Bütün kanser tipleri içinde deri kanseri en sık görülenidir. Deri kanserinden korunmak için yapılması gereken güneşten korunmaktır. Güneşe şiddetli maruz kalma (bronzlaşma dahil olmak üzere bilhassa su toplaması ile seyreden 2. aşama güneş yanıklığı) deri kanserinin temel sebebidir. Daha az değerli faktörler tekrarlayan tıbbi ve endüstriyel X ışınlarına maruz kalma, yanık yahut yara izi bırakarak uygunlaşan cilt illetleri, kömür katranı yahut arsenik içeren unsurlara mesleksel olarak maruz kalma ve ailede cilt kanseri bulunmasıdır. Açık tene sahip olup güneş yanığı ihtimali çokça olan kimseler, daha yüksek riske sahiptir. Güneş ışınları deri kanserine sebep olan en değerli neden olduğundan en kıymetli kollayıcı tedbir güneşten kaçınmaktır.
Güneşin yerküreye en dik ulaştığı saatler olan saat 10.00 ile 16.00 saatleri arasında güneşten korunun. Güneşin yeryüzüne dik ulaştığı saatlerde gölgeniz kendi uzunluğunuzdan daha kısadır. Açık renkli sıkı dokumalı hami giysi ve geniş şapka kullanın. Himaye faktörü en az 15 olan güneşten gözetici kremler kullanın. 20 dakika güneşte kaldığında güneş yanığı geçiren bir kişi, 15 faktörlü bir güneşten esirgeyici kullandığında 15 kat daha ziyade müddet (300 dakika) yanmadan güneşte kalabilir. Bununla birlikte güneşten esirgeyici kremler kullanarak da güneşte çokça kalınmamalıdır. Zira UVA üzere güneş ışınları ki bunlar derideki bağışıklık sistemi ve deri yaşlanmasında sorumludur, güneş koruyucular olsa da deriye ulaşabilir.
Güneşten esirgeyici tasarrufuna çocukluk devrinde başlayın, zira hayat uzunluğu güneşe maruz kalmanın % 80'i 18 yaş altında olmaktadır. 6 ayın altındaki bebekler uzun müddet güneşe maruz kalmamalı, şayet kalacaksa güneşten koruyucular kullanılmalıdır.
Erken tanı kesin tedavinin en değerli birinci adımıdır.
Derinizi belirli aralıklarla muayene edin. Şayet benlerinizde büyüme değişiklik olursa, derinizde renk değişikliği ve güzelleşmeyen yaralar varsa bir an evvel Dermatoloji Bilirkişisine muayene olunuz.
Kanser öncesi deri bulguları
Aktinik keratozlar münhasıran güneş ışınlarına ölçüsüz maruz kalmış açık tenli kimselerin yüz, el sırtı ve kollarında rastlanılan küçük üzerleri pullu lekelerdir. Tedavi edilmezlerde deri kanserine dönebilir. Şayet erken evrede yakalanırsa buz tedavisi ile çıkartılabilir, kemoterapi ilaçları içeren krem yahut losyonlar kullanılabilir, kimyasal peeling süreci, dermabrasyon,laser tedavisi yahut klasik cerrahi ile tedavi edilebilir. Güneşten koruyucular aktinik keratoz gelişimini engellerler.
Deri kanseri Tipleri:
Üç tip deri kanseri bulunmaktadır:
Bazal hücreli karsinoma-Bu kanser tipi çoklukla deride küçük etli kabarıklık formunda sıklıkla yüz, boyun ve el sırtlarında ortaya çıkar. Ara sıra gövdede al yama üslubu meydanlar biçiminde görülebilir. Daha sıklıkla açık tenli insanlarda görülür. Bu kansere yakalanan şahıslar açık tenli ve renkli gözlüdür ve güneş yanığına eğilimlidir. Bu tümörler süratli yayılmaz. 1-2 cm boyutuna ulaşmaları için aylar yıllar gerekir. Tedavi edilmezse; kanserli alan kanamaya başlar, üzeri kabuklanır. Hengam devir güzelleşip, devir zaman tekrarlama özelliği gösterir. Bu kanser tipi nadiren metastaz (diğer organlara sıçrama) yapmasına karşın, derinin altındaki kemiğe yayılabilir ve kanserli dokunun yakınındaki dokuları harap edebilir.
