Soğuk havalarda artış gösteren illetler en çok evlatları etkiliyor. Kış aylarında nezle,grip,soğuk algınlığı, orta kulak iltihabı, sinüzit, bademcik iltihabı, bronşit, zatürre üzere teneffüs yolu enfeksiyonları ve kızamık, suçiçeği, kabakulak, menenjit üzere teneffüs yolu ile bulaşan marazların sıklığı artmaktadır. Bu illetlerin sıklığının artması sanıldığı üzere havaların soğuması sonucu üşütme ile ilgili değil, kişilerin bu mevsimde saklı ortamlarda daha uzun mühlet bir arada bulunması sonucu mikropları birbirine bulaştırmasıdır. Münhasıran kreş ve mekteplerde geçirilen devir da enfeksiyonların yayılması için taban oluşturmaktadır. Kış aylarında çocuklarda en ziyade virüsler ve bakteriler yoluyla bulaşan illetler görülüyor. Virüsler enfekte damlacıkların havada asılı kalması ve bunların teneffüs yoluyla alınması sonucu, bir evlattan gayrısına ya da erişkinden evlada kolay kolay bulaşırlar. Bir metre ve daha yakım aralıktan konuşmakla,hapşırıkla yahut öksürükle, sarılıp öpüşmekle de virüsler kişiden kişiye kolaylıkla geçmektedir. En değerli bulaşma yollarından biri de ellerdir.Virüs bulunduran damlacıkların etraftaki cisimlere tutunması sonucunda evladın yahut evlada bakım veren insanların elleriyle mikropların vücuda girmesi ve hastalık yaratması kaçınılmazdır.
DAHA ÇOK HANGİ MARAZLAR GÖRÜLÜYOR?
SOĞUK ALGINLIĞI:Kış aylarında en sık rastlanan evlat illetlerinden biridir.Hafif bir burun akıntısı ve hapşırıkla başlar.Bu şikayetlere boğazda yanma,hafif halsizlik ve öksürük de eşlik edebilir.Küçük çocuklarda sıklıkla 2-3 gün süren ateş de buna eklenir.Viral bir enfeksiyon olduğu için destek tedavisi verilmesi kafidir.Ağrı kesici-ateş düşürücü şuruplar, serum fizyolojik burun damlaları, odanın nemlendirilmesi ve bol likit verilmesi tedavinin temelini oluşturur.
BADEMCİK İLTİHABI: Halk arasında beta mikrobu olarak bilinen A kümesi beta hemolitik streptokokların yol açtığı bademcik enfeksiyonları 2 yaş ve üzerinde çok sık görülmektedir.Yüksek ateş,boğaz ağrısı,boyunda ağrılı bezeler en sık görülen şikayetler olup buna kol-bacak ağrıları,baş ağrısı karın ağrısı da eşlik edebilir.Bademcik iltihabı olan evlatta kesinlikle boğaz kültürü alınmalı, sonuca nazaran iyi antibiyotik tedavisi başlanmalıdır.Basit üst teneffüs yolu enfeksiyonlarında gereksiz yana antibiyotik kullanarak, bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç kazanmasına taban hazırlamamak gerekir.Beta mikrobunun yol açtığı enfeksiyonlarda müsait antibiyotik tedavisi verilmezse de evlatta akut eklem romatizması denilen eklemleri ve kalbi tutan rahatsızlık oluşabilir.
ORTA KULAK İLTİHABI: Soğul algınlığından sonra orta kulak iltihabı çocuklarda en sık görülen hastalıktır.Boğaz ve orta kulak arasında bulunan östaki borusunun tıkanması sonucunda oluşmaktadır.Akut otitis media da ismi verilen bu illetin belirtileri kulak ağrısı,ateş,bebeklerde beslenme bozukluğu ve kimi devranda işitme kaybıdır.Sigara dumanına maruz kalan , geniz eti bulunan, yatarak biberon verilen çocuklarda daha sık görülmektedir.
