Çocuklarda Ateş Yükselmesi
Ateş çocukta olağandışı bir durum geliştiğini gösteren bir erken ikaz sistemi olarak görülebilir. Aslında ateşin kendisi ziyanlı değildir. Ateş bedenin enfeksiyon ile savaştığının bir işaretidir ve yüksek ateş bedende çoğalmaya çalışan mikroorganizmanın çoğalmasını yavaşlatmayı maksatlar.
İnsanların birçoklarının beden ısısı gün boyunca çok hafif değişiklik gösterir. Sabahleyin yavaşça düşük, akşam yavaşça yüksektir. Beyinde, termostat misyonu yapan yani beden ısısının 37 C civarında tutan bir merkez vardır. Bu merkez beden ısısını sabit tutmak için ihtar gönderir; ısı çok düştüğünde titreme, çok yükseldiğinde terleme olmasını sağlayacak formda sinyaller gönderir. O nedenle ateş birden fazla vakit titreme ile birlikte yükselir ve düşerken terleme görülür.
Ateşin Nedenleri Nelerdir?
Ateş kendi başına bir hastalık değildir. Çoklukla diğer bir sorunun belirtisidir.
Ateş nedenleri:
Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip ve öteki üst teneffüs yolu enfeksiyonları, Su çiçeği, kızamık, kızamıkçık ve kabakulak üzere hastalıklar, Orta kulak iltihabı (otit) yahut bademcik iltihabı (tonsillit) üzere kulak ve boğaz enfeksiyonları, İdrar yolu enfeksiyonları, Akciğer enfeksiyonu, Menenjit
Çok giyinme yahut çocuğu sıkı sarmak: Bilhassa bebekler çok sıkı sarılıp kundaklandıkları vakit beden ısıları yükselir.
Aşılar: Ekseriyetle düşük seviyede ısı yükselmesine neden olurlar.
Diş çıkarma: Ekseriyetle beden ısısı 37.8 C'nin üzerine çıkmaz
Çocuğunuzun beden ısısını ölçmek
Bir çocuğun sıcaklığını almanın birkaç yolu vardır. Her yol çocuğunuzun sıcaklığını farklı bir biçimde ölçer ve sonuçlar kullandığınız termometrenin çeşidine bağlı olarak değişebilir. Farklı prosedürler şunları içerir:
Kızılötesi alın termometresi,
Koltuk altı yahut dilaltı dijital yahut cıvalı termometre,
Kulak zarından ölçen (timpanik) termometre
Kimi termometreler muhakkak yaş kümeleri için daha uygundur, bu nedenle yanlışsız bir okuma elde etmek için her vakit üreticinin talimatlarını okumalı ve takip etmelisiniz.
Çocuklarda Ateş Ne Vakit Tehlikelidir?
Ateş gün içinde yavaşça yükselebilir yahut düşebilir. Genelde sağlıklı çocuklarda, sabah beden ısısı biraz daha düşük iken akşama yanlışsız yavaşça yükselir. Beden ısısının yüksek olması her vakit çok tehlikeli bir hastalık olduğu manasına gelmez. Kolay soğuk algınlığı ve öbür viral enfeksiyonlar da bile 39.0 -40.0 0C ateş bulunabilir. Bilakis küçük çocuklarda, bilhassa bebeklerde (bir yaş altı çocuklarda) hafif ateşle birlikte yahut olağanın altında bir beden ısısında önemli bir enfeksiyon bulunabilir. Ateşli bir hastalıkta en değerli risk bilhassa 6 ay-5 yaş ortası çocukların %2-5'inde gelişen ateşli havaledir.
Çocuk etrafla ilgili, oyun oynuyor, size gülümsüyor ve yeme içmesi âlâ ise, cilt rengi olağan ve ateşi düştüğünde sağlıklı görünüyorsa, muhtemelen önemli bir sorun yok demektir. Ateşli bir çocuğun iştahsız olması ve yemek istememesi olağan olup, bu durum çocuğun ağır hasta olduğuna işaret etmez. Lakin çocuğun sıvı alımı ve idrar çıkarması olağan olmalıdır. Ağızdan sıvı bile almak istemeyen ve idrar çıkarmayan bir çocuk önemli hastadır ve bu durumda kesinlikle tabibe başvurmak gerekir.
38.5 C ve altındaki bir ateş, çocuk hasta görünümlü değilse ateş düşürücü verilmesini gerektirmez. Bunu bir istisnası olarak, 3 ayın altındaki çocuklarda ateş yüksek ise tabibe başvurmak gerekir. Zira çok küçük çocuklarda hafif bir ateş dahi ağır bir enfeksiyonun bulgusu olabilir. 3 ay – 3 yaş ortası bir çocukta ise ateş, 38.7 oC üzerinde ise çocuk tabip tarafından görülmelidir. Daha büyük çocuklarda (3 yaşından büyük) ise ateş çocuğun günlük aktivitelerini etkiliyorsa kıymetli bir sorun var demektir.
