Üst solunum yolu enfeksiyonu, üst solunum yolunu tutan enfeksiyöz hastalıkları genel olarak
tanımlayan bir kavramdır. Sonbahar ve kış mevsiminin gelmesi, havaların soğuması ve okulların
açılmasıyla birlikte üst solunum yolu enfeksiyonları önemli bir sağlık sorunu haline gelmektedir.
Hastaneye başvuran çocukların ortalama %70’i ÜSYE’dir.
Bunun 2 önemli nedeni;
-- Soğuk hava ve ani ısı değişimlerinin bağışıklık sistemini zayıflatması
-- Bulaşıcılığın bu mevsimde artmasıdır.
Soğuk havalarda kapalı ortamlarda daha fazla zaman geçirilmektedir ve ısı yalıtımı endişesi ile
havalandırma yetersiz olmaktadır. Nezle, grip, farenjit(boğaz enfeksiyonu) , larenjit (gırtlak
enfeksiyonu), tonsillit (bademcik enfeksiyonu), sinüzit, orta kulak enfeksiyonu üst solunum yolları
enfeksiyonları arasında yer almaktadır.
NEZLE;
En sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonudur.
Virüsler etkendir.
Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, hapşırma, öksürük, halsizlik, hafif ateş yüksekliği ile seyreder.
Tedavide istirahat ve bol sıvı alınması, ağrı kesiciler, burun açıcı spreyler ve burun akıntısını kesmeye
yönelik şikayetleri azaltan ilaçlar kullanılır.
Antibiyotik kullanımına gerek yoktur. Şikayetler ortalama 5 günde geçer.
GRİP;
Şikayetler nezle gibidir, ancak daha şiddetli seyreder.
Virüslerle oluşan bir enfeksiyondur.
Kas ağrıları, eklem ağrıları ve halsizlik belirgindir. Şiddetli öksürük, yüksek ateş eşlik edebilir.
Kronik hastalığı olanlarda (kalp hastalığı, şeker hastalığı, bağışıklık sistemini bozan hastalıklar) daha
ağır seyredip hızlı ilerleyebilir.
Tedavide istirahat, bol sıvı alımı ve destek tedavisi gerekir.
FARENJİT;
Boğaz ağrılarının en sık nedenidir. Genellikle virüslerin neden olduğu bir boğaz enfeksiyonudur.
Boğazda kuruluk, yanma, öksürük, ateş, halsizlik gibi şikayetlere neden olur.
Tedavisinde ağrı kesiciler, boğaz spreyi ya da gargaralar ve gerekli durumlarda antibiyotikler verilir.
LARENJİT;
Gırtlak bölgesinin enfeksiyonudur, farenjite benzer şikayetlere ek olarak ses kısıklığı ve boğazda
yabancı cisim hissi olur.
TONSİLLİT;
Bademciklerin enfeksiyonudur.
Yüksek ateş, halsizlik, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, boyunda bezelerde şişme gibi şikayetlerle ortaya
çıkar.
Tedavisinde antibiyotikler ve ağrı kesiciler kullanılır.
Bademcik enfeksiyonu sonrası nadirende olsa kalp, eklem romatizması gelişebilmektedir, tedavideki
ana amaçlardan biri bu tür hastalıkların önüne geçmektir.
SİNÜZİT;
Burun etrafında yerleşik kemiklerin içinde yer alan sinüs adı verilen boşlukların iltihabıdır.
Burun tıkanıklığı, burundan koyu renkli akıntı, geniz akıntısı, ateş, baş ağrısı, ağız kokusu, öksürük gibi
şikayetlere neden olur.
Antibiyotikler, ağrı kesiciler ve burnu açmaya yönelik yardımcı tedaviler uygulanır. Varsa burundaki
yapısal bozuklukların ve alerjinin tedavi edilmesi de nüksleri önlemede yardımcıdır.
ORTA KULAK ENFEKSİYONU;
Genellikle burun tıkanıklığına neden olan başka bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasında gelişir.
Kulak ağrısı, ateş, işitme azlığı, kulakta dolgunluk gibi şikayetler izlenir.
