Son yıllarda artan estetik tatbikler içersinde nokta alan ‘diş beyazlatma(bleaching)',kişinin optimal bir estetik imaja kavuşmasına yardım eder.
Diş beyazlatma, çeşitli nedenlerle rengi değişikliğe uğramış tek bir dişe uygulanabileceği üzere,tüm dişlere de uygulanabilir.
Beyazlatma tatbikleri ;
1-Office bleaching (muayenehanede uygulama)
2-Home bleaching (evde uygulama)
Halinde yapılmaktadır.
1-Office bleaching: Muayenehane koşullarında uygulanır.Ya mine üzerinde ki renklenmelerin giderilmesi ile ki buna external beyazlatma denir ya da devital(canlı olmayan, kanal tedavisi görmüş) dişlerin iç yapılarında uygulanan renk açma süreci ki buna da internal beyazlatma denir,şeklinde 2 türlü pratiği vardır.
Yüzeysel renklenmeler çay, kahve, sigara, şarap üzere yiyecek ve içeceklerle olabildiği üzere birtakım klor heksidinli ilaçların kullanılmasıyla da olabilir.Bu tip renklenmeler, diş doktorunun yapacağı detartraj ve polisaj süreçleriyle giderilebilir.Şayet diş sert dokusuna kadar nüfuz etmiş bir renklenme varsa o devir beyazlatma süreci ile dişin rengi açılabilir.
Kimi hengam diş gelişiminin erken safhalarında alınan sistemik ilaçlar dişin mine ve dentin dokusunda hasarlı yahut eksik mineralizasyonlarla gelişim bozukluklarına bağlı sarı- kahverengi- yeşil- gri renk bozuklukları yaratabilirler.Bazen de yaşanılan ortama has olarak içme sularında bulunan ziyade flour, dişlerde grimsi bir renk oluştururlar.Bunların hepsi içsel renkleşmelerdir ve yüzeysel temizliklerle giderilmesi mümkün değildir.Bu tip durumlarda yalnız başına beyazlatma pratikleri da estetik manada kâfi bir sonuç vermeyecektir.Genelde protetik bir teşebbüs ( veneer kuronlar yahut laminate kaplamalar gibi) gerekli olabilmektedir.
Bir de iatrojenik( diş doktorunun neden olduğu) içsel renklenmeler vardır. Mesela kanal tedavisi sırasında yeterli temizlenmemiş pulpa artıkları, gümüş kon tasarrufu, iyot içerikli kanal dolgu patları, gümüş dolguların yaptığı renklenmeleri sayabiliriz.Bu tıp renklenmelerde beyazlatma süreci çok olumlu sonuçlar vermektedir.
Bu tip renkleşmelerin muayenehane ortamında beyazlatılması daha iyi olacaktır.Diş doktorunun muayenehanesinde uygulayacağı beyazlatma ajanlarının etken hususu carbamid peroksit %30, ya da hidrojen peroksit(H2O2) %38 üzere ajanlardır.
2-Home bleaching
Kişinin yeniden hekim denetiminde lakin meskende kendi kendine uyguladığı bir beyazlatma sistemidir. Burada kullanılan beyazlatma ajanlarının içeriğindeki etken husus Office tipinde kullanılanla birebir olmakla birlikte konsantrasyonları daha düşüktür.Kişinin dişlerine hususî olarak hazırlanmış şeffaf plakların içersine beyazlatma ajanı konur,dişlere takılır, ziyadesi fırçayla alınır ve eserin prospektüsünde yazdığı halde 3- 8 saat ağızda bekletilir. Gece yatarken uygulanabileceği üzere gün içersinde de rahatlıkla kullanılabilir.Burada kıymetli olan kesinlikle hekim denetimidir.Hedeflenen beyazlığa ulaşıldıktan sonra süreç bitirilir ve motamot Office tipinde olduğu üzere dişler cilalanır ve flourlanır.
Beyazlatmada kullanılan ajanlar ve yan tesirleri;
Devital dişlerin beyazlatılmasında kural olarak sodyum perborat ve ya karbamit peroksit üzere beyazlatıcı ajanlar dişin pulpa odasına konur ve ortalama 3 gün beklenir.Yüzeysel beyazlatmada karbamit peroksit bazlı oksijenli beyazlatma ajanları ya da hidrojen peroksit (H2O2) kullanılmaktadır.
Yan tesirler;
İnvitro çalışmalar, beyazlatma hususlarının denetimsiz kullanılmaları halinde diş sert dokularında kayıplara ve diş minesinde hasara yol açabileceğini göstermektedir.Bu durumu önlemek için deva olarak tercihen beyazlatma tedavisi tamamlandıktan sonra dişlerin florlanması gerekmektedir.
