Darul harp nedir kısaca Darul harp hakkında bilgi
Harp ulkesi, kufur ulkesi, savaş alanı İslam'ın siyasi otoritesinin dışında kalmış olup, yonetim tarzı ve yururlukteki hukuku İslami olmayan bolgeler Genel olarak İslam hukukunda kafir ve İslam duşmanı yoneticilerin hakimiyet ve yonetimleri altındaki toprakları anlatmada kullanılır Bu terim, Kur'anı Kerim'de zikredilmemekte, ancak hadisi şeriflerde gecmektedir Hz Peygamber'in daru'l harb'te hadler tatbik edilmezbuyurduğu rivayet edilmiştir Bu ibare Sahihayn'da ve Sunen'lerde gecmemektedir Hanefiler bu hadisi delil kabul ederken, diğer mezhepler delil olarak almamışlardır İleri gelen Hanefi fakihlerden ezZeylai de bunun garib hadis olduğunu belirtir (Nasbu'r Raye, III, 343)
İslam hukukcuları, ulkeleri, İslami hukumlerin uygulanıp uygulanmamasına gore tasnif etmişlerdir Daru'l harb'te ikamet edenlere genel olarak harbi denir Harbiler, daru'lİslam yonetimi ile bir eman anlaşması yapmadıkları muddetce, kanları ve malları mubah sayılır Kafir bir insanın malının ve canının masun olabilmesi icin musluman olması veya İslam devleti ile anlaşma yapmış olması gerekir Bir harbi gizlice ve eman dilemeden daru'lİslam'a girip de yakalandığında kanı ve malı mubah sayılır Daru'l harb'te musluman olan bir kimsenin ise hicret etmeden evvel, bulunduğu bolge fethedildiğinde, elindeki mallar kendisine kalır, ancak gayri menkul malları ganimet hukmundedir (Maverdi, elAhkamu'sSultaniyye, Cev: Ali Şafak, İstanbul 1976, 57 vd; WWHunder, İA, Daru'lHarb md)
Daru'lharb'te ikamet edip İslam ulkesine gelmemiş olan muslumanlar İslam ulkesinde yaşayan bir fert gibi gorulurdu Daru'lİslam'a hicret etmek istediğinde engellenmezdi İmamı Azam'a gore sadece musluman olmakla masun sayılmıyor; İslam devletinin otoritesine girmekle can ve malını emniyete alabiliyordu Bir musluman, Daru'lharb'te işlediği suclarından dolayı cezaya carptırılamaz Cunku İslam devletinin otoritesi oralarda gecerli değildir Dunyada had cezası verilmemesine rağmen, o sucların cezası Allah'a aittir (Abdulkadir Udeh, İslam Ceza Hukuku ve Beşeri Hukuk, cev A Nuri, İstanbul 1976, I, 520) Ancak bu hususlarda ceşitli ictihadlar vardır Mesela İmam Şafii'ye gore, Daru'lİslam'da helal olan şey Daru'lharb'te de helaldir; haram olan orda da haramdır Bir sucun Daru'lharb'te işlenmesi cezayı duşurmez(esSerahsi, elMebsut, IX, 100; İmam Şafii, elUmm, VII, 322)
İmamı A'zam ise Daru'lharb'te hadler uygulanmazhadisine gore amel etmiştir Daru'lharb'te bulunan askerlerden biri haddi gerektiren bir suc işlese, Ebu Hanife'ye gore oradaki kumandanın haddi uygulama yetkisi olamaz, ancak daru'lİslam'a donulunce devlet başkanı veya kadı'nın vereceği hukum gecerli olur İmam Malik ve İmam Şafii ise haddin hemen uygulanabileceğini savunmuşlardır (İbn Kudame, elMuğni, IV, 46)
Bir muslumanın Daru'lharb'te bulduğu define kendisine aittir Ancak İslam devleti adına Daru'lharb'e girmiş bir heyet veya askeri birlik bir define bulacak olursa, bunun humus'u Beytu'lMal'e aittir (Omer Nasuhi Bilmen, Hukukı İslamiyye Kamusu, IV, 103)
