TBMM'NİN YENİLENMESİ
Saltanatın kaldırılmasından sonra TBMM'de bulunan eski duzen yanlıları saltanatın kaldırılması kararına buyuk tepki gostermiş*lerdi Kurtuluş Savaşının kazanılmasın*dan sonra devle*tin rejiminin ne olacağı ve devlet baş*kanlığı gibi sorunlar yoğun bicimde tartışılmaya başlandı Ayrıca Meclis Hukumeti Sistemi tıkanmıştı Bu sorunlar TBMM'nin yıp*randığını ortaya cıkardı Meclis sorunları cozmek icin secimlere kendisini yenileme kararını aldı ve 16 Nisan 1923'de son birleşiminde kendisini dağıttı
HALK FIRKASININ KURULMASI
(9 Ağustos 1923)
Saltanatın kaldırılmasına tutucular şiddetle karşı cıkmışlardı Mustafa Kemal Paşa bu durumu dikkate ala*rak planladığı devrimleri gercekleştirilebilmek icin II TBMM'de guclu bir gruba ihtiyac olduğunu anladı Mu*dafa–i Hukuk Grubu'nu esas alarak Halk Fırkasını kurdu (9 Ağustos 1923)
ANKARA'NIN BAŞKENT YAPILMASI
(13 Ekim 1923)
Kurtuluş Savaşı yıllarından itibaren Ankara fiilen baş*kent idi Osmanlı Devletinin başkenti olan İstanbul I Dunya savaşı yıllarında kolay bir şekilde işgale uğra*mıştı Ayrıca toplumsal ve siyasal bakımdan TBMM'ne guc katacak bir ozelliğe sahip değildi Bu durumlar dik*kate alındığında Ankara daha guvenilir bir yapıda idi İsmet İnonu'nun sunduğu bir kanun kabul edilerek, Ankara başkent yapıldı (13 Ekim 1923)
CUMHURİYET'İN İLANI (29 EKİM 1923)
Lozan Antlaşmasının imzalanmasından sonra Ba*kan*lar Kurulu Başkanı Rauf Bey istifa etmiş ve yerine Ali Fethi Bey getirilmişti Mustafa Kemal Paşa ile siyasi ko*nularda ayrı duşunen muhalefet, Bakanlar Kurulunun ca*lışmalarını engellediler Bunun uzerine Ali Fethi Bey ve Bakanlar istifa etmek zorunda kaldı 1921 Anayasasına gore Bakanlar Meclis tarafından tek tek oylanarak co*ğun*lukla secilmesi gerekiyordu Ancak co*ğunluk sağla*nıp hukumet kurulamadı Bu olaylar Meclis Huku*meti Sisteminin tıkandığını ortaya koydu Ayrıca re*jimin adı konusu da tartışılmakta idi Yaşanan bu sorun*ların co*zumu icin Cumhuriyet ilan edildi (29 Ekim 1923) Boy*lece rejimin adı kondu, meclis hukumeti sistemi ye*rine kabine sistemine gecildi ve devlet başkanlığı sorunu co*zuldu
HALİFELİĞİN KALDIRILMASI (3 MART 1924)
Nedenleri
1 Cumhuriyetin karşısında olan gericilerin halifenin cevresinde orgutlenmeleri
2 İstanbul'daki bir kısım basının halifeye siyasi yetki*ler verilmesini savunması
3 Halife Abdulmecid'in siyasi guc kazanmayı amaclaması
4İngiltere'nin gudumunde olan Hindistan'daki muslu*man liderlerin, hilafetin Cumhuriyetin ilanından sonraki durumuna hukuki acıklık kazandırılmasını isteme*leri Bu konuda Başbakan İsmet İnonu'ye gonderilen mektubun bazı gazetelerde yayınlanması Mustafa Ke*mal Paşa onderliğindeki Cumhuriyetcilerin meydana gelen bu gelişmeleri devletin ic işlerine mudahale say*ma*ları
5 Halife Abdulmecid'in muhalefetteki bazı millet*ve*killer ve yabancı devlet temsilcileri ile siyasi goruşmeler yapması
3 Mart 1924 tarihinde TBMM'de hilafetin kaldırıldı Ayrıca Osmanlı Hanedanı'nın yurt dışına cıkarılması ka*rarlaştırıldı
Onemi: Cumhuriyetin en buyuk siyasal rakibi tasfiye edilmiş oldu Laik duzene gecişte cok buyuk bir adım atıldı
3 Mart 1924 gunu aşağıdaki calışmalar gercekleş*ti*rildi
1 Erkan–ı Harbiye Vekaleti kaldırıldı Yerine Ge*nelkurmay başkanlığı oluşturuldu Amac, ordunun si*ya*set yapmasını engellemektir
2 Şer'iye ve Evkaf Vekaleti kaldırıldı Bunun ye*rine Başbakanlığa bağlı Diyanet İşleri Başkanlığı ku*ruldu Boylece dini kurum hukumetin denetimine alına*rak, dini inanışların siyasete karıştırılmaması amaclandı
3 Tevhid–i Tedrisat Kanunu cıkarıldı Amac eği*tim ve oğretimin ulusal birliğe ve laikliğe dayalı bicimde ya*pılmasıdır