Squamöz Hücreli karsinoma - Bu deri kanseri deri de kabarıklıklar yahut al kabuklu yaralar halinde ortaya çıkabilir. Squamöz hücreli Karsinoma açık tenli bireylerde en sık görülen 2. kanser tipidir. Tipik olarak kulak, yüz, dudak ve ağızda görülür. Nadiren esmer insanlarda de görülebilir. Büyük kitleler oluşturabilir. Bazal hücreli karsinomanın bilakis vesair organlara yayılabilir. Erken yakalandığında tedavi orantısı yüksektir. Bazal hücreli karsinoma ve Squamöz hücreli karsinomada tedavi başarısı % 95 dir.
Melanom - Bütün deri kanserleri içinde en öldürücü olanıdır. Bazal hücreli ve squamöz hücreli karsinoma da olduğu üzere melanomda da erken tanı tedavi bahtını arttırır.
Melanom melanin denen pigmenti (deriye rengini veren madde) üreten melanosit dediğimiz hücrelerde başlar. Melanin derimizin rengini verir ve güneşten kısmi olarak korur. Melanom hücreleri melanin üretmeye devam eder ve bu nedenle kanser yeri kahverengi yahut siyahtır. Gelgelelim melanom beyaz ve al da olabilir.
Melanom yayılma özelliği gösterdiğinden muhakkak tedavi edilmelidir. Melanom dikkat çekmeden süratle büyüyebilir. Çoklukla bir ben olarak yahut kahve renkli bir benin üzerinde yahut yakınında ortaya çıkar. Vücudunuzdaki benlerin yerleşimi ve halinden haberdar olmalısınız ki, bunlar üzerinde olan değişiklikleri ve yeni ben çıkışını fark edebilesiniz. Yapabileceğiniz en kıymetli adım benlerinizde rastgele bir değişiklik saptadığınızda acilen bir Dermatoloji eksperine muayene olmanızdır. Bu sayede derinizdeki melanom tedavi edilebilir aşamada iken yakalanmış olur. Şiddetli güneşe maruz kalmaktan, mahsusen güneş yanıklarından kaçınma açık tenli bireylerde melanomdan korunmanın en güzel yoludur. Melanomun kalıtsal özelliği de vardır. Ailesinde melanom olan insanların riski daha ziyadedir. Sıra dışı beni olanlar, çok sayıda beni olanlar melanom açısından yüksek riske sahiptir.
Koyu renkli tene sahip olmak melanoma olma riskini ortadan kaldırmaz. Esmer bireylerde de münhasıran avuç içi, ayak tabanı, tırnak yatağı ve ağızda melanoma gelişebilir.
Melanom kuşkusu oluşturabilecek bulgular: kabuklanma, kanama, sızıntı, üzerinde kabarma, etrafındaki deriye yanlışsız çıkıntı gösterme, kaşıntı, hassasiyet ve ağrı hissedilmesidir.
Cilt kanserlerine nasıl tanı konulur?
Deri biyopsisi kanserin tanısını koydurur. Erken tanı ve cerrahi tedavi bahtını arttırır.
Dermatoloji mütehassısları kanseri erken yakalayabilmek için zatî cilt muayenesinin değerine dikkat çekmektedir. Derinizdeki çiller, benler ve koyu renkli sahaları büyüklük, hal ve renk değişikliği açısından gözlemleyin. Rastgele bir değişiklik saptadığınızda Dermatoloji Eksperine müracaatınız.
Melanoma ilişkin Bulgular
Asimetri - Benin bir tarafının öteki tarafından farklı olması. Benin ortasından hayali bir çizgi çiziniz. Benin her iki yanı birebir büyüklük ve birebir biçimde mi? Melanomda çoklukla asimetri vardır.
Had Düzensizliği - Melanomun hududu yahut kenarı umumiyetle pürüzlü, çentikli yahut bulanıktır.
Renk - Güzel huylu benler rastgele bir renkte olabilir, ama ekseriyetle tek renklidir. Melanom ise sıklıkla birden ziyade rengi içinde barındırır.
Büyüklük - Âlâ huylu benler küçük kalırken melanom büyümeye devam eder. Umumiyetle 6 milimetreden büyüktür çaptadır.
Kendinizin yapacağı periyodik muayene melanom ve gayrı deri kanserlerinden korunmak için en güçlü silahtır. Melanom lakin erken yakalandığında tedavi edilebilir. Aşağıda belirtilen sırayı takip ederek hiç bir alanı atlamadan tüm deri muayenenizi kendiniz yapabilirsiniz. Kendi deri muayenenizi yapmak için bir uzunluk bir de el aynasına ve ışıklı bir odaya gereksiniminiz vardır.