İslami hukumler kesin nass ile sabit ise bunlar hakkında ihtilaf sozkonusu değildir Cumhurı fukaha'ya gore muslumanların daru'lharb'te harbilerle veya kendi aralarında faizle alışveriş yapmaları haramdır Faiz, kesin nass ile haram kılınmıştır Ebu Hanife ile İmam Muhammed bu konuda daru'lharb'te musluman ile harbi arasında faiz muamelesini caiz gorerek Cumhur'dan ayrılırlar Onlara gore, faizi muslumanları almalıdır; ama harbiye faiz verilmesi haramdır (İbn Abidin, Bulak 1272, IV, 188) Bu ictihada rağmen, muslumanların takvaya sarılmaları ve bundan kacınmaları evladır Cumhur, Daru'lharb'te musluman ile harbi arasında faiz yokturhadisini delil almaz Onlar, boyle mursel* ve garib* derecesinde bir hadisle amel edilemeyeceğini soylemişlerdir Harhi'nin malı ancak ganimet yoluyla helal olup, alışveriş akidleri yolu ile helal olmaz (İbn Kudame, IV, 46)
Allah Teala şoyle buyurmuştur:
Ey iman edenler, mumin kadınlar muhacir olarak geldikleri zaman onları imtihan edin Allah onların imanını daha iyi bilir Fakat sizde mumin kadınlar olduklarına bilgi edinirseniz onları kafirlere dondurmeyin Bunlar onlara helal değildir Onlar da bunlara helal olmazlar(elMumtehine, 6010) Bu ayetten nikah akdinin bozulmasında ulke ayrılığı değil de din ayrılığının etkili olduğu anlaşılmaktadır Hanefilere gore ise, karı veya kocadan birisi daru'lharb'ten daru'lİslam'a musluman veya zimmi olarak hicret edecek olursa, aralarında nikah ayrılığı sozkonusu olur
İslam'ın onemli bir ibadeti ve vazgecilmez bir prensibi olan Cuma namazı konusunda Hanefi fukahası Cuma namazı ulu'lemr'in iznine bağlıdırder İzin, Cuma'nın edasının şartlarından sayılmıştır Ulu'l emr'in bulunmaması halinde Cuma namazı farz değildir Daru'lharb'te Cuma namazının kılınıp kılınmayacağı hususunda diğer mezheplerin goruşu, Cuma'nın hicbir surette terkedilemeyeceğidoğrultusundadır Zira bu, Kur'ani bir nass ile sabittir Diğer taraftan hanefiler, ulu'lemr'in bulunmaması halinde, muslumanların, aralarından birini tayin ederek Cuma kılabileceklerini de soylerler (Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, VII, 4983 vd)
Allah Teala şoyle buyurur: Nefislerine yazık eden kimselere canlarını alırken melekler: Ne işte idiniz?dediler (Bunlar): Biz, yeryuzunde aciz Duşurulmuştukdiye cevap verdiler dediler ki: Peki Allah'ın arzı geniş değil miydi ki onda goc edip İslam'ı rahatca yaşayabileceğini;, bir yere hicret edeydinizİşte onların durağı Cehennem'dir, ne kotu bir gidiş yeridir (enNisa, 497) Bu ayetten anlaşıldığına gore muslumanın oz yurdu, İslam'ın yaşandığı ve Allah'ın hukumlerinin hakim olduğu daru'lİslam'dır Musluman, daru'l harb'te kufrun zulmu ve işkenceleri altında sıkıntılı bir hayat suruyor, dininin emirlerini yerine getiremiyor, farzlarını ifa edemiyor ve kendisinin veya neslinin kufre girmesi icin zorlanıyor ya da zorlanmaktan korkuyorsa boyle bir yerden hicret etmesi farzdır: Bu genel hukme gore Hanefiler hangi durumda olursa olsun, bir muslumanın mutlaka daru'lharb'ten daru'lİslam'a hicret, etmesinin farz olduğunu one surerken; Şafiiler, muslumanın bulunduğu yerde acıkca dinini yaşayabiliyor ve tebliğini yapabiliyorsa orada kalmasının gerektiğini savunmuşlardır (Said Havva, İslam, I, 309)
