ÇOCUKLUK ÇAĞINDA BESLENME
Sevgili Anne ve Baba,
Çocuklarda normal büyüme ve gelişmenin izlenmesi, normalden sapmalarin tespiti yoluyla hastaliklarin belirlenmesi ve önlenmesi için gereklidir. Sağlikli çocuk takibinde düzenli olarak boy, ağirlik ve baş çevresi ölçümleri yapilmalidir.
Her şeyden çok sevdiğiniz bebeğinizin büyümesi, gelişmesi ve sağlikli bir yaşam sürmesi şüphesiz ona sağlayacağiniz imkanlarla mümkündür. Düzenli olarak doktora götürmek, kilosunu ve boyunu ölçtürmek, aşilatmak ve uygun besinlerle beslemek suretiyle iyi gelişmesini ve sağlikli kalmasini sağlayabilirsiniz. Belirli bir çocukta saptanan değerler normal sinirlar içinde olsa bile, zaman içinde çocuğun kendine özgü büyüme grafiğinden sapmalar olabilir.
"Çocukluk Çağinda Beslenme" adini verdiğim bu kilavuzda, doğduğu andan itibaren 5 yaşina gelinceye dek çocuğunuzun büyüme gelişmesindeki önemli aşamalari esas alarak, beslenme konusunda yol göstermeyi amaçladim. Her şey çocuklarimizin sağliği için ..
ÇOCUKLUK DÖNEMLERiNE GÖRE BESLENME
0 - 4 Aylik Bebeğin Beslenmesi
4 - 9 Aylik Bebeğin Beslenmesi
9 - 12 Aylik Bebeğin Beslenmesi
1 - 5 Yaş Çocuk Beslenmesi
0 - 4 AYLIK BEBEĞiN BESLENMESi:
Anne sütü mükemmel besin içeriği ile kolay hazmedilir, etkili bir biçimde kullanilir. Bebeğinizi hastaliklardan korur, mamalarla beslenmeden daha ucuza mal olur. Bunun ötesinde emzirmek suretiyle, anne bebek bağinin kurulmasi kolaylaşir, yeni bir gebeliğin gecikmesi ve annenin sağlikli kalmasi mümkün olur.
Doğumdan sonraki ilk 4 ayda yalnizca anne sütüyle beslenen bebekler ishal ve zatürree gibi bulaşici hastaliklara, alerjik rahatsizliklara daha az yakalanirlar, daha sağlikli büyürler. Bu nedenle;
ilk 4 ay bebeğinizi tek başina anne sütüyle besleyiniz. Bu aylarda anne sütüyle birlikte verilen ek besinler bebeğin anne sütünden yeterince yararlanmasini engeller.
Bebeğinizin yalnizca anne sütüyle beslendiği bu dönemde, su kaybina yol açan hastalik halleri dişinda ilave su gereksinimi yoktur! Eğer ishal gibi mutlaka su verilmesi gereken bir durum söz konusuysa kaynatilmiş su veriniz.
ilk günlerde gelen anne sütü çok besleyicidir. Bebeğinizi istedikçe ve sik sik emzirerek bu sütten yararlanmasini sağlayiniz. Anne sütünün artmasini sağlamak için sik emzirme birinci koşuldur. Bebeğinizin emmediği durumlarda, göğsünüzde süt birikimi söz konusu olduğunda tirle adi verilen pompalarla boşaltma işlemi yapabilirsiniz. Bu pompalar hemen her eczaneden kolaylikla temin edilebilmektedir.
Tüm annelerin sütü yararlidir. Başlangiçta oldukça koyu olan sütünüz zamanla sulu bir hal alir; bu, anne sütünün genel özelliğidir ve tamamen doğal bir durumdur. Benim sütüm bebeğime yaramiyor gibi sözlerin hiçbir anlami yoktur. Çünkü her annenin sütü kendi bebeği için özeldir.
