Çocukların ‘iştahsızlık’ silahı! [SIZE=+1]Çocuğun ailesiyle iletişim alanı olan yemek, bazen savaşa dönüşebilir. İştahsızlığı silah kullanan çocuklar, her zaman savaşın galibi olurlar. Bu savaşı kazanmak istiyorsanız işe, onların beslenme alışkanlıklarını değiştirerek başlayın.[/SIZE]
Çocuğunuz iştahsız veya yemeklerde seçici mi davranıyor? Sizin yanınızda yemek saatlerini savaş alanına çevirdiği halde, arkadaşlarının yanında iştahla mı yiyor?
Eğer öyleyse, siz de çocuğu iştahsızlık problemi yaşayan birçok anneden birisisiniz. Genellikle 2 yaş civarında ortaya çıkan iştahsızlık, çoğunlukla psikolojik nedenlerden kaynaklanıyor. En hassas noktanızı fark eden küçük canavarlar, ellerindeki en büyük silah olan yemeyi reddetmeyi, dikkatinizi çekmek için kullanıyor.
Aslında çocukların iştahsızlık sorunlarının bir kısmında anneler, bir kısmında da çocuklar haklı. Bazen çocuklar gerçekten de yemek yemeyi reddediyor veya seçici davranıyor, bazılarında ise annelerinin istediği kadar yemedikleri için iştahsız olarak nitelendiriliyorlar.
Tabii ki bazen de kansızlık, bağırsak parazitleri veya çeşitli hastalıklar iştahsızlık nedeni olabilir. Çocuğunuzun iştahsızlığının gerçek nedenini bulmak için bazı tahliller yaptırmanız yeterli.
Eğer sağlığında herhangi bir sorun yoksa o zaman hazırlanın, sizi uzun sürecek strateji ve taktikler bekliyor. Çünkü iştahsızlığının tek nedeni psikolojik ve duygusal sorunlarını yemek masasına taşıyor. Aile ile çocuk arasındaki duygu alışverişinin yapıldığı en önemli yer yemek masası. Çocuğunuz da yemeyi reddederek, duygularını ortaya koyuyor. Bir süre sonra savaş alanına dönüşen yemek masasında, kazanan her zaman çocuklar oluyor. Eğer önlem almazsanız, her yemek saati bir kabusa dönüşebilir, hatta ilerleyen dönemlerde anksiyeteye kadar varan sorunlarla baş etmek zorunda kalırsınız.
İster hastalık, isterse psikolojik nedenlerden kaynaklanan iştahsızlık, kontrol altına alınmazsa, çocuğun büyüme ve gelişmesinde geriliğe yol açabilir. Bu durumda gerekirse yardım almaktan kaçınmayın. Beslenme ve diyet uzmanına başvurup, çocuğunuzun ağırlık ve boy ölçülerine uygun, yeni beslenme alışkanlıkları geliştirin.
İştahsızlığın tedavisi için neler yapılmalıdır?
Tedavide çocuğun iştahsızlığının nedenlerinin araştırılması birinci aşamayı oluşturur.
Çocuğun iştahsızlığı hastalık, kansızlık, bağırsak parazitleri gibi nedenlerden kaynaklanıyorsa, öncelikle bu sorunlar tedavi edilmelidir.
Sorun, psikolojik nedenlerden kaynaklanıyorsa, bir psikologdan yardım istemekten çekinmeyin. Çocuğunuzun doktoru ile görüşün ve doktorla birlikte, psikolog ve beslenme uzmanının da bulunduğu bir ekip çalışmasına başlayın. Psikolog sorunun kaynağını saptayıp tedaviye başlarken, beslenme uzmanı çocuğunuzun hem beslenme alışkanlıklarını değiştirecek, hem de zorlamadan beslenmesinin içeriğini zenginleştirecek çözümler sunacaktır.
Çocuğunuzun beslenme davranışını nasıl değiştirebilirsiniz?