Ancak yeryuzunun muhtelif diyarlarında, kufur ulkelerinde yaşayan muslumanların hicret edebilecekleri bir daru'lİslam mevcut değil ise veya mevcut olsa bile Halife bunların hicretlerine gerek gormeyip orada kalmalarını isterse, artık, bulundukları bolgelerde İslam'ı hakim kılmak icin gerekli calışmaları yapmak onların onemli bir gorevi olacaktır Cunku muslumanların İslam devletini kurmaları, toprakları İslamileştirmeleri, zalim ve kafir yoneticilerle mucadele etmeleri, yeryuzunde fitne ve zulum kalmayıncaya kadar gayret sarfetmeleri farzı ayndır Bu goruşleri savunan İslam fukahası, Mekke'de kafirlerin zulmune uğrayan muslumanların gidecekleri bir daru'lİslam'ın olmadığını belirtmektedirler Necaşi'nin ulkesi Habeşistan'a veya Medine'ye yapılan hicrette Hz Peygamber'in emri belirleyici olmuştur Bu da muslumanların yaşadıkları bir daru'l harb'ten daha rahat bir şekilde İslam'ı yaşayabilecekleri bir başka daru'l harb'e hicret etmeleri hususunda yol gosterici bir sunnettir Kur'anı Kerim'deki ayetlerden birtakım belirleyici nitelikler tespit etmekle, bir ulkenin nasıl daru'lharb olabildiğini ortaya koyabiliriz Ulkenin zalim yoneticileri, mustaz'afları baskı ve zulum altına alır, gayri muslimler her fırsatta muslumanlara eziyet eder, inancları yuzunden yurtlarından Cıkarılırlar ve muslumanların daru'lİslam dışında bir yerde guvenlik icinde bulunmaları sozkonusu olmayıp, duzen onlara rahat vermez ise, o zaman hicret etmek zorundadırlar (enNisa, 475, 91, 92)
Demek ki İslam hukukcularının savunduğu gibi, daru'lharb'te yaşayan muslumanların orada kalıp mucadele etmeleri, orayı daru'lİslam haline getirmeye calışmaları gerekmektedir Ancak boyle bir durumda kafir yonetimin muslumanlara eziyet ve zulumde bulunacağı, onları şehid edeceği ve bunun cok zulumlere neden olacağından hicret yolu daha uygun olmuştur Zaten nasslardan ve tarihi gelişmelerden de bu anlaşılmaktadır
Daru'lharb terimi, muslumanlarla savaş halinde olan ulkeye denildiğinden; harb ulkeleri, Allah'ın otoritesi yerine başka otoriteye bağlanıp bu batıl otoritelere itaat ettiklerinden ve her zaman muslumanlara karşı savaş durumunda bulunduklarından dolayı bu adı alırlar İslam'ın surekli savaşı temel aldığı şeklinde ileri surulen yanlış kanaatin aksine, onlar eğer barış istiyorlarsa muslumanlar bazı şartlara bağlı olarak anlaşma yapabilirler Boyle ulkelere, o zaman, anlaşmalı ulke anlamında daru'lahd* denilir ki, bu ulkeler harb ulkelerinden ayrı bir hukuka tabi olur İslam'da zorlama yoktur, ama din yalnız Allah'ın oluncaya kadar cihat vardır Kafirler eman dilerse, ulkeleri cizye karşılığında daru'lİslam'a dahil edilir ve kendilerine hak ve hurriyetleri verilir İslam devleti yeryuzunden fitneyi kaldırmak icin cihadı temel siyaset yaptığı gibi, barış isteyenlere de şartlarına uydukları muddetce asla dokunmaz