Bebeğiniz her beslenmeden sonra az miktarda kaka yapabilir, bu durum bazen yanlişlikla ishal olarak değerlendirilir. Oysaki altin sarisi renkte, kötü kokmayan, sulu, günde 7 - 8 kereye kadar olabilen bu dişki tamamen normaldir. Yine ayni özellikleri taşiyan ama 3 günde bir bol miktarda yapilan kaka da normal kabul edilir. Ancak dişki çok sert ise nedeni araştirilmalidir.
Göğüs uçlarinda meydana gelen çatlaklar genel kaninin aksine, temizlikteki yetersizlikten değil, uygun emzirme pozisyonunun ve tekniğinin sağlanamamasindan ileri gelir. Bebek, memenin sadece ucunu değil renkli kismin önemli bir bölümünü bir ağiz dolusu almali, çene ucu meme cildine temas eder vaziyette ve alt dudak dişa kivrilmiş olmalidir. Bu şekilde bebeğin yanaklarinda şişlik oluşur ve yutkunarak annesinin sütünü aldiği kolayca fark edilir. Eğer çatlak meydana gelmişse doğru pozisyonda ve uygun emzirme tekniğiyle sorun kisa sürede halledilir. Beslenme sonrasi bir miktar anne sütünün çatlak bölgelere sürülerek kurutulmasinin yararli olduğu düşünülmektedir.
Emziren anneler her zaman bol ve pamukludan yapilma sutyen giymelidirler.
Anne sütünün yetmediği inanciyla doktora danişmadan yeni bir gidaya başlanmamalidir. Düzenli kilo alan, günde ortalama 6 kez beslenebilen, bezini günde 6 defa islatan bir bebek anne sütünü yeterince aliyor demektir. Kaka sayisi beslenmenin değerlendirilmesinde güvenilir bir işaret değildir.
Anne sütünün yeterliliği en iyi çocuğun gereken tartiyi almasiyla anlaşilir. Bu nedenle bebeğinizi düzenli araliklarla sağlik kontrollerine getiriniz.
Çalişan anneler sütlerini sağdiktan sonra, kaynatilarak steril edilmiş şişelerde oda sicakliğinda 8 saat, buzdolabinda 24 saat ve buzlukta dondurarak 6 ay saklayabilirler. Bu amaçla saklanan anne sütü hiçbir zaman kaynatilmamalidir.
Bebeklere ilk yaşin sonuna kadar kaynatilmamiş su verilmemesi tavsiye edilir.
Bebeklerini emziren annelerin iyi beslenmesi anne bebek sağliği açisindan çok önemlidir. Bu nedenle annelerin; günde 2 litre (10 su bardaği) kadar sulu gidalar (su, süt, az şekerli limonata, komposto çorbalar, vb.) almalari önerilir.
Günlük beslenmede en az 2 su bardaği süt veya yoğurt, 1 köfte kadar et ve bir adet yumurta, 3 ince dilim ekmek veya 3 porsiyon unlu yiyecek 2 adet meyve bulunmalidir. Anne sütü verirken içmemeli, çay ve kahve gibi besleyici değeri olmayan içecekleri tüketmemelidir.
4 - 9 AYLIK BEBEK BESLENMESi
Yalniz anne sütüyle beslenen bebeklerde ek gidalara dördüncü aydan sonra başlanir. 4-6 ay arasinda anne sütüyle yeterli büyüme gelişme sağlaniyorsa sadece anne sütüyle beslemeye devam edilir, bu durumda ek gidalara altinci aydan sonra başlanir.
Bu dönemde çocuğunuza verdiğiniz ek gidalar anne sütünün tamamlayicisidir.
Ek Gidalar:
Çocuğun ayina uygun büyüme ve gelişme sürecini destekleyen, değişik tatlarla tanişmak suretiyle sonraki aylarda kolay yeme alişkanliği kazandiran, besleyici değeri yüksek ama allerji yapma niteliği az olan besinlerdir. Meyve suyu veya meyve püresi, sebze çorbasi veya sebze püresi, muhallebi, yoğurt, peynir, reçel, bisküvi, ekmek, yumurta bebek beslenmesinde önde gelen ek gidalardir.
