Cumhuriyetten Once Ekonomik Hayat Nasıldı
Cumhuriyet Oncesi Ekonomik Hayat
Cumhuriyetten once, Osmanlı ekonomisinde iktisadi faaliyetin belkemiğini oluşturan tarım cok ilkel ve yoksul durumdaydı Cumhuriyet kurulduğunda toprakların ancak yuzde 5inin işlendiği ve toplam traktor sayısının 220 civarında olduğu tahmin edilmektedir 1927 yılında yapılan tarım sayımında 17 milyon ciftci ailesinden yuzde 70inin sadece kara saban ile toprağı surduğu, ancak 500 bin ailenin pulluk sahibi olduğu, makineli tarımın ise Cukurova ve Egedeki coğu yabancılara ait buyuk ciftlikler dışında bilinmediği ortaya cıkmıştır
Toynbeenin deyişiyle: Koylulerin kullandıkları tarım yontemleri tarihin alacakaranlığındakinden farklı değildi Bir mandanın ya da okuzun cektiği karasaban, hala en gozde tarım aracıydı Derin surme, gubreleme ve munavebeli ekim, bilmedikleri şeylerdi Koy meydanlarında başaklar, altlarına cakmak taşları cakılmış ve okuzler tarafından cekilen dovenlerle harman edilmekteydi
İlkel yontemlerle yapılan tarımsal uretimde yalnız savaşlarda kaybolan insan gucunun değil hayvan gucu kıtlığının da sıkıntısı cekiliyordu Anadoluda Birinci Dunya Savaşından once 69 milyon sığır ve 11 milyon at varken Kurtuluş Savaşı sonunda koylerde 41 milyon sığır ve 06 milyon at kalmıştı
Ekonomide yaratılan uretim değerinin cok buyuk bolumu tarımdan geliyordu; tarım dışı kesimlerde ise yoksulluk hakimdi Yeni Turkiye Devletinin bolgelerini birbirine bağlayan ulaştırma olanakları, yabancıların elindeki birkac demiryolu bağlantısı dışında, yok gibiydi Ne doğru durust karayolu, ne de motorlu arac vardı Ankara Hukumetinin Moskovaya yolladığı Yusuf Kemal başkanlığındaki heyet bile Rus sınırına ancak okuz arabasıyla ve haftalarca suren yolculuktan sonra varabilmişti 19 yuzyıl sonunda kurulan telgraf hatlarına rağmen şehirlerarasında haberleşme guclukle yapılabiliyordu Batı bolgesinde mevcut demiryolları, limanlar ve İstanbul ve İzmirin elektrik, gaz ve tramvay işletmeleri yabancı şirketlerin elindeydi
Sanayide uretilen gelir herhalde ulusal gelirin yuzde 10unu gecmezdi Şehirlerdeki geleneksel zanaatlar zaten 19 yuzyıldaki Batı rekabeti karşısında gerilemeye başlamış, bircoğu ortadan kalmıştı
1915 Sanayi Sayımına gore, gercek kişilere ait işyerlerinden ancak yuzde 196sı Turk ya da Musluman mulkiyetinde ve işletmesindedir Araştırmalar, Birinci Dunya Savaşı oncesinde Osmanlı Devletindeki maden işletmelerinin ancak yuzde 16sının Turk ve Muslumanlar tarafından işletildiğini, madenlerin coğunlukla yabancıların sahipliğinde olduğunu gostermektedir
Cumhuriyet Oncesi Ekonomik Hayat
Cumhuriyetten once, Osmanlı ekonomisinde iktisadi faaliyetin belkemiğini oluşturan tarım cok ilkel ve yoksul durumdaydı Cumhuriyet kurulduğunda toprakların ancak yuzde 5inin işlendiği ve toplam traktor sayısının 220 civarında olduğu tahmin edilmektedir 1927 yılında yapılan tarım sayımında 17 milyon ciftci ailesinden yuzde 70inin sadece kara saban ile toprağı surduğu, ancak 500 bin ailenin pulluk sahibi olduğu, makineli tarımın ise Cukurova ve Egedeki coğu yabancılara ait buyuk ciftlikler dışında bilinmediği ortaya cıkmıştır
Toynbeenin deyişiyle: Koylulerin kullandıkları tarım yontemleri tarihin alacakaranlığındakinden farklı değildi Bir mandanın ya da okuzun cektiği karasaban, hala en gozde tarım aracıydı Derin surme, gubreleme ve munavebeli ekim, bilmedikleri şeylerdi Koy meydanlarında başaklar, altlarına cakmak taşları cakılmış ve okuzler tarafından cekilen dovenlerle harman edilmekteydi
İlkel yontemlerle yapılan tarımsal uretimde yalnız savaşlarda kaybolan insan gucunun değil hayvan gucu kıtlığının da sıkıntısı cekiliyordu Anadoluda Birinci Dunya Savaşından once 69 milyon sığır ve 11 milyon at varken Kurtuluş Savaşı sonunda koylerde 41 milyon sığır ve 06 milyon at kalmıştı
Ekonomide yaratılan uretim değerinin cok buyuk bolumu tarımdan geliyordu; tarım dışı kesimlerde ise yoksulluk hakimdi Yeni Turkiye Devletinin bolgelerini birbirine bağlayan ulaştırma olanakları, yabancıların elindeki birkac demiryolu bağlantısı dışında, yok gibiydi Ne doğru durust karayolu, ne de motorlu arac vardı Ankara Hukumetinin Moskovaya yolladığı Yusuf Kemal başkanlığındaki heyet bile Rus sınırına ancak okuz arabasıyla ve haftalarca suren yolculuktan sonra varabilmişti 19 yuzyıl sonunda kurulan telgraf hatlarına rağmen şehirlerarasında haberleşme guclukle yapılabiliyordu Batı bolgesinde mevcut demiryolları, limanlar ve İstanbul ve İzmirin elektrik, gaz ve tramvay işletmeleri yabancı şirketlerin elindeydi
Sanayide uretilen gelir herhalde ulusal gelirin yuzde 10unu gecmezdi Şehirlerdeki geleneksel zanaatlar zaten 19 yuzyıldaki Batı rekabeti karşısında gerilemeye başlamış, bircoğu ortadan kalmıştı
1915 Sanayi Sayımına gore, gercek kişilere ait işyerlerinden ancak yuzde 196sı Turk ya da Musluman mulkiyetinde ve işletmesindedir Araştırmalar, Birinci Dunya Savaşı oncesinde Osmanlı Devletindeki maden işletmelerinin ancak yuzde 16sının Turk ve Muslumanlar tarafından işletildiğini, madenlerin coğunlukla yabancıların sahipliğinde olduğunu gostermektedir