Kemik erimesi bir diğer adıyla osteoporoz, kemik dokusunun mikromimarisindeki bozulma ve kemik kitlesinde azalma nedeniyle kemik kırılganlığında artma ile sonuclanan bir hastalıktır Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr Mustafa Unal, hastalığı Daha basit bir ifadeyle kemiklerimizin mineral yoğunluğu azaldığı icin, sertliklerinin ve dayanıklılığının azalıp kalitesinin bozulması sonucu daha zayıf ve kırılabilir bir hale gelmesidir şeklinde tarif ederken, sebepleri, risk grupları ve tedavi yontemleri hakkında şu bilgileri verdi:
imagesdansetkikemikleringuclukalsin5aecf6c9d9f0a
h 4Nufus yaşlanıyor hastalık artıyor Osteoporozda kemiğin darbelere olan karşı direnci azalır Yani basit duşme ve carpmalarla bile kırıklar meydana gelebilir Onemli bir halk sağlığı problemidir Tum dunyada ve ulkemizde 6070 yaşından sonra kadınların ucte biri ile ucte ikisinde osteoporoz hastalığı vardır Dunya nufusu giderek yaşlanmaktadır Buna bağlı olarak da osteoproz ve kırık gorulme oranı giderek artmadır
h 4Kırıktan once teşhis edilebilir Osteoporoz, bir kırık oluşuncaya kadar sessiz bir hastalıktır Hicbir belirti veya bulgu vermez Kırıklar, minimal travmalarla veya bazen travmasız oluşur, ozellikle yaşlılarda sıktır Osteoporoz, kırıklar oluşmadan da tanısı konabilen, gerekli onlemlerle ve tedavilerle, kırıkların yaratacağı sağlık sorunlarının onlenebildiği bir hastalıktır
h 4Kafein kalsiyumun emilimini azaltıyor Tum kadın ve erkekler osteoporoz riskli acısından değerlendirilmelidir Risk faktorleri ne kadar fazlaysa kırık riski de o denli yuksek olacaktır 50 yaş uzerinde olmak, kadın olmak, erken yaşta menopoza girmek, erkekte erkeklik hormonu olan testosteronun eksikliği, kalsiyum ve vitamin D'den eksik beslenmek, hareketsiz yaşam surmek, sigara, alkol veya kafein tuketmek, daha onceden bazı hastalıkları gecirmiş olmak (astım, tip 1 diyabet, romatoid artirt, zehirli guatr, vb) diğer risk faktorleri arasında sayılabilir Kafein kalsiyum emilimini azaltır ve idrarla kalsiyum atılımını artırır Kafein tuketiminin artışı kırık riskini artırır
imagesdansetkikemikleringuclukalsin5aecf6c9eb3bc
h 4Beslenme ve egzersiz onleyici etkiye sahip Oncelikle yeterli kalsiyum ve vitamin D alınmalı, egzersiz yapılmalı, sigara ve alkolden uzak durulmalıdır Bu onleyici genel tedavinin yanı sıra osteoporoz tespit edilen hastalarda uzun sureli kullandığımız ilaclar vardır Bu ilaclar haftada bir gun kullanıldığı gibi ayda bir veya yılda bir kere kullanılan ilaclar şeklindedir Bu tedavilere yine kalsiyum ve vitamin D eklenir Ayrıca yaşlı kişilerde duşmenin engellenmesi olası kırık gelişimini azaltır
h 4Dans et Egzersiz kırık ve duşme riskini azaltır Kalp damar sağlığına katkısı yanında ceviklik, kuvvet, duruş, ve denge becerilerini geliştirir Kemik yoğunluğunu olumlu yonde artırır Yurume, jogging, meren cıkma, dans etme, pilates, tenis, vb onerilmektedir Bu egzersizlerin herhangi birinin haftada 34 gun olmak uzere 3060 dakikalık surelerde yapılması onerilmektedir Yuzme kemik kutlesini artırmaz ancak kas gucunu artırması nedeniyle faydalı olabilmektedir Ancak, bu hastalar kalp damar hastalıkları yonunden değerlendirildikten sonra kendilerine en uygun olabilecek egzersiz yapma yonunden teşvik edilmelidirler