Ek gidalari kaşik ya da bardakla veriniz.
Yeni deneyeceğiniz yiyecekleri çocuk açken alişik olduğu yiyeceklerden önce veriniz. Miktari daima azdan başlayarak arttiriniz.
Yeni gidalarin allerji yapip yapmadiğina dikkat ediniz. Bu nedenle ayni gün içinde birden fazla yeni besin denemeyiniz. Þüpheli bir gidayi kestiğinizde belirtilerin geçip geçmediğini kontrol ediniz. Bir iki gün sonra yeniden deneyiniz.
Bebeğinizin hoşlanmadiği önemli yiyecekleri zaman zaman yeniden deneyiniz.
Meyve Suyu:
Elma ve şeftali gibi meyvelerin sulari taze olarak 1-2 tatli kaşiği miktarindan başlanarak verilir ve yavaş yavaş arttirilir. Portakal ve mandalina suyunun daha ileri aylarda verilmesi uygun olur.
Meyveler iyice yikanir, kabuklari soyulur ve cam rendede rendelenir. Temiz bir tel süzgeç veya tülbentle süzülerek suyu elde edilir. Meyve suyuna başlandiktan bir iki hafta sonra püre halinde verilebilir. Meyve sularina şeker eklenmemelidir!
Sebze Çorbasi:
Meyve suyuna başlandiktan iki hafta kadar sonra öğle öğününde verilmek üzere patates, havuç, pirinç ve taze sebzelerden günlük olarak hazirlanir. Bir iki tatli kaşiğindan başlanarak yavaş yavaş arttirilir. Dört haftalik bir süre içinde tam sebze püresine geçilir.
1. Hafta (sebze çorbasi): 3-4 su bardaği su, 2 orta boy havuç, 1 orta boy patates 45 dakika kapakli kapta pişirilir. Tel süzgeçle hiç ezmeden suyu bir başka kaba alinir. Bir çay kaşiği irmik ilavesiyle tekrar 5-10 dakika pişirilir. Sivi miktari 200 gram olacak şekilde ayarlanir.
2. Hafta (basit sebze püresi): Ayni şekilde pişirilir. Havuç ve patatesler tel süzgeçten tamamen ezilerek püre olarak geçirilir. Bu pürenin içine yine irmik katilarak mamanin hazirlanmasi tamamlanir.
3. Hafta (karişik sebze püresi): Havuç ve patatesin yanina 1 çay kaşiği pirinç ve her gün bir yenisi ilave edilmek üzere mevsimlik sebzeler eklenir. Örneğin ilk gün 3-4 yaprak maydanoz, ertesi gün maydanoz ve bir kaç yaprak ispanak, sonraki gün ilaveten dörtte bir enginar, daha sonra dörtte bir domates gibi .. Tel süzgeçten ya da blenderden geçirilerek elde edilen püreye yine bir çay kaşiği irmik eklenerek 5 dakika daha pişirilir.
4. Hafta (tam sebze püresi): Ayrintilariyla anlattiğim şekilde hazirlanan püreye 1 çay kaşiği zeytin yaği veya pastörize tereyaği katilir.
Altinci aydan itibaren sebze çorbasi ya da püresine 1 yemek kaşiği kiyma (3 kez çekilmiş yağsiz sinirsiz dana) eklenmelidir.
Muhallebi:
Sebze püresinden 1-2 hafta kadar sonra genellikle 5. aydan itibaren akşam (gece değil) öğünü olarak verilir. 1 su bardaği süt, bir tatli kaşiği pirinç unu, 1 tatli kaşiği toz şekerle yapilir. Soğuk sütün bir kismiyla pirinç unu iyice ezilir, kalan süt eklenir kariştirilarak pişirilir. Ateşten indirmeye yakin şeker eklenir. ilk günlerde süt sulandirilabilir.
