Obezite vücutta artmış yağ kitlesini tabir eder. Günümüzde obezite çocukluk çağının en yaygın kronik illeti haline gelmiştir. Çocukluk obezitesi erişkin obezitesine dönüşeceğinden çocukluk obezitesinin önlenmesi erişkin obezitesinin önlenmesi açısından da son radde değerlidir. Çokça beslenen evlatların daha yeterli büyüyeceklerine yönelik yanlış bir toplumsal inanış mevcuttur. Meğer evlatların günlük aldıkları yekun gücün fakat %5’i büyüme için harcanmaktadır. Evlatların sağlıklı büyümesi için sağlıklı besinler tüketmesi, günlük tertipli fizikî aktivitelerinin olması ve yeteri kadar uyuması gerekmektedir. Çünkü evlatların büyümesini sağlayan büyüme hormonu uykuda, egzersiz sırasında ve açlıkta salgılanmaktadır. Harektsizlik, mütemadi tokluk hali ve obezite ise büyüme hormonunu baskılamaktadır. Günümüzde evlatlar vakitlerinin birçoklarını bilgisayar başında geçirip, yüksek kalorili sıhhatsiz besinler tüketip, uyuyor olmaları gereken vakitlerde televizyon seretmektedirler.
Obez evlatların günlük tükettikleri besinler sırf kalori, yağ ve protein açısından kâfi olup vitamin, mineral, eser element ve gayrı organik hususlar açısından yoksuldur. Yüksek kalorili beslenme ve hareketsizlik obezite gelişiminde direkt tesirlidir. Fast-food tipi beslenme, gazlı içecekler, cips ve çikolata alışkanlığı, anne-babanın obez olması, süratli yeme alışkanlığı, çok televizyon izleme ve bilgisayar başında çokça hengam harcama obezite gelişiminde kıymetli rol oynamaktadır. Son yıllarda obezitehusus bağımlılığı olarakkabul edilmektedir. Buradaki bağımlılık çeşitli yiyecek hususlarına karşı gelişmektedir. Kola ve gibisi gazlı içecekler, cips ve çikolata bağımlılık yapan yiyecek ve içeceklerin başında gelir Bağımlılık yapan yiyecek ve içeceklerin çokca tüketilmesi sonucunda gayrı bir bağımlılık gelişmektedir: Karbonhidrat Bağımlılığı.
Çocuğunuzda karbonhidrat bağımlılığı olup olmadığını nasıl anlayabilirsiniz?
Evladınız kola ve gibisi gazlı içecekleri çokca tüketiyorsa, makarna, pilav, ekmek ve hamur işi azıkları mahsusen tercih ediyorsa, karbonhidrattan güçlü olmayan zerzevat yüklü besinler yediğinde doymuyorsa, sık sık şekerli azık arayışına giriyorsa, daima kilo alıyorsa çocuğunuzda karbonhidrat bağımlığı başlamış demektir. Bağımlılık yapan yiyecek-içecekler günlük beslenme alışkanlığını ve damak tadını külliyen değiştirip karbonhidrat bağımlılığına neden olduklarından evlatlar bu çeşit yiyecek-içecekleri tüketmeyi külliyen kesseler bile günlük olarak almaya alıştıkları karbonhidratı makarna, pilav, ekmek ve her türlü şekerli gıdayı çokca tüketerek gidermeye çalışırlar. Karbonhidrattan güçlü bu cins azıklar ve gazlı içecekler alındığında kan şekeri süratle yükselir. Buna koşut olarak insülin de yükselir. İnsülin hormonunun yükselmesi vücudumuzdaki her türlü olumsuzluğu başlatan bir sinyal vazifesine dönüşür.
Kilo artışı ile birlikte insülin hormonunda artış gözlenir. Bu duruma insülin direnci ismi verilir. Önlem alınmaz ve tedavi ile bu durum geri döndürülmez ise insulin direnci tip 2 diyabete (şeker hastalığı) neden olur.
Çocuğunuzda insülin direnci olup olmadığını nasıl anlayabilirsiniz?
İnsülin direnci boyun, koltuk altı, kasıklar ve deri katlantı kesimlerinde ciltte yoğunlaşma ile kendisini zahir eder. Gelgelelim bu durum uzun müddettir yüksek insülin seviyesi olanlarda gözlendiğinden insülin direnci başlangıcında ciltte bu yoğunlaşmalar gözlenmez. Obez bir evlatta bu değişikliklerin görülmemesi insülin direnci olmadığı manasına gelmez. İnsülin direnci olanlarda kilo almak kolaylaşırken kilo vermek güçleşir. Kesin tanı insülin seviyesine bakılarak konulur. İnsülin direnci olan kız evlatlarının yumurtalıklarda kistler gelişir. Bu kistler androjen hormonu (erkeklik hormonu) salgılayarak adet düzensizliklerine, kıllanmaya ve önemli ruhsal bozukluklara neden olurlar. Tedavi edilmeyen olgularda ileriki periyotlarda evlat sahibi olamama riski mevcuttur. Bu tabloya polikistik over sendromuismi verilir. İnsülin direnci ve polikistik over sendromunun erken tanı ve tedavisi ileride ortaya çıkacak önemli sıkıntıların engellenmesi açısından değerlidir.
Çocuğunuzda polikistik over sendromu olup olmadığını nasıl anlayabilrsiniz?
Obezite, adet düzensizliği, kıllanma, sivilce oluşumu, boyun, koltuk altı, kasıklar ve gayri katlantı kesimlerinde yoğunlaşma belirtilerinden birkaçı ergenlik devrindeki kız çocuğunuzda mevcutsa polikistik over sendromundan şüphelenebilirsiniz.