ZATÜRRE: Daha çok kış mevsiminde görülen zatürre akciğerin bir yahut birkaç lobunun iltihaplanması biçiminde ortaya çıkan ateşli bir hastalıktır. Çeşitli bakteri ve virüslerin neden olduğu zatürre, bilhassa risk öbeği hastalarda mevtle sonuçlanabilecek önemli bir akciğer illetidir.Bebeklerde ateş,solunum meşakkati, beslenme bozukluğu gözlenirken daha büyük çocuklarda göğüs ve/veya karın ağrısı da bu tabloya eşlik edebilir.
BRONŞİOLİT VE BRONŞİT:Bronşiolit, 3 yaş altı çocuklarda bronşioller ismi verilen en küçük hava yollarının iltihaplanması sonucu ortaya çıkan viral bir enfeksiyondur.Bronşit ise daha büyük evlatlar ve yetişkinlerde görülür.Bebeklerde görülen akut bronşiolit burun akıntısı ve öksürükle başlayıp bir iki gün içinde teneffüs derdi,hızlı soluma ve hışıltı tabloya eklenir.Özellikle prematüre bebeklerde daha sık görülür ve daha ağrı seyreder.
BOĞMACA:Damlacık yoluyla bulaşan bu illette ,1 yaşın altındaki ve münhasıran aşıları yapılmamış evlatlar risk altındadır.Kuru öksürükle başlayıp 1-2 hafta içinde öksürük nöbetleri başlar.Öksürük nöbetleri sırasında evlat kızarır, morarır,gözlerinde kanlanma,yüzünde basınç artışına bağlı kanamalar ve velev ağır vakalarda teneffüsün gitmesi olabilir.Bebeklere boğmaca aşısı 2 aylıkken başlanmasına karşın koruyuculuğu 6 aydan evvel başlanmamaktadır..Özellikle bu illetin yakınlarından (anne-baba-büyükanne ve dede ) bulaştığı bilindiğinden , bebek doğmadan evvel yahut doğar doğmaz yakınlarına erişkin boğmaca aşısı yapılması bebeği bu illete karşı koruyacaktır.Boğmaca illeti aşının koruyuculuğunun azaldığı ergenlik devrinde de sık görülmesi nedeniyle ergenlere de boğmaca aşısı yapılması müsaittir
GRİP (İNFLUENZA VİRÜS ENFEKSİYONLARI): Her yıl yaklaşık yerküre nüfusunun %20’si grip virüsüne yakalanmaktadır. Bir grip salgınında en yüksek atak mektep evlatlarında görülmektedir.Soğuk algınlığının tersine süratli bir başlangıcı vardır. Yüksek ateş, titreme, baş ağrısı, kas ağrısı, öksürük, boğaz ağrısı, halsizlik belirtileri görülmektedir .İshal ve kusma da görülebilir.Grip virüsü çok yaygın görülen bulaşıcı bir hastalıktır.Grip aşısı altı aydan büyük evlatlara uygulanabilmektedir.Bu aşının Eylül-Ekim aylarında uygulanması önerilmektedir, koruyuculuğu %85 civarındadır.
ROTAVİRÜS ENFEKSİYONU:Kış ve bahar aylarında sık görülür ve salgınlar yapar.Dünyada her yıl milyonlarca evlat bu illete yakalanmaktadır.3-4 gün süren yüksek ateş,şiddetli kusma ve ishalle seyreder.Ortalama ishal 10 gün sürebilir.Özellikle 2 yaş altında çok ağır seyreder ve hastanede tedavisi gerekebilir.Çok bulaşıcıdır ve süratle yayılır.Kirli su-gıdalar, ellerle bulaşmakla birlikte son yıllarda bezin açılmasıyla havaya saçılan virüs partiküllerinin teneffüs yoluyla da bulaştığı bilinmektedir.Bu illette en değerli esirgeyici usul aşı yaptırmaktır.Ayrıca hijyen koşullarına dikkat etmek de evladın bu illete yakalanmasına ket olabilir.
