Siyasal
Turkiye Buyuk Millet Meclisi, 1 Kasım 1922'de aldığı tarihi kararında, saltanata son vermiştir Bu tarihi kararın da acık bir belirtisi olarak, 1921 Anayasası ile yeni siyasal rejime gecilmiştir Ancak, Cumhuriyet resmen ilan edilmemiştir
Turkiye Buyuk Millet Meclisi, 1 Nisan 1923'te secimlerin yenilenmesine karar vermiş ve yeni kurulan Meclis, Lozan'da elde edilen antlaşmayı onaylamıştır Lozan Barış Antlaşması'nın kabulu ve 6 Ekim 1923'te Turk Ordusunun İstanbul'a girmesi ile Turk vatanının butunluğu gercekleşmiş ve boylece bir devir kapanmış ve yeni bir devir acılmıştır Siyasal rejimin 23 Nisan 1920'den itibaren kaydettiği gelişmelere uygun devlet şeklini bulmak da bir zorunluluk haline gelmiştir
Cumhuriyet'in Kabulu 25 Ekim 1923 gunu gelişen bir kabine bunalımı, Buyuk Millet Meclisi'nde calışma gucluğunu ortaya cıkardı 28 Ekim 1923 gunu akşamına kadar kabine kurulamaması uzerine, Gazi Mustafa Kemal Paşa, Cankaya koşkunde yemek sırasında arkadaşlarına; Yarın Cumhuriyet ilan edeceğizdiyerek goruşunu acıklamıştır 29 Ekim gunu Halk Fırkası Meclis Grubunda, Bakanlar Kurulunun oluşturulması konusunda tartışıldı Sorun cozulemeyince, Gazi Mustafa Kemal Paşa'dan duşuncelerini acıklaması istendi Mustafa Kemal Paşa, bunalımdan cıkış yolunu Anayasanın değiştirilmesi zorunluluğu ile acıkladı Cumhuriyetin ilanını hedefleyen tasarıyı da grubun bilgisine sundu
Grupta cereyan eden uzun muzakereler sonunda, Cumhuriyetin ilanı kabul edildi Parti Grubu'ndan sonra, Meclis toplanarak hazırlanan kanun tasarısını aynen kabul etti Yaşasın Cumhuriyetsesleri arasında gece saat 2030'da Cumhuriyet ilan edildi Cumhuriyetin ilanı 1921 tarihli Anayasanın bazı maddelerinin değiştirilmesine dair 364 No'lu Kanunun kabulu ile olmuştur Bu kanunla, Anayasanın 1, 2 , 4, 10, 11 ve 12'nci maddeleri onemli olcude değiştirilmiştir Bu onemli değişiklikler, 29 Ekim gunu yapılmış ve aynı gun, Cumhurbaşkanlığı secimi yapılarak, Gazi Mustafa Kemal Paşa oybirliğiyle yeni Turk Devletinin ilk Cumhurbaşkanı secilmiştir
Milli Eğitim
Ataturk, zaferden sonra, yeni Turkiye'nin kurulmasının eğitime dayandığı, en onemli ve en onurlu gorevin eğitim işleri olduğu ve milli eğitim işlerinde kesinlikle başarıya ulaşılması gerektiği inancını taşıyordu Her gittiği yerde, katıldığı toplantıda, eğitimin temel ilke ve hedeflerini ortaya koymuş, cehaletin eğitim yoluyla ortadan kaldırılabileceğini belirtmiş, oğretmenleri yuceltmiştir
Daha Kurtuluş Savaşı yıllarında, Sakarya Savaşı'nın hazırlıkları sırasında Ataturk 16 Temmuz 1921'de bir Maarif Kongresi topladı Bu kongrede Turkiye Milli Eğitim işlerinin bir programını hazırlamak amacıyla, milli kulturun onemini belirtmiş ve milli eğitim sisteminin gereğinden soz etmiştir Şimdiye kadar takip olunan tahsil ve terbiye usullerini milletimizin tarihi tedenniyatında (gerilemesinde) en muhim bir amil olduğu kanaatindeyim Onun icin bir milli terbiye programından bahsederken, eski devrin hurafatından ve evsafı fıtriyemizle hic de munasebeti olmayan yabancı fikirlerden şarktan ve garptan gelebilen bilcumle tesirlerden uzak, seciyei milliye ve tarihimizle mutenasip bir kultur kastediyorum Cunku dehayı millimizin inkişafı tammı ancak boyle bir kultur ile temin olunabilir