Harp ulkesi, kufur ulkesi, savaş alanı İslam'ın siyasi otoritesinin dışında kalmış olup, yonetim tarzı ve yururlukteki hukuku İslami olmayan bolgeler Genel olarak İslam hukukunda kafir ve İslam duşmanı yoneticilerin hakimiyet ve yonetimleri altındaki toprakları anlatmada kullanılır Bu terim, Kur'anı Kerim'de zikredilmemekte, ancak hadisi şeriflerde gecmektedir Hz Peygamber'in daru'l harb'te hadler tatbik edilmezbuyurduğu rivayet edilmiştir Bu ibare Sahihayn'da ve Sunen'lerde gecmemektedir Hanefiler bu hadisi delil kabul ederken, diğer mezhepler delil olarak almamışlardır İleri gelen Hanefi fakihlerden ezZeylai de bunun garib hadis olduğunu belirtir (Nasbu'r Raye, III, 343)
İslam hukukcuları, ulkeleri, İslami hukumlerin uygulanıp uygulanmamasına gore tasnif etmişlerdir Daru'l harb'te ikamet edenlere genel olarak harbi denir Harbiler, daru'lİslam yonetimi ile bir eman anlaşması yapmadıkları muddetce, kanları ve malları mubah sayılır Kafir bir insanın malının ve canının masun olabilmesi icin musluman olması veya İslam devleti ile anlaşma yapmış olması gerekir Bir harbi gizlice ve eman dilemeden daru'lİslam'a girip de yakalandığında kanı ve malı mubah sayılır Daru'l harb'te musluman olan bir kimsenin ise hicret etmeden evvel, bulunduğu bolge fethedildiğinde, elindeki mallar kendisine kalır, ancak gayri menkul malları ganimet hukmundedir (Maverdi, elAhkamu'sSultaniyye, Cev: Ali Şafak, İstanbul 1976, 57 vd; WWHunder, İA, Daru'lHarb md)
Daru'lharb'te ikamet edip İslam ulkesine gelmemiş olan muslumanlar İslam ulkesinde yaşayan bir fert gibi gorulurdu Daru'lİslam'a hicret etmek istediğinde engellenmezdi İmamı Azam'a gore sadece musluman olmakla masun sayılmıyor; İslam devletinin otoritesine girmekle can ve malını emniyete alabiliyordu Bir musluman, Daru'lharb'te işlediği suclarından dolayı cezaya carptırılamaz Cunku İslam devletinin otoritesi oralarda gecerli değildir Dunyada had cezası verilmemesine rağmen, o sucların cezası Allah'a aittir (Abdulkadir Udeh, İslam Ceza Hukuku ve Beşeri Hukuk, cev A Nuri, İstanbul 1976, I, 520) Ancak bu hususlarda ceşitli ictihadlar vardır Mesela İmam Şafii'ye gore, Daru'lİslam'da helal olan şey Daru'lharb'te de helaldir; haram olan orda da haramdır Bir sucun Daru'lharb'te işlenmesi cezayı duşurmez(esSerahsi, elMebsut, IX, 100; İmam Şafii, elUmm, VII, 322)
İmamı A'zam ise Daru'lharb'te hadler uygulanmazhadisine gore amel etmiştir Daru'lharb'te bulunan askerlerden biri haddi gerektiren bir suc işlese, Ebu Hanife'ye gore oradaki kumandanın haddi uygulama yetkisi olamaz, ancak daru'lİslam'a donulunce devlet başkanı veya kadı'nın vereceği hukum gecerli olur İmam Malik ve İmam Şafii ise haddin hemen uygulanabileceğini savunmuşlardır (İbn Kudame, elMuğni, IV, 46)
Bir muslumanın Daru'lharb'te bulduğu define kendisine aittir Ancak İslam devleti adına Daru'lharb'e girmiş bir heyet veya askeri birlik bir define bulacak olursa, bunun humus'u Beytu'lMal'e aittir (Omer Nasuhi Bilmen, Hukukı İslamiyye Kamusu, IV, 103)