KIŞIN BULAŞAN DÖKÜNTÜLÜ MARAZLAR NELERDİR?
KIZAMIK:Kızamık virüsünün neden olduğu bu illette aşı ile korunmak mümkündür.Ülkemizde son 2 yıldır kızamık salgını görülmesi nedeniyle Sıhhat Bakanlığının da teklifiyle kızamık aşısı 9 ve 12 aylık olmak üzere 2 sefer yapılmaktadır.Hastalık yüksek ateş,, burun akıntısı, gözlerde sulanma ve kuru öksürükle başlayıp buna yüz,ve gövdeye yayılan pembe al döküntüler eşlik eder.Hastalığın bronşiolit, zatürre, orta kulak iltihabı,ensefalit ismi verilen dimağ iltihabı üzere önemli komplikasyonları bulunmaktadır.
SU ÇİÇEĞİ: Varisella Zoster virüsünün neden olduğu hastalık ateş, halsizlik, içi sulu ve kaşıntılı döküntüler ile başlar.Bu döküntüler 1 hafta içinde kabuklanarak düzelir.Su çiçeği 10 metre aradan bile kolaylıkla bulaşan bir hastalıktır.Ülkemizde 1 yaşında yapılan suçiçeği aşısının koruyuculuğu yüksektir ve umumiyetle aşı sonrası hastalık geçirilmez yahut hafif geçirilir.
ALTINCI HASTALIK (EGZANTEMA SUBİTUM): 3 yal altı çocuklarda sık görülen viral bir enfeksiyondur.Ani başlayan ve 39-40 raddeye kadar yükselen dirençli ateş marazın en kıymetli belirtisidir.Ateşin yanında umumide eşlik eden şikayet yoktur ve fizik muayenesinde boğazında hafif kızarıklık dışında bulgu da gözlenmez.Ateş 3-4 gün içinde düştükten acilen sonra vücutta ve yüzde al renkli kaşıntısı deri döküntüsü olur ve 3-4 gün içinde düzelir.
HANGİ EVLATLAR DAHA ÇOK RİSK ALTINDA?
Hem viral hem de bakteriyal illetler açısından kalabalık ortama giren evlatlar daha çok risk altındadır. Mahsusen kreşe ve mektebe giden evlatlar, kreşe-okula giden kardeşi olan bebekler, kalabalık ailelerdeki evlatlar daha çok risk altındadır. Prematüre doğan, ana sütü almayan, hanede sigaraya maruz kalan, belenme bozukluğu kalp illeti, astım, şeker marazı, kronik akciğer illeti olan,kanser tedavisi gören evlatlar risk altındadır
KORUNMA YOLLARI
1-SIRADAN VAJİNAL TEVELLÜT: Bebeğin enfeksiyonlara karşı korunması daha doğumla birlikte başlamaktadır. Bilhassa olağan vajinal doğumla doğan bebekler valideden yararlı bakterileri alarak hayata 1-0 önde başlamaktadır.
2-ANNE SÜTÜ: Evlatları enfeksiyonlara karşı himaye ana sütü vermekle devam eder. .Anne sütü alan bebeklerin orta kulak enfeksiyonu, zatürre,ishal üzere pek çok illeti geçirmediği yahut daha hafif geçirdiği kanıtlanmıştır.Doğumdan itibaren birinci 6 ay tek başına ,daha sonra tamamlayıcı besinlerle birlikte 2 yaşına kadar ana sütü verilmesi bebeğin marazlara karşı dirençli olmasını sağlayacaktır.