Saltanatın kaldırılmasından sonra TBMM'de bulunan eski duzen yanlıları saltanatın kaldırılması kararına buyuk tepki gostermiş*lerdi Kurtuluş Savaşının kazanılmasın*dan sonra devle*tin rejiminin ne olacağı ve devlet baş*kanlığı gibi sorunlar yoğun bicimde tartışılmaya başlandı Ayrıca Meclis Hukumeti Sistemi tıkanmıştı Bu sorunlar TBMM'nin yıp*randığını ortaya cıkardı Meclis sorunları cozmek icin secimlere kendisini yenileme kararını aldı ve 16 Nisan 1923'de son birleşiminde kendisini dağıttı
HALK FIRKASININ KURULMASI
(9 Ağustos 1923)
Saltanatın kaldırılmasına tutucular şiddetle karşı cıkmışlardı Mustafa Kemal Paşa bu durumu dikkate ala*rak planladığı devrimleri gercekleştirilebilmek icin II TBMM'de guclu bir gruba ihtiyac olduğunu anladı Mu*dafa–i Hukuk Grubu'nu esas alarak Halk Fırkasını kurdu (9 Ağustos 1923)
ANKARA'NIN BAŞKENT YAPILMASI
(13 Ekim 1923)
Kurtuluş Savaşı yıllarından itibaren Ankara fiilen baş*kent idi Osmanlı Devletinin başkenti olan İstanbul I Dunya savaşı yıllarında kolay bir şekilde işgale uğra*mıştı Ayrıca toplumsal ve siyasal bakımdan TBMM'ne guc katacak bir ozelliğe sahip değildi Bu durumlar dik*kate alındığında Ankara daha guvenilir bir yapıda idi İsmet İnonu'nun sunduğu bir kanun kabul edilerek, Ankara başkent yapıldı (13 Ekim 1923)
CUMHURİYET'İN İLANI (29 EKİM 1923)
Lozan Antlaşmasının imzalanmasından sonra Ba*kan*lar Kurulu Başkanı Rauf Bey istifa etmiş ve yerine Ali Fethi Bey getirilmişti Mustafa Kemal Paşa ile siyasi ko*nularda ayrı duşunen muhalefet, Bakanlar Kurulunun ca*lışmalarını engellediler Bunun uzerine Ali Fethi Bey ve Bakanlar istifa etmek zorunda kaldı 1921 Anayasasına gore Bakanlar Meclis tarafından tek tek oylanarak co*ğun*lukla secilmesi gerekiyordu Ancak co*ğunluk sağla*nıp hukumet kurulamadı Bu olaylar Meclis Huku*meti Sisteminin tıkandığını ortaya koydu Ayrıca re*jimin adı konusu da tartışılmakta idi Yaşanan bu sorun*ların co*zumu icin Cumhuriyet ilan edildi (29 Ekim 1923) Boy*lece rejimin adı kondu, meclis hukumeti sistemi ye*rine kabine sistemine gecildi ve devlet başkanlığı sorunu co*zuldu
HALİFELİĞİN KALDIRILMASI (3 MART 1924)
Nedenleri
1 Cumhuriyetin karşısında olan gericilerin halifenin cevresinde orgutlenmeleri
2 İstanbul'daki bir kısım basının halifeye siyasi yetki*ler verilmesini savunması
3 Halife Abdulmecid'in siyasi guc kazanmayı amaclaması
4İngiltere'nin gudumunde olan Hindistan'daki muslu*man liderlerin, hilafetin Cumhuriyetin ilanından sonraki durumuna hukuki acıklık kazandırılmasını isteme*leri Bu konuda Başbakan İsmet İnonu'ye gonderilen mektubun bazı gazetelerde yayınlanması Mustafa Ke*mal Paşa onderliğindeki Cumhuriyetcilerin meydana gelen bu gelişmeleri devletin ic işlerine mudahale say*ma*ları
5 Halife Abdulmecid'in muhalefetteki bazı millet*ve*killer ve yabancı devlet temsilcileri ile siyasi goruşmeler yapması
3 Mart 1924 tarihinde TBMM'de hilafetin kaldırıldı Ayrıca Osmanlı Hanedanı'nın yurt dışına cıkarılması ka*rarlaştırıldı
Onemi: Cumhuriyetin en buyuk siyasal rakibi tasfiye edilmiş oldu Laik duzene gecişte cok buyuk bir adım atıldı
3 Mart 1924 gunu aşağıdaki calışmalar gercekleş*ti*rildi
1 Erkan–ı Harbiye Vekaleti kaldırıldı Yerine Ge*nelkurmay başkanlığı oluşturuldu Amac, ordunun si*ya*set yapmasını engellemektir
2 Şer'iye ve Evkaf Vekaleti kaldırıldı Bunun ye*rine Başbakanlığa bağlı Diyanet İşleri Başkanlığı ku*ruldu Boylece dini kurum hukumetin denetimine alına*rak, dini inanışların siyasete karıştırılmaması amaclandı
3 Tevhid–i Tedrisat Kanunu cıkarıldı Amac eği*tim ve oğretimin ulusal birliğe ve laikliğe dayalı bicimde ya*pılmasıdır