Tıp dünyasındaki tüm araştırmalar uzunca yıllardan bu yana kanser başta olmak üzere tüm hastalıklardan korunmak için bağışıklık sisteminin kıymetli olduğunu ortaya koyuyor. Bilhassa son periyotta Covid-19 pandemisinde hem virüsten korunmak hem de hastalığı daha hafif geçirmek için en değerli etkenin güçlü bağışıklık sistemi olduğu da uzmanlar tarafından sıklıkla vurgulanıyor. Bağışıklık sistemi zayıfladığında bedenimizin tüm virüs, bakteri ve mantarlara karşı açık hale geldiğine dikkat çeken Acıbadem Kocaeli Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Saime Selin Cengiz, çocuklarda güçlü bir “savunma kalkanı” oluşturabilmek için yapılması gerekenleri 7 başlık altında topluyor.
Bağışıklık sistemini kısaca “bir canlıdaki hastalıklara karşı savunma düzeneğini oluşturan, patojenleri ve tümör hücrelerini tanıyıp onları yok eden, bedeni yabancı ve ziyanlı unsurlardan koruyan karmaşık bir sistem” olarak tanımlayan Dyt. Saime Selin Cengiz, “Vücudu hastalıklara karşı koruyan bir savunma kalkanı olan bağışıklık sistemi, doğum ile birlikte etkin hale gelir. Zayıf bağışıklık sistemi yetişkinlerde olduğu üzere çocuklarda da hastalıklara davetiye çıkarabiliyor” dedi.
Bağışıklığı güçlendirmenin ve enfeksiyonlara karşı dirençli olmanın en kıymetli kuralının beslenme olduğuna işaret eden Dyt. Saime Selin Cengiz, “Bebekler, anneden ve anne sütünden aldığı faktörlerle bu savunma düzeneğine sahip olarak doğar. Ancak vakit içinde sistemsiz beslenme, etrafımızdaki toksinler, uykusuzluk bu savunma sisteminin zayıflamasına neden olur. Bedenimizi bakteriler, virüsler, mantarlar üzere mikroorganizmalara karşı koruyan bağışıklık sistemi güçsüzleştiğinde enfeksiyonlara karşı muhafazasız kalır. Yanlış beslenme, şeker, sigara (pasif içicilik de dahil), etraf ve hava kirliliği bu sistemin zayıflamasına neden olur” diye konuştu.
1. Uyku güçlü bağışıklığın anahtarı
Çocukların sağlıklı gelişimleri için kesintisiz gece uykusunun en az beslenme kadar değerli olduğunu kaydeden Dyt. Saime Selin Cengiz, şöyle devam etti:
“Uyku sırasında, bilhassa karanlıkta melatonin hormonu salgılanır. Bu hormonun salgılanması bağışıklık sisteminin güçlenmesinde değerli bir role sahiptir ve tıpkı vakitte hipofiz bezinin daha fazla büyüme hormonu salgılamasını sağlar. Uyku sırasında çocuğun çalışmayan kasları da çalışarak güç depoları yenilenir. Çocuklar uyurken beyinleri çalışır ve gelişir. Uyanıkken oyunda öğrendiği bilgileri uyku sırasında organize ederek beynine kaydeder. Böylelikle beyinde nöronlar ortası bağlar oluşur ve güçlenir.”
2. Günlük D vitamini almalarını sağlayın
D vitamininin bağışıklık sistemini destekliyor. Kış mevsiminde çocuklarda D vitamini eksikliği ise sık yaşanan bir durum. Bu nedenle sonbahar aylarından itibaren çocuklarda günlük D vitamini desteğine başlamak gerekebiliyor. Bir yaşından küçük tüm bebeklere ise tüm yıl boyunca D vitamini desteği yapılmasında fayda var. Lakin D vitaminini uzmana danışarak kullanmak gerekiyor. Aksi halde fazla D vitamini de birtakım sıhhat risklerini beraberinde getiriyor.
3. Kahvaltıyı atlamayın
Güne kahvaltı ile başlamanın zihinsel performansı artırmasının yanı sıra istikrarlı ve kaliteli beslenme açısından da kıymetli olduğuna dikkat çeken Dyt Saime Selin Cengiz, “Dengeli ve kaliteli beslenmenin birinci kuralı; öğünleri tam yapmak ve en değerlisi de kahvaltıyı atlamamaktır. Kahvaltıyı atlamak , sonraki öğünleri ne kadar kuvvetli ve sağlıklı yapsak da kâfi olmuyor. Kâfi doygunluk sağlanmadığı üzere birçok besin ögesi de eksik kalabiliyor” dedi.
