Lenf bezi boyutunun ve/ yahut yapısının bozulduğu bütün lenf bezi hastalıklarına lenfadenopati ismi verilir. Çocukluk çağında ebeveynlerin tabibe sık müracaat nedenlerinden biridir ve her yaşta görülebilir. Lenf bezleri, vücuttaki lenfatik damarlar boyunca yerleşmiş kapsüllü yapılardır. Koltuk altında, kasıklarda, uzunluğundaki büyük damarlar boyunca, göğüs boşluğunda ve karın boşluğunda çok sayıda lenf bezleri vardır. Bilhassa uzunluğunda yerleşen lenf bezlerinin büyümesi evlatların yaklaşık yarısında görülür ve birden fazla vakit kendini sınırlayan, uygun huylu, enfeksiyöz bir nedene bağlı olarak gelişir.
Lenf bezleri doğumda var olarak bebekler yerküreye gelir, lakin ele gelebilmeleri için bir uyarana maruz kalmaları gerekir. Doğumdan sonra çevresel uyaranlarla müsabaka devam ettikçe lenfoid doku kitlesinde artış görülür. Bu artış 8-12 yaşlar arasında en üst noktaya ulaşır ve puberte devrinde ise atrofiyle devam eder. Çocuklarda yeni uyaranlara karşı verilen doku karşılığı yetişkinlere nazaran daha ziyadedir; bu nedenle de lenfadenopati çabucak her evlatta görülür. Çocukluk devri, enfeksiyonlara en çok maruz kalınan periyot olması nedeniyle de bir enfeksiyonun akabinde oburu gelir ve lenf bezleri küçülmeye imkan kalmadan tekrar büyür. Bu durum aileler için epeyce telaş verici bir hal alır.
Çocuklarda pek çok nedene bağlı olarak lenf bezleri büyüyebilir. En sık neden enfeksiyona sekonder gelişen reaktif hiperplazilerdir.
~Lenf nodu büyümelerinde ne vakit korkalım?
Lenf nodunda 4 hafta içinde küçülme olmazsa ya da büyümeye devam ederse, enfeksiyon bulguları olmadığı halde lenf nodu 2.5 cm' den büyükse, 2 haftalık antibiyotik tedavisine yanıt vermediyse, supraklaviküler yerleşimliyse ve tabibin saptadığı öbür illeti düşündürür muayene ve laboratuar bulguları varsa lenf nodu biyopsisi gereklidir.
~Biyopsi nasıl yapılmalıdır?
Biyopsi, evlat bilirkişiliğinin olduğu bir merkezde yapılmalı ve patolog bunun bir lenf nodu biyopsisi olduğunu bilmelidir. Bu örnekten iyi kültür, boyama ve sürüntü süreçleri yapılmalıdır. Açık biyopsi umumide en âlâ tanısal testtir zira dokunun gözle görülmesi anormal hücreler ve anormal lenf nodu hakkında fikir edinmemizi sağlar. Yanlış lenf nodunun alınması, yanlış negatif sonuç elde edilmesine neden olur. Açık biyopsi, ayaktan hastalara lokal anestezi ile uygulanır. Ama evlat hastalarda lokal anestezi ile süreç güç olacağından genellijkle hafif bir umumi anestezi gerekmektedir. Lenf nodu kümesi arasından en atipik olan;palpe edilen en büyük ve en sert lenf nodu seçilir ve lenf nodu kapsülüyle bir arada çıkarılır. İnce iğne aspirasyon biyopsisi yanlış negatiflik konusunda yüksek riske sahiptir ve ekseriyetle lenfomanın tanısında gayrikâfi kalır; zira doku küçüktür, detayları siliktir ve Hodgkin lenfoma' da olduğu üzere nadiren alışılagelmiş lenfositlerin gerisindeki malign hücreler tespit edilir.
Çocuklardaki lenf nodu büyüklükleri kesinlikle önemsenmeli lakin altından her vakit makûs bir illetin çıkmadığı da bilinerek kabus haline getirilmemelidir. Yapılacak en âlâ yaklaşımın deneyimli bir doktora götürmek olduğu unutulmamalıdır.