Beyazlatma ile ortaya çıkabilecek yan tesirler şunlardır;
-Ağız mukozası irritasyonları
-Diş kırıklarına rastlama sıklığının artması
-Dişlerde postoperatif hassasiyetin oluşması
-Kompozit dolgularda değişiklikler
-Diş sert dokusunda değişiklik
Beyazlatmanın başarısı ve tesir mühleti;
Bir araştırmaya nazaran birer saatlik iki tatbik ile gece boyunca yapılan sekiz saatlik pratik arasında beyazlatma başarısı açısından bir fark yoktur.Bu da demektir ki velev muayenehane ortamında olsun isterse kişinin kendi kendine hanede uyguladığı beyazlatma olsun, sonuç açısından bir fark olmamaktadır.Yalnız kıymetli olan her iki pratikte da kesinlikle tabip kontolü kaidedir.Hedeflenen beyazlatma tesiri, her hastaya ve hasta için seçilmiş beyazlatma hususuna nazaran değişmektedir.
Restorasyonlar üzerine tesiri;
Beyazlatma ajanlarının protezler üzerine mahsusen porselen restorasyonlar üzerinde bir tesiri yoktur.Amalgam dolgulardan civa çıkarabilir.Çinkofosfat ve cam ionomerler çözünebilir.Kompozit dolgular beyazlatma ile daha açık bir renk alabilir,sertlikleri değişebilir,yüzeyleri pürüzlü bir hale gelebilir.Bunların sonucu olarak kompozitte çatlaklar oluşabilir.Mine meydanlarının rengi umumide dolgulara nazaran daha çok açılmakta ve bu nedenle dolgular daha koyu olarak göze çarpmaktadır.Bu berbatlaşan estetik durum nedeniyle restorasyonların değiştirilmesi endikedir.
SONUÇ OLARAK;
Klasik beyazlatma hususları kesinlikle tabip denetiminde uygulanmalıdır.Beyazlatma tesirleri yaklaşık 2 yıl değişmemekte,tedavinin tekrarlanması mümkün olmaktadır.Tedavi bitiminde Diş doktoru tarafından dişler muhakkak çok güzel cilalanmalı,diş yüzeyinde oluşan olası pürüzlülükler giderilmeli ve flour pratiği yapılmalıdır.
Diş beyazlatma, çeşitli nedenlerle rengi değişikliğe uğramış tek bir dişe uygulanabileceği üzere,tüm dişlere de uygulanabilir.
Beyazlatma tatbikleri ;
1-Office bleaching (muayenehanede uygulama)
2-Home bleaching (evde uygulama)
Halinde yapılmaktadır.
1-Office bleaching: Muayenehane koşullarında uygulanır.Ya mine üzerinde ki renklenmelerin giderilmesi ile ki buna external beyazlatma denir ya da devital(canlı olmayan, kanal tedavisi görmüş) dişlerin iç yapılarında uygulanan renk açma süreci ki buna da internal beyazlatma denir,şeklinde 2 türlü pratiği vardır.
Yüzeysel renklenmeler çay, kahve, sigara, şarap üzere yiyecek ve içeceklerle olabildiği üzere birtakım klor heksidinli ilaçların kullanılmasıyla da olabilir.Bu tip renklenmeler, diş doktorunun yapacağı detartraj ve polisaj süreçleriyle giderilebilir.Şayet diş sert dokusuna kadar nüfuz etmiş bir renklenme varsa o devir beyazlatma süreci ile dişin rengi açılabilir.
Kimi hengam diş gelişiminin erken safhalarında alınan sistemik ilaçlar dişin mine ve dentin dokusunda hasarlı yahut eksik mineralizasyonlarla gelişim bozukluklarına bağlı sarı- kahverengi- yeşil- gri renk bozuklukları yaratabilirler.Bazen de yaşanılan ortama has olarak içme sularında bulunan ziyade flour, dişlerde grimsi bir renk oluştururlar.Bunların hepsi içsel renkleşmelerdir ve yüzeysel temizliklerle giderilmesi mümkün değildir.Bu tip durumlarda yalnız başına beyazlatma pratikleri da estetik manada kâfi bir sonuç vermeyecektir.Genelde protetik bir teşebbüs ( veneer kuronlar yahut laminate kaplamalar gibi) gerekli olabilmektedir.