4. Omega-3'ü ihmal etmeyin
Başta balık başta olmak üzere; ceviz, badem ve fındık üzere kuruyemişler nizamlı tüketilmeli. Bu besinlerin içeriğindeki omega-3 bağışıklığımızı muhafazada, enfeksiyonların daha fazla ilerlemesini engellemede ve çocukların beyin gelişimini desteklemede hayli kıymetli rol oynuyor.
5. Zerzevat ve meyve tüketimini artırın
Sebzeler güçlü C vitamini ve antioksidan içerikleri bakımından bağışıklık sistemi için gerekli besinlerden. Vitamin, mineral ve antioksidanlardan en yeterli halde yaralanmak için çiğ zerzevat tüketilmeli. A ve C vitamini açısından kırmızı lahana, soğan, havuç, turp üzere sebzeler salatalara eklenebilir. Zerzevat sevmiyorsa çocuğunuza zerzevatları değişik formlarda tabak süsleme tekniği olarak sunabilirsiniz. Antioksidan ve vitamince varlıklı meyveler de orta öğün olabilir. Farklı renkteki meyveler daha çeşitli vitamin – mineral ve antioksidan alımı sağlıyor.
6. Ellerini tertipli ve sık yıkamasını sağlayın
Çocuklarda el hijyeninin bağışıklık sistemini güçlendirmede kıymetli bir etken. Ellerin sistemli ve sık yıkanması birçok enfeksiyon hastalığından müdafaada değerli bir rol oynuyor. Bu nedenle de bilhassa gün içerisinde ve okuldan geldiğinde ellerin yıkanmasının kıymetini çocuklara anlatmak gerekiyor.
7. Propolis bağışıklığı güçlendirir
Arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından topladıkları çok güçlü antioksidan ve antimikrobiyal tesirlere doğal bir arı eseri olan propolisin virüs ve bakterileri yok ederek bedenin hastalıklarla savaşmasına yardımcı olduğunu anlatan Dyt. Saime Selin Cengiz, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Çocuklar kreş, okul üzere kalabalık ortamlarda maruz kaldığı mikroplardan ötürü sık sık hastalanıyor. Propolis tertipli tüketildiğinde bağışıklığı güçlendirerek hastalanma sıklığının azalmasına yardımcı olur. Buna bağlı olarak antibiyotik kullanımı da azalır. Ayrıyeten bilimsel çalışmalar da propolisin teneffüs sistemi rahatsızlıklarında, ağızda çıkan yaralar, aftlar, uçuklarda, mide bağırsak rahatsızlıklarında kullanım alanının bulunduğu ve kansere karşı tesir ettiğini gösteriyor.”
Bağışıklık sistemini kısaca “bir canlıdaki hastalıklara karşı savunma düzeneğini oluşturan, patojenleri ve tümör hücrelerini tanıyıp onları yok eden, bedeni yabancı ve ziyanlı unsurlardan koruyan karmaşık bir sistem” olarak tanımlayan Dyt. Saime Selin Cengiz, “Vücudu hastalıklara karşı koruyan bir savunma kalkanı olan bağışıklık sistemi, doğum ile birlikte etkin hale gelir. Zayıf bağışıklık sistemi yetişkinlerde olduğu üzere çocuklarda da hastalıklara davetiye çıkarabiliyor” dedi.
Bağışıklığı güçlendirmenin ve enfeksiyonlara karşı dirençli olmanın en kıymetli kuralının beslenme olduğuna işaret eden Dyt. Saime Selin Cengiz, “Bebekler, anneden ve anne sütünden aldığı faktörlerle bu savunma düzeneğine sahip olarak doğar. Ancak vakit içinde sistemsiz beslenme, etrafımızdaki toksinler, uykusuzluk bu savunma sisteminin zayıflamasına neden olur. Bedenimizi bakteriler, virüsler, mantarlar üzere mikroorganizmalara karşı koruyan bağışıklık sistemi güçsüzleştiğinde enfeksiyonlara karşı muhafazasız kalır. Yanlış beslenme, şeker, sigara (pasif içicilik de dahil), etraf ve hava kirliliği bu sistemin zayıflamasına neden olur” diye konuştu.