Ateşli bir çocuğa yapılması gereken uygulamalar:
Çocuklarda bütün ateşler tedavi edilmez. Ateş çocuğu rahatsız ediyor, günlük hayatını etkiliyorsa ateş düşürücü verelim. Asetaminofen (Parasetamol) yahut ibuprofen çocuğun yaşı ve beden tartısını dikkate alarak verelim. Asla Aspirin vermeyin. Zira Aspirin ateşle seyreden kimi viral enfeksiyonlarda, bilhassa su çiçeğinde Reye sendromu denen öldürücü bir hastalık tablosuna yol açabilir.
İlaç dozlarını doktora danışarak belirlemekte fayda var. Üç ayın altındaki bir çocuğa doktora göstermeden ateş düşürücü vermek yanlışsız olmaz. Ateş düşürücüler ateşe neden olan hastalığı tedavi etmez. Yalnızca ateşi biraz düşürür.
Ateşli çocuk için konutta alınacak tedbirler:
Konutta ince elbiseler giydirilmeli ve uyurken ince bir örtü ile örtülmeli. Sıkı ve kalın giysiler giydirilmemelidir.
Çocuğun odası çok sıcak yahut çok soğuk olmamalıdır.
Ateşi düşürmek için ılık suyla bedenini ıslatmak faydalıdır. Fakat çok soğuk su yahut buz uygulanmamalıdır. Zira soğuk uygulandığında çocukta titremeye yol açarak ateşinin daha da yükselmesine sebep olacaktır.
Ateşi düşürmek hedefiyle yahut öbür bir gayeyle asla çocuğun cildini alkol yahut kolonya ile ovmamak gerekir. Zira alkol ciltten emilir ve zehirlenmeye yol açar.
Yiyecek ve içecekler
Sıvı kaybını karşılamak için bol su verin. Zira ateş sıvı kaybına yol açar ve iştahsızlık nedeniyle çocuğun aldığı sıvı ölçüsü kısıtlanmıştır. Su, çorba ayran verilebilir, lakin kafein içeren çay ve kola üzere içecekler verilmemelidir. Zira kafeinli içecekler idrar söktürerek sıvı kaybını daha da kötüleştirebilir.
Ateşli bir çocuk ne vakit doktora götürülmeli?
Hastane yahut doktora müracaat için, çocuğun yaşı, hastalık durumu ve ateşe bağlı semptomların varlığı dikkate alınır. Ateşli bir çocuğu kreş yahut okula göndermek gerçek olmaz. Ateşin düşmesinin üzerinden 24 saat geçmişse ve öbür ek bir sıhhat sorunu yoksa çocuk okula gönderilebilir.
Üç yaş altı çocuklarda makattan ölçülen beden ısısı 38 oC üzerinde ise,
Daha büyük çocukta 39 C üzerinde ise,
Ayrıyeten ateş 39 C altında fakat çocuk:
Sıvı almayı reddedecek kadar hasta ise,
Devam eden ishal yahut kusması varsa,
Sıvı kaybı bulguları, aktivitede azalma, daima ahenge hali varsa,
Ateşle birlikte kulak ve boğaz ağrısı üzere spesifik şikayetleri varsa,
2 yaş altı çocuklarda 24 saati aşan ateş,
2 yaş ve üstü çocuklarda 72 saati aşan ateş,
Giderek derecesi yükselen ateş,
Ateşlenen çocukta kalp hastalığı, astım, lupus vb. kronik bir hastalığı varsa,
Ateşle birlikte cilt döküntüsü yahut deride kızarıklıklar ve lekeler oluşmuşsa
İdrar yaparken ağlama yahut ağrı duyma varsa bütün bu durumlarda tabibe yahut hastaneye başvurmak gerekir.
Ateşi olan bir çocuk ne vakit acil servise götürülmeli?
Ateşle birlikte durdurulamayan ağlaması varsa,
Çok huzursuz ise,
Çok halsizlik, güç uyandırılma,
Ateşle birlikte bedende döküntü ve morluklar gelişmesi,
Lisan, dudak yahut el-ayak tırnaklarında morarma varsa,
Ense sertliği, başını daima geriye atarak ahenge durumu,
Şiddetli baş ağrısı,
Gevşeklik, hareket etmeme,
Nefes almada zorluk (Burun temizlendiği halde),
Ateşle birlikte havale geçirme,
Ateşle birlikte orta seviyede yahut şiddetli karın ağrısı bulunması
Ateş çocukta olağandışı bir durum geliştiğini gösteren bir erken ikaz sistemi olarak görülebilir. Aslında ateşin kendisi ziyanlı değildir. Ateş bedenin enfeksiyon ile savaştığının bir işaretidir ve yüksek ateş bedende çoğalmaya çalışan mikroorganizmanın çoğalmasını yavaşlatmayı maksatlar.