imagesdansetkikemikleringuclukalsin5aecf6ca08ea3
h 4Direkt guneş ışığına ihtiyac var Guneşlenmek osteoporoz tedavisinde ve osteoporozdan korunmada onemlidir Vitamin D yuzde 1020 gıdalarla alınırken onemli bir kısmı yani yuzde 8090 guneşten gelen ultraviyole ışınlarının etkisi ile ciltte sentezlenir Bu sentez icin cilde direkt guneş ışığı gelmelidir El yuz bacak gibi acık golgelerin 2030 dakika guneşe maruz kalması yeterli vitamin D sentezlenmesine yardımcı olur Burada onemli bir nokta faktor 15 ve uzeri guneş koruyucu kremleri guneş ışığının deriye ulaşmasını engeller Cam ve tul arkasından guneşlenmek de aynı şekilde vitamin D sentezini engeller
h 4Yedikleriniz kemiklerinizi etkiler Dengeli beslenme genel sağlığımız uzerine olduğu kadar kemik sağlığı uzerine de son derece onemlidir
Sut ve sut urunleri, et, yumurta, kuru baklagiller, taze sebze ve meyve, ekmek ve tahıl grubu olmak uzere dort besin grubundan kişinin ihtiyacına gore uygun miktarlarda tuketilmesi gerekir Kemiklerimizin yuzde 90'ınını kalsiyum ve fosfor oluşturur Ayrıca bu iki mineral dışında protein, magnezium, cinko, demir, florid ve başta vitamin D olmak uzere bazı vitaminler de normal kemik sağlığı acısından son derece onemli besin oğeleridir
Kalsiyumdan zengin beslenmek gerekir Kalsiyumdan zengin gıdalar arasında sut urunleri (sut, peynir, yoğurt), brokoli, yeşil yapraklı sebzeler, kurutulmuş meyveler, fındık, cekirdek ve bakliyat gibi besin maddeleri bulunmaktadır Erişkin bir insanda gunde 10001200 mg kalsiyum alınması tavsiye dilmektedir
Tuzu azaltmak gerekir
Guneş ışığından daha fazla faydalanmaya calışmak, gunde 700800 IU vitamin D almak gerekir
Et ve et urunleri gibi proteinden zengin gıdaları gereğinden fazla yememek gerekir
Kafein iceren kahve, kola, cikolata gibi gıdalar fazla tuketilmemelidir
Sigara ve alkolden uzak durmak gerekir
imagesdansetkikemikleringuclukalsin5aecf6c9d9f0a
h 4Nufus yaşlanıyor hastalık artıyor Osteoporozda kemiğin darbelere olan karşı direnci azalır Yani basit duşme ve carpmalarla bile kırıklar meydana gelebilir Onemli bir halk sağlığı problemidir Tum dunyada ve ulkemizde 6070 yaşından sonra kadınların ucte biri ile ucte ikisinde osteoporoz hastalığı vardır Dunya nufusu giderek yaşlanmaktadır Buna bağlı olarak da osteoproz ve kırık gorulme oranı giderek artmadır
h 4Kırıktan once teşhis edilebilir Osteoporoz, bir kırık oluşuncaya kadar sessiz bir hastalıktır Hicbir belirti veya bulgu vermez Kırıklar, minimal travmalarla veya bazen travmasız oluşur, ozellikle yaşlılarda sıktır Osteoporoz, kırıklar oluşmadan da tanısı konabilen, gerekli onlemlerle ve tedavilerle, kırıkların yaratacağı sağlık sorunlarının onlenebildiği bir hastalıktır
h 4Kafein kalsiyumun emilimini azaltıyor Tum kadın ve erkekler osteoporoz riskli acısından değerlendirilmelidir Risk faktorleri ne kadar fazlaysa kırık riski de o denli yuksek olacaktır 50 yaş uzerinde olmak, kadın olmak, erken yaşta menopoza girmek, erkekte erkeklik hormonu olan testosteronun eksikliği, kalsiyum ve vitamin D'den eksik beslenmek, hareketsiz yaşam surmek, sigara, alkol veya kafein tuketmek, daha onceden bazı hastalıkları gecirmiş olmak (astım, tip 1 diyabet, romatoid artirt, zehirli guatr, vb) diğer risk faktorleri arasında sayılabilir Kafein kalsiyum emilimini azaltır ve idrarla kalsiyum atılımını artırır Kafein tuketiminin artışı kırık riskini artırır