Muhallebi, kutu mamalarla da hazirlanabilir. Özellikle inek sütü proteinlerine duyarli olan bebeklerde bu durum tercih edilir. Bir su bardaği su 1 tatli kaşiği pirinç unu kariştirilarak pişirilir. Ateşten indirildikten sonra içine 5-6 ölçek hazir mama toz halinde katilir. Topaklanma durumunda tel süzgeçten geçirilir. Son yillarda süt çocukluğu döneminde inek sütünün hiç kullanilmamasi yönünde olan görüşler giderek ağirlik kazanmaktadir.
Yoğurt:
Süt kaynatilir, elin dayanabileceği sicakliğa kadar soğutulur. 1 litre süt içine bir çorba kaşiği yoğurt 1-2 kaşik sütle sulandirilarak eklenir, yavaşça kariştirilir. Hareket ettirmeksizin sicakliğini koruyabilecek şekilde 3-4 saat bekletilir. Bir kase kadar ikindi öğünü olarak verilir.
Kahvalti:
Çocuk alti ya da yedi ayini bitirdikten, sebze püresi, muhallebi, yoğurt gibi gidalara iyice aliştiktan sonra kahvaltilara başlanir. Süt, beyaz peynir, reçel, pekmez, ekmek veya bebe bisküvisi başlica malzemelerdir. Tuzu alinmiş bir parça beyaz peynir ve reçel sütle ezilir. Karişima ekmek içi katilir. Bu amaçla 3-4 bebe bisküvisi kullanilabilir. Kahvaltiya önce 1-2 tatli kaşiği olarak başlanir, miktari giderek arttirilir. Bal allerji yapma olasiliği nedeniyle bir yaşindan önce tercih edilmez. istenirse 1 çay kaşiği yağ eklenebilir. Bir süre sonra peynir, reçel, yağ ve ekmek sütten ayri olarak verilebilir.
Yumurta:
Kati olarak pişirilmiş yumurtanin sarisi 1 çay kaşiği miktarindan başlanip giderek arttirilmak suretiyle kahvaltiya ilave olarak verilir. Bir haftanin sonunda bebeğiniz bir tam yumurta sarisi yiyebilir. iyice alişmiş olan çocuklara yumurta kayisi kivaminda verilebilir. Yumurtanin beyazinin bir yaşinda önce verilmesi genellikle tercih edilmez.
Tahilli Çorbalar:
Mercimek, yoğurtlu yayla, acisiz tarhana çorbasi gibi gidalar, taze sebze çorbalarina aliştirilmiş olan bebeklere 7. aydan sonra değişik tatlari öğretmek amaciyla verilebilir.
Köfte:
Sebze çorbasiyla birlikte, yağsiz sinirsiz üç kez çekilmiş dana kiymasindan baharatsiz olarak hazirlanmiş 1-2 köfte 6. Aydan itibaren verilebilir.
Balik ve Tavuk:
Bebeğiniz yedi sekiz aylik olduğunda kiymaya alternatif olarak püre halinde öğle öğününde tavuk ve kilçiksiz balik eti verebilirsiniz.
Karaciğer:
Kuzu ciğeri tercih edilir. Az tuzlu suda haşlanir, zari çikarilir, rendelenerek balik ve tavuk etleriyle dönüşümlü olarak sebze çorbalariyla birlikte verilir.
Çay:
Çayin besleyici hiç bir değeri yoktur. Aksine diğer gidalarin besleyici değerini düşürür, barsaklardan demir emilimini bozarak kansizliğa yol açabilir. Bu bakimdan süt çocuğu beslenmesinde yeri yoktur.
6-8 AYLIK BEBEKTE BESLENME ÞEMASI:
1. Öğün (saat 06.00-07.00)
Kahvalti + Anne Sütü
Ara Öğün (saat 09.00-09.30)
Meyve Suyu
2. Öğün (saat 11.30-12.30)
Et + Sebze Mamasi + Anne Sütü
Ara Öğün (saat 15.30-16.00)
Yoğurt + Meyve Püresi + Ekmek
3. Öğün (saat 18.30-19.30)
Sütlü Muhallebi + Anne Sütü
Gece Öğünü
Anne Sütü (1-2 kez)
Sevgili Anne ve Baba,
Çocuklarda normal büyüme ve gelişmenin izlenmesi, normalden sapmalarin tespiti yoluyla hastaliklarin belirlenmesi ve önlenmesi için gereklidir. Sağlikli çocuk takibinde düzenli olarak boy, ağirlik ve baş çevresi ölçümleri yapilmalidir.