3-BESLENME: Ana sütü yanında bebek ve evlat beslenmesi vücut direncinin sağlanması ve enfeksiyonlara yakalanmanın azaltılması açısından çok kıymetlidir. Bebek ve evlat beslenmesinde yağ, protein, karbonhidrat ve vitamin-mineral ve eser elementler cihetinden her yaşa münâsib istikrarlı bir beslenme çok değerlidir. Her yaş kümesi evlat için kesinlikle her gün süt –süt eserleri, yumurta, et, meyve-sebze, tahıllar ve baklagillerin tüketilmesi kıymet taşır. Bilhassa yumurta en kıymetli protein kaynağı olup evlat beslenmesinde çok değerlidir ve günlük tüketilmelidir. Et eserlerinden al et ve balık vazgeçilmezdir. Mahsusen soğuk su balıkları (somon,hamsi,mezgit,uskumru) bol ölçüde omega 3 balık yağı içerdiklerinden haftada 2 sefer tüketilmesi münasebetli olacaktır. Omega 3 balık yağları çocuklarda vücut direncini artırmanın yanı sıra dimağ ve göz gelişimi içinde çok kıymetlidir. Ehil balık tüketmeyen çocuklarda omega 3 balık yağı içeren preparatlar verilebilir.
Son yıllarda probiyotik ve prebiyotikli azıklar çok gündemdedir. Nedir bu probiyotik ve prebiyotik? Probiyotik, ehil ölçüde alındıklarında sağlıklı yaşayabilmemizi , illetlerden korunmamızı sağlayan ve tedavide bize yardımcı olan bakterilerdir.Barsaklarımızdaki yararlı probiyotik bakteri sayısı vücudumuzdaki yekun hücrelerin 10-100 katı kadardır. Prebiyotik azıklar ise barsakdaki yararlı bakterilerin kullandığı ve sayılarının artmasını sağlayan besinlerdir. Barsakdaki yararlı bakteriler bilhassa ömrün birinci 2 yılı içinde şekillenmektedir.İlk 2 yaşta 5 ve üzerinde antibiyotik kullanmanın bu bakteri yapısını bozduğu, vücut direncini düşürdüğü,erişkin devirde obezite ve kronik barsak illetlerinin arttığı bilinmektedir. Bu yüzden çocuklarda antibiyotiklerin indikasyonları dışında gereksiz kullanılmaması, evlatların vücut dirençleri ve gelecekleri açısından çok fakat ve çok kıymetlidir. Antibiyotik kullanmanın gerekli olduğu durumlarda ise probiyotik ilaçların antibiyotik kullandığı sürece (antibiyotik ile tıpkı saatte olmamak koşuluyla) verilmesi yararlı olacaktır. Evlatlarımıza probiyotik içeren kefir ve yoğurt, prebiyotik içeren muz, soğan, sarımsak,kereviz,pırasa vermeye uğraş edelim.
4-EL YIKAMA: Teneffüs yolu illetlerinin münhasıran kreşe ve mektebe giden çocuklarda kış devrinde sık gözlenmesi nedeniyle hijyen kurallarına dikkat etmek ve münhasıran evlatlara el yıkama alışkanlığının kazandırılması çok kıymetlidir.Virüsleri ve bakterilerin vücuda en kolay geçiş yolu ellerdir.Özellikle yemek öncesi ve tuvalet sonrası el yıkama alışkanlığı evlatlara kazandırılmalıdır.
5-SİGARADAN MÜDAFAA: Hanede sigara içilmemeli ve evlatlar sigara içilen ortamlarda bulundurulmamalıdır.
6-AŞILAR: Aşılama evlatları enfeksiyonlardan koruyan en kıymetli silahtır.Rutin aşılar dışında Rotavirüs (ishal aşısı ) aşısı, grip aşısı ,meningokok aşısı (bir menenjit etkeni) ve ergenlerde boğmaca ve rahim kanseri aşılarının yapılması çok değerlidir.