imagesdansetkikemikleringuclukalsin5aecf6c9eb3bc
h 4Beslenme ve egzersiz onleyici etkiye sahip Oncelikle yeterli kalsiyum ve vitamin D alınmalı, egzersiz yapılmalı, sigara ve alkolden uzak durulmalıdır Bu onleyici genel tedavinin yanı sıra osteoporoz tespit edilen hastalarda uzun sureli kullandığımız ilaclar vardır Bu ilaclar haftada bir gun kullanıldığı gibi ayda bir veya yılda bir kere kullanılan ilaclar şeklindedir Bu tedavilere yine kalsiyum ve vitamin D eklenir Ayrıca yaşlı kişilerde duşmenin engellenmesi olası kırık gelişimini azaltır
h 4Dans et Egzersiz kırık ve duşme riskini azaltır Kalp damar sağlığına katkısı yanında ceviklik, kuvvet, duruş, ve denge becerilerini geliştirir Kemik yoğunluğunu olumlu yonde artırır Yurume, jogging, meren cıkma, dans etme, pilates, tenis, vb onerilmektedir Bu egzersizlerin herhangi birinin haftada 34 gun olmak uzere 3060 dakikalık surelerde yapılması onerilmektedir Yuzme kemik kutlesini artırmaz ancak kas gucunu artırması nedeniyle faydalı olabilmektedir Ancak, bu hastalar kalp damar hastalıkları yonunden değerlendirildikten sonra kendilerine en uygun olabilecek egzersiz yapma yonunden teşvik edilmelidirler
imagesdansetkikemikleringuclukalsin5aecf6ca08ea3
h 4Direkt guneş ışığına ihtiyac var Guneşlenmek osteoporoz tedavisinde ve osteoporozdan korunmada onemlidir Vitamin D yuzde 1020 gıdalarla alınırken onemli bir kısmı yani yuzde 8090 guneşten gelen ultraviyole ışınlarının etkisi ile ciltte sentezlenir Bu sentez icin cilde direkt guneş ışığı gelmelidir El yuz bacak gibi acık golgelerin 2030 dakika guneşe maruz kalması yeterli vitamin D sentezlenmesine yardımcı olur Burada onemli bir nokta faktor 15 ve uzeri guneş koruyucu kremleri guneş ışığının deriye ulaşmasını engeller Cam ve tul arkasından guneşlenmek de aynı şekilde vitamin D sentezini engeller
h 4Yedikleriniz kemiklerinizi etkiler Dengeli beslenme genel sağlığımız uzerine olduğu kadar kemik sağlığı uzerine de son derece onemlidir
Sut ve sut urunleri, et, yumurta, kuru baklagiller, taze sebze ve meyve, ekmek ve tahıl grubu olmak uzere dort besin grubundan kişinin ihtiyacına gore uygun miktarlarda tuketilmesi gerekir Kemiklerimizin yuzde 90'ınını kalsiyum ve fosfor oluşturur Ayrıca bu iki mineral dışında protein, magnezium, cinko, demir, florid ve başta vitamin D olmak uzere bazı vitaminler de normal kemik sağlığı acısından son derece onemli besin oğeleridir
Kalsiyumdan zengin beslenmek gerekir Kalsiyumdan zengin gıdalar arasında sut urunleri (sut, peynir, yoğurt), brokoli, yeşil yapraklı sebzeler, kurutulmuş meyveler, fındık, cekirdek ve bakliyat gibi besin maddeleri bulunmaktadır Erişkin bir insanda gunde 10001200 mg kalsiyum alınması tavsiye dilmektedir
Tuzu azaltmak gerekir
Guneş ışığından daha fazla faydalanmaya calışmak, gunde 700800 IU vitamin D almak gerekir
Et ve et urunleri gibi proteinden zengin gıdaları gereğinden fazla yememek gerekir
Kafein iceren kahve, kola, cikolata gibi gıdalar fazla tuketilmemelidir
Sigara ve alkolden uzak durmak gerekir