İnsanların birçoklarının beden ısısı gün boyunca çok hafif değişiklik gösterir. Sabahleyin yavaşça düşük, akşam yavaşça yüksektir. Beyinde, termostat misyonu yapan yani beden ısısının 37 C civarında tutan bir merkez vardır. Bu merkez beden ısısını sabit tutmak için ihtar gönderir; ısı çok düştüğünde titreme, çok yükseldiğinde terleme olmasını sağlayacak formda sinyaller gönderir. O nedenle ateş birden fazla vakit titreme ile birlikte yükselir ve düşerken terleme görülür.
Ateşin Nedenleri Nelerdir?
Ateş kendi başına bir hastalık değildir. Çoklukla diğer bir sorunun belirtisidir.
Ateş nedenleri:
Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip ve öteki üst teneffüs yolu enfeksiyonları, Su çiçeği, kızamık, kızamıkçık ve kabakulak üzere hastalıklar, Orta kulak iltihabı (otit) yahut bademcik iltihabı (tonsillit) üzere kulak ve boğaz enfeksiyonları, İdrar yolu enfeksiyonları, Akciğer enfeksiyonu, Menenjit
Çok giyinme yahut çocuğu sıkı sarmak: Bilhassa bebekler çok sıkı sarılıp kundaklandıkları vakit beden ısıları yükselir.
Aşılar: Ekseriyetle düşük seviyede ısı yükselmesine neden olurlar.
Diş çıkarma: Ekseriyetle beden ısısı 37.8 C'nin üzerine çıkmaz
Çocuğunuzun beden ısısını ölçmek
Bir çocuğun sıcaklığını almanın birkaç yolu vardır. Her yol çocuğunuzun sıcaklığını farklı bir biçimde ölçer ve sonuçlar kullandığınız termometrenin çeşidine bağlı olarak değişebilir. Farklı prosedürler şunları içerir:
Kızılötesi alın termometresi,
Koltuk altı yahut dilaltı dijital yahut cıvalı termometre,
Kulak zarından ölçen (timpanik) termometre
Kimi termometreler muhakkak yaş kümeleri için daha uygundur, bu nedenle yanlışsız bir okuma elde etmek için her vakit üreticinin talimatlarını okumalı ve takip etmelisiniz.
Çocuklarda Ateş Ne Vakit Tehlikelidir?
Ateş gün içinde yavaşça yükselebilir yahut düşebilir. Genelde sağlıklı çocuklarda, sabah beden ısısı biraz daha düşük iken akşama yanlışsız yavaşça yükselir. Beden ısısının yüksek olması her vakit çok tehlikeli bir hastalık olduğu manasına gelmez. Kolay soğuk algınlığı ve öbür viral enfeksiyonlar da bile 39.0 -40.0 0C ateş bulunabilir. Bilakis küçük çocuklarda, bilhassa bebeklerde (bir yaş altı çocuklarda) hafif ateşle birlikte yahut olağanın altında bir beden ısısında önemli bir enfeksiyon bulunabilir. Ateşli bir hastalıkta en değerli risk bilhassa 6 ay-5 yaş ortası çocukların %2-5'inde gelişen ateşli havaledir.
Çocuk etrafla ilgili, oyun oynuyor, size gülümsüyor ve yeme içmesi âlâ ise, cilt rengi olağan ve ateşi düştüğünde sağlıklı görünüyorsa, muhtemelen önemli bir sorun yok demektir. Ateşli bir çocuğun iştahsız olması ve yemek istememesi olağan olup, bu durum çocuğun ağır hasta olduğuna işaret etmez. Lakin çocuğun sıvı alımı ve idrar çıkarması olağan olmalıdır. Ağızdan sıvı bile almak istemeyen ve idrar çıkarmayan bir çocuk önemli hastadır ve bu durumda kesinlikle tabibe başvurmak gerekir.
38.5 C ve altındaki bir ateş, çocuk hasta görünümlü değilse ateş düşürücü verilmesini gerektirmez. Bunu bir istisnası olarak, 3 ayın altındaki çocuklarda ateş yüksek ise tabibe başvurmak gerekir. Zira çok küçük çocuklarda hafif bir ateş dahi ağır bir enfeksiyonun bulgusu olabilir. 3 ay – 3 yaş ortası bir çocukta ise ateş, 38.7 oC üzerinde ise çocuk tabip tarafından görülmelidir. Daha büyük çocuklarda (3 yaşından büyük) ise ateş çocuğun günlük aktivitelerini etkiliyorsa kıymetli bir sorun var demektir.