Bir de iatrojenik( diş doktorunun neden olduğu) içsel renklenmeler vardır. Mesela kanal tedavisi sırasında yeterli temizlenmemiş pulpa artıkları, gümüş kon tasarrufu, iyot içerikli kanal dolgu patları, gümüş dolguların yaptığı renklenmeleri sayabiliriz.Bu tıp renklenmelerde beyazlatma süreci çok olumlu sonuçlar vermektedir.
Bu tip renkleşmelerin muayenehane ortamında beyazlatılması daha iyi olacaktır.Diş doktorunun muayenehanesinde uygulayacağı beyazlatma ajanlarının etken hususu carbamid peroksit %30, ya da hidrojen peroksit(H2O2) %38 üzere ajanlardır.
2-Home bleaching
Kişinin yeniden hekim denetiminde lakin meskende kendi kendine uyguladığı bir beyazlatma sistemidir. Burada kullanılan beyazlatma ajanlarının içeriğindeki etken husus Office tipinde kullanılanla birebir olmakla birlikte konsantrasyonları daha düşüktür.Kişinin dişlerine hususî olarak hazırlanmış şeffaf plakların içersine beyazlatma ajanı konur,dişlere takılır, ziyadesi fırçayla alınır ve eserin prospektüsünde yazdığı halde 3- 8 saat ağızda bekletilir. Gece yatarken uygulanabileceği üzere gün içersinde de rahatlıkla kullanılabilir.Burada kıymetli olan kesinlikle hekim denetimidir.Hedeflenen beyazlığa ulaşıldıktan sonra süreç bitirilir ve motamot Office tipinde olduğu üzere dişler cilalanır ve flourlanır.
Beyazlatmada kullanılan ajanlar ve yan tesirleri;
Devital dişlerin beyazlatılmasında kural olarak sodyum perborat ve ya karbamit peroksit üzere beyazlatıcı ajanlar dişin pulpa odasına konur ve ortalama 3 gün beklenir.Yüzeysel beyazlatmada karbamit peroksit bazlı oksijenli beyazlatma ajanları ya da hidrojen peroksit (H2O2) kullanılmaktadır.
Yan tesirler;
İnvitro çalışmalar, beyazlatma hususlarının denetimsiz kullanılmaları halinde diş sert dokularında kayıplara ve diş minesinde hasara yol açabileceğini göstermektedir.Bu durumu önlemek için deva olarak tercihen beyazlatma tedavisi tamamlandıktan sonra dişlerin florlanması gerekmektedir.
Beyazlatma ile ortaya çıkabilecek yan tesirler şunlardır;
-Ağız mukozası irritasyonları
-Diş kırıklarına rastlama sıklığının artması
-Dişlerde postoperatif hassasiyetin oluşması
-Kompozit dolgularda değişiklikler
-Diş sert dokusunda değişiklik
Beyazlatmanın başarısı ve tesir mühleti;
Bir araştırmaya nazaran birer saatlik iki tatbik ile gece boyunca yapılan sekiz saatlik pratik arasında beyazlatma başarısı açısından bir fark yoktur.Bu da demektir ki velev muayenehane ortamında olsun isterse kişinin kendi kendine hanede uyguladığı beyazlatma olsun, sonuç açısından bir fark olmamaktadır.Yalnız kıymetli olan her iki pratikte da kesinlikle tabip kontolü kaidedir.Hedeflenen beyazlatma tesiri, her hastaya ve hasta için seçilmiş beyazlatma hususuna nazaran değişmektedir.
Restorasyonlar üzerine tesiri;
Beyazlatma ajanlarının protezler üzerine mahsusen porselen restorasyonlar üzerinde bir tesiri yoktur.Amalgam dolgulardan civa çıkarabilir.Çinkofosfat ve cam ionomerler çözünebilir.Kompozit dolgular beyazlatma ile daha açık bir renk alabilir,sertlikleri değişebilir,yüzeyleri pürüzlü bir hale gelebilir.Bunların sonucu olarak kompozitte çatlaklar oluşabilir.Mine meydanlarının rengi umumide dolgulara nazaran daha çok açılmakta ve bu nedenle dolgular daha koyu olarak göze çarpmaktadır.Bu berbatlaşan estetik durum nedeniyle restorasyonların değiştirilmesi endikedir.
SONUÇ OLARAK;
Klasik beyazlatma hususları kesinlikle tabip denetiminde uygulanmalıdır.Beyazlatma tesirleri yaklaşık 2 yıl değişmemekte,tedavinin tekrarlanması mümkün olmaktadır.Tedavi bitiminde Diş doktoru tarafından dişler muhakkak çok güzel cilalanmalı,diş yüzeyinde oluşan olası pürüzlülükler giderilmeli ve flour pratiği yapılmalıdır.