Ebeveynler tarafından çok fazla rastladığımız cümlelerle başlayacağım sözlerime…
“Çocuğum beni anlamıyor”
“Onun düşeceğini biliyorum ama o kadar inatçı ki oralı olmuyor.”
“Bir şeyi ondan isteyecek oluyorum ama yok beni hiç dinlemiyor.”
Ebeveynler genelde bu tarz şikayetlerle gelmektedir. Çocukları bir şey ister fakat anlayamazlar.
Çocuk öfkelenir, çocuk sinirlenir, çocuk agresif davranır hatta belki çocuk vurmaya başlar, ısırır ya da elindeki oyuncağı fırlatır.
İnsan evladı olarak temelde en büyük problemimiz anlaşılmaktır. Anlaşılmak isteriz. İsteklerimiz karşı tarafa geçsin isteriz. Burada direkt evet kesinlikle öyle diyeniniz de vardır, düşüneyim diyeniniz de bir de hayır alakası yok diyeniniz olacaktır. Hayır diyeniniz için önerim şu lütfen bir düşünün, sıkıntılı anlarınızı aslında neyi problem ettiğiniz, karşı taraftan ne beklediğiniz…
Beklenti demişken çocuklardan bahsetmeye devam edeyim.
Çocuklar da anlaşılmak ister. Aslında bu döngü bebeklikte başlar. Bebek ağlar, aç olduğunu anlatmak ister, ağlar uykusunu anlatmak ister, ağlar altını pislettiğini anlatmak ister, ağlar gazının çıkartılması için yardım ister. Aslında bebeğin burada temel sorunu anlaşılmaktır. Anlaşılma uğruna ağlayıp iletişime geçer.
Bebeklerimiz büyür bu defa her yerde anne babalar “sendrom” kelimesiyle karşılaşır. Aslında sendrom diye bir şey yoktur. Çocuğun yaşına gore yaşadığı bir takım dönemler olabilir evet ama bunu sendrom kelimesiyle sorun kabul etmeyi doğru bulmuyorum.En çok şikayet edilen 2 yaş dönemidir. 2 yaş döneminde çocuk istediği her sözcüğü çıkartamaz. Farkındalığı artmıştır ama ihtiyaçlarını dile vuramaz. Bu da onlarda öfke, saldırganlık, şiddet, agresyon doğurabilir. İhtiyaçları karşılanmayan çocuk bu durumu ileriki dönemlerde de iletişim haline getirebilir.
Peki ne yapmalı? Ağlayan, öfkelenen çocuğa nasıl müdahale etmeli, ne demeli?
Çocuk eğer size oyuncak fırlatıyorsa, ağlayıp kendisini yere atıyorsa sizin dikkatinizi çekmek istiyordur. Aslında bu sağlıklı bir tepkidir. Çünkü çocuk hala sizin ilginizi çekmek istiyor, hala size kendisini anlatmak istiyordur evet bu durum aslında çocuğunuzun sizinle iletişim kurma biçimidir.
Öyleyse artık 3 aşamalı iletişim şekline geçelim…
Çocuğunuz sizden bir şey istedi ve bu durum sizin için mümkün değil, direkt “HAYIR!” cevabı vermek yerine ona sebeplerinizi anlatmalısınız. Biz yetişkinler olumsuz bir cevap aldığımızda hemen kabul etmektense bir açıklama bekleriz. Çocuklarla iletişim kurarken de bu açıklamaları yapmalıyız.
1- Çocuk sizden çikolata, süpriz kutusu, oyuncak, kış mevsiminde dondurma isteyebilir, ya da yazın mont giymek isteyebilir. Burada ilk olarak çocuğunuza onu anladığınızı belirtin. Aksi taktirde çocuğunuz “ya hayır anlamıyorsun istiyoruum” demeye devam edecektir.
“Biliyorum şu anda bu montu giymek istiyorsun.”
“Farkındayım daha fazla çikolata yemek istiyorsun.”
2- Çocuğunuza onu anladığınızı ifade ettikten sonra isteğinin neden gerçekleşemeyeceğini anlatın. İkinci aşamada “Çünkü…” cümlesi kurun.