7-D VİTAMİNİ: Münhasıran kışın gözden kaçan bir durum da Dvitamini eksikliğidir.Ülkemizde 1 yaşa kadar olan evlatlar sistemli Dvitamini almasına rağmen daha sonra Dvitamini kullanılmamaktadır.Son yıllarda D vitamininin yalnızca kemik ve diş yapısını güçlendirmediği tıpkı vakitte eksikliğinde üst ve alt teneffüs yolu enfeksiyonlarının arttığı saptanmıştır.D vitaminin en kıymetli kaynağı güneştir.Günde en az 15 dakika kolların ve yüzün direk güneş alması (cam yada perde gerisinden alınması yararlı değildir) kafidir.Ancak kışın bu mümkün olmadığından D vitamini eksiklikleri ortaya çıkmaktadır.Günlük 400-800 ünite Dvitamininin damla olarak alınması evladınızı D vitamini eksikliğine karşı koruyacaktır.Çocuğunuz sık üst ve alt teneffüs yolu enfeksiyonu geçiriyorsa kanda D vitamini seviyesine bakılarak müsait tedavi verilebilir.
DAHA ÇOK HANGİ MARAZLAR GÖRÜLÜYOR?
SOĞUK ALGINLIĞI:Kış aylarında en sık rastlanan evlat illetlerinden biridir.Hafif bir burun akıntısı ve hapşırıkla başlar.Bu şikayetlere boğazda yanma,hafif halsizlik ve öksürük de eşlik edebilir.Küçük çocuklarda sıklıkla 2-3 gün süren ateş de buna eklenir.Viral bir enfeksiyon olduğu için destek tedavisi verilmesi kafidir.Ağrı kesici-ateş düşürücü şuruplar, serum fizyolojik burun damlaları, odanın nemlendirilmesi ve bol likit verilmesi tedavinin temelini oluşturur.
BADEMCİK İLTİHABI: Halk arasında beta mikrobu olarak bilinen A kümesi beta hemolitik streptokokların yol açtığı bademcik enfeksiyonları 2 yaş ve üzerinde çok sık görülmektedir.Yüksek ateş,boğaz ağrısı,boyunda ağrılı bezeler en sık görülen şikayetler olup buna kol-bacak ağrıları,baş ağrısı karın ağrısı da eşlik edebilir.Bademcik iltihabı olan evlatta kesinlikle boğaz kültürü alınmalı, sonuca nazaran iyi antibiyotik tedavisi başlanmalıdır.Basit üst teneffüs yolu enfeksiyonlarında gereksiz yana antibiyotik kullanarak, bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç kazanmasına taban hazırlamamak gerekir.Beta mikrobunun yol açtığı enfeksiyonlarda müsait antibiyotik tedavisi verilmezse de evlatta akut eklem romatizması denilen eklemleri ve kalbi tutan rahatsızlık oluşabilir.
ORTA KULAK İLTİHABI: Soğul algınlığından sonra orta kulak iltihabı çocuklarda en sık görülen hastalıktır.Boğaz ve orta kulak arasında bulunan östaki borusunun tıkanması sonucunda oluşmaktadır.Akut otitis media da ismi verilen bu illetin belirtileri kulak ağrısı,ateş,bebeklerde beslenme bozukluğu ve kimi devranda işitme kaybıdır.Sigara dumanına maruz kalan , geniz eti bulunan, yatarak biberon verilen çocuklarda daha sık görülmektedir.
ZATÜRRE: Daha çok kış mevsiminde görülen zatürre akciğerin bir yahut birkaç lobunun iltihaplanması biçiminde ortaya çıkan ateşli bir hastalıktır. Çeşitli bakteri ve virüslerin neden olduğu zatürre, bilhassa risk öbeği hastalarda mevtle sonuçlanabilecek önemli bir akciğer illetidir.Bebeklerde ateş,solunum meşakkati, beslenme bozukluğu gözlenirken daha büyük çocuklarda göğüs ve/veya karın ağrısı da bu tabloya eşlik edebilir.
