşmaz. Kalıtsal faktörlerin çok etkili olduğu bilinmektedir. Anne veya baba çocukluk döneminde alt ıslatma sorunu yaşamışsa çocuklarında bu durumun görülme olasılığı % 50lere kadar çıkabilmektedir. Alt ıslatma sorununun büyük kısmını birincil enürezis oluşturur(%75-80). Birincil enürezis zamanla kaybolur ve çocuklar tuvalet kontrolünde akranlarının seviyesine erişebilirler.
İkincil Enürezis: Bu grupta tuvalet kontrolü oluştuktan sonra gerileme söz konusudur. Çoğunlukla psikososyal temellidir. Çeşitli sebeplerle ruhsal gerginlik yaşayan çocuklarda ortaya çıkmaktadır.
Ebeveynler Ne Yapmalı ve Çocuklara Nasıl Davranmalı?
Anne-babalar öncelikle çocuğu tıbbi bir muayeneden geçirerek sorunun kaynağını anlamaya yönelik adımlar atmalılar.
Sebepleri anlaşıldıktan sonra uzman birisinin desteğiyle psikolojik veya organik çözüm yollarına başvurulur.
İki yaşından önce çocukların kas kontrolü tam olarak gelişmediği için bu yaştan önce tuvalet eğitimi verilmemelidir.
Tuvalet eğitimi sırasında aileler çocuğa baskı yapmaktan kaçınmalıdır.
Altını ıslattığı zamanlarda onu utandırmamalı, kızmamalı ve cezalandırmamalıdırlar.
Ebeveynler endişelerini çocuğa yansıtmaktan kaçınmalıdır. Çocuğun tüm dikkati bu probleme çekilmemelidir.
Çok sulu gıdalar çocuğa kontrollü verilmelidir.
Çocukla sağlıklı bir iletişim kurulmalı, onun seviyesine inilerek bu durumu atlatacakları anlatılmalıdır.
Alt ıslatmadığı zamanlarda çocuk ödüllendirilmelidir.
Bilinçsizce uygulanan yöntemler çocuğa zarar verebilmektedir. Yanlış bir müdahaleden kaçınmak için, çocuğunuzun bu süreci sağlıklı atlatabilmesi için bir uzman desteği almak önceliğiniz olmalıdır.