Gövdenizin ön ve art yüzünü ve de kollar kaldırılarak gövdenin sağ ve sol yanını ayna önünde muayene edin.
Kolunuzu dirseğinizden kıvırarak avuçlarınıza, kol iç yüzüne ve üst kola dikkatlice bakınız.
Sonra bacaklarınızın ardına, ayaklara, ayak parmak aralarına ve ayak tabanına bakınız.
Boynun ardını, saçlarınızı kaldırarak el aynası ile baş derinizi muayene edin.
Güneşin yerküreye en dik ulaştığı saatler olan saat 10.00 ile 16.00 saatleri arasında güneşten korunun. Güneşin yeryüzüne dik ulaştığı saatlerde gölgeniz kendi uzunluğunuzdan daha kısadır. Açık renkli sıkı dokumalı hami giysi ve geniş şapka kullanın. Himaye faktörü en az 15 olan güneşten gözetici kremler kullanın. 20 dakika güneşte kaldığında güneş yanığı geçiren bir kişi, 15 faktörlü bir güneşten esirgeyici kullandığında 15 kat daha ziyade müddet (300 dakika) yanmadan güneşte kalabilir. Bununla birlikte güneşten esirgeyici kremler kullanarak da güneşte çokça kalınmamalıdır. Zira UVA üzere güneş ışınları ki bunlar derideki bağışıklık sistemi ve deri yaşlanmasında sorumludur, güneş koruyucular olsa da deriye ulaşabilir.
Güneşten esirgeyici tasarrufuna çocukluk devrinde başlayın, zira hayat uzunluğu güneşe maruz kalmanın % 80'i 18 yaş altında olmaktadır. 6 ayın altındaki bebekler uzun müddet güneşe maruz kalmamalı, şayet kalacaksa güneşten koruyucular kullanılmalıdır.
Erken tanı kesin tedavinin en değerli birinci adımıdır.
Derinizi belirli aralıklarla muayene edin. Şayet benlerinizde büyüme değişiklik olursa, derinizde renk değişikliği ve güzelleşmeyen yaralar varsa bir an evvel Dermatoloji Bilirkişisine muayene olunuz.
Kanser öncesi deri bulguları
Aktinik keratozlar münhasıran güneş ışınlarına ölçüsüz maruz kalmış açık tenli kimselerin yüz, el sırtı ve kollarında rastlanılan küçük üzerleri pullu lekelerdir. Tedavi edilmezlerde deri kanserine dönebilir. Şayet erken evrede yakalanırsa buz tedavisi ile çıkartılabilir, kemoterapi ilaçları içeren krem yahut losyonlar kullanılabilir, kimyasal peeling süreci, dermabrasyon,laser tedavisi yahut klasik cerrahi ile tedavi edilebilir. Güneşten koruyucular aktinik keratoz gelişimini engellerler.
Deri kanseri Tipleri:
Üç tip deri kanseri bulunmaktadır:
Bazal hücreli karsinoma-Bu kanser tipi çoklukla deride küçük etli kabarıklık formunda sıklıkla yüz, boyun ve el sırtlarında ortaya çıkar. Ara sıra gövdede al yama üslubu meydanlar biçiminde görülebilir. Daha sıklıkla açık tenli insanlarda görülür. Bu kansere yakalanan şahıslar açık tenli ve renkli gözlüdür ve güneş yanığına eğilimlidir. Bu tümörler süratli yayılmaz. 1-2 cm boyutuna ulaşmaları için aylar yıllar gerekir. Tedavi edilmezse; kanserli alan kanamaya başlar, üzeri kabuklanır. Hengam devir güzelleşip, devir zaman tekrarlama özelliği gösterir. Bu kanser tipi nadiren metastaz (diğer organlara sıçrama) yapmasına karşın, derinin altındaki kemiğe yayılabilir ve kanserli dokunun yakınındaki dokuları harap edebilir.
Squamöz Hücreli karsinoma - Bu deri kanseri deri de kabarıklıklar yahut al kabuklu yaralar halinde ortaya çıkabilir. Squamöz hücreli Karsinoma açık tenli bireylerde en sık görülen 2. kanser tipidir. Tipik olarak kulak, yüz, dudak ve ağızda görülür. Nadiren esmer insanlarda de görülebilir. Büyük kitleler oluşturabilir. Bazal hücreli karsinomanın bilakis vesair organlara yayılabilir. Erken yakalandığında tedavi orantısı yüksektir. Bazal hücreli karsinoma ve Squamöz hücreli karsinomada tedavi başarısı % 95 dir.