İslami hukumler kesin nass ile sabit ise bunlar hakkında ihtilaf sozkonusu değildir Cumhurı fukaha'ya gore muslumanların daru'lharb'te harbilerle veya kendi aralarında faizle alışveriş yapmaları haramdır Faiz, kesin nass ile haram kılınmıştır Ebu Hanife ile İmam Muhammed bu konuda daru'lharb'te musluman ile harbi arasında faiz muamelesini caiz gorerek Cumhur'dan ayrılırlar Onlara gore, faizi muslumanları almalıdır; ama harbiye faiz verilmesi haramdır (İbn Abidin, Bulak 1272, IV, 188) Bu ictihada rağmen, muslumanların takvaya sarılmaları ve bundan kacınmaları evladır Cumhur, Daru'lharb'te musluman ile harbi arasında faiz yokturhadisini delil almaz Onlar, boyle mursel* ve garib* derecesinde bir hadisle amel edilemeyeceğini soylemişlerdir Harhi'nin malı ancak ganimet yoluyla helal olup, alışveriş akidleri yolu ile helal olmaz (İbn Kudame, IV, 46)
Allah Teala şoyle buyurmuştur:
Ey iman edenler, mumin kadınlar muhacir olarak geldikleri zaman onları imtihan edin Allah onların imanını daha iyi bilir Fakat sizde mumin kadınlar olduklarına bilgi edinirseniz onları kafirlere dondurmeyin Bunlar onlara helal değildir Onlar da bunlara helal olmazlar(elMumtehine, 6010) Bu ayetten nikah akdinin bozulmasında ulke ayrılığı değil de din ayrılığının etkili olduğu anlaşılmaktadır Hanefilere gore ise, karı veya kocadan birisi daru'lharb'ten daru'lİslam'a musluman veya zimmi olarak hicret edecek olursa, aralarında nikah ayrılığı sozkonusu olur
İslam'ın onemli bir ibadeti ve vazgecilmez bir prensibi olan Cuma namazı konusunda Hanefi fukahası Cuma namazı ulu'lemr'in iznine bağlıdırder İzin, Cuma'nın edasının şartlarından sayılmıştır Ulu'l emr'in bulunmaması halinde Cuma namazı farz değildir Daru'lharb'te Cuma namazının kılınıp kılınmayacağı hususunda diğer mezheplerin goruşu, Cuma'nın hicbir surette terkedilemeyeceğidoğrultusundadır Zira bu, Kur'ani bir nass ile sabittir Diğer taraftan hanefiler, ulu'lemr'in bulunmaması halinde, muslumanların, aralarından birini tayin ederek Cuma kılabileceklerini de soylerler (Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, VII, 4983 vd)
Allah Teala şoyle buyurur: Nefislerine yazık eden kimselere canlarını alırken melekler: Ne işte idiniz?dediler (Bunlar): Biz, yeryuzunde aciz Duşurulmuştukdiye cevap verdiler dediler ki: Peki Allah'ın arzı geniş değil miydi ki onda goc edip İslam'ı rahatca yaşayabileceğini;, bir yere hicret edeydinizİşte onların durağı Cehennem'dir, ne kotu bir gidiş yeridir (enNisa, 497) Bu ayetten anlaşıldığına gore muslumanın oz yurdu, İslam'ın yaşandığı ve Allah'ın hukumlerinin hakim olduğu daru'lİslam'dır Musluman, daru'l harb'te kufrun zulmu ve işkenceleri altında sıkıntılı bir hayat suruyor, dininin emirlerini yerine getiremiyor, farzlarını ifa edemiyor ve kendisinin veya neslinin kufre girmesi icin zorlanıyor ya da zorlanmaktan korkuyorsa boyle bir yerden hicret etmesi farzdır: Bu genel hukme gore Hanefiler hangi durumda olursa olsun, bir muslumanın mutlaka daru'lharb'ten daru'lİslam'a hicret, etmesinin farz olduğunu one surerken; Şafiiler, muslumanın bulunduğu yerde acıkca dinini yaşayabiliyor ve tebliğini yapabiliyorsa orada kalmasının gerektiğini savunmuşlardır (Said Havva, İslam, I, 309)
