Diller arasındaki benzerliklerin dil ailelerinin oluşumundaki onemi nedir?
Diller
İnsanlık tarihinin buyuk bir bolumu boyunca, dillerin dağılımı kesintili ve boluk porcuk olmuş, insan grupları dağıldıkca, diller de birbirinden uzaklaşmış ve coğalmıştır
Gunumuzdeki dil haritasının temelleri, avcılık ve meyve toplama etkinliğini okuma yazma bilinmeyen uzun doneminde atılmış, ama sonraki bin yıllarda gercekleşen koklu değişiklikler ve buyuk gocler sonucunda, yeniden bicimlenmiş ve belirlenmiştir
Yazı sistemlerinin, daha sonrada baskı makinesi ve radyonun bulunmasıyla, insan dili daha once icinde bulunduğu zaman ve mekan sınırlamalarından kurtulmuştur Gunumuzdeyse, zaten var olan karmaşık iletişim ağlarına uydu ve internet iletişimlerinind eklenmesiyle insan ırkı, ilk kokenlerinden bu yana ilk kez tek bir topluluk halini almaktadır
Diller Arasındaki İlişki
Gunumuzde en cok kullanılan yontemlerden biri dilleri altı buyuk dil ailesi (ya da buyuk benzerlik alanları) halinde ele almaktır Soz konusu ailelerin her biri bir coğrafi bolgeye yayılır ve sozcuk dağarcığı bakımından benzerlikler gostermelerinin yanısıra, bazıları dilbilgisi kuralları bakımından da benzeyen bir dil obeği oluştururlar
Aradaki ilişki, İspanyolca ve İtalyancada olduğu gibi bazen cok yakın ve acıktır, bazen de uzak bir ikişkidir ve ancak sistemli bir karşılaştırmayla saptanabilir Bu altı alanın dışında kalan dillere ilintisiz diller adı verilir; ama bunalrın bazıları kendi iclerinde daha dar dil aileleri oluştururlar (sozgelimi dravid dili ve ural dili)
Bazı uzmanlar da ilintisiz dilleri aslında soz konusu altı dil alanı icinde yer aldıklarını (sozgelimi Japonca ve Korecenin Altay dilleri ailesinden oluğunu soylenebilir) ileri surmektedir ama aradaki bağ tam anlamıyla saptanmış değildir
Dil ailesi teriminin geleneksel olarak kullanılmasına karşın, dillerin bu aileler icinde insan ailesindeki bireyler gibi tek başlarına birer varlıkları olduğunu sanmamak gerekir İngilizcenin ne olduğu apacık birşey gibi gorunmektedir ama iki kişinin bildiği İngilizce bile ozdeş değildir, hic bir zaman da olmamıştır
Ayrıca herhangi bir başka dilin İngilizceen ya da İngilizcenin bir başka dilden bir oge almasını engelleyen bir mekanizma yoktur, İngilizce ve Fransızca yaklaşık bin yıl birbirleriyle rekabet etmişlerdir ama bu sure icinde ikiside oylesine değişikliğe uğramış ve birbirlerinden o kadar cok şey almışlardır ki, tarihleri birbirlerinden ayrılamaz hale gelmiştir
Ayrıca hic kimse, bu dillerden birinin tarihsel oalrak şu ya da bu yazılı metinle bağdaştığını soyleyemez; cunku konuşulan dil kesintisiz bir uzanışla cağdaş İngilizceden anglosaksoncaya ve fransızcadan halk Latincesine ulaşmakla kalmamakla, onları da aşarak oteki HintAvrupa dillerinin ilkbicimleriyle ortak bir noktaya varmaktadır
Buyuk dil aileleri arasında da bağlar olduğu ve art arda gelen kuşakların gercekleştirdiği değişiklikler sonucunda bu karşılıklı ilişkinin gunumuzde ortadan kalkmış olduğu duşunulebilir Gercekten, butun insan dillerinin en uzak gecmişteki ortak bir kokenden kaynaklandıklarını soyleyebilir Ama bu, soyut bir duşunce olmaktan oteye gidemez
Bir dil ile oteki arasındaki sınırları belirlemek, Avrupadaki ulus devletlerde gorulduğu gibi bir dil standartlaşması yoksa, daha guc bir sorun oluşturur
Sozgelimi ancak birkac dilin ancak standartlaşmış olduğu Afrikada birbirleriyle ilişkili dillerin lehceleri kesin olmayan sınrıları olmayan bir sureklilik gosterir: Bu yuzden de, kac tane Afrika dili olduğu sorusu kesin oalrak yanıtlanamaz Nitekim bu dillerin sayısının 1000 2000in ustunde olduğu ileri surulmektedir
Aynı bicimde, eskiden Batı Avrupada bir roman ve germen lehceleri zinciri varken iletişim ve haberleşmenin gelişmesi standart lehceler aracılığıyla yapılaan resmi eğitim, Avrupadaki ulus devletlerin dilsel butunluk sağlamalarını sağlamıştır Radyo ve televizyon cağındaysa, Avrupadaki herhangi bir buyuk dili oluşturan lehceler, birbirinden her zamankinden daha fazla yaklaşmıştır
Bazı diller, milyonlarca insan tarafından konuşulur; bazılarıysa yalnızca cok kucuk toplulukalrın dilidir Sonunculara ornek olarak Kalahari colunde yaşayan San halkının dili ya da Avustralyadaki yerli halkların dilleri gosterilebilir
Ama bu dillerde, daha yaygın diller kadar karmaşık bir yapıdadırlar; dilbilgisi sistemleri de cok karmaşık ve ayrıntılıdır
Dunya yuzeyinde yaklaşık 6000 tane farklı dilin konuşulduğu bilim adamlarınca soyleniyor Daha onceki zamanlarda elbette daha az dil konuşulmaktaydı Bundan 2000 yıl once İngilizceden, Fransızcadan bahsetmek mumkun değildi Diller nesilden nesile değişmeden aktarılmaz Her zaman ufak değişimler olmaktadır Boylece diller evrim gecirirler Bazen de insan toplumlarının hareketlerine gore yalıtık kalan, veya farklı dil konuşmak zorunda kalan toplumların dillerinin evrimi daha da hızlanır Kısa sure icinde farklı bir dil oluşur
Diller
İnsanlık tarihinin buyuk bir bolumu boyunca, dillerin dağılımı kesintili ve boluk porcuk olmuş, insan grupları dağıldıkca, diller de birbirinden uzaklaşmış ve coğalmıştır
Gunumuzdeki dil haritasının temelleri, avcılık ve meyve toplama etkinliğini okuma yazma bilinmeyen uzun doneminde atılmış, ama sonraki bin yıllarda gercekleşen koklu değişiklikler ve buyuk gocler sonucunda, yeniden bicimlenmiş ve belirlenmiştir
Yazı sistemlerinin, daha sonrada baskı makinesi ve radyonun bulunmasıyla, insan dili daha once icinde bulunduğu zaman ve mekan sınırlamalarından kurtulmuştur Gunumuzdeyse, zaten var olan karmaşık iletişim ağlarına uydu ve internet iletişimlerinind eklenmesiyle insan ırkı, ilk kokenlerinden bu yana ilk kez tek bir topluluk halini almaktadır
Diller Arasındaki İlişki
Gunumuzde en cok kullanılan yontemlerden biri dilleri altı buyuk dil ailesi (ya da buyuk benzerlik alanları) halinde ele almaktır Soz konusu ailelerin her biri bir coğrafi bolgeye yayılır ve sozcuk dağarcığı bakımından benzerlikler gostermelerinin yanısıra, bazıları dilbilgisi kuralları bakımından da benzeyen bir dil obeği oluştururlar
Aradaki ilişki, İspanyolca ve İtalyancada olduğu gibi bazen cok yakın ve acıktır, bazen de uzak bir ikişkidir ve ancak sistemli bir karşılaştırmayla saptanabilir Bu altı alanın dışında kalan dillere ilintisiz diller adı verilir; ama bunalrın bazıları kendi iclerinde daha dar dil aileleri oluştururlar (sozgelimi dravid dili ve ural dili)
