Periodontoloji eğitimimiz boyunca herzaman birinci odaklandığımız nokta hastalarımızın ağız hijyenlerinin sağlanması ve periyodik denetimler olmuştur. Zira ağız hijyeninin aksatılması ve rutin denetimlerin atlanması yapılan tedavilerin muvaffakiyetini etkilemektedir. Öğrenciliğimizde işin operasyonel kısmı ile daha çok ilgilenirdik. Fakat klinik hayatına geçip hastalarımızı uzun devirde takip ettiğimizde günlük bakımların ve denetimlerin hasta sıhhati açısından değerini daha âlâ anladım . Günümüzdede yapılan araştırmalarda da periodontal iltihabın umumi sıhhate olumsuz tesirleri ile ilgili bulgