Bronşektazi akciğer içindeki hava yolları (bronş) harabiyeti sonucu bronşların anormal ve kalıcı genişlemesidir.
Bronşektazi akciğerin bir bölümünde oluştuğu gibi, her iki akciğerde de gelişebilir.
Bronşektazi bir kez oluştuğu zaman bu tabloyu geriye döndürmek zordur.
Bronşektazi tanısı çoğu kez erişkin hastalarda konulursa da , esas olarak bronşlardaki harabiyetin çocukluk döneminde başladığı bilinmektedir.
Çocuklarda bronşektaziye yol açan esas nedenler enfeksiyonlardır.
Bakteriyel enfeksiyonların yanı sıra virüs ve mantar enfeksiyonları bronşektaziye yol açar. Özellikle ağır olarak geçirilen alt solunum yolu enfeksiyonlar sonucu bronşektazi gelişebilir.
Zatürre
Tüberküloz
Boğmaca
Kızamık önemlidir. Adenovirüs , İnfluenza ve mantar enfeksiyonları bronşektaziye yol açabilir.
Enfeksiyon dışında birçok nedenle de bronşektazi gelişebilir.
Doğumsal olarak akciğer gelişimi yetersiz çocuklar.
Kistik fibrozis
Primer siliyer diskinezi
İmmun yetmezlik
Alpha1 – Antitripsin eksikliği
Yabancı cisim aspirasyonu ve
Gastroözafagial reflüsü olan çocuklarda bronşektazi gelişebilir. Bu hastalarda bronşektazi görülme sıklığı enfeksiyonlara kıyasla oldukça azdır.
Bronşektazinin klinik belirtileri
İnatçı öksürüğü olan çocuklarda bronşektazi düşünülmelidir.
Bu çocuklarda kış aylarında ve enfeksiyonları takiben öksürük nöbetleri artar.
Balgamlı öksürük görülür bazen kanlı balgam da tabloya eşlik eder. Balgam çıkaramayan çocuklarda öksürük nöbetlerini takiben kusma da görülebilir.
Bronşektazili çocukların çabuk yorulduğu ve aktivite sonrası hırıltı nöbetlerinin ortaya çıktığı görülmektedir.
Astım tanısı ile takip edilen çocuklarda astım tedavisine yanıt yeterli değil, sık akciğer enfeksiyonu geçiriyor ve sarı yeşil renkte mukuslu balgam çıkarıyorsa bu durumda bronşektazi düşünülmelidir.
Bronşektazide tanı:
Hastanın öyküsü çok önemlidir. Dikkatle öksürüğün vasfı , öksürük şekli ve geçirdiği enfeksiyonlar irdelenmelidir.
Hastalarda;
Balgam incelemesi
Ter testi
Bağışıklık sistemini tanımlamak için kan testi
Bronkoskopi yapılabilir.
Esas tanı koydurucu yöntem bilgisayarlı akciğer tomografisidir. High- resolution computer tomografi (HRCT) tanıda yardımcıdır. Bronşektazi şüphesi olan her hastada bu test yapılmalıdır.
Oluşmuş bronşektaziyi ortadan kaldırmak mümkün değildir. Akciğer de hasarı oluşturan etmen tanımlanmışsa bu faktörün ortadan kaldırılması önemlidir.
Aktif enfeksiyonun tedavisi ivedilikle başlanmalıdır. Antibiotik tedavisi bronşektazide önemlidir. Uzun süreli antibiotik tedavisi ve gereken vakalarda antibiotik profilaksisi önerilebilir.
Antibiotikler
Ağızdan
Damar yoluyla
Nebulize (buhar içinde)olarak verilebilir.
Nebulizer tedavisi bazı antibiotikler için söz konusudur ve bu yaklaşımda antibiotiklerin sistemik etkisinin olmadığı ve sadece akciğerlere etki ettiği varsayımı ile önerilmektedir.
Mukolitik ajanlar (balgam sökücü)
Bronkodilatatörler verilerek hastadaki yoğun balgamın hafiflemesi amaçlanır.
Gereken vakalarda cerrahi tedavi yapılmalıdır.
Bronşektazi çocuklarda akciğer fizyoterapisi önemlidir. Fizyoterapist eşliğinde solunum egzersizleri ile değişik pozisyon vererek balgamın yumuşatılması ve atılması amaçlanır.