1. Uyku güçlü bağışıklığın anahtarı
Çocukların sağlıklı gelişimleri için kesintisiz gece uykusunun en az beslenme kadar değerli olduğunu kaydeden Dyt. Saime Selin Cengiz, şöyle devam etti:
“Uyku sırasında, bilhassa karanlıkta melatonin hormonu salgılanır. Bu hormonun salgılanması bağışıklık sisteminin güçlenmesinde değerli bir role sahiptir ve tıpkı vakitte hipofiz bezinin daha fazla büyüme hormonu salgılamasını sağlar. Uyku sırasında çocuğun çalışmayan kasları da çalışarak güç depoları yenilenir. Çocuklar uyurken beyinleri çalışır ve gelişir. Uyanıkken oyunda öğrendiği bilgileri uyku sırasında organize ederek beynine kaydeder. Böylelikle beyinde nöronlar ortası bağlar oluşur ve güçlenir.”
2. Günlük D vitamini almalarını sağlayın
D vitamininin bağışıklık sistemini destekliyor. Kış mevsiminde çocuklarda D vitamini eksikliği ise sık yaşanan bir durum. Bu nedenle sonbahar aylarından itibaren çocuklarda günlük D vitamini desteğine başlamak gerekebiliyor. Bir yaşından küçük tüm bebeklere ise tüm yıl boyunca D vitamini desteği yapılmasında fayda var. Lakin D vitaminini uzmana danışarak kullanmak gerekiyor. Aksi halde fazla D vitamini de birtakım sıhhat risklerini beraberinde getiriyor.
3. Kahvaltıyı atlamayın
Güne kahvaltı ile başlamanın zihinsel performansı artırmasının yanı sıra istikrarlı ve kaliteli beslenme açısından da kıymetli olduğuna dikkat çeken Dyt Saime Selin Cengiz, “Dengeli ve kaliteli beslenmenin birinci kuralı; öğünleri tam yapmak ve en değerlisi de kahvaltıyı atlamamaktır. Kahvaltıyı atlamak , sonraki öğünleri ne kadar kuvvetli ve sağlıklı yapsak da kâfi olmuyor. Kâfi doygunluk sağlanmadığı üzere birçok besin ögesi de eksik kalabiliyor” dedi.
4. Omega-3'ü ihmal etmeyin
Başta balık başta olmak üzere; ceviz, badem ve fındık üzere kuruyemişler nizamlı tüketilmeli. Bu besinlerin içeriğindeki omega-3 bağışıklığımızı muhafazada, enfeksiyonların daha fazla ilerlemesini engellemede ve çocukların beyin gelişimini desteklemede hayli kıymetli rol oynuyor.
5. Zerzevat ve meyve tüketimini artırın
Sebzeler güçlü C vitamini ve antioksidan içerikleri bakımından bağışıklık sistemi için gerekli besinlerden. Vitamin, mineral ve antioksidanlardan en yeterli halde yaralanmak için çiğ zerzevat tüketilmeli. A ve C vitamini açısından kırmızı lahana, soğan, havuç, turp üzere sebzeler salatalara eklenebilir. Zerzevat sevmiyorsa çocuğunuza zerzevatları değişik formlarda tabak süsleme tekniği olarak sunabilirsiniz. Antioksidan ve vitamince varlıklı meyveler de orta öğün olabilir. Farklı renkteki meyveler daha çeşitli vitamin – mineral ve antioksidan alımı sağlıyor.
6. Ellerini tertipli ve sık yıkamasını sağlayın
Çocuklarda el hijyeninin bağışıklık sistemini güçlendirmede kıymetli bir etken. Ellerin sistemli ve sık yıkanması birçok enfeksiyon hastalığından müdafaada değerli bir rol oynuyor. Bu nedenle de bilhassa gün içerisinde ve okuldan geldiğinde ellerin yıkanmasının kıymetini çocuklara anlatmak gerekiyor.
7. Propolis bağışıklığı güçlendirir
Arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından topladıkları çok güçlü antioksidan ve antimikrobiyal tesirlere doğal bir arı eseri olan propolisin virüs ve bakterileri yok ederek bedenin hastalıklarla savaşmasına yardımcı olduğunu anlatan Dyt. Saime Selin Cengiz, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Çocuklar kreş, okul üzere kalabalık ortamlarda maruz kaldığı mikroplardan ötürü sık sık hastalanıyor. Propolis tertipli tüketildiğinde bağışıklığı güçlendirerek hastalanma sıklığının azalmasına yardımcı olur. Buna bağlı olarak antibiyotik kullanımı da azalır. Ayrıyeten bilimsel çalışmalar da propolisin teneffüs sistemi rahatsızlıklarında, ağızda çıkan yaralar, aftlar, uçuklarda, mide bağırsak rahatsızlıklarında kullanım alanının bulunduğu ve kansere karşı tesir ettiğini gösteriyor.”