Obezitenin oluşturduğu sıhhat sıkıntılarının çokluğu insan ömrünü kısaltmakta ve hayat kalitesini azaltmaktadır. Obezite nedeniyle iskelet sisteminin erken yaşlarda çokça tartıya maruz kalması çeşitli ortopedik sekellere neden olabileceği üzere obezite tıpkı hengamda karaciğer yağlanması, safra taşı oluşumu, erken ve gecikmiş ergenlik, hipertansiyon, kalp ve böbrek hastalıklarına da yol açmaktadır.
Doç. Dr. Mehmet Emre TAŞCILAR
Evlat Endokrinolojisi
Obez evlatların günlük tükettikleri besinler sırf kalori, yağ ve protein açısından kâfi olup vitamin, mineral, eser element ve gayrı organik hususlar açısından yoksuldur. Yüksek kalorili beslenme ve hareketsizlik obezite gelişiminde direkt tesirlidir. Fast-food tipi beslenme, gazlı içecekler, cips ve çikolata alışkanlığı, anne-babanın obez olması, süratli yeme alışkanlığı, çok televizyon izleme ve bilgisayar başında çokça hengam harcama obezite gelişiminde kıymetli rol oynamaktadır. Son yıllarda obezitehusus bağımlılığı olarakkabul edilmektedir. Buradaki bağımlılık çeşitli yiyecek hususlarına karşı gelişmektedir. Kola ve gibisi gazlı içecekler, cips ve çikolata bağımlılık yapan yiyecek ve içeceklerin başında gelir Bağımlılık yapan yiyecek ve içeceklerin çokca tüketilmesi sonucunda gayrı bir bağımlılık gelişmektedir: Karbonhidrat Bağımlılığı.
Çocuğunuzda karbonhidrat bağımlılığı olup olmadığını nasıl anlayabilirsiniz?
Evladınız kola ve gibisi gazlı içecekleri çokca tüketiyorsa, makarna, pilav, ekmek ve hamur işi azıkları mahsusen tercih ediyorsa, karbonhidrattan güçlü olmayan zerzevat yüklü besinler yediğinde doymuyorsa, sık sık şekerli azık arayışına giriyorsa, daima kilo alıyorsa çocuğunuzda karbonhidrat bağımlığı başlamış demektir. Bağımlılık yapan yiyecek-içecekler günlük beslenme alışkanlığını ve damak tadını külliyen değiştirip karbonhidrat bağımlılığına neden olduklarından evlatlar bu çeşit yiyecek-içecekleri tüketmeyi külliyen kesseler bile günlük olarak almaya alıştıkları karbonhidratı makarna, pilav, ekmek ve her türlü şekerli gıdayı çokca tüketerek gidermeye çalışırlar. Karbonhidrattan güçlü bu cins azıklar ve gazlı içecekler alındığında kan şekeri süratle yükselir. Buna koşut olarak insülin de yükselir. İnsülin hormonunun yükselmesi vücudumuzdaki her türlü olumsuzluğu başlatan bir sinyal vazifesine dönüşür.
Kilo artışı ile birlikte insülin hormonunda artış gözlenir. Bu duruma insülin direnci ismi verilir. Önlem alınmaz ve tedavi ile bu durum geri döndürülmez ise insulin direnci tip 2 diyabete (şeker hastalığı) neden olur.
Çocuğunuzda insülin direnci olup olmadığını nasıl anlayabilirsiniz?
İnsülin direnci boyun, koltuk altı, kasıklar ve deri katlantı kesimlerinde ciltte yoğunlaşma ile kendisini zahir eder. Gelgelelim bu durum uzun müddettir yüksek insülin seviyesi olanlarda gözlendiğinden insülin direnci başlangıcında ciltte bu yoğunlaşmalar gözlenmez. Obez bir evlatta bu değişikliklerin görülmemesi insülin direnci olmadığı manasına gelmez. İnsülin direnci olanlarda kilo almak kolaylaşırken kilo vermek güçleşir. Kesin tanı insülin seviyesine bakılarak konulur. İnsülin direnci olan kız evlatlarının yumurtalıklarda kistler gelişir. Bu kistler androjen hormonu (erkeklik hormonu) salgılayarak adet düzensizliklerine, kıllanmaya ve önemli ruhsal bozukluklara neden olurlar. Tedavi edilmeyen olgularda ileriki periyotlarda evlat sahibi olamama riski mevcuttur. Bu tabloya polikistik over sendromuismi verilir. İnsülin direnci ve polikistik over sendromunun erken tanı ve tedavisi ileride ortaya çıkacak önemli sıkıntıların engellenmesi açısından değerlidir.
Çocuğunuzda polikistik over sendromu olup olmadığını nasıl anlayabilrsiniz?
Obezite, adet düzensizliği, kıllanma, sivilce oluşumu, boyun, koltuk altı, kasıklar ve gayri katlantı kesimlerinde yoğunlaşma belirtilerinden birkaçı ergenlik devrindeki kız çocuğunuzda mevcutsa polikistik over sendromundan şüphelenebilirsiniz.
Obezitenin oluşturduğu sıhhat sıkıntılarının çokluğu insan ömrünü kısaltmakta ve hayat kalitesini azaltmaktadır. Obezite nedeniyle iskelet sisteminin erken yaşlarda çokça tartıya maruz kalması çeşitli ortopedik sekellere neden olabileceği üzere obezite tıpkı hengamda karaciğer yağlanması, safra taşı oluşumu, erken ve gecikmiş ergenlik, hipertansiyon, kalp ve böbrek hastalıklarına da yol açmaktadır.
Doç. Dr. Mehmet Emre TAŞCILAR
Evlat Endokrinolojisi