Melanom - Bütün deri kanserleri içinde en öldürücü olanıdır. Bazal hücreli ve squamöz hücreli karsinoma da olduğu üzere melanomda da erken tanı tedavi bahtını arttırır.
Melanom melanin denen pigmenti (deriye rengini veren madde) üreten melanosit dediğimiz hücrelerde başlar. Melanin derimizin rengini verir ve güneşten kısmi olarak korur. Melanom hücreleri melanin üretmeye devam eder ve bu nedenle kanser yeri kahverengi yahut siyahtır. Gelgelelim melanom beyaz ve al da olabilir.
Melanom yayılma özelliği gösterdiğinden muhakkak tedavi edilmelidir. Melanom dikkat çekmeden süratle büyüyebilir. Çoklukla bir ben olarak yahut kahve renkli bir benin üzerinde yahut yakınında ortaya çıkar. Vücudunuzdaki benlerin yerleşimi ve halinden haberdar olmalısınız ki, bunlar üzerinde olan değişiklikleri ve yeni ben çıkışını fark edebilesiniz. Yapabileceğiniz en kıymetli adım benlerinizde rastgele bir değişiklik saptadığınızda acilen bir Dermatoloji eksperine muayene olmanızdır. Bu sayede derinizdeki melanom tedavi edilebilir aşamada iken yakalanmış olur. Şiddetli güneşe maruz kalmaktan, mahsusen güneş yanıklarından kaçınma açık tenli bireylerde melanomdan korunmanın en güzel yoludur. Melanomun kalıtsal özelliği de vardır. Ailesinde melanom olan insanların riski daha ziyadedir. Sıra dışı beni olanlar, çok sayıda beni olanlar melanom açısından yüksek riske sahiptir.
Koyu renkli tene sahip olmak melanoma olma riskini ortadan kaldırmaz. Esmer bireylerde de münhasıran avuç içi, ayak tabanı, tırnak yatağı ve ağızda melanoma gelişebilir.
Melanom kuşkusu oluşturabilecek bulgular: kabuklanma, kanama, sızıntı, üzerinde kabarma, etrafındaki deriye yanlışsız çıkıntı gösterme, kaşıntı, hassasiyet ve ağrı hissedilmesidir.
Cilt kanserlerine nasıl tanı konulur?
Deri biyopsisi kanserin tanısını koydurur. Erken tanı ve cerrahi tedavi bahtını arttırır.
Dermatoloji mütehassısları kanseri erken yakalayabilmek için zatî cilt muayenesinin değerine dikkat çekmektedir. Derinizdeki çiller, benler ve koyu renkli sahaları büyüklük, hal ve renk değişikliği açısından gözlemleyin. Rastgele bir değişiklik saptadığınızda Dermatoloji Eksperine müracaatınız.
Melanoma ilişkin Bulgular
Asimetri - Benin bir tarafının öteki tarafından farklı olması. Benin ortasından hayali bir çizgi çiziniz. Benin her iki yanı birebir büyüklük ve birebir biçimde mi? Melanomda çoklukla asimetri vardır.
Had Düzensizliği - Melanomun hududu yahut kenarı umumiyetle pürüzlü, çentikli yahut bulanıktır.
Renk - Güzel huylu benler rastgele bir renkte olabilir, ama ekseriyetle tek renklidir. Melanom ise sıklıkla birden ziyade rengi içinde barındırır.
Büyüklük - Âlâ huylu benler küçük kalırken melanom büyümeye devam eder. Umumiyetle 6 milimetreden büyüktür çaptadır.
Kendinizin yapacağı periyodik muayene melanom ve gayrı deri kanserlerinden korunmak için en güçlü silahtır. Melanom lakin erken yakalandığında tedavi edilebilir. Aşağıda belirtilen sırayı takip ederek hiç bir alanı atlamadan tüm deri muayenenizi kendiniz yapabilirsiniz. Kendi deri muayenenizi yapmak için bir uzunluk bir de el aynasına ve ışıklı bir odaya gereksiniminiz vardır.
Gövdenizin ön ve art yüzünü ve de kollar kaldırılarak gövdenin sağ ve sol yanını ayna önünde muayene edin.
Kolunuzu dirseğinizden kıvırarak avuçlarınıza, kol iç yüzüne ve üst kola dikkatlice bakınız.
Sonra bacaklarınızın ardına, ayaklara, ayak parmak aralarına ve ayak tabanına bakınız.
Boynun ardını, saçlarınızı kaldırarak el aynası ile baş derinizi muayene edin.