Her şeyden çok sevdiğiniz bebeğinizin büyümesi, gelişmesi ve sağlikli bir yaşam sürmesi şüphesiz ona sağlayacağiniz imkanlarla mümkündür. Düzenli olarak doktora götürmek, kilosunu ve boyunu ölçtürmek, aşilatmak ve uygun besinlerle beslemek suretiyle iyi gelişmesini ve sağlikli kalmasini sağlayabilirsiniz. Belirli bir çocukta saptanan değerler normal sinirlar içinde olsa bile, zaman içinde çocuğun kendine özgü büyüme grafiğinden sapmalar olabilir.
"Çocukluk Çağinda Beslenme" adini verdiğim bu kilavuzda, doğduğu andan itibaren 5 yaşina gelinceye dek çocuğunuzun büyüme gelişmesindeki önemli aşamalari esas alarak, beslenme konusunda yol göstermeyi amaçladim. Her şey çocuklarimizin sağliği için ..
ÇOCUKLUK DÖNEMLERiNE GÖRE BESLENME
0 - 4 Aylik Bebeğin Beslenmesi
4 - 9 Aylik Bebeğin Beslenmesi
9 - 12 Aylik Bebeğin Beslenmesi
1 - 5 Yaş Çocuk Beslenmesi
0 - 4 AYLIK BEBEĞiN BESLENMESi:
Anne sütü mükemmel besin içeriği ile kolay hazmedilir, etkili bir biçimde kullanilir. Bebeğinizi hastaliklardan korur, mamalarla beslenmeden daha ucuza mal olur. Bunun ötesinde emzirmek suretiyle, anne bebek bağinin kurulmasi kolaylaşir, yeni bir gebeliğin gecikmesi ve annenin sağlikli kalmasi mümkün olur.
Doğumdan sonraki ilk 4 ayda yalnizca anne sütüyle beslenen bebekler ishal ve zatürree gibi bulaşici hastaliklara, alerjik rahatsizliklara daha az yakalanirlar, daha sağlikli büyürler. Bu nedenle;
ilk 4 ay bebeğinizi tek başina anne sütüyle besleyiniz. Bu aylarda anne sütüyle birlikte verilen ek besinler bebeğin anne sütünden yeterince yararlanmasini engeller.
Bebeğinizin yalnizca anne sütüyle beslendiği bu dönemde, su kaybina yol açan hastalik halleri dişinda ilave su gereksinimi yoktur! Eğer ishal gibi mutlaka su verilmesi gereken bir durum söz konusuysa kaynatilmiş su veriniz.
ilk günlerde gelen anne sütü çok besleyicidir. Bebeğinizi istedikçe ve sik sik emzirerek bu sütten yararlanmasini sağlayiniz. Anne sütünün artmasini sağlamak için sik emzirme birinci koşuldur. Bebeğinizin emmediği durumlarda, göğsünüzde süt birikimi söz konusu olduğunda tirle adi verilen pompalarla boşaltma işlemi yapabilirsiniz. Bu pompalar hemen her eczaneden kolaylikla temin edilebilmektedir.
Tüm annelerin sütü yararlidir. Başlangiçta oldukça koyu olan sütünüz zamanla sulu bir hal alir; bu, anne sütünün genel özelliğidir ve tamamen doğal bir durumdur. Benim sütüm bebeğime yaramiyor gibi sözlerin hiçbir anlami yoktur. Çünkü her annenin sütü kendi bebeği için özeldir.