Bazı uzmanlar da ilintisiz dilleri aslında soz konusu altı dil alanı icinde yer aldıklarını (sozgelimi Japonca ve Korecenin Altay dilleri ailesinden oluğunu soylenebilir) ileri surmektedir ama aradaki bağ tam anlamıyla saptanmış değildir
Dil ailesi teriminin geleneksel olarak kullanılmasına karşın, dillerin bu aileler icinde insan ailesindeki bireyler gibi tek başlarına birer varlıkları olduğunu sanmamak gerekir İngilizcenin ne olduğu apacık birşey gibi gorunmektedir ama iki kişinin bildiği İngilizce bile ozdeş değildir, hic bir zaman da olmamıştır
Ayrıca herhangi bir başka dilin İngilizceen ya da İngilizcenin bir başka dilden bir oge almasını engelleyen bir mekanizma yoktur, İngilizce ve Fransızca yaklaşık bin yıl birbirleriyle rekabet etmişlerdir ama bu sure icinde ikiside oylesine değişikliğe uğramış ve birbirlerinden o kadar cok şey almışlardır ki, tarihleri birbirlerinden ayrılamaz hale gelmiştir
Ayrıca hic kimse, bu dillerden birinin tarihsel oalrak şu ya da bu yazılı metinle bağdaştığını soyleyemez; cunku konuşulan dil kesintisiz bir uzanışla cağdaş İngilizceden anglosaksoncaya ve fransızcadan halk Latincesine ulaşmakla kalmamakla, onları da aşarak oteki HintAvrupa dillerinin ilkbicimleriyle ortak bir noktaya varmaktadır
Buyuk dil aileleri arasında da bağlar olduğu ve art arda gelen kuşakların gercekleştirdiği değişiklikler sonucunda bu karşılıklı ilişkinin gunumuzde ortadan kalkmış olduğu duşunulebilir Gercekten, butun insan dillerinin en uzak gecmişteki ortak bir kokenden kaynaklandıklarını soyleyebilir Ama bu, soyut bir duşunce olmaktan oteye gidemez
Bir dil ile oteki arasındaki sınırları belirlemek, Avrupadaki ulus devletlerde gorulduğu gibi bir dil standartlaşması yoksa, daha guc bir sorun oluşturur
Sozgelimi ancak birkac dilin ancak standartlaşmış olduğu Afrikada birbirleriyle ilişkili dillerin lehceleri kesin olmayan sınrıları olmayan bir sureklilik gosterir: Bu yuzden de, kac tane Afrika dili olduğu sorusu kesin oalrak yanıtlanamaz Nitekim bu dillerin sayısının 1000 2000in ustunde olduğu ileri surulmektedir
Aynı bicimde, eskiden Batı Avrupada bir roman ve germen lehceleri zinciri varken iletişim ve haberleşmenin gelişmesi standart lehceler aracılığıyla yapılaan resmi eğitim, Avrupadaki ulus devletlerin dilsel butunluk sağlamalarını sağlamıştır Radyo ve televizyon cağındaysa, Avrupadaki herhangi bir buyuk dili oluşturan lehceler, birbirinden her zamankinden daha fazla yaklaşmıştır
Bazı diller, milyonlarca insan tarafından konuşulur; bazılarıysa yalnızca cok kucuk toplulukalrın dilidir Sonunculara ornek olarak Kalahari colunde yaşayan San halkının dili ya da Avustralyadaki yerli halkların dilleri gosterilebilir
Ama bu dillerde, daha yaygın diller kadar karmaşık bir yapıdadırlar; dilbilgisi sistemleri de cok karmaşık ve ayrıntılıdır
Dunya yuzeyinde yaklaşık 6000 tane farklı dilin konuşulduğu bilim adamlarınca soyleniyor Daha onceki zamanlarda elbette daha az dil konuşulmaktaydı Bundan 2000 yıl once İngilizceden, Fransızcadan bahsetmek mumkun değildi Diller nesilden nesile değişmeden aktarılmaz Her zaman ufak değişimler olmaktadır Boylece diller evrim gecirirler Bazen de insan toplumlarının hareketlerine gore yalıtık kalan, veya farklı dil konuşmak zorunda kalan toplumların dillerinin evrimi daha da hızlanır Kısa sure icinde farklı bir dil oluşur