D vitamini eksikliği, son günlerde üzerinde en çok durulan konulardan biri.En önemli D vitamini kaynağı da güneş. Yüksek katlı apartmanlarda yaşayan, plazalarda bilgisayar başından kalkmadan çalışan, hafta sonlarını da doğada piknik yapmak yerine kapalı alışveriş merkezlerinde geçiren günümüz insanı, güneşi doğrudan göremez oldu. O nedenle yeteri kadar dışarı çıkmayan, güneşi pencerenin arkasından gören, güneşe çıktığında da yüksek koruma faktörlü krem kullanarak güneşten gelen D vitaminini vücuduna almayan birçok insanda D vitamini eksikliği sıradan hale geldi.
D vitamini eksikliğinin vücudumuza verdiği zararlar ve daha etkili D vitamini kullanmanın yolları şöyle:
D vitamini %90-95 arasında güneşten gelir. %5-10 arasında ise sardalye, somon gibi yağlı balıklarda, süt, tereyağı, yumurta sarısı, brokoli, maydanoz, yulaf gibi besinlerde bulunur. Ancak beslenme ile istediğiniz kadar bu besinlerden yeseniz de yeteri kadar güneşe çıkmazsanız vücut gerekli D vitaminini bulamaz.
Vücutta D vitamini hormon olarak görev yapar. Temel görevi bağırsaktan Kalsiyum emilimini arttırır. Kemik mineralizasyonunu sağlar, kalsiyum ve fosfor dengesini ayarlar ve kas-sinir sisteminin fonksiyonlarını düzenler.
D vitamini eksikliği başta kemikte mineral bozukluğu olan osteomalazi denilen hastalığa neden olur. Kalsiyum ve D vitamini eksikliği osteoporoz dediğimiz kemik erimesihastalığının da en büyük nedenidir. Bunlarla birlikte yapılan birçok yeni araştırmada Tip1 diyabete, multiple skleroz denilen bir nörolojik hastalığa, bağırsakları tutan crohn olarak adlandırdığımız bir hastalığa, eklem romatizması olarak bilinen romatoid artrite ve başta meme kanseri, prostat ve bağırsak kanseri olmak üzere birçok kanser türüne de yatkınlığı arttırdığı gösterilmiştir.
D vitamininden fakir beslenen ve yeteri kadar güneş görmeyen hayvanlar üzerine yapılan bazı araştırmalarda, D vitamini eksikliğinin pankreas insülin salınımını negatif etkileyerek glikoz metabolizmasını bozarak insülin direncine yatkınlığı arttırdığı ve bu durumun beraberinde obeziteye de neden olabileceği gösterildi.
Bazı hayvanlar üzerine yapılan çalışmalarda D vitamini eksikliğinin üremeyi negatif yönde etkileyerek doğurganlığın da önüne geçtiği gösterildi.
Son yıllarda düşük D vitamini düzeylerine karşı tedaviler uygulanmaya başlandı. Ancak D vitamini yağda çözünen bir vitamin olduğu için kontrolsüz ve rastgele alımı vücutta birikerek zehirleyici etkiye neden olur. Özellikle yüksek kalsiyum damarlarda ve böbrekte birikir. Zehirlenme belirtisi olarak bulantı, kusma, kabızlık, kas-kemik ağrıları, kalpte ritim problemleri ve böbrek yetmezliği şeklinde kendini gösterir. Çok yüksek dozları öldürücü olabilir.
Yılda en az bir kez D vitamini düzeyi bakılarak hekim kontrolünde gerekli yerine koyma tedavileri yapılmalıdır.
Günlük yaşamda D vitamini eksikliğinden korunmak için haftada en az 3-4 gün kol içleri ve bacak ön yüzleri güneş kremi sürmeden direkt güneş ışığı ile 15-20 dakika güneşlenmeli.
D vitamini eksikliğinin vücudumuza verdiği zararlar ve daha etkili D vitamini kullanmanın yolları şöyle:
D vitamini %90-95 arasında güneşten gelir. %5-10 arasında ise sardalye, somon gibi yağlı balıklarda, süt, tereyağı, yumurta sarısı, brokoli, maydanoz, yulaf gibi besinlerde bulunur. Ancak beslenme ile istediğiniz kadar bu besinlerden yeseniz de yeteri kadar güneşe çıkmazsanız vücut gerekli D vitaminini bulamaz.
Vücutta D vitamini hormon olarak görev yapar. Temel görevi bağırsaktan Kalsiyum emilimini arttırır. Kemik mineralizasyonunu sağlar, kalsiyum ve fosfor dengesini ayarlar ve kas-sinir sisteminin fonksiyonlarını düzenler.
D vitamini eksikliği başta kemikte mineral bozukluğu olan osteomalazi denilen hastalığa neden olur. Kalsiyum ve D vitamini eksikliği osteoporoz dediğimiz kemik erimesihastalığının da en büyük nedenidir. Bunlarla birlikte yapılan birçok yeni araştırmada Tip1 diyabete, multiple skleroz denilen bir nörolojik hastalığa, bağırsakları tutan crohn olarak adlandırdığımız bir hastalığa, eklem romatizması olarak bilinen romatoid artrite ve başta meme kanseri, prostat ve bağırsak kanseri olmak üzere birçok kanser türüne de yatkınlığı arttırdığı gösterilmiştir.
D vitamininden fakir beslenen ve yeteri kadar güneş görmeyen hayvanlar üzerine yapılan bazı araştırmalarda, D vitamini eksikliğinin pankreas insülin salınımını negatif etkileyerek glikoz metabolizmasını bozarak insülin direncine yatkınlığı arttırdığı ve bu durumun beraberinde obeziteye de neden olabileceği gösterildi.
Bazı hayvanlar üzerine yapılan çalışmalarda D vitamini eksikliğinin üremeyi negatif yönde etkileyerek doğurganlığın da önüne geçtiği gösterildi.
Son yıllarda düşük D vitamini düzeylerine karşı tedaviler uygulanmaya başlandı. Ancak D vitamini yağda çözünen bir vitamin olduğu için kontrolsüz ve rastgele alımı vücutta birikerek zehirleyici etkiye neden olur. Özellikle yüksek kalsiyum damarlarda ve böbrekte birikir. Zehirlenme belirtisi olarak bulantı, kusma, kabızlık, kas-kemik ağrıları, kalpte ritim problemleri ve böbrek yetmezliği şeklinde kendini gösterir. Çok yüksek dozları öldürücü olabilir.
Yılda en az bir kez D vitamini düzeyi bakılarak hekim kontrolünde gerekli yerine koyma tedavileri yapılmalıdır.
Günlük yaşamda D vitamini eksikliğinden korunmak için haftada en az 3-4 gün kol içleri ve bacak ön yüzleri güneş kremi sürmeden direkt güneş ışığı ile 15-20 dakika güneşlenmeli.