Bebeğiniz her beslenmeden sonra az miktarda kaka yapabilir, bu durum bazen yanlişlikla ishal olarak değerlendirilir. Oysaki altin sarisi renkte, kötü kokmayan, sulu, günde 7 - 8 kereye kadar olabilen bu dişki tamamen normaldir. Yine ayni özellikleri taşiyan ama 3 günde bir bol miktarda yapilan kaka da normal kabul edilir. Ancak dişki çok sert ise nedeni araştirilmalidir.
Göğüs uçlarinda meydana gelen çatlaklar genel kaninin aksine, temizlikteki yetersizlikten değil, uygun emzirme pozisyonunun ve tekniğinin sağlanamamasindan ileri gelir. Bebek, memenin sadece ucunu değil renkli kismin önemli bir bölümünü bir ağiz dolusu almali, çene ucu meme cildine temas eder vaziyette ve alt dudak dişa kivrilmiş olmalidir. Bu şekilde bebeğin yanaklarinda şişlik oluşur ve yutkunarak annesinin sütünü aldiği kolayca fark edilir. Eğer çatlak meydana gelmişse doğru pozisyonda ve uygun emzirme tekniğiyle sorun kisa sürede halledilir. Beslenme sonrasi bir miktar anne sütünün çatlak bölgelere sürülerek kurutulmasinin yararli olduğu düşünülmektedir.
Emziren anneler her zaman bol ve pamukludan yapilma sutyen giymelidirler.
Anne sütünün yetmediği inanciyla doktora danişmadan yeni bir gidaya başlanmamalidir. Düzenli kilo alan, günde ortalama 6 kez beslenebilen, bezini günde 6 defa islatan bir bebek anne sütünü yeterince aliyor demektir. Kaka sayisi beslenmenin değerlendirilmesinde güvenilir bir işaret değildir.
Anne sütünün yeterliliği en iyi çocuğun gereken tartiyi almasiyla anlaşilir. Bu nedenle bebeğinizi düzenli araliklarla sağlik kontrollerine getiriniz.
Çalişan anneler sütlerini sağdiktan sonra, kaynatilarak steril edilmiş şişelerde oda sicakliğinda 8 saat, buzdolabinda 24 saat ve buzlukta dondurarak 6 ay saklayabilirler. Bu amaçla saklanan anne sütü hiçbir zaman kaynatilmamalidir.
Bebeklere ilk yaşin sonuna kadar kaynatilmamiş su verilmemesi tavsiye edilir.
Bebeklerini emziren annelerin iyi beslenmesi anne bebek sağliği açisindan çok önemlidir. Bu nedenle annelerin; günde 2 litre (10 su bardaği) kadar sulu gidalar (su, süt, az şekerli limonata, komposto çorbalar, vb.) almalari önerilir.
Günlük beslenmede en az 2 su bardaği süt veya yoğurt, 1 köfte kadar et ve bir adet yumurta, 3 ince dilim ekmek veya 3 porsiyon unlu yiyecek 2 adet meyve bulunmalidir. Anne sütü verirken içmemeli, çay ve kahve gibi besleyici değeri olmayan içecekleri tüketmemelidir.
4 - 9 AYLIK BEBEK BESLENMESi
Yalniz anne sütüyle beslenen bebeklerde ek gidalara dördüncü aydan sonra başlanir. 4-6 ay arasinda anne sütüyle yeterli büyüme gelişme sağlaniyorsa sadece anne sütüyle beslemeye devam edilir, bu durumda ek gidalara altinci aydan sonra başlanir.
Bu dönemde çocuğunuza verdiğiniz ek gidalar anne sütünün tamamlayicisidir.
Ek Gidalar:
Çocuğun ayina uygun büyüme ve gelişme sürecini destekleyen, değişik tatlarla tanişmak suretiyle sonraki aylarda kolay yeme alişkanliği kazandiran, besleyici değeri yüksek ama allerji yapma niteliği az olan besinlerdir. Meyve suyu veya meyve püresi, sebze çorbasi veya sebze püresi, muhallebi, yoğurt, peynir, reçel, bisküvi, ekmek, yumurta bebek beslenmesinde önde gelen ek gidalardir.
