CUMLEDE ANLAM FARKLILIKLARI
1 Kınama anlamı: Kınama, yapılan işi değer yargıları acısından değerlendirip doğru bulmayarak ayıplamaktır
* Nasıl olur da kucucuk bir cocuğun parasını alırsın
* Boyle nur yuzlu bir ihtiyara bakılmaz mı hic
2 Alay anlamı: Bir kişinin veya bir durumun yetersiz, kusurlu, gulunc yonlerini kucumseyerek eleştirmek, alay etmek demektir
* O kadar zeki ki liseyi altı yılda bitirdi
* Dili cok iyi kullanır, ne de olsa sakatatcı cocuğu!
* Ne anlarsın ya resimden!
3 Yergi anlamı: Eksiklerin, sakıncalı durumların kucumsenmesi, eleştirilmesi yergidir
* Boyle ders calışırsanız tabii başaramazsınız
* Baba kendi yapmadığını cocuğundan nasıl ister ki!
* Borcunu odemez, sozunu tutmaz, nasıl biri bu!
4 Kucumseme anlamı: Değer vermemek, onemsememek, kucuk gormektir
* Bu soruyu ilkokul oğrencileri bile cozer
* Uc yıl bekledin de bu arabayı mı aldın!
* Adam olacak da ailesine bakacak!
5 Beğenme anlamı: Yapılan bir işin, oluşan bir durumun veya kişinin değerli bulunması, değerlere uygun bulunması beğenmedir
* Yediğim yemek nefisti
* Verilen işi mukemmel yapardı
* Ne giydiyse kendine yakıştırır
6 Azımsama anlamı: Bir şeyin umulandan az bulunması, yetersiz gorulmesi, azımsamadır
* Uc kez koşmakla koşucu olunmaz
* Haftada bir saat sporla zayıflayamazsınız
* Bu paraya asla calışmam
7 Yetersizlik, gucu yetmeme, başarısızlık anlamı:
* Birkac soru daha cozebilseydi, sınavı kazanırdı
* Yağmur yağınca sel baskınlarını onleyemiyor belediye
* Konu oldukca iyi ama anlatım hic de başarılı değil
8 Ovgu, ovunme anlamı: Kişinin, durumun, nesnenin, kavramın, ustun yonlerini de alıp değerlerini arttırmak, ovmektir Bunu kişi kendisi veya topluluğu icin yaparsa ovunme olur
Ovme: * Onu bir de bilgisayarın başında gor!
* O boy, o gozler, o burun sanki taşbebek
* Boyle uyumlu bir aile gormemişsinizdir
Ovunme: * Biz adamı boyle mat ederiz
* Ben olmasaydım siz zor cıkardınız buradan
* Ben sizin yaşınızdayken
9 Yakınma anlamı: Bir kişinin sozundeki, davranışındaki veya cevresindeki yanlışlıklardan, eksiklerden duyulan rahatsızlığı, kırgınlığı ucuncu bir kişiye yakınarak anlatmak, şikayette bulunmak bir yakınmadır
* Bir de aldığı borclarını odeyebilse
* Yememiş, icmemiş, soylediklerimi oğretmene yetiştirmiş
* Benden habersiz akşam yemeğine konuk cağırmış
10 Sitem anlamı: Bir kişiyle ilgili alınganlık, uzuntu, kızgınlık gibi duyguların biraz da iğneleyici bir dille ortaya konulması sitemdir
* Parti vermişsiniz de en yakın komşunuzu, bizi, cağırmamışsınız
* Senin bu sozleri soyleyeceğini hic sanmazdım
* Aşkolsun bana da mı boyle davranıyorsun!
11 Uyarma: Bir kişiye yanlış bir iş yapmamasını, yanlış bir davranışta bulunmamasını soylemek, uyarmaktır
* Biraz daha sessiz olabilir misiniz?
* Derslerinizi gunu gunune yapmalısınız
* Butun secenekleri okumadan yanıtınızı işaretlemeyin
12 Şaşma anlamı: Beklenmedik bir durumla karşılaşıldığında duygu ve duşuncelerin ortaya konması şaşırmadır
* Nasıl kesebildin bunca odunu!
* Aa! Siz de mi bu sitede oturuyorsunuz!
* Koşeyi donunce kopekle karşılaşmayayım mı!
13 Tehdit, korkutma anlamı: Birini kaygılandırmak, korkutmak, goz dağı vermek, tehdit etmektir
* Bir daha seni bu evde gormeyeceğim!
* Hele bir gec kal da!
* Bunu ne duymuş olayım ne de gormuş!
14 İkilem (tereddut) anlamı: Kararsızlığın ortaya konulması ikilemdir
* Biz de sizinle gelsek mi ki!