1. Rajasekaran K, Krakovitz P. Enlarged neck lymph nodes in children. Pediatr Clin North Am [Internet]. Elsevier Inc; 2013;60(4):923–36. Available from: Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
2. Tower RL, Camitta BM. Lymphadenopathy [Internet]. Nineteenth. Nelson Textbook of Pediatrics. Elsevier Inc.; 2011. 1724-1724.e6 p. Available from: Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
3. Friedman ASKER, John SD. Imaging of Pediatric Neck Masses. Radiol Clin NA [Internet]. Elsevier Inc; 2011;49(4):617–32. Available from: Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
Lenf bezleri doğumda var olarak bebekler yerküreye gelir, lakin ele gelebilmeleri için bir uyarana maruz kalmaları gerekir. Doğumdan sonra çevresel uyaranlarla müsabaka devam ettikçe lenfoid doku kitlesinde artış görülür. Bu artış 8-12 yaşlar arasında en üst noktaya ulaşır ve puberte devrinde ise atrofiyle devam eder. Çocuklarda yeni uyaranlara karşı verilen doku karşılığı yetişkinlere nazaran daha ziyadedir; bu nedenle de lenfadenopati çabucak her evlatta görülür. Çocukluk devri, enfeksiyonlara en çok maruz kalınan periyot olması nedeniyle de bir enfeksiyonun akabinde oburu gelir ve lenf bezleri küçülmeye imkan kalmadan tekrar büyür. Bu durum aileler için epeyce telaş verici bir hal alır.
Çocuklarda pek çok nedene bağlı olarak lenf bezleri büyüyebilir. En sık neden enfeksiyona sekonder gelişen reaktif hiperplazilerdir.
~Lenf nodu büyümelerinde ne vakit korkalım?
Lenf nodunda 4 hafta içinde küçülme olmazsa ya da büyümeye devam ederse, enfeksiyon bulguları olmadığı halde lenf nodu 2.5 cm' den büyükse, 2 haftalık antibiyotik tedavisine yanıt vermediyse, supraklaviküler yerleşimliyse ve tabibin saptadığı öbür illeti düşündürür muayene ve laboratuar bulguları varsa lenf nodu biyopsisi gereklidir.
~Biyopsi nasıl yapılmalıdır?
Biyopsi, evlat bilirkişiliğinin olduğu bir merkezde yapılmalı ve patolog bunun bir lenf nodu biyopsisi olduğunu bilmelidir. Bu örnekten iyi kültür, boyama ve sürüntü süreçleri yapılmalıdır. Açık biyopsi umumide en âlâ tanısal testtir zira dokunun gözle görülmesi anormal hücreler ve anormal lenf nodu hakkında fikir edinmemizi sağlar. Yanlış lenf nodunun alınması, yanlış negatif sonuç elde edilmesine neden olur. Açık biyopsi, ayaktan hastalara lokal anestezi ile uygulanır. Ama evlat hastalarda lokal anestezi ile süreç güç olacağından genellijkle hafif bir umumi anestezi gerekmektedir. Lenf nodu kümesi arasından en atipik olan;palpe edilen en büyük ve en sert lenf nodu seçilir ve lenf nodu kapsülüyle bir arada çıkarılır. İnce iğne aspirasyon biyopsisi yanlış negatiflik konusunda yüksek riske sahiptir ve ekseriyetle lenfomanın tanısında gayrikâfi kalır; zira doku küçüktür, detayları siliktir ve Hodgkin lenfoma' da olduğu üzere nadiren alışılagelmiş lenfositlerin gerisindeki malign hücreler tespit edilir.
Çocuklardaki lenf nodu büyüklükleri kesinlikle önemsenmeli lakin altından her vakit makûs bir illetin çıkmadığı da bilinerek kabus haline getirilmemelidir. Yapılacak en âlâ yaklaşımın deneyimli bir doktora götürmek olduğu unutulmamalıdır.
1. Rajasekaran K, Krakovitz P. Enlarged neck lymph nodes in children. Pediatr Clin North Am [Internet]. Elsevier Inc; 2013;60(4):923–36. Available from: Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
2. Tower RL, Camitta BM. Lymphadenopathy [Internet]. Nineteenth. Nelson Textbook of Pediatrics. Elsevier Inc.; 2011. 1724-1724.e6 p. Available from: Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
3. Friedman ASKER, John SD. Imaging of Pediatric Neck Masses. Radiol Clin NA [Internet]. Elsevier Inc; 2011;49(4):617–32. Available from: Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.