Diş sıkma ve diş gıcırdatma umumiyetle uyku sırasında, çoğunlukla da hastanın farkında olmadan yaptığı ölçüsüz çene hareketleridir. Son yıllarda, kent hayatının getirdiği zorluklar ve gerilimli hayat sonucunda diş sıkma ve diş gıcırdatma topluluğumuzda çok sık görülmeye başlanmıştır. Diş sıkma ve diş gıcırdatma alışkanlığına sahip bireyler umumiyetle bu durumdan haberdar değildir.
DİŞ SIKMA - DİŞ GICIRDATMA NEDEN OLUŞUR?
Duygusal Gerilimler: Gerilimli hayat stili, diş sıkma ve diş gıcırdatmanın en kıymetli nedenidir. Vücudumuzda, gerilimin oluşturduğu tesirleri görebileceğimiz birinci mahal ağız ve diş kesimidir. Haddinden fazla titiz, hassas, hudutlu bir yapıya sahip olmak da diş sıkma ve diş gıcırdatmada tesirli bir faktördür. Çekişmeli bir durumla karşılaşıldığında moral vermesi için söylenen sık biraz dişini deyimi günlük konuşmada bölgesini almıştır.
Diş dizilimindeki bozukluklar : Dişlerin dizilimindeki bozukluklar yani malokluzyon, diş sıkma ve diş gıcırdatmanın öbür bir nedenidir. Dizilimdeki bozukluklar gelişim sırasında oluşabildiği üzere, çok sayıda üst yüzeyi aşınmış eski protez ve dolgunun varlığında da gelişebilir.
DİŞ SIKMA - DİŞ GICIRDATMANIN BELİRTİLERİ VE YARATTIĞI PROBLEMLER NELERDİR?
1. Diş sıkma ve diş gıcırdatma esnasında dişlerin birbirine daima teması ve sürtünmesi sonucunda, dişlerin çiğneyici yüzeylerinde mine kayıpları görülür. Dişlerin çiğneyici yüzeylerinde oluşan bu aşınmalar, mahsusen ön dişlerde daha besbelli olur.
2. Diş sıkma ve diş gıcırdatmaya bağlı olarak diş yüzeylerinde meydana gelen aşınmaların ilerlemesi ya da süratli gelişmesi sonucunda, dişlerde hassasiyet, yani soğuk ve sıcağa karşı ölçüsüz hassaslık gözlenebilir.
3. Diş gıcırdatma sonucu ön dişlerin kesici kenarlarında ve art dişlerin çıkıntılı kısımlarında mikro çatlaklar oluşur. Bu çatlaklar, vakitle büyüyerek dişlerde kırılmalara neden olabilir.
4. Diş sıkma ve diş gıcırdatmanın diş eti marazları ve yanlış diş fırçalamayla birlikte görülmesi halinde, diş etlerinde çekilme ve diş sert dokuları üzerinde çentikler oluşmaktadır. Dişler üzerinde oluşan bu çentikler, hassasiyet ve ölçüsüz hassaslığa yol açtıkları üzere, dişin kırılmasına da neden olabilir.
5. Diş gıcırdatma alışkanlığının uzun yıllar devam etmesi sonucunda, dişlerde sallanmalar başlayabilir. Bilhassa bir ya da birkaç dişe ziyade kuvvet gelmesi durumunda, ilgili dişlerde ağrı görülebilir ve vakitle bu dişler kaybedilebilir.
6. Diş sıkma ve diş gıcırdatma umumiyetle uyku sırasında farkına varılmadan meydana gelir. Gece uzunluğu süren çene aktivitesine bağlı olarak, sabahları yorgun kalkma, baş ağrısı, şakak ve yanak ortamında kas ağrısı görülebilir.
7. Diş sıkma ve diş gıcırdatmaya bağlı olarak çene eklemine haddinden fazla yük gelmesi sonucunda, eklemde kilitlenme, çıtırtı sesleri ve ağrı olabilir.
8. Bu belirtilerin hepsi ya da birkaçı diş sıkma ve diş gıcırdatmanın başlamasından çabucak sonra gözlenmez. Belirtilerin ortaya çıkması, rahatsızlığın şiddetine nazaran uzun yıllar sürebilir. Kimi durumlarda ise çok az belirti görülür.
DİŞ SIKMA - DİŞ GICIRDATMANIN TEDAVİSİ
Diş sıkma ve diş gıcırdatma alışkanlığının tedavisinin 1. emeli, çene ekleminde geri dönüşümsüz zararlar bırakan, sıradan dışı çene hareketlerini engelleyerek, çene eklemini korumak, varsa ağrıyı ortadan kaldırmak ve dişlerin aşınmasını engellemektir. Bu gayeyle, hastanın gece uyurken takacağı, dişlerine iyi olarak hazırlanan silikon plaklar kullanılmaktadır. Plak, uyku esnasında dişlerin birbiriyle direkt temasını keserek aşınmayı engellemekte, böylelikle çene eklemini rahatlatmakta ve ağrıyı ortadan kaldırmaktadır. Lakin şiddetli vakalarda gece plağının yanı sıra, gerilimi azaltmaya yönelik tedaviler, kas gevşetici ve uyku düzenleyici ilaçlar kullanılması gerekebilir. Bu tip diş sıkma ve gıcırdatmanın ileri aşamalarında, istikrarlı bir diş teması ve çene hareketlerinin sağlanması için, eski ya da günahlı yapılmış dolgu ve protezlerin yenilenmesi ve kesinlikle eksik olan dişlerin münasebetli görülen pratiklerle tedavi edilmesi gerekir.