Bronşektazi akciğerin bir bölümünde oluştuğu gibi, her iki akciğerde de gelişebilir.
Bronşektazi bir kez oluştuğu zaman bu tabloyu geriye döndürmek zordur.
Bronşektazi tanısı çoğu kez erişkin hastalarda konulursa da , esas olarak bronşlardaki harabiyetin çocukluk döneminde başladığı bilinmektedir.
Çocuklarda bronşektaziye yol açan esas nedenler enfeksiyonlardır.
Bakteriyel enfeksiyonların yanı sıra virüs ve mantar enfeksiyonları bronşektaziye yol açar. Özellikle ağır olarak geçirilen alt solunum yolu enfeksiyonlar sonucu bronşektazi gelişebilir.
Zatürre
Tüberküloz
Boğmaca
Kızamık önemlidir. Adenovirüs , İnfluenza ve mantar enfeksiyonları bronşektaziye yol açabilir.
Enfeksiyon dışında birçok nedenle de bronşektazi gelişebilir.
Doğumsal olarak akciğer gelişimi yetersiz çocuklar.
Kistik fibrozis
Primer siliyer diskinezi
İmmun yetmezlik
Alpha1 – Antitripsin eksikliği
Yabancı cisim aspirasyonu ve
Gastroözafagial reflüsü olan çocuklarda bronşektazi gelişebilir. Bu hastalarda bronşektazi görülme sıklığı enfeksiyonlara kıyasla oldukça azdır.
Bronşektazinin klinik belirtileri
İnatçı öksürüğü olan çocuklarda bronşektazi düşünülmelidir.
Bu çocuklarda kış aylarında ve enfeksiyonları takiben öksürük nöbetleri artar.
Balgamlı öksürük görülür bazen kanlı balgam da tabloya eşlik eder. Balgam çıkaramayan çocuklarda öksürük nöbetlerini takiben kusma da görülebilir.
Bronşektazili çocukların çabuk yorulduğu ve aktivite sonrası hırıltı nöbetlerinin ortaya çıktığı görülmektedir.
Astım tanısı ile takip edilen çocuklarda astım tedavisine yanıt yeterli değil, sık akciğer enfeksiyonu geçiriyor ve sarı yeşil renkte mukuslu balgam çıkarıyorsa bu durumda bronşektazi düşünülmelidir.
Bronşektazide tanı:
Hastanın öyküsü çok önemlidir. Dikkatle öksürüğün vasfı , öksürük şekli ve geçirdiği enfeksiyonlar irdelenmelidir.
Hastalarda;
Balgam incelemesi
Ter testi
Bağışıklık sistemini tanımlamak için kan testi
Bronkoskopi yapılabilir.
Esas tanı koydurucu yöntem bilgisayarlı akciğer tomografisidir. High- resolution computer tomografi (HRCT) tanıda yardımcıdır. Bronşektazi şüphesi olan her hastada bu test yapılmalıdır.
Oluşmuş bronşektaziyi ortadan kaldırmak mümkün değildir. Akciğer de hasarı oluşturan etmen tanımlanmışsa bu faktörün ortadan kaldırılması önemlidir.
Aktif enfeksiyonun tedavisi ivedilikle başlanmalıdır. Antibiotik tedavisi bronşektazide önemlidir. Uzun süreli antibiotik tedavisi ve gereken vakalarda antibiotik profilaksisi önerilebilir.
Antibiotikler
Ağızdan
Damar yoluyla
Nebulize (buhar içinde)olarak verilebilir.
Nebulizer tedavisi bazı antibiotikler için söz konusudur ve bu yaklaşımda antibiotiklerin sistemik etkisinin olmadığı ve sadece akciğerlere etki ettiği varsayımı ile önerilmektedir.
Mukolitik ajanlar (balgam sökücü)
Bronkodilatatörler verilerek hastadaki yoğun balgamın hafiflemesi amaçlanır.
Gereken vakalarda cerrahi tedavi yapılmalıdır.
Bronşektazi çocuklarda akciğer fizyoterapisi önemlidir. Fizyoterapist eşliğinde solunum egzersizleri ile değişik pozisyon vererek balgamın yumuşatılması ve atılması amaçlanır.