1 Kasım 1928'de Latin esasından alınan harfler, (Turk dilinin ozelliklerini belirten işaretlere de yer vererek) Turk harfleriadıyla 1353 Sayılı Kanunla kabul edilmiştir Yazı dilinde kullanılan Arap harflerinin yerine Turk harflerinin alınmasını ifade eden Harf Devrimi yapılmıştır
Arap harflerinin Turkler tarafından kullanılması, İslamiyet'in kabulunden sonra başlamış ancak bu harfler, Turk diline hic bir zaman uyamamıştır Turkce, Arap harfleri ile kolay yazılıp okunamıyordu Harf İnkılabının hedefi, okuyup yazmayı kolaylaştırmak ve yaymak, modern oğretim ve eğitimin gercekleşmesini sağlamaktı Harf İnkılabının ilk adımı, 20 Mayıs 1928'de 1288 sayılı kanunla, Arap rakamlarının kullanılmasına son verilerek, uluslararası rakamların kabulu ile başlamıştı
Ataturk, 9 Ağustos 1928 gecesi İstanbul'da Sarayburnu Parkı'nda duzenlenmiş bir şenlik sırasında, Harf Devrimini halka duyurmuştur; Arkadaşlar, guzel dilimizi ifade etmek icin yeni Turk harflerini kabul ediyoruz Arkadaşlar, bizim guzel ahenkli, zengin lisanımız (dilimiz) yeni Turk harfleri ile kendini gosterecektir Asırlardan beri kafalarımızı demir cerceve icinde bulunduran, anlaşılmayan ve anlayamadığımız işaretlerden kendimizi kurtarmak mecburiyetindeyiz Lisanımızı muhakkak anlamak istiyoruz Bu yeni harflerle behemehal pek cabuk bir zamanda mukemmel bir surette anlaşacağız ki, Milletimizin yazısıyla kafasıyla butun medeniyet aleminin yanında olduğunu gosterecektir Vatandaşlar, yeni Turk harflerini cabuk oğreniniz Butun millete, kadına, erkeğe, koyluye, cobana, hamala, sandalcıya oğretinizdemiştir Harf Devrimi, buyuk bir tarihi olaydır Cunku, sosyal, kulturel ve siyasi alanda geniş yankıları olmuştur
1 Kasım 1928'de Latin alfabesine dayalı yeni Turk Alfabesinin kabulunden sonra, 24 Kasım 1928'de yayımlanan Millet Mektepleri Talimatnamesi gereğince, yurdun her koşesinde Millet Mektepleri acılmış, halka yeni harflerle okuma yazma oğretilmiştir Ataturk bu calışmalara Millet Mektepleri Başoğretmenisıfatıyla katılmıştır
Kultur
Tarih yazmak, tarih yapmak kadar muhimdir Yazan, yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alırK Ataturk
Ataturk, milletimizi ve dunyayı eski bir tarih anlayışından, yeni bir tarih goruşune goturmek ve bu yolda araştırmalar yapmak icin, 12 Nisan 1931'de Turk Tarihi Tetkik Cemiyeti'ni (Turk Tarih Kurumu) kurmuştur Turk Tarih Tezi diye bir tez ortaya atılmıştır Kultur alanında yeni bir tarih goruşunun ifadesi olan bu teze gore; Turk milletinin tarihi şimdiye kadar yazıldığı gibi yalnız Osmanlı tarihinden ibaret değildir Turk'un tarihi cok daha eskidir ve temasta bulunduğu milletlerin medeniyetleri uzerine etki etmiştir
Osmanlı Devletinin ummet tarihi anlayışından, Turk milletinin kendi tarihine kavuşması, millet tarihi anlayışını kabul etmesi zorunlu idi Millet tarihi anlayışını gerekli kılan ozel sebepler de vardı
Bunlar :
1 Turklerin sarı ırktan olduğuna dair dunyada yazılmış olan yanlış bilgiler
2 Turklerin sarı ırktan gosterilmesinin bir sonucu olarak medeni kabiliyet ve istidattan yoksun olduğu yolundaki hatalı goruş ve iddialar
3 Turk toprakları uzerinde yabancıların tarihi iddiaları
Aleyhimizde kullanılan silah, hep gerceğe aykırı şekilde yazılan, değiştirilen tarih idi Tarihimizi gercek yapısı ile ortaya koymak, Turkluk ve ata yurdu hakkında gercek tarihi bilgileri dunya kamuoyuna duyurmak, Turk Tarihi araştırmalarının amacı idi