BRONŞİOLİT VE BRONŞİT:Bronşiolit, 3 yaş altı çocuklarda bronşioller ismi verilen en küçük hava yollarının iltihaplanması sonucu ortaya çıkan viral bir enfeksiyondur.Bronşit ise daha büyük evlatlar ve yetişkinlerde görülür.Bebeklerde görülen akut bronşiolit burun akıntısı ve öksürükle başlayıp bir iki gün içinde teneffüs derdi,hızlı soluma ve hışıltı tabloya eklenir.Özellikle prematüre bebeklerde daha sık görülür ve daha ağrı seyreder.
BOĞMACA:Damlacık yoluyla bulaşan bu illette ,1 yaşın altındaki ve münhasıran aşıları yapılmamış evlatlar risk altındadır.Kuru öksürükle başlayıp 1-2 hafta içinde öksürük nöbetleri başlar.Öksürük nöbetleri sırasında evlat kızarır, morarır,gözlerinde kanlanma,yüzünde basınç artışına bağlı kanamalar ve velev ağır vakalarda teneffüsün gitmesi olabilir.Bebeklere boğmaca aşısı 2 aylıkken başlanmasına karşın koruyuculuğu 6 aydan evvel başlanmamaktadır..Özellikle bu illetin yakınlarından (anne-baba-büyükanne ve dede ) bulaştığı bilindiğinden , bebek doğmadan evvel yahut doğar doğmaz yakınlarına erişkin boğmaca aşısı yapılması bebeği bu illete karşı koruyacaktır.Boğmaca illeti aşının koruyuculuğunun azaldığı ergenlik devrinde de sık görülmesi nedeniyle ergenlere de boğmaca aşısı yapılması müsaittir
GRİP (İNFLUENZA VİRÜS ENFEKSİYONLARI): Her yıl yaklaşık yerküre nüfusunun %20’si grip virüsüne yakalanmaktadır. Bir grip salgınında en yüksek atak mektep evlatlarında görülmektedir.Soğuk algınlığının tersine süratli bir başlangıcı vardır. Yüksek ateş, titreme, baş ağrısı, kas ağrısı, öksürük, boğaz ağrısı, halsizlik belirtileri görülmektedir .İshal ve kusma da görülebilir.Grip virüsü çok yaygın görülen bulaşıcı bir hastalıktır.Grip aşısı altı aydan büyük evlatlara uygulanabilmektedir.Bu aşının Eylül-Ekim aylarında uygulanması önerilmektedir, koruyuculuğu %85 civarındadır.
ROTAVİRÜS ENFEKSİYONU:Kış ve bahar aylarında sık görülür ve salgınlar yapar.Dünyada her yıl milyonlarca evlat bu illete yakalanmaktadır.3-4 gün süren yüksek ateş,şiddetli kusma ve ishalle seyreder.Ortalama ishal 10 gün sürebilir.Özellikle 2 yaş altında çok ağır seyreder ve hastanede tedavisi gerekebilir.Çok bulaşıcıdır ve süratle yayılır.Kirli su-gıdalar, ellerle bulaşmakla birlikte son yıllarda bezin açılmasıyla havaya saçılan virüs partiküllerinin teneffüs yoluyla da bulaştığı bilinmektedir.Bu illette en değerli esirgeyici usul aşı yaptırmaktır.Ayrıca hijyen koşullarına dikkat etmek de evladın bu illete yakalanmasına ket olabilir.
KIŞIN BULAŞAN DÖKÜNTÜLÜ MARAZLAR NELERDİR?
KIZAMIK:Kızamık virüsünün neden olduğu bu illette aşı ile korunmak mümkündür.Ülkemizde son 2 yıldır kızamık salgını görülmesi nedeniyle Sıhhat Bakanlığının da teklifiyle kızamık aşısı 9 ve 12 aylık olmak üzere 2 sefer yapılmaktadır.Hastalık yüksek ateş,, burun akıntısı, gözlerde sulanma ve kuru öksürükle başlayıp buna yüz,ve gövdeye yayılan pembe al döküntüler eşlik eder.Hastalığın bronşiolit, zatürre, orta kulak iltihabı,ensefalit ismi verilen dimağ iltihabı üzere önemli komplikasyonları bulunmaktadır.