“Biliyorum şu anda bu montu giymek istiyorsun, montunu seviyorsun ama bugün bunu giyemezsin çünkü yaz mevsimindeyiz ve hava çok sıcak. Eğer sen bunu giyersen gün içerisinde çok terlersin, kollarında terden kırmızı kabarcıklar çıkabilir, ya da terliyken hasta olabilirsin…”
“Farkındayım daha fazla çikolata yemek istiyorsun fakat biliyorsun ki günde sadece bir tane çikolata yeme hakkın var. Daha fazla çikolata almanı uygun görmüyorum çünkü çikolatayı fazla yemek hepimiz için zararlı. ”
3- Çocuğunuzun derdini anladığınızı ona ifade ettiniz, hayır deme sebebinizi ona anlattınız. Şimdi sıra duygularınızı ifade etmede, sosyal paylaşımını arttırmada. Bu aşamada çocuğunuza “sen... ben…” dili kullanın.
“Biliyorum şu anda bu montu giymek istiyorsun, montunu seviyorsun ama bugün bunu giyemezsin çünkü yaz mevsimindeyiz ve hava çok sıcak. Eğer sen bunu giyersen gün içerisinde çok terlersin, kollarında terden kırmızı kabarcıklar çıkabilir, ya da terliyken hasta olabilirsin. Eğer sen hasta olursan ben çok üzülürüm. Ben senin hasta olmanı istemiyorum.”
“Farkındayım daha fazla çikolata yemek istiyorsun fakat biliyorsun ki günde sadece bir tane çikolata yeme hakkın var. Daha fazla çikolata almanı uygun görmüyorum çünkü çikolatayı fazla yemek hepimiz için zararlı ve ben senin zarar görmeni istemiyorum. ”
Unutmayın… Çocuğunuzun en iyi gözlemcisi sizsiniz. Eğer çocuğunuzu gözlemlerseniz ne istediğini anlayacaksınız, ve herşey anlamakla başlar…
Çocuğunuzla iletişiminiz bol ve doygun olsun…
“Çocuğum beni anlamıyor”
“Onun düşeceğini biliyorum ama o kadar inatçı ki oralı olmuyor.”
“Bir şeyi ondan isteyecek oluyorum ama yok beni hiç dinlemiyor.”
Ebeveynler genelde bu tarz şikayetlerle gelmektedir. Çocukları bir şey ister fakat anlayamazlar.
Çocuk öfkelenir, çocuk sinirlenir, çocuk agresif davranır hatta belki çocuk vurmaya başlar, ısırır ya da elindeki oyuncağı fırlatır.
İnsan evladı olarak temelde en büyük problemimiz anlaşılmaktır. Anlaşılmak isteriz. İsteklerimiz karşı tarafa geçsin isteriz. Burada direkt evet kesinlikle öyle diyeniniz de vardır, düşüneyim diyeniniz de bir de hayır alakası yok diyeniniz olacaktır. Hayır diyeniniz için önerim şu lütfen bir düşünün, sıkıntılı anlarınızı aslında neyi problem ettiğiniz, karşı taraftan ne beklediğiniz…
Beklenti demişken çocuklardan bahsetmeye devam edeyim.
Çocuklar da anlaşılmak ister. Aslında bu döngü bebeklikte başlar. Bebek ağlar, aç olduğunu anlatmak ister, ağlar uykusunu anlatmak ister, ağlar altını pislettiğini anlatmak ister, ağlar gazının çıkartılması için yardım ister. Aslında bebeğin burada temel sorunu anlaşılmaktır. Anlaşılma uğruna ağlayıp iletişime geçer.
Bebeklerimiz büyür bu defa her yerde anne babalar “sendrom” kelimesiyle karşılaşır. Aslında sendrom diye bir şey yoktur. Çocuğun yaşına gore yaşadığı bir takım dönemler olabilir evet ama bunu sendrom kelimesiyle sorun kabul etmeyi doğru bulmuyorum.En çok şikayet edilen 2 yaş dönemidir. 2 yaş döneminde çocuk istediği her sözcüğü çıkartamaz. Farkındalığı artmıştır ama ihtiyaçlarını dile vuramaz. Bu da onlarda öfke, saldırganlık, şiddet, agresyon doğurabilir. İhtiyaçları karşılanmayan çocuk bu durumu ileriki dönemlerde de iletişim haline getirebilir.