Turkiye Buyuk Millet Meclisi, 1 Kasım 1922'de aldığı tarihi kararında, saltanata son vermiştir Bu tarihi kararın da acık bir belirtisi olarak, 1921 Anayasası ile yeni siyasal rejime gecilmiştir Ancak, Cumhuriyet resmen ilan edilmemiştir
Turkiye Buyuk Millet Meclisi, 1 Nisan 1923'te secimlerin yenilenmesine karar vermiş ve yeni kurulan Meclis, Lozan'da elde edilen antlaşmayı onaylamıştır Lozan Barış Antlaşması'nın kabulu ve 6 Ekim 1923'te Turk Ordusunun İstanbul'a girmesi ile Turk vatanının butunluğu gercekleşmiş ve boylece bir devir kapanmış ve yeni bir devir acılmıştır Siyasal rejimin 23 Nisan 1920'den itibaren kaydettiği gelişmelere uygun devlet şeklini bulmak da bir zorunluluk haline gelmiştir
Cumhuriyet'in Kabulu 25 Ekim 1923 gunu gelişen bir kabine bunalımı, Buyuk Millet Meclisi'nde calışma gucluğunu ortaya cıkardı 28 Ekim 1923 gunu akşamına kadar kabine kurulamaması uzerine, Gazi Mustafa Kemal Paşa, Cankaya koşkunde yemek sırasında arkadaşlarına; Yarın Cumhuriyet ilan edeceğizdiyerek goruşunu acıklamıştır 29 Ekim gunu Halk Fırkası Meclis Grubunda, Bakanlar Kurulunun oluşturulması konusunda tartışıldı Sorun cozulemeyince, Gazi Mustafa Kemal Paşa'dan duşuncelerini acıklaması istendi Mustafa Kemal Paşa, bunalımdan cıkış yolunu Anayasanın değiştirilmesi zorunluluğu ile acıkladı Cumhuriyetin ilanını hedefleyen tasarıyı da grubun bilgisine sundu
Grupta cereyan eden uzun muzakereler sonunda, Cumhuriyetin ilanı kabul edildi Parti Grubu'ndan sonra, Meclis toplanarak hazırlanan kanun tasarısını aynen kabul etti Yaşasın Cumhuriyetsesleri arasında gece saat 2030'da Cumhuriyet ilan edildi Cumhuriyetin ilanı 1921 tarihli Anayasanın bazı maddelerinin değiştirilmesine dair 364 No'lu Kanunun kabulu ile olmuştur Bu kanunla, Anayasanın 1, 2 , 4, 10, 11 ve 12'nci maddeleri onemli olcude değiştirilmiştir Bu onemli değişiklikler, 29 Ekim gunu yapılmış ve aynı gun, Cumhurbaşkanlığı secimi yapılarak, Gazi Mustafa Kemal Paşa oybirliğiyle yeni Turk Devletinin ilk Cumhurbaşkanı secilmiştir
Milli Eğitim
Ataturk, zaferden sonra, yeni Turkiye'nin kurulmasının eğitime dayandığı, en onemli ve en onurlu gorevin eğitim işleri olduğu ve milli eğitim işlerinde kesinlikle başarıya ulaşılması gerektiği inancını taşıyordu Her gittiği yerde, katıldığı toplantıda, eğitimin temel ilke ve hedeflerini ortaya koymuş, cehaletin eğitim yoluyla ortadan kaldırılabileceğini belirtmiş, oğretmenleri yuceltmiştir
Daha Kurtuluş Savaşı yıllarında, Sakarya Savaşı'nın hazırlıkları sırasında Ataturk 16 Temmuz 1921'de bir Maarif Kongresi topladı Bu kongrede Turkiye Milli Eğitim işlerinin bir programını hazırlamak amacıyla, milli kulturun onemini belirtmiş ve milli eğitim sisteminin gereğinden soz etmiştir Şimdiye kadar takip olunan tahsil ve terbiye usullerini milletimizin tarihi tedenniyatında (gerilemesinde) en muhim bir amil olduğu kanaatindeyim Onun icin bir milli terbiye programından bahsederken, eski devrin hurafatından ve evsafı fıtriyemizle hic de munasebeti olmayan yabancı fikirlerden şarktan ve garptan gelebilen bilcumle tesirlerden uzak, seciyei milliye ve tarihimizle mutenasip bir kultur kastediyorum Cunku dehayı millimizin inkişafı tammı ancak boyle bir kultur ile temin olunabilir