Ek gidalari kaşik ya da bardakla veriniz.
Yeni deneyeceğiniz yiyecekleri çocuk açken alişik olduğu yiyeceklerden önce veriniz. Miktari daima azdan başlayarak arttiriniz.
Yeni gidalarin allerji yapip yapmadiğina dikkat ediniz. Bu nedenle ayni gün içinde birden fazla yeni besin denemeyiniz. Þüpheli bir gidayi kestiğinizde belirtilerin geçip geçmediğini kontrol ediniz. Bir iki gün sonra yeniden deneyiniz.
Bebeğinizin hoşlanmadiği önemli yiyecekleri zaman zaman yeniden deneyiniz.
Meyve Suyu:
Elma ve şeftali gibi meyvelerin sulari taze olarak 1-2 tatli kaşiği miktarindan başlanarak verilir ve yavaş yavaş arttirilir. Portakal ve mandalina suyunun daha ileri aylarda verilmesi uygun olur.
Meyveler iyice yikanir, kabuklari soyulur ve cam rendede rendelenir. Temiz bir tel süzgeç veya tülbentle süzülerek suyu elde edilir. Meyve suyuna başlandiktan bir iki hafta sonra püre halinde verilebilir. Meyve sularina şeker eklenmemelidir!
Sebze Çorbasi:
Meyve suyuna başlandiktan iki hafta kadar sonra öğle öğününde verilmek üzere patates, havuç, pirinç ve taze sebzelerden günlük olarak hazirlanir. Bir iki tatli kaşiğindan başlanarak yavaş yavaş arttirilir. Dört haftalik bir süre içinde tam sebze püresine geçilir.
1. Hafta (sebze çorbasi): 3-4 su bardaği su, 2 orta boy havuç, 1 orta boy patates 45 dakika kapakli kapta pişirilir. Tel süzgeçle hiç ezmeden suyu bir başka kaba alinir. Bir çay kaşiği irmik ilavesiyle tekrar 5-10 dakika pişirilir. Sivi miktari 200 gram olacak şekilde ayarlanir.
2. Hafta (basit sebze püresi): Ayni şekilde pişirilir. Havuç ve patatesler tel süzgeçten tamamen ezilerek püre olarak geçirilir. Bu pürenin içine yine irmik katilarak mamanin hazirlanmasi tamamlanir.
3. Hafta (karişik sebze püresi): Havuç ve patatesin yanina 1 çay kaşiği pirinç ve her gün bir yenisi ilave edilmek üzere mevsimlik sebzeler eklenir. Örneğin ilk gün 3-4 yaprak maydanoz, ertesi gün maydanoz ve bir kaç yaprak ispanak, sonraki gün ilaveten dörtte bir enginar, daha sonra dörtte bir domates gibi .. Tel süzgeçten ya da blenderden geçirilerek elde edilen püreye yine bir çay kaşiği irmik eklenerek 5 dakika daha pişirilir.
4. Hafta (tam sebze püresi): Ayrintilariyla anlattiğim şekilde hazirlanan püreye 1 çay kaşiği zeytin yaği veya pastörize tereyaği katilir.
Altinci aydan itibaren sebze çorbasi ya da püresine 1 yemek kaşiği kiyma (3 kez çekilmiş yağsiz sinirsiz dana) eklenmelidir.
Muhallebi:
Sebze püresinden 1-2 hafta kadar sonra genellikle 5. aydan itibaren akşam (gece değil) öğünü olarak verilir. 1 su bardaği süt, bir tatli kaşiği pirinç unu, 1 tatli kaşiği toz şekerle yapilir. Soğuk sütün bir kismiyla pirinç unu iyice ezilir, kalan süt eklenir kariştirilarak pişirilir. Ateşten indirmeye yakin şeker eklenir. ilk günlerde süt sulandirilabilir.