Peki ne yapmalı? Ağlayan, öfkelenen çocuğa nasıl müdahale etmeli, ne demeli?
Çocuk eğer size oyuncak fırlatıyorsa, ağlayıp kendisini yere atıyorsa sizin dikkatinizi çekmek istiyordur. Aslında bu sağlıklı bir tepkidir. Çünkü çocuk hala sizin ilginizi çekmek istiyor, hala size kendisini anlatmak istiyordur evet bu durum aslında çocuğunuzun sizinle iletişim kurma biçimidir.
Öyleyse artık 3 aşamalı iletişim şekline geçelim…
Çocuğunuz sizden bir şey istedi ve bu durum sizin için mümkün değil, direkt “HAYIR!” cevabı vermek yerine ona sebeplerinizi anlatmalısınız. Biz yetişkinler olumsuz bir cevap aldığımızda hemen kabul etmektense bir açıklama bekleriz. Çocuklarla iletişim kurarken de bu açıklamaları yapmalıyız.
1- Çocuk sizden çikolata, süpriz kutusu, oyuncak, kış mevsiminde dondurma isteyebilir, ya da yazın mont giymek isteyebilir. Burada ilk olarak çocuğunuza onu anladığınızı belirtin. Aksi taktirde çocuğunuz “ya hayır anlamıyorsun istiyoruum” demeye devam edecektir.
“Biliyorum şu anda bu montu giymek istiyorsun.”
“Farkındayım daha fazla çikolata yemek istiyorsun.”
2- Çocuğunuza onu anladığınızı ifade ettikten sonra isteğinin neden gerçekleşemeyeceğini anlatın. İkinci aşamada “Çünkü…” cümlesi kurun.
“Biliyorum şu anda bu montu giymek istiyorsun, montunu seviyorsun ama bugün bunu giyemezsin çünkü yaz mevsimindeyiz ve hava çok sıcak. Eğer sen bunu giyersen gün içerisinde çok terlersin, kollarında terden kırmızı kabarcıklar çıkabilir, ya da terliyken hasta olabilirsin…”
“Farkındayım daha fazla çikolata yemek istiyorsun fakat biliyorsun ki günde sadece bir tane çikolata yeme hakkın var. Daha fazla çikolata almanı uygun görmüyorum çünkü çikolatayı fazla yemek hepimiz için zararlı. ”
3- Çocuğunuzun derdini anladığınızı ona ifade ettiniz, hayır deme sebebinizi ona anlattınız. Şimdi sıra duygularınızı ifade etmede, sosyal paylaşımını arttırmada. Bu aşamada çocuğunuza “sen... ben…” dili kullanın.
“Biliyorum şu anda bu montu giymek istiyorsun, montunu seviyorsun ama bugün bunu giyemezsin çünkü yaz mevsimindeyiz ve hava çok sıcak. Eğer sen bunu giyersen gün içerisinde çok terlersin, kollarında terden kırmızı kabarcıklar çıkabilir, ya da terliyken hasta olabilirsin. Eğer sen hasta olursan ben çok üzülürüm. Ben senin hasta olmanı istemiyorum.”
“Farkındayım daha fazla çikolata yemek istiyorsun fakat biliyorsun ki günde sadece bir tane çikolata yeme hakkın var. Daha fazla çikolata almanı uygun görmüyorum çünkü çikolatayı fazla yemek hepimiz için zararlı ve ben senin zarar görmeni istemiyorum. ”
Unutmayın… Çocuğunuzun en iyi gözlemcisi sizsiniz. Eğer çocuğunuzu gözlemlerseniz ne istediğini anlayacaksınız, ve herşey anlamakla başlar…
Çocuğunuzla iletişiminiz bol ve doygun olsun…