Ateşli bir çocuğa yapılması gereken uygulamalar:
Çocuklarda bütün ateşler tedavi edilmez. Ateş çocuğu rahatsız ediyor, günlük hayatını etkiliyorsa ateş düşürücü verelim. Asetaminofen (Parasetamol) yahut ibuprofen çocuğun yaşı ve beden tartısını dikkate alarak verelim. Asla Aspirin vermeyin. Zira Aspirin ateşle seyreden kimi viral enfeksiyonlarda, bilhassa su çiçeğinde Reye sendromu denen öldürücü bir hastalık tablosuna yol açabilir.
İlaç dozlarını doktora danışarak belirlemekte fayda var. Üç ayın altındaki bir çocuğa doktora göstermeden ateş düşürücü vermek yanlışsız olmaz. Ateş düşürücüler ateşe neden olan hastalığı tedavi etmez. Yalnızca ateşi biraz düşürür.
Ateşli çocuk için konutta alınacak tedbirler:
Konutta ince elbiseler giydirilmeli ve uyurken ince bir örtü ile örtülmeli. Sıkı ve kalın giysiler giydirilmemelidir.
Çocuğun odası çok sıcak yahut çok soğuk olmamalıdır.
Ateşi düşürmek için ılık suyla bedenini ıslatmak faydalıdır. Fakat çok soğuk su yahut buz uygulanmamalıdır. Zira soğuk uygulandığında çocukta titremeye yol açarak ateşinin daha da yükselmesine sebep olacaktır.
Ateşi düşürmek hedefiyle yahut öbür bir gayeyle asla çocuğun cildini alkol yahut kolonya ile ovmamak gerekir. Zira alkol ciltten emilir ve zehirlenmeye yol açar.
Yiyecek ve içecekler
Sıvı kaybını karşılamak için bol su verin. Zira ateş sıvı kaybına yol açar ve iştahsızlık nedeniyle çocuğun aldığı sıvı ölçüsü kısıtlanmıştır. Su, çorba ayran verilebilir, lakin kafein içeren çay ve kola üzere içecekler verilmemelidir. Zira kafeinli içecekler idrar söktürerek sıvı kaybını daha da kötüleştirebilir.
Ateşli bir çocuk ne vakit doktora götürülmeli?
Hastane yahut doktora müracaat için, çocuğun yaşı, hastalık durumu ve ateşe bağlı semptomların varlığı dikkate alınır. Ateşli bir çocuğu kreş yahut okula göndermek gerçek olmaz. Ateşin düşmesinin üzerinden 24 saat geçmişse ve öbür ek bir sıhhat sorunu yoksa çocuk okula gönderilebilir.
Üç yaş altı çocuklarda makattan ölçülen beden ısısı 38 oC üzerinde ise,
Daha büyük çocukta 39 C üzerinde ise,
Ayrıyeten ateş 39 C altında fakat çocuk:
Sıvı almayı reddedecek kadar hasta ise,
Devam eden ishal yahut kusması varsa,
Sıvı kaybı bulguları, aktivitede azalma, daima ahenge hali varsa,
Ateşle birlikte kulak ve boğaz ağrısı üzere spesifik şikayetleri varsa,
2 yaş altı çocuklarda 24 saati aşan ateş,
2 yaş ve üstü çocuklarda 72 saati aşan ateş,
Giderek derecesi yükselen ateş,
Ateşlenen çocukta kalp hastalığı, astım, lupus vb. kronik bir hastalığı varsa,
Ateşle birlikte cilt döküntüsü yahut deride kızarıklıklar ve lekeler oluşmuşsa
İdrar yaparken ağlama yahut ağrı duyma varsa bütün bu durumlarda tabibe yahut hastaneye başvurmak gerekir.
Ateşi olan bir çocuk ne vakit acil servise götürülmeli?
Ateşle birlikte durdurulamayan ağlaması varsa,
Çok huzursuz ise,
Çok halsizlik, güç uyandırılma,
Ateşle birlikte bedende döküntü ve morluklar gelişmesi,
Lisan, dudak yahut el-ayak tırnaklarında morarma varsa,
Ense sertliği, başını daima geriye atarak ahenge durumu,
Şiddetli baş ağrısı,
Gevşeklik, hareket etmeme,
Nefes almada zorluk (Burun temizlendiği halde),
Ateşle birlikte havale geçirme,
Ateşle birlikte orta seviyede yahut şiddetli karın ağrısı bulunması
