Tat farkındalığı nedir?
Tat farkındalığı; kişinin ağzına aldığı besin unsurunun tadını fark etmesi, daha evvelki tecrübeleri ile bu yahut buna yakın tatları hatırlaması ve karıştırılmış tatlar ortasında ayırım yapabilmesi olarak tanımlanabilir.
Tat farkındalığı nasıl gelişir?
Tat farkındalığı erken çocukluk çağından itibaren kazanılmaya başlanan ve tüm ömür uzunluğu kullanılan bir hünerdir. Tat farkındalığının gelişebilmesi için çocuğun besin öğesini görmesi, mümkünse ona dokunması, tadını ve kokusunu hissetmesi ve bu bilgileri hafızasında birleştirerek kayıt etmesi gerekir.
Çocuklarda tat farkındalığını desteklemek için neler yapılmalıdır?
Çocuklar en düzgün keyifli oldukları anlarda ve eğlenerek öğrenirler. Beslenme ortamının çocuk için eğlenceli hale getirilmesi bu açıdan kıymetlidir.
Ortamda bulunan dikkat dağıtıcıların azaltılması çocuğun beslenmeye ve tada odaklanmasını kolaylaştırır. Beslenme ortamının sade ve gürültüsüz olmasına dikkat edilmelidir.
Çocuğun besin öğelerine dokunması, tat ve kokularını hissetmesi tat farkındalığı gelişimi için değerlidir. Meyve ve sebzelerin satın alınmasından, yıkanma, soyulma ve doğranmasına, yemeğin hazırlanmasından servis yapılmasına kadar her evreye çocuğun dahil edilmesi tat farkındalığı gelişimini kolaylaştırır.
Tat farkındalığı vakit içinde kazanılan, tekrarlayan tecrübelerle geliştirilebilen bir maharettir. Beslenme sırasında tat temalı konuşmalar yapmak, yiyeceklerin tatlarını isimlendirmek (ekşi limon, acı biber, lezzetli çorba, tuzu az, baharatı çok gibi) de tat farkındalığına gelişimine katkı sağlar.
Lisan üzerinde çok sayıda tat reseptörü vardı. Yiyeceklerin çok çiğnenmesi ve ağızda gereğince tutulması daha fazla tat uyarısı sağlar. Bu da tat farkındalığı gelişimini kolaylaştırır. Bu nedenle çocuklara erken yaşlarda yavaş yeme ve yiyecekleri ağızda gereğince tutma mahareti kazandırılması kıymetlidir.
Çocuklarda tat farkındalığı gelişimini olumsuz etkileyen faktörler nelerdir?
Çocuklarda tat farkındalığı gelişimini olumsuz etkileyen temel faktörler; çocuğun ilgi, istek ve zevkleri göz gerisi edilerek yapılan beslenme, süratli beslenme, çok sayıda besin öğesinin tatlarının ayırımı zorlaşacak seviyede karıştırılarak çocuğa sunulması ve ekran karşısında beslenmedir.
Çocuğun istek, gereksinim ve hazlarının dikkate alınmadığı, tüm denetimin ebeveynde olduğu beslenme tarzlarında tat farkındalığı gelişimi zordur.
Süratli beslenme hem çocuk hem de erişkinlerde beyefendisine giden tat uyarısı ölçüsünü ve beslenmeden alınan hazzı azaltır. Bu da tat farkındalığı gelişimini zorlaştırırı.
Ekran karşısında beslenen çocuklar sıklıkla yiyecekleri görmeden ağızlarına götürürler. Ekrana odaklanma nedeniyle yiyeceğin tadı ve kokusunu gereğince hissedemezler. Bu durum tat farkındalığının gelişimini olumsuz etkileyen kıymetli bir faktördür. Ekran karşısında beslenme ayrıyeten çocuklarda ekran bağımlılığı, konuşma bozukluğu, süratli yeme ve çok beslenmeye bağlı obezite üzere pek çok sıhhat sorununa neden olmaktadır.
Tat farkındalığı gelişiminin yetersiz olmasının olumsuz tesirleri nelerdir?
Tat farkındalığı, sağlıklı ve kaliteli bir beslenme için epeyce değerlidir. Erken devirde tat farkındalığı kazanılmamış olması beslenme kalitesiniz olumsuz etkilemekte, ileri yaşlarda yeme bozuklukları gelişme ihtimalini artırmaktadır.