DİŞ SIKMA - DİŞ GICIRDATMA NEDEN OLUŞUR?
Duygusal Gerilimler: Gerilimli hayat stili, diş sıkma ve diş gıcırdatmanın en kıymetli nedenidir. Vücudumuzda, gerilimin oluşturduğu tesirleri görebileceğimiz birinci mahal ağız ve diş kesimidir. Haddinden fazla titiz, hassas, hudutlu bir yapıya sahip olmak da diş sıkma ve diş gıcırdatmada tesirli bir faktördür. Çekişmeli bir durumla karşılaşıldığında moral vermesi için söylenen sık biraz dişini deyimi günlük konuşmada bölgesini almıştır.
Diş dizilimindeki bozukluklar : Dişlerin dizilimindeki bozukluklar yani malokluzyon, diş sıkma ve diş gıcırdatmanın öbür bir nedenidir. Dizilimdeki bozukluklar gelişim sırasında oluşabildiği üzere, çok sayıda üst yüzeyi aşınmış eski protez ve dolgunun varlığında da gelişebilir.
DİŞ SIKMA - DİŞ GICIRDATMANIN BELİRTİLERİ VE YARATTIĞI PROBLEMLER NELERDİR?
1. Diş sıkma ve diş gıcırdatma esnasında dişlerin birbirine daima teması ve sürtünmesi sonucunda, dişlerin çiğneyici yüzeylerinde mine kayıpları görülür. Dişlerin çiğneyici yüzeylerinde oluşan bu aşınmalar, mahsusen ön dişlerde daha besbelli olur.
2. Diş sıkma ve diş gıcırdatmaya bağlı olarak diş yüzeylerinde meydana gelen aşınmaların ilerlemesi ya da süratli gelişmesi sonucunda, dişlerde hassasiyet, yani soğuk ve sıcağa karşı ölçüsüz hassaslık gözlenebilir.
3. Diş gıcırdatma sonucu ön dişlerin kesici kenarlarında ve art dişlerin çıkıntılı kısımlarında mikro çatlaklar oluşur. Bu çatlaklar, vakitle büyüyerek dişlerde kırılmalara neden olabilir.
4. Diş sıkma ve diş gıcırdatmanın diş eti marazları ve yanlış diş fırçalamayla birlikte görülmesi halinde, diş etlerinde çekilme ve diş sert dokuları üzerinde çentikler oluşmaktadır. Dişler üzerinde oluşan bu çentikler, hassasiyet ve ölçüsüz hassaslığa yol açtıkları üzere, dişin kırılmasına da neden olabilir.
5. Diş gıcırdatma alışkanlığının uzun yıllar devam etmesi sonucunda, dişlerde sallanmalar başlayabilir. Bilhassa bir ya da birkaç dişe ziyade kuvvet gelmesi durumunda, ilgili dişlerde ağrı görülebilir ve vakitle bu dişler kaybedilebilir.
6. Diş sıkma ve diş gıcırdatma umumiyetle uyku sırasında farkına varılmadan meydana gelir. Gece uzunluğu süren çene aktivitesine bağlı olarak, sabahları yorgun kalkma, baş ağrısı, şakak ve yanak ortamında kas ağrısı görülebilir.
7. Diş sıkma ve diş gıcırdatmaya bağlı olarak çene eklemine haddinden fazla yük gelmesi sonucunda, eklemde kilitlenme, çıtırtı sesleri ve ağrı olabilir.
8. Bu belirtilerin hepsi ya da birkaçı diş sıkma ve diş gıcırdatmanın başlamasından çabucak sonra gözlenmez. Belirtilerin ortaya çıkması, rahatsızlığın şiddetine nazaran uzun yıllar sürebilir. Kimi durumlarda ise çok az belirti görülür.
DİŞ SIKMA - DİŞ GICIRDATMANIN TEDAVİSİ
Diş sıkma ve diş gıcırdatma alışkanlığının tedavisinin 1. emeli, çene ekleminde geri dönüşümsüz zararlar bırakan, sıradan dışı çene hareketlerini engelleyerek, çene eklemini korumak, varsa ağrıyı ortadan kaldırmak ve dişlerin aşınmasını engellemektir. Bu gayeyle, hastanın gece uyurken takacağı, dişlerine iyi olarak hazırlanan silikon plaklar kullanılmaktadır. Plak, uyku esnasında dişlerin birbiriyle direkt temasını keserek aşınmayı engellemekte, böylelikle çene eklemini rahatlatmakta ve ağrıyı ortadan kaldırmaktadır. Lakin şiddetli vakalarda gece plağının yanı sıra, gerilimi azaltmaya yönelik tedaviler, kas gevşetici ve uyku düzenleyici ilaçlar kullanılması gerekebilir. Bu tip diş sıkma ve gıcırdatmanın ileri aşamalarında, istikrarlı bir diş teması ve çene hareketlerinin sağlanması için, eski ya da günahlı yapılmış dolgu ve protezlerin yenilenmesi ve kesinlikle eksik olan dişlerin münasebetli görülen pratiklerle tedavi edilmesi gerekir.