Ancak yeryuzunun muhtelif diyarlarında, kufur ulkelerinde yaşayan muslumanların hicret edebilecekleri bir daru'lİslam mevcut değil ise veya mevcut olsa bile Halife bunların hicretlerine gerek gormeyip orada kalmalarını isterse, artık, bulundukları bolgelerde İslam'ı hakim kılmak icin gerekli calışmaları yapmak onların onemli bir gorevi olacaktır Cunku muslumanların İslam devletini kurmaları, toprakları İslamileştirmeleri, zalim ve kafir yoneticilerle mucadele etmeleri, yeryuzunde fitne ve zulum kalmayıncaya kadar gayret sarfetmeleri farzı ayndır Bu goruşleri savunan İslam fukahası, Mekke'de kafirlerin zulmune uğrayan muslumanların gidecekleri bir daru'lİslam'ın olmadığını belirtmektedirler Necaşi'nin ulkesi Habeşistan'a veya Medine'ye yapılan hicrette Hz Peygamber'in emri belirleyici olmuştur Bu da muslumanların yaşadıkları bir daru'l harb'ten daha rahat bir şekilde İslam'ı yaşayabilecekleri bir başka daru'l harb'e hicret etmeleri hususunda yol gosterici bir sunnettir Kur'anı Kerim'deki ayetlerden birtakım belirleyici nitelikler tespit etmekle, bir ulkenin nasıl daru'lharb olabildiğini ortaya koyabiliriz Ulkenin zalim yoneticileri, mustaz'afları baskı ve zulum altına alır, gayri muslimler her fırsatta muslumanlara eziyet eder, inancları yuzunden yurtlarından Cıkarılırlar ve muslumanların daru'lİslam dışında bir yerde guvenlik icinde bulunmaları sozkonusu olmayıp, duzen onlara rahat vermez ise, o zaman hicret etmek zorundadırlar (enNisa, 475, 91, 92)
Demek ki İslam hukukcularının savunduğu gibi, daru'lharb'te yaşayan muslumanların orada kalıp mucadele etmeleri, orayı daru'lİslam haline getirmeye calışmaları gerekmektedir Ancak boyle bir durumda kafir yonetimin muslumanlara eziyet ve zulumde bulunacağı, onları şehid edeceği ve bunun cok zulumlere neden olacağından hicret yolu daha uygun olmuştur Zaten nasslardan ve tarihi gelişmelerden de bu anlaşılmaktadır
Daru'lharb terimi, muslumanlarla savaş halinde olan ulkeye denildiğinden; harb ulkeleri, Allah'ın otoritesi yerine başka otoriteye bağlanıp bu batıl otoritelere itaat ettiklerinden ve her zaman muslumanlara karşı savaş durumunda bulunduklarından dolayı bu adı alırlar İslam'ın surekli savaşı temel aldığı şeklinde ileri surulen yanlış kanaatin aksine, onlar eğer barış istiyorlarsa muslumanlar bazı şartlara bağlı olarak anlaşma yapabilirler Boyle ulkelere, o zaman, anlaşmalı ulke anlamında daru'lahd* denilir ki, bu ulkeler harb ulkelerinden ayrı bir hukuka tabi olur İslam'da zorlama yoktur, ama din yalnız Allah'ın oluncaya kadar cihat vardır Kafirler eman dilerse, ulkeleri cizye karşılığında daru'lİslam'a dahil edilir ve kendilerine hak ve hurriyetleri verilir İslam devleti yeryuzunden fitneyi kaldırmak icin cihadı temel siyaset yaptığı gibi, barış isteyenlere de şartlarına uydukları muddetce asla dokunmaz