Tedavisinde antibiyotikler sıklıkla kullanılır. Orta kulak iltihabı sonrasında kulak zarında delinme ve
orta kulakta sıvı birikimi gelişebilir, bu nedenle iyileşme doktor kontrolünde takip edilmelidir.
Üst solunum yolu viral enfeksiyonları bebeklerde nadir görülürken, küçük çocuklarda yılda ortalama
6-7 nezle-grip enfeksiyonu oluşur. Yetişkinlerde görülme sıklığı, yaklaşık olarak yılda 2-3 enfeksiyon
şeklindedir. Yaşlılarda da sıklık benzerdir, ancak komplikasyon olasılığı yüksektir.
ÜST SOLUNUM YOLLARI ENFEKSİYONLARINDAN KORUNMA
Özellikle kış aylarında ve geçiş dönemlerinde özen gerekir. Ancak bu hastalıklardan mutlak
korunma mümkün değildir.
Üst solunum yolu enfeksiyonları sıklığını azaltmak için alınabilecek önlemler şu şekilde
özetlenebilir:
-Düzenli, dengeli ve doğal beslenmek, özellikle C vitamini yönünden zengin gıdaların alınması
-Düzenli sıvı alımı,
-Düzenli uyku, düzenli yaşam sağlamak.
-Düzenli şekilde hafif tempoda egzersiz yapmak.
-Ani sıcak-soğuk hava değişikliğinden kaçınmak.
-Kapalı ortamları düzenli şekilde havalandırmak.
-Sosyal ilişkileri yaralamadan, nezleli gripli insanlarla yakın temastan kaçınmak.
-Hava durumu takip edilerek uygun giysilerin giyilmesi
-Hasta kişiler öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burun bölgesini mendille kapatmalıdır.
-Riskli yerlerde (hastane, kreş, bakımevi, kışla, okul vb.) bulunan ve çalışan hasta kişilerin maske
kullanması
-Hasta kişiler etrafa bulaşı engellemek için, mümkün olduğunca kalabalık ortamlarda
bulunmamalıdır.
tanımlayan bir kavramdır. Sonbahar ve kış mevsiminin gelmesi, havaların soğuması ve okulların
açılmasıyla birlikte üst solunum yolu enfeksiyonları önemli bir sağlık sorunu haline gelmektedir.
Hastaneye başvuran çocukların ortalama %70’i ÜSYE’dir.
Bunun 2 önemli nedeni;
-- Soğuk hava ve ani ısı değişimlerinin bağışıklık sistemini zayıflatması
-- Bulaşıcılığın bu mevsimde artmasıdır.
Soğuk havalarda kapalı ortamlarda daha fazla zaman geçirilmektedir ve ısı yalıtımı endişesi ile
havalandırma yetersiz olmaktadır. Nezle, grip, farenjit(boğaz enfeksiyonu) , larenjit (gırtlak
enfeksiyonu), tonsillit (bademcik enfeksiyonu), sinüzit, orta kulak enfeksiyonu üst solunum yolları
enfeksiyonları arasında yer almaktadır.
NEZLE;
En sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonudur.
Virüsler etkendir.
Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, hapşırma, öksürük, halsizlik, hafif ateş yüksekliği ile seyreder.
Tedavide istirahat ve bol sıvı alınması, ağrı kesiciler, burun açıcı spreyler ve burun akıntısını kesmeye
yönelik şikayetleri azaltan ilaçlar kullanılır.
Antibiyotik kullanımına gerek yoktur. Şikayetler ortalama 5 günde geçer.
GRİP;
Şikayetler nezle gibidir, ancak daha şiddetli seyreder.
Virüslerle oluşan bir enfeksiyondur.
Kas ağrıları, eklem ağrıları ve halsizlik belirgindir. Şiddetli öksürük, yüksek ateş eşlik edebilir.
Kronik hastalığı olanlarda (kalp hastalığı, şeker hastalığı, bağışıklık sistemini bozan hastalıklar) daha
ağır seyredip hızlı ilerleyebilir.