SU ÇİÇEĞİ: Varisella Zoster virüsünün neden olduğu hastalık ateş, halsizlik, içi sulu ve kaşıntılı döküntüler ile başlar.Bu döküntüler 1 hafta içinde kabuklanarak düzelir.Su çiçeği 10 metre aradan bile kolaylıkla bulaşan bir hastalıktır.Ülkemizde 1 yaşında yapılan suçiçeği aşısının koruyuculuğu yüksektir ve umumiyetle aşı sonrası hastalık geçirilmez yahut hafif geçirilir.
ALTINCI HASTALIK (EGZANTEMA SUBİTUM): 3 yal altı çocuklarda sık görülen viral bir enfeksiyondur.Ani başlayan ve 39-40 raddeye kadar yükselen dirençli ateş marazın en kıymetli belirtisidir.Ateşin yanında umumide eşlik eden şikayet yoktur ve fizik muayenesinde boğazında hafif kızarıklık dışında bulgu da gözlenmez.Ateş 3-4 gün içinde düştükten acilen sonra vücutta ve yüzde al renkli kaşıntısı deri döküntüsü olur ve 3-4 gün içinde düzelir.
HANGİ EVLATLAR DAHA ÇOK RİSK ALTINDA?
Hem viral hem de bakteriyal illetler açısından kalabalık ortama giren evlatlar daha çok risk altındadır. Mahsusen kreşe ve mektebe giden evlatlar, kreşe-okula giden kardeşi olan bebekler, kalabalık ailelerdeki evlatlar daha çok risk altındadır. Prematüre doğan, ana sütü almayan, hanede sigaraya maruz kalan, belenme bozukluğu kalp illeti, astım, şeker marazı, kronik akciğer illeti olan,kanser tedavisi gören evlatlar risk altındadır
KORUNMA YOLLARI
1-SIRADAN VAJİNAL TEVELLÜT: Bebeğin enfeksiyonlara karşı korunması daha doğumla birlikte başlamaktadır. Bilhassa olağan vajinal doğumla doğan bebekler valideden yararlı bakterileri alarak hayata 1-0 önde başlamaktadır.
2-ANNE SÜTÜ: Evlatları enfeksiyonlara karşı himaye ana sütü vermekle devam eder. .Anne sütü alan bebeklerin orta kulak enfeksiyonu, zatürre,ishal üzere pek çok illeti geçirmediği yahut daha hafif geçirdiği kanıtlanmıştır.Doğumdan itibaren birinci 6 ay tek başına ,daha sonra tamamlayıcı besinlerle birlikte 2 yaşına kadar ana sütü verilmesi bebeğin marazlara karşı dirençli olmasını sağlayacaktır.
3-BESLENME: Ana sütü yanında bebek ve evlat beslenmesi vücut direncinin sağlanması ve enfeksiyonlara yakalanmanın azaltılması açısından çok kıymetlidir. Bebek ve evlat beslenmesinde yağ, protein, karbonhidrat ve vitamin-mineral ve eser elementler cihetinden her yaşa münâsib istikrarlı bir beslenme çok değerlidir. Her yaş kümesi evlat için kesinlikle her gün süt –süt eserleri, yumurta, et, meyve-sebze, tahıllar ve baklagillerin tüketilmesi kıymet taşır. Bilhassa yumurta en kıymetli protein kaynağı olup evlat beslenmesinde çok değerlidir ve günlük tüketilmelidir. Et eserlerinden al et ve balık vazgeçilmezdir. Mahsusen soğuk su balıkları (somon,hamsi,mezgit,uskumru) bol ölçüde omega 3 balık yağı içerdiklerinden haftada 2 sefer tüketilmesi münasebetli olacaktır. Omega 3 balık yağları çocuklarda vücut direncini artırmanın yanı sıra dimağ ve göz gelişimi içinde çok kıymetlidir. Ehil balık tüketmeyen çocuklarda omega 3 balık yağı içeren preparatlar verilebilir.