* Acaba biz de alsak mı ki bu arabalardan?
* Yarın sinemaya gideyim mi, gitmeyeyim mi?
15 Varsayım anlamı: Bir şeyin kanıtlanmadan gecici olarak benimsenmesi onerisi, tahminde bulunma, oyle kabul etme varsayımdır
* Diyelim ki enflasyon % 10'a duştu
* Tut ki ulkedeki işsizlik sona erdi
* Bizim gormediğimizi say
16 Yanılgı anlamı: Duşunulen, varsayılan bir durumun gercekleşmemesi, yanılmayı ortaya cıkarır
* Seni cok calışkan biri sanırdım
* Korfez savaşında kazanclı cıkacağımızı sanmıştık
* Avrupa her şeyi kolaylıkla kabul edeceğimizi duşunmuş
17 Aşamalı gelişme: Zaman icinde durumun değişip azalması veya artması aşamalı bir gelişmeyi anlatır
* Son yıllarda cok daha guzel yaşıyordu
* Her yıl biraz daha guzelleşiyorsunuz
* Damlaya damlaya gol olur
18 Acıma anlamı: Bir kişinin ya da canlının icine duştuğu olumsuz durumdan uzuntu duymak, acımaktır
* Depremden kurtulanların hali yurekler acısıydı
* Tanrı kimseyi bu durumlara duşurmesin
* Zavallı her gun eriyip gidiyordu
19 Koşul (şart) anlamı: Bir olgunun gercekleşmesi icin bir başka etmenin gerekmesi, koşuldur
* Derslerinize calışırsanız kazanırsınız
* Ekonomik sorunlarımızı cozelim de kalkınmış olalım
* Duşunen kişiler coğalırsa demokrasi gelişir
20 Sebep (neden) anlamı: Bir durum diğer bir durumun oluşmasına yol acıyorsa buna yeni durumun sebebi denir
* Parası yetmediği icin ucakla gelememiş
* Sozlerinizi dinlemediğinden hata yapıyor
* Mutluluktan ucacaktı
21 Amac anlamı: Bir eylemi hedeflenen bir başka eylem icin yapmak amac gutmektir
* Yeni bir elbise almak icin cok calışıyor
* Gelecek kuşaklara guzel bir dunya bırakmak icin calışalım
* Sınavı kazanayım diye gece gunduz calışıyor
1 Kınama anlamı: Kınama, yapılan işi değer yargıları acısından değerlendirip doğru bulmayarak ayıplamaktır
* Nasıl olur da kucucuk bir cocuğun parasını alırsın
* Boyle nur yuzlu bir ihtiyara bakılmaz mı hic
2 Alay anlamı: Bir kişinin veya bir durumun yetersiz, kusurlu, gulunc yonlerini kucumseyerek eleştirmek, alay etmek demektir
* O kadar zeki ki liseyi altı yılda bitirdi
* Dili cok iyi kullanır, ne de olsa sakatatcı cocuğu!
* Ne anlarsın ya resimden!
3 Yergi anlamı: Eksiklerin, sakıncalı durumların kucumsenmesi, eleştirilmesi yergidir
* Boyle ders calışırsanız tabii başaramazsınız
* Baba kendi yapmadığını cocuğundan nasıl ister ki!
* Borcunu odemez, sozunu tutmaz, nasıl biri bu!
4 Kucumseme anlamı: Değer vermemek, onemsememek, kucuk gormektir
* Bu soruyu ilkokul oğrencileri bile cozer
* Uc yıl bekledin de bu arabayı mı aldın!
* Adam olacak da ailesine bakacak!
5 Beğenme anlamı: Yapılan bir işin, oluşan bir durumun veya kişinin değerli bulunması, değerlere uygun bulunması beğenmedir
* Yediğim yemek nefisti
* Verilen işi mukemmel yapardı
* Ne giydiyse kendine yakıştırır
6 Azımsama anlamı: Bir şeyin umulandan az bulunması, yetersiz gorulmesi, azımsamadır
* Uc kez koşmakla koşucu olunmaz
* Haftada bir saat sporla zayıflayamazsınız
* Bu paraya asla calışmam
7 Yetersizlik, gucu yetmeme, başarısızlık anlamı:
* Birkac soru daha cozebilseydi, sınavı kazanırdı
* Yağmur yağınca sel baskınlarını onleyemiyor belediye
* Konu oldukca iyi ama anlatım hic de başarılı değil
8 Ovgu, ovunme anlamı: Kişinin, durumun, nesnenin, kavramın, ustun yonlerini de alıp değerlerini arttırmak, ovmektir Bunu kişi kendisi veya topluluğu icin yaparsa ovunme olur
Ovme: * Onu bir de bilgisayarın başında gor!