Muhallebi, kutu mamalarla da hazirlanabilir. Özellikle inek sütü proteinlerine duyarli olan bebeklerde bu durum tercih edilir. Bir su bardaği su 1 tatli kaşiği pirinç unu kariştirilarak pişirilir. Ateşten indirildikten sonra içine 5-6 ölçek hazir mama toz halinde katilir. Topaklanma durumunda tel süzgeçten geçirilir. Son yillarda süt çocukluğu döneminde inek sütünün hiç kullanilmamasi yönünde olan görüşler giderek ağirlik kazanmaktadir.
Yoğurt:
Süt kaynatilir, elin dayanabileceği sicakliğa kadar soğutulur. 1 litre süt içine bir çorba kaşiği yoğurt 1-2 kaşik sütle sulandirilarak eklenir, yavaşça kariştirilir. Hareket ettirmeksizin sicakliğini koruyabilecek şekilde 3-4 saat bekletilir. Bir kase kadar ikindi öğünü olarak verilir.
Kahvalti:
Çocuk alti ya da yedi ayini bitirdikten, sebze püresi, muhallebi, yoğurt gibi gidalara iyice aliştiktan sonra kahvaltilara başlanir. Süt, beyaz peynir, reçel, pekmez, ekmek veya bebe bisküvisi başlica malzemelerdir. Tuzu alinmiş bir parça beyaz peynir ve reçel sütle ezilir. Karişima ekmek içi katilir. Bu amaçla 3-4 bebe bisküvisi kullanilabilir. Kahvaltiya önce 1-2 tatli kaşiği olarak başlanir, miktari giderek arttirilir. Bal allerji yapma olasiliği nedeniyle bir yaşindan önce tercih edilmez. istenirse 1 çay kaşiği yağ eklenebilir. Bir süre sonra peynir, reçel, yağ ve ekmek sütten ayri olarak verilebilir.
Yumurta:
Kati olarak pişirilmiş yumurtanin sarisi 1 çay kaşiği miktarindan başlanip giderek arttirilmak suretiyle kahvaltiya ilave olarak verilir. Bir haftanin sonunda bebeğiniz bir tam yumurta sarisi yiyebilir. iyice alişmiş olan çocuklara yumurta kayisi kivaminda verilebilir. Yumurtanin beyazinin bir yaşinda önce verilmesi genellikle tercih edilmez.
Tahilli Çorbalar:
Mercimek, yoğurtlu yayla, acisiz tarhana çorbasi gibi gidalar, taze sebze çorbalarina aliştirilmiş olan bebeklere 7. aydan sonra değişik tatlari öğretmek amaciyla verilebilir.
Köfte:
Sebze çorbasiyla birlikte, yağsiz sinirsiz üç kez çekilmiş dana kiymasindan baharatsiz olarak hazirlanmiş 1-2 köfte 6. Aydan itibaren verilebilir.
Balik ve Tavuk:
Bebeğiniz yedi sekiz aylik olduğunda kiymaya alternatif olarak püre halinde öğle öğününde tavuk ve kilçiksiz balik eti verebilirsiniz.
Karaciğer:
Kuzu ciğeri tercih edilir. Az tuzlu suda haşlanir, zari çikarilir, rendelenerek balik ve tavuk etleriyle dönüşümlü olarak sebze çorbalariyla birlikte verilir.
Çay:
Çayin besleyici hiç bir değeri yoktur. Aksine diğer gidalarin besleyici değerini düşürür, barsaklardan demir emilimini bozarak kansizliğa yol açabilir. Bu bakimdan süt çocuğu beslenmesinde yeri yoktur.
6-8 AYLIK BEBEKTE BESLENME ÞEMASI:
1. Öğün (saat 06.00-07.00)
Kahvalti + Anne Sütü
Ara Öğün (saat 09.00-09.30)
Meyve Suyu
2. Öğün (saat 11.30-12.30)
Et + Sebze Mamasi + Anne Sütü
Ara Öğün (saat 15.30-16.00)
Yoğurt + Meyve Püresi + Ekmek
3. Öğün (saat 18.30-19.30)
Sütlü Muhallebi + Anne Sütü
Gece Öğünü
Anne Sütü (1-2 kez)