1 Kasım 1928'de Latin esasından alınan harfler, (Turk dilinin ozelliklerini belirten işaretlere de yer vererek) Turk harfleriadıyla 1353 Sayılı Kanunla kabul edilmiştir Yazı dilinde kullanılan Arap harflerinin yerine Turk harflerinin alınmasını ifade eden Harf Devrimi yapılmıştır
Arap harflerinin Turkler tarafından kullanılması, İslamiyet'in kabulunden sonra başlamış ancak bu harfler, Turk diline hic bir zaman uyamamıştır Turkce, Arap harfleri ile kolay yazılıp okunamıyordu Harf İnkılabının hedefi, okuyup yazmayı kolaylaştırmak ve yaymak, modern oğretim ve eğitimin gercekleşmesini sağlamaktı Harf İnkılabının ilk adımı, 20 Mayıs 1928'de 1288 sayılı kanunla, Arap rakamlarının kullanılmasına son verilerek, uluslararası rakamların kabulu ile başlamıştı
Ataturk, 9 Ağustos 1928 gecesi İstanbul'da Sarayburnu Parkı'nda duzenlenmiş bir şenlik sırasında, Harf Devrimini halka duyurmuştur; Arkadaşlar, guzel dilimizi ifade etmek icin yeni Turk harflerini kabul ediyoruz Arkadaşlar, bizim guzel ahenkli, zengin lisanımız (dilimiz) yeni Turk harfleri ile kendini gosterecektir Asırlardan beri kafalarımızı demir cerceve icinde bulunduran, anlaşılmayan ve anlayamadığımız işaretlerden kendimizi kurtarmak mecburiyetindeyiz Lisanımızı muhakkak anlamak istiyoruz Bu yeni harflerle behemehal pek cabuk bir zamanda mukemmel bir surette anlaşacağız ki, Milletimizin yazısıyla kafasıyla butun medeniyet aleminin yanında olduğunu gosterecektir Vatandaşlar, yeni Turk harflerini cabuk oğreniniz Butun millete, kadına, erkeğe, koyluye, cobana, hamala, sandalcıya oğretinizdemiştir Harf Devrimi, buyuk bir tarihi olaydır Cunku, sosyal, kulturel ve siyasi alanda geniş yankıları olmuştur
1 Kasım 1928'de Latin alfabesine dayalı yeni Turk Alfabesinin kabulunden sonra, 24 Kasım 1928'de yayımlanan Millet Mektepleri Talimatnamesi gereğince, yurdun her koşesinde Millet Mektepleri acılmış, halka yeni harflerle okuma yazma oğretilmiştir Ataturk bu calışmalara Millet Mektepleri Başoğretmenisıfatıyla katılmıştır
Kultur
Tarih yazmak, tarih yapmak kadar muhimdir Yazan, yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alırK Ataturk
Ataturk, milletimizi ve dunyayı eski bir tarih anlayışından, yeni bir tarih goruşune goturmek ve bu yolda araştırmalar yapmak icin, 12 Nisan 1931'de Turk Tarihi Tetkik Cemiyeti'ni (Turk Tarih Kurumu) kurmuştur Turk Tarih Tezi diye bir tez ortaya atılmıştır Kultur alanında yeni bir tarih goruşunun ifadesi olan bu teze gore; Turk milletinin tarihi şimdiye kadar yazıldığı gibi yalnız Osmanlı tarihinden ibaret değildir Turk'un tarihi cok daha eskidir ve temasta bulunduğu milletlerin medeniyetleri uzerine etki etmiştir
Osmanlı Devletinin ummet tarihi anlayışından, Turk milletinin kendi tarihine kavuşması, millet tarihi anlayışını kabul etmesi zorunlu idi Millet tarihi anlayışını gerekli kılan ozel sebepler de vardı
Bunlar :
1 Turklerin sarı ırktan olduğuna dair dunyada yazılmış olan yanlış bilgiler
2 Turklerin sarı ırktan gosterilmesinin bir sonucu olarak medeni kabiliyet ve istidattan yoksun olduğu yolundaki hatalı goruş ve iddialar
3 Turk toprakları uzerinde yabancıların tarihi iddiaları
Aleyhimizde kullanılan silah, hep gerceğe aykırı şekilde yazılan, değiştirilen tarih idi Tarihimizi gercek yapısı ile ortaya koymak, Turkluk ve ata yurdu hakkında gercek tarihi bilgileri dunya kamuoyuna duyurmak, Turk Tarihi araştırmalarının amacı idi