* O boy, o gozler, o burun sanki taşbebek
* Boyle uyumlu bir aile gormemişsinizdir
Ovunme: * Biz adamı boyle mat ederiz
* Ben olmasaydım siz zor cıkardınız buradan
* Ben sizin yaşınızdayken
9 Yakınma anlamı: Bir kişinin sozundeki, davranışındaki veya cevresindeki yanlışlıklardan, eksiklerden duyulan rahatsızlığı, kırgınlığı ucuncu bir kişiye yakınarak anlatmak, şikayette bulunmak bir yakınmadır
* Bir de aldığı borclarını odeyebilse
* Yememiş, icmemiş, soylediklerimi oğretmene yetiştirmiş
* Benden habersiz akşam yemeğine konuk cağırmış
10 Sitem anlamı: Bir kişiyle ilgili alınganlık, uzuntu, kızgınlık gibi duyguların biraz da iğneleyici bir dille ortaya konulması sitemdir
* Parti vermişsiniz de en yakın komşunuzu, bizi, cağırmamışsınız
* Senin bu sozleri soyleyeceğini hic sanmazdım
* Aşkolsun bana da mı boyle davranıyorsun!
11 Uyarma: Bir kişiye yanlış bir iş yapmamasını, yanlış bir davranışta bulunmamasını soylemek, uyarmaktır
* Biraz daha sessiz olabilir misiniz?
* Derslerinizi gunu gunune yapmalısınız
* Butun secenekleri okumadan yanıtınızı işaretlemeyin
12 Şaşma anlamı: Beklenmedik bir durumla karşılaşıldığında duygu ve duşuncelerin ortaya konması şaşırmadır
* Nasıl kesebildin bunca odunu!
* Aa! Siz de mi bu sitede oturuyorsunuz!
* Koşeyi donunce kopekle karşılaşmayayım mı!
13 Tehdit, korkutma anlamı: Birini kaygılandırmak, korkutmak, goz dağı vermek, tehdit etmektir
* Bir daha seni bu evde gormeyeceğim!
* Hele bir gec kal da!
* Bunu ne duymuş olayım ne de gormuş!
14 İkilem (tereddut) anlamı: Kararsızlığın ortaya konulması ikilemdir
* Biz de sizinle gelsek mi ki!
* Acaba biz de alsak mı ki bu arabalardan?
* Yarın sinemaya gideyim mi, gitmeyeyim mi?
15 Varsayım anlamı: Bir şeyin kanıtlanmadan gecici olarak benimsenmesi onerisi, tahminde bulunma, oyle kabul etme varsayımdır
* Diyelim ki enflasyon % 10'a duştu
* Tut ki ulkedeki işsizlik sona erdi
* Bizim gormediğimizi say
16 Yanılgı anlamı: Duşunulen, varsayılan bir durumun gercekleşmemesi, yanılmayı ortaya cıkarır
* Seni cok calışkan biri sanırdım
* Korfez savaşında kazanclı cıkacağımızı sanmıştık
* Avrupa her şeyi kolaylıkla kabul edeceğimizi duşunmuş
17 Aşamalı gelişme: Zaman icinde durumun değişip azalması veya artması aşamalı bir gelişmeyi anlatır
* Son yıllarda cok daha guzel yaşıyordu
* Her yıl biraz daha guzelleşiyorsunuz
* Damlaya damlaya gol olur
18 Acıma anlamı: Bir kişinin ya da canlının icine duştuğu olumsuz durumdan uzuntu duymak, acımaktır
* Depremden kurtulanların hali yurekler acısıydı
* Tanrı kimseyi bu durumlara duşurmesin
* Zavallı her gun eriyip gidiyordu
19 Koşul (şart) anlamı: Bir olgunun gercekleşmesi icin bir başka etmenin gerekmesi, koşuldur
* Derslerinize calışırsanız kazanırsınız
* Ekonomik sorunlarımızı cozelim de kalkınmış olalım
* Duşunen kişiler coğalırsa demokrasi gelişir
20 Sebep (neden) anlamı: Bir durum diğer bir durumun oluşmasına yol acıyorsa buna yeni durumun sebebi denir
* Parası yetmediği icin ucakla gelememiş
* Sozlerinizi dinlemediğinden hata yapıyor
* Mutluluktan ucacaktı
21 Amac anlamı: Bir eylemi hedeflenen bir başka eylem icin yapmak amac gutmektir
* Yeni bir elbise almak icin cok calışıyor
* Gelecek kuşaklara guzel bir dunya bırakmak icin calışalım
* Sınavı kazanayım diye gece gunduz calışıyor