Tedavide istirahat, bol sıvı alımı ve destek tedavisi gerekir.
FARENJİT;
Boğaz ağrılarının en sık nedenidir. Genellikle virüslerin neden olduğu bir boğaz enfeksiyonudur.
Boğazda kuruluk, yanma, öksürük, ateş, halsizlik gibi şikayetlere neden olur.
Tedavisinde ağrı kesiciler, boğaz spreyi ya da gargaralar ve gerekli durumlarda antibiyotikler verilir.
LARENJİT;
Gırtlak bölgesinin enfeksiyonudur, farenjite benzer şikayetlere ek olarak ses kısıklığı ve boğazda
yabancı cisim hissi olur.
TONSİLLİT;
Bademciklerin enfeksiyonudur.
Yüksek ateş, halsizlik, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, boyunda bezelerde şişme gibi şikayetlerle ortaya
çıkar.
Tedavisinde antibiyotikler ve ağrı kesiciler kullanılır.
Bademcik enfeksiyonu sonrası nadirende olsa kalp, eklem romatizması gelişebilmektedir, tedavideki
ana amaçlardan biri bu tür hastalıkların önüne geçmektir.
SİNÜZİT;
Burun etrafında yerleşik kemiklerin içinde yer alan sinüs adı verilen boşlukların iltihabıdır.
Burun tıkanıklığı, burundan koyu renkli akıntı, geniz akıntısı, ateş, baş ağrısı, ağız kokusu, öksürük gibi
şikayetlere neden olur.
Antibiyotikler, ağrı kesiciler ve burnu açmaya yönelik yardımcı tedaviler uygulanır. Varsa burundaki
yapısal bozuklukların ve alerjinin tedavi edilmesi de nüksleri önlemede yardımcıdır.
ORTA KULAK ENFEKSİYONU;
Genellikle burun tıkanıklığına neden olan başka bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasında gelişir.
Kulak ağrısı, ateş, işitme azlığı, kulakta dolgunluk gibi şikayetler izlenir.
Tedavisinde antibiyotikler sıklıkla kullanılır. Orta kulak iltihabı sonrasında kulak zarında delinme ve
orta kulakta sıvı birikimi gelişebilir, bu nedenle iyileşme doktor kontrolünde takip edilmelidir.
Üst solunum yolu viral enfeksiyonları bebeklerde nadir görülürken, küçük çocuklarda yılda ortalama
6-7 nezle-grip enfeksiyonu oluşur. Yetişkinlerde görülme sıklığı, yaklaşık olarak yılda 2-3 enfeksiyon
şeklindedir. Yaşlılarda da sıklık benzerdir, ancak komplikasyon olasılığı yüksektir.
ÜST SOLUNUM YOLLARI ENFEKSİYONLARINDAN KORUNMA
Özellikle kış aylarında ve geçiş dönemlerinde özen gerekir. Ancak bu hastalıklardan mutlak
korunma mümkün değildir.
Üst solunum yolu enfeksiyonları sıklığını azaltmak için alınabilecek önlemler şu şekilde
özetlenebilir:
-Düzenli, dengeli ve doğal beslenmek, özellikle C vitamini yönünden zengin gıdaların alınması
-Düzenli sıvı alımı,
-Düzenli uyku, düzenli yaşam sağlamak.
-Düzenli şekilde hafif tempoda egzersiz yapmak.
-Ani sıcak-soğuk hava değişikliğinden kaçınmak.
-Kapalı ortamları düzenli şekilde havalandırmak.
-Sosyal ilişkileri yaralamadan, nezleli gripli insanlarla yakın temastan kaçınmak.
-Hava durumu takip edilerek uygun giysilerin giyilmesi
-Hasta kişiler öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burun bölgesini mendille kapatmalıdır.
-Riskli yerlerde (hastane, kreş, bakımevi, kışla, okul vb.) bulunan ve çalışan hasta kişilerin maske
kullanması
-Hasta kişiler etrafa bulaşı engellemek için, mümkün olduğunca kalabalık ortamlarda
bulunmamalıdır.