Tat farkındalığı; kişinin ağzına aldığı besin unsurunun tadını fark etmesi, daha evvelki tecrübeleri ile bu yahut buna yakın tatları hatırlaması ve karıştırılmış tatlar ortasında ayırım yapabilmesi olarak tanımlanabilir.
Tat farkındalığı nasıl gelişir?
Tat farkındalığı erken çocukluk çağından itibaren kazanılmaya başlanan ve tüm ömür uzunluğu kullanılan bir hünerdir. Tat farkındalığının gelişebilmesi için çocuğun besin öğesini görmesi, mümkünse ona dokunması, tadını ve kokusunu hissetmesi ve bu bilgileri hafızasında birleştirerek kayıt etmesi gerekir.
Çocuklarda tat farkındalığını desteklemek için neler yapılmalıdır?
Çocuklar en düzgün keyifli oldukları anlarda ve eğlenerek öğrenirler. Beslenme ortamının çocuk için eğlenceli hale getirilmesi bu açıdan kıymetlidir.
Ortamda bulunan dikkat dağıtıcıların azaltılması çocuğun beslenmeye ve tada odaklanmasını kolaylaştırır. Beslenme ortamının sade ve gürültüsüz olmasına dikkat edilmelidir.
Çocuğun besin öğelerine dokunması, tat ve kokularını hissetmesi tat farkındalığı gelişimi için değerlidir. Meyve ve sebzelerin satın alınmasından, yıkanma, soyulma ve doğranmasına, yemeğin hazırlanmasından servis yapılmasına kadar her evreye çocuğun dahil edilmesi tat farkındalığı gelişimini kolaylaştırır.
Tat farkındalığı vakit içinde kazanılan, tekrarlayan tecrübelerle geliştirilebilen bir maharettir. Beslenme sırasında tat temalı konuşmalar yapmak, yiyeceklerin tatlarını isimlendirmek (ekşi limon, acı biber, lezzetli çorba, tuzu az, baharatı çok gibi) de tat farkındalığına gelişimine katkı sağlar.
Lisan üzerinde çok sayıda tat reseptörü vardı. Yiyeceklerin çok çiğnenmesi ve ağızda gereğince tutulması daha fazla tat uyarısı sağlar. Bu da tat farkındalığı gelişimini kolaylaştırır. Bu nedenle çocuklara erken yaşlarda yavaş yeme ve yiyecekleri ağızda gereğince tutma mahareti kazandırılması kıymetlidir.
Çocuklarda tat farkındalığı gelişimini olumsuz etkileyen faktörler nelerdir?
Çocuklarda tat farkındalığı gelişimini olumsuz etkileyen temel faktörler; çocuğun ilgi, istek ve zevkleri göz gerisi edilerek yapılan beslenme, süratli beslenme, çok sayıda besin öğesinin tatlarının ayırımı zorlaşacak seviyede karıştırılarak çocuğa sunulması ve ekran karşısında beslenmedir.
Çocuğun istek, gereksinim ve hazlarının dikkate alınmadığı, tüm denetimin ebeveynde olduğu beslenme tarzlarında tat farkındalığı gelişimi zordur.
Süratli beslenme hem çocuk hem de erişkinlerde beyefendisine giden tat uyarısı ölçüsünü ve beslenmeden alınan hazzı azaltır. Bu da tat farkındalığı gelişimini zorlaştırırı.
Ekran karşısında beslenen çocuklar sıklıkla yiyecekleri görmeden ağızlarına götürürler. Ekrana odaklanma nedeniyle yiyeceğin tadı ve kokusunu gereğince hissedemezler. Bu durum tat farkındalığının gelişimini olumsuz etkileyen kıymetli bir faktördür. Ekran karşısında beslenme ayrıyeten çocuklarda ekran bağımlılığı, konuşma bozukluğu, süratli yeme ve çok beslenmeye bağlı obezite üzere pek çok sıhhat sorununa neden olmaktadır.
Tat farkındalığı gelişiminin yetersiz olmasının olumsuz tesirleri nelerdir?
Tat farkındalığı, sağlıklı ve kaliteli bir beslenme için epeyce değerlidir. Erken devirde tat farkındalığı kazanılmamış olması beslenme kalitesiniz olumsuz etkilemekte, ileri yaşlarda yeme bozuklukları gelişme ihtimalini artırmaktadır.