Son yıllarda probiyotik ve prebiyotikli azıklar çok gündemdedir. Nedir bu probiyotik ve prebiyotik? Probiyotik, ehil ölçüde alındıklarında sağlıklı yaşayabilmemizi , illetlerden korunmamızı sağlayan ve tedavide bize yardımcı olan bakterilerdir.Barsaklarımızdaki yararlı probiyotik bakteri sayısı vücudumuzdaki yekun hücrelerin 10-100 katı kadardır. Prebiyotik azıklar ise barsakdaki yararlı bakterilerin kullandığı ve sayılarının artmasını sağlayan besinlerdir. Barsakdaki yararlı bakteriler bilhassa ömrün birinci 2 yılı içinde şekillenmektedir.İlk 2 yaşta 5 ve üzerinde antibiyotik kullanmanın bu bakteri yapısını bozduğu, vücut direncini düşürdüğü,erişkin devirde obezite ve kronik barsak illetlerinin arttığı bilinmektedir. Bu yüzden çocuklarda antibiyotiklerin indikasyonları dışında gereksiz kullanılmaması, evlatların vücut dirençleri ve gelecekleri açısından çok fakat ve çok kıymetlidir. Antibiyotik kullanmanın gerekli olduğu durumlarda ise probiyotik ilaçların antibiyotik kullandığı sürece (antibiyotik ile tıpkı saatte olmamak koşuluyla) verilmesi yararlı olacaktır. Evlatlarımıza probiyotik içeren kefir ve yoğurt, prebiyotik içeren muz, soğan, sarımsak,kereviz,pırasa vermeye uğraş edelim.
4-EL YIKAMA: Teneffüs yolu illetlerinin münhasıran kreşe ve mektebe giden çocuklarda kış devrinde sık gözlenmesi nedeniyle hijyen kurallarına dikkat etmek ve münhasıran evlatlara el yıkama alışkanlığının kazandırılması çok kıymetlidir.Virüsleri ve bakterilerin vücuda en kolay geçiş yolu ellerdir.Özellikle yemek öncesi ve tuvalet sonrası el yıkama alışkanlığı evlatlara kazandırılmalıdır.
5-SİGARADAN MÜDAFAA: Hanede sigara içilmemeli ve evlatlar sigara içilen ortamlarda bulundurulmamalıdır.
6-AŞILAR: Aşılama evlatları enfeksiyonlardan koruyan en kıymetli silahtır.Rutin aşılar dışında Rotavirüs (ishal aşısı ) aşısı, grip aşısı ,meningokok aşısı (bir menenjit etkeni) ve ergenlerde boğmaca ve rahim kanseri aşılarının yapılması çok değerlidir.
7-D VİTAMİNİ: Münhasıran kışın gözden kaçan bir durum da Dvitamini eksikliğidir.Ülkemizde 1 yaşa kadar olan evlatlar sistemli Dvitamini almasına rağmen daha sonra Dvitamini kullanılmamaktadır.Son yıllarda D vitamininin yalnızca kemik ve diş yapısını güçlendirmediği tıpkı vakitte eksikliğinde üst ve alt teneffüs yolu enfeksiyonlarının arttığı saptanmıştır.D vitaminin en kıymetli kaynağı güneştir.Günde en az 15 dakika kolların ve yüzün direk güneş alması (cam yada perde gerisinden alınması yararlı değildir) kafidir.Ancak kışın bu mümkün olmadığından D vitamini eksiklikleri ortaya çıkmaktadır.Günlük 400-800 ünite Dvitamininin damla olarak alınması evladınızı D vitamini eksikliğine karşı koruyacaktır.Çocuğunuz sık üst ve alt teneffüs yolu enfeksiyonu geçiriyorsa kanda D vitamini seviyesine bakılarak müsait tedavi verilebilir.