Çocuklarda Kansızlık Nedir? Neden Önemlidir?

[SoruCevap]

KANSIZLIK( ANEMİ ), kırmızı kan hücrelerinin ( eritrosit) çocuğun yaşı,cinsiyeti ve fiziksel gelişme duruma göre yaşıtlarıyla normal kabul edilen değerin altında olmasıdır.

KANSIZLIK,vücudun her yerine kan hücreleri tarafından oksijen taşınmasının yetersiz olduğu ve ülkemizde çocuk hekimliğinde çok sık karşılaşılan bir durumdur. Tek başına bir hastalık değil, bir gösterge ve önemli bir uyarıdır. Bu nedenle, çocukta altta yatan hastalığın, eksikliğinbulunarak tedavi edilmesi çok önemlidir.

ÇOCUKLUK ÇAĞININtüm yaş gruplarında ,özellikle 6-36 aylar arasındaki bebek ve çocuklarda kansızlığın en yaygın nedeni,DEMİReksikliğidir. Büyümenin en sağlıklı ve mükemmel olması amaçlanan İLK 3 YAŞ içinde tedavi edilmemiş kansızlık bulunması ,bazı çocuklarda geri dönüşü olmayan zeka gelişimi geriliği, boy kısalığı ve büyüme-gelişme kusurlarına sebep olmaktadır.

KANSIZLIK OLAN ÇOCUKLARDA HANGİ BELİRTİLER GÖRÜLÜR?

EN SIK görülen bulguları; halsizlik, devamlı yorgunluk hali , iştahsızlık ve soluk tenli görüntüdür.

KANSIZ BEBEKLERDEise huzursuzluk, iştahsızlık, uyku problemleri , dışkılama problemleri, yutma güçlüğü, ağlarken morarıp kalma (KATILMA NÖBETİ), kilo alımı ve boy uzamasında duraklamaveyagerilemegörülür .

OKUL ÇOCUKLARINDA ,özellikle dikkat dağınıklığı, halsizlik ,ilgisizlik ,uyuklama hali ,dersleri anlama ve derse odaklanma güçlüğü , problem çözme yeteneğinde ve sınav performansında azalmagörülmektedir.

AİLELERİN ÇOCUKLARI İLE İLGİLİ SIKÇA şikayetleri NELERDİR?

- kemik ve eklem ağrıları,

- çarpıntı hissi, baş ağrısı,

- sık enfeksiyon geçirme ve bu sebeple sıkça ilaç kullanmak zorunda kalma

- yenmemesi gereken, toprak, duvar sıvası, buz, demir gibi maddeleri yeme yalama isteği, iştahsızlık, yemek seçme

- tad alma duyusunda kayıp, dilde ağrıve ağız kenarlarında çatlak ve yaralar, tırnaklarda şekil bozukluğu ve soyulmaşeklindedir.

NADİR kansızlık sebeplerinden olup kan hücrelerinin yıkımı ile sonuçlanan bazı hastalıklarda ise çocuklarda ;sarılık ,karaciğer ve/veya dalak büyüklüğü görülebilir, LÖSEMİ hastalığı ,kansızlık belirtileriyle sinsice kendini belli edebilir .

KANSIZLIK OLAN HASTADA İLK OLARAK HANGİ LABORATUAR TESTLERİ YAPILMALIDIR ?

Tam kan sayımı ( HEMOGRAM), depo demir düzeyi ve B12 bakılması çoğu kez yeterlidir. Hasta ve ailesinden alınan bilgi , hastanın fizik muayenesi ve bu basit testler ile anemi( kansızlık) nedeni hakkında ön fikir elde edilir. Yeterli bilgi edinilemezse üst düzey testlere ihtiyaç duyulur ve yapılır.

KANSIZLIK OLAN ÇOCUKTA AİLEDEN ALINACAK BİLGİ ÖNEMLİDİR, ÇÜNKÜ…

-Erkek ve kadın cinsiyette farklı görülen kan hastalıklar (G6PD eksikliği, âdet kanaması, sünnet veya diş çekimi sonrası kanama öyküsü),

-Memleket ,yaşanılan bölgeyebağlı sık görülen ırsi kan hastalıkları (Akdeniz, Trakya, talasemi ( akdeniz anemisi taşıyıcılığı )

-Yanlış beslenme şekli(tahıldan fakir beslenme ,fazla miktarda inek-keçi sütü tüketimi , yetersiz kırmızı et tüketimi , taş -toprak-buz-sıva yeme isteği )

-İlaç kullanımıolup olmaması (bazı kanser , havale ilaçları ve antibiyotikler )

-Yakın zamanda hastanın geçirdiği enfeksiyonlar

-Sistemik hastalık bulunması (böbrek , karaciğer, mide ,barsak hastalıkları )

-Aile üyelerinde kansızlık, sarılık, safra taşı / safra taşı ameliyat geçmişi olması gibi bilgiler, hastanıntanısını ve zaman kaybetmeden doğru şekilde tedavisini kolaylaştıracaktır.

ÖZETLEYECEK OLURSAK …Demir eksikliğine bağlı kansızlık, çocukluk çağında en sık saptanan kansızlık tipi olup en çok 6 ay-5 yaş arası çocuklarda gözlenir. Bu yaş grubu çocuklarda zeka gelişimi ,fiziksel büyüme ve gelişme BESLENMEile çok yakın ilişkidedir.

Beslenme bozukluğu veya yetersizliğiolan çocuklarda ;iştahsızlıkve bunun sonucu olarak kansızlık -vitamin-mineral eksiklikleri ,enfeksiyonlara karşı direnç azalması, sık enfeksiyon geçirme sonucu gerekli veya gereksiz birçok ilaçkullanımı olduğunu görmekteyim.

Kansızlık yönünden riskli çocuklar erken tanınmalı, tedavi edilerek kalıcı olabilecek büyüme- gelişme kusurlarından , gereksiz ilaç tüketiminden korunmalıdır.