· Çocuğunuzun yediklerini objektif olarak tespit edin. Bunun için 3 günlük beslenme planı çıkartın ve günlük tüketilen enerji, protein ve diğer besin öğelerini diyetisyeninizle birlikte hesaplayın.
· Bebeklerin doğumdan 1 yaşına gelene kadar toplam 6 kg almaları beklenir. 2. yıldan 4. yıla kadar, yılda ortalama 2 kg almaları yeterlidir. Çocuğunuzun alacağı kilolar hakkında daha fazla beklentiye girmeyin.
· Süt, meyve suyu, su, kola, çay gibi içeceklerin tüketim sıklığını ve miktarını belirleyin. Çocukların çoğu yemek yerine, içmeyi tercih eder ve böylece doygunluk hissi duyar. İştahsızlık tanısı konulan çocuğunuza, yemekten 1 saat önce ve yemek sırasında vereceğiniz sıvı ve miktarlarını sınırlandırın.
· Biberon yerine bardak deneyin. Böylece çocuğun sıvı alımı kendiliğinden düşer.
· Fazla süt içen çocuklarda iştahsızlık dışında anemi, kabızlık gibi sorunlar çıkabilir. Bu nedenle sütü, günde 2 su bardağıyla sınırlandırın.
· Çocuğun besin tercihlerini de göz önüne alınarak, yemeklerde çeşitliliği artırın.
· Porsiyon ölçülerini size göre değil, çocuğun gereksinimlerine göre ayarlayın.
· Bir öğünde verilen besini reddettiyse, farklı bir besin deneyin. Onu da reddederse, bir sonraki öğüne kadar hiçbir şey vermeden bekleyin.
· Ara öğünleri, küçük porsiyonlar şeklinde verin. Aksi halde ana öğünü yemek istemeyebilir.
· Hangi nedenle olursa olsun, şekeri asla bir ödül olarak kullanmayın. En kolay alışkanlık yaratan şekeri vererek, hem iştahını kapatmış olursunuz, hem de diş ve dişeti sağlığını tehlikeye atarsınız.
· Yiyecekleri kolay yiyebileceği şekilde hazırlayın. Örneğin küçük şekillendirilmiş köfte, sigara böreği, eğlenceli bir şekilde küçültülmüş kurabiye, küçük doğranmış havuç, salatalık gibi…
· Çocuklar gördüklerini taklit ederek öğrenirler. Ailecek oturduğunuz masada olumlu yeme davranışları içinde olup, çocuğunuza örnek olun. Örneğin yemek seçmeyin, en azından onun yanında böyle davranmayın.
· Çocuğunuzu yaşıtlarıyla birlikte yemek yemesi konusunda teşvik edin. Yemek konusunda seçici olan çocuklar, arkadaşlarıyla yemek yediğinde daha iştahlı olurlar.
· Bir yiyeceğe aşırı düşkünlük veya reddetme gibi durumlar, okul öncesi dönemlerde sık görülen, geçici sorunlardır. Bu tür durumlar çocuğunuzun bağımsızlığının bir ifadesidir. Büyüme sürecinde olduğunu unutmayın ve normal karşılayın.
· Yemek saatlerini eğlenceli hale getirin.
Beslenmenin içeriği nasıl zenginleştirilir?
İştahsızlık sorununa karşı alınması gereken bir başka önlem de, çocuğun günlük enerjisini artırmaktır. Günlük enerjiyi artırmak için, çocuğunuzun tükettiği besinlerin içeriğini zenginleştirebilirsiniz. Örneğin;
· Çocuğunuz meyve yemiyorsa, taze sıkılmış meyve suyunu deneyin.
· Sabah kahvaltılarına ceviz, badem gibi kuruyemişler ilave edin.
· Çorbalarına yumurta, peynir, et ekleyin.
· Ara öğünlerde kuruyemişler, kuru meyveler veya dondurma verin.
· Eczanelerde toz halinde satılan enerji ve protein artırıcıları kullanabilirsiniz.
· Gelişme problemi ciddi oranda ise, beslenme uzmanına veya çocuk doktoruna danışarak, meyve suyu tadında hazırlanan hazır içeceklerden faydalanabilirsiniz.
Çocuğunuz iştahsız veya yemeklerde seçici mi davranıyor? Sizin yanınızda yemek saatlerini savaş alanına çevirdiği halde, arkadaşlarının yanında iştahla mı yiyor?
Eğer öyleyse, siz de çocuğu iştahsızlık problemi yaşayan birçok anneden birisisiniz. Genellikle 2 yaş civarında ortaya çıkan iştahsızlık, çoğunlukla psikolojik nedenlerden kaynaklanıyor. En hassas noktanızı fark eden küçük canavarlar, ellerindeki en büyük silah olan yemeyi reddetmeyi, dikkatinizi çekmek için kullanıyor.
Aslında çocukların iştahsızlık sorunlarının bir kısmında anneler, bir kısmında da çocuklar haklı. Bazen çocuklar gerçekten de yemek yemeyi reddediyor veya seçici davranıyor, bazılarında ise annelerinin istediği kadar yemedikleri için iştahsız olarak nitelendiriliyorlar.
Tabii ki bazen de kansızlık, bağırsak parazitleri veya çeşitli hastalıklar iştahsızlık nedeni olabilir. Çocuğunuzun iştahsızlığının gerçek nedenini bulmak için bazı tahliller yaptırmanız yeterli.
Eğer sağlığında herhangi bir sorun yoksa o zaman hazırlanın, sizi uzun sürecek strateji ve taktikler bekliyor. Çünkü iştahsızlığının tek nedeni psikolojik ve duygusal sorunlarını yemek masasına taşıyor. Aile ile çocuk arasındaki duygu alışverişinin yapıldığı en önemli yer yemek masası. Çocuğunuz da yemeyi reddederek, duygularını ortaya koyuyor. Bir süre sonra savaş alanına dönüşen yemek masasında, kazanan her zaman çocuklar oluyor. Eğer önlem almazsanız, her yemek saati bir kabusa dönüşebilir, hatta ilerleyen dönemlerde anksiyeteye kadar varan sorunlarla baş etmek zorunda kalırsınız.
İster hastalık, isterse psikolojik nedenlerden kaynaklanan iştahsızlık, kontrol altına alınmazsa, çocuğun büyüme ve gelişmesinde geriliğe yol açabilir. Bu durumda gerekirse yardım almaktan kaçınmayın. Beslenme ve diyet uzmanına başvurup, çocuğunuzun ağırlık ve boy ölçülerine uygun, yeni beslenme alışkanlıkları geliştirin.
İştahsızlığın tedavisi için neler yapılmalıdır?
Tedavide çocuğun iştahsızlığının nedenlerinin araştırılması birinci aşamayı oluşturur.
Çocuğun iştahsızlığı hastalık, kansızlık, bağırsak parazitleri gibi nedenlerden kaynaklanıyorsa, öncelikle bu sorunlar tedavi edilmelidir.
Sorun, psikolojik nedenlerden kaynaklanıyorsa, bir psikologdan yardım istemekten çekinmeyin. Çocuğunuzun doktoru ile görüşün ve doktorla birlikte, psikolog ve beslenme uzmanının da bulunduğu bir ekip çalışmasına başlayın. Psikolog sorunun kaynağını saptayıp tedaviye başlarken, beslenme uzmanı çocuğunuzun hem beslenme alışkanlıklarını değiştirecek, hem de zorlamadan beslenmesinin içeriğini zenginleştirecek çözümler sunacaktır.
Çocuğunuzun beslenme davranışını nasıl değiştirebilirsiniz?
· Çocuğunuzun yediklerini objektif olarak tespit edin. Bunun için 3 günlük beslenme planı çıkartın ve günlük tüketilen enerji, protein ve diğer besin öğelerini diyetisyeninizle birlikte hesaplayın.
· Bebeklerin doğumdan 1 yaşına gelene kadar toplam 6 kg almaları beklenir. 2. yıldan 4. yıla kadar, yılda ortalama 2 kg almaları yeterlidir. Çocuğunuzun alacağı kilolar hakkında daha fazla beklentiye girmeyin.
· Süt, meyve suyu, su, kola, çay gibi içeceklerin tüketim sıklığını ve miktarını belirleyin. Çocukların çoğu yemek yerine, içmeyi tercih eder ve böylece doygunluk hissi duyar. İştahsızlık tanısı konulan çocuğunuza, yemekten 1 saat önce ve yemek sırasında vereceğiniz sıvı ve miktarlarını sınırlandırın.
· Biberon yerine bardak deneyin. Böylece çocuğun sıvı alımı kendiliğinden düşer.
· Fazla süt içen çocuklarda iştahsızlık dışında anemi, kabızlık gibi sorunlar çıkabilir. Bu nedenle sütü, günde 2 su bardağıyla sınırlandırın.
· Çocuğun besin tercihlerini de göz önüne alınarak, yemeklerde çeşitliliği artırın.
· Porsiyon ölçülerini size göre değil, çocuğun gereksinimlerine göre ayarlayın.
· Bir öğünde verilen besini reddettiyse, farklı bir besin deneyin. Onu da reddederse, bir sonraki öğüne kadar hiçbir şey vermeden bekleyin.
· Ara öğünleri, küçük porsiyonlar şeklinde verin. Aksi halde ana öğünü yemek istemeyebilir.
· Hangi nedenle olursa olsun, şekeri asla bir ödül olarak kullanmayın. En kolay alışkanlık yaratan şekeri vererek, hem iştahını kapatmış olursunuz, hem de diş ve dişeti sağlığını tehlikeye atarsınız.
· Yiyecekleri kolay yiyebileceği şekilde hazırlayın. Örneğin küçük şekillendirilmiş köfte, sigara böreği, eğlenceli bir şekilde küçültülmüş kurabiye, küçük doğranmış havuç, salatalık gibi…
· Çocuklar gördüklerini taklit ederek öğrenirler. Ailecek oturduğunuz masada olumlu yeme davranışları içinde olup, çocuğunuza örnek olun. Örneğin yemek seçmeyin, en azından onun yanında böyle davranmayın.
· Çocuğunuzu yaşıtlarıyla birlikte yemek yemesi konusunda teşvik edin. Yemek konusunda seçici olan çocuklar, arkadaşlarıyla yemek yediğinde daha iştahlı olurlar.
· Bir yiyeceğe aşırı düşkünlük veya reddetme gibi durumlar, okul öncesi dönemlerde sık görülen, geçici sorunlardır. Bu tür durumlar çocuğunuzun bağımsızlığının bir ifadesidir. Büyüme sürecinde olduğunu unutmayın ve normal karşılayın.
· Yemek saatlerini eğlenceli hale getirin.
Beslenmenin içeriği nasıl zenginleştirilir?
İştahsızlık sorununa karşı alınması gereken bir başka önlem de, çocuğun günlük enerjisini artırmaktır. Günlük enerjiyi artırmak için, çocuğunuzun tükettiği besinlerin içeriğini zenginleştirebilirsiniz. Örneğin;
· Çocuğunuz meyve yemiyorsa, taze sıkılmış meyve suyunu deneyin.
· Sabah kahvaltılarına ceviz, badem gibi kuruyemişler ilave edin.
· Çorbalarına yumurta, peynir, et ekleyin.
· Ara öğünlerde kuruyemişler, kuru meyveler veya dondurma verin.
· Eczanelerde toz halinde satılan enerji ve protein artırıcıları kullanabilirsiniz.
· Gelişme problemi ciddi oranda ise, beslenme uzmanına veya çocuk doktoruna danışarak, meyve suyu tadında hazırlanan hazır içeceklerden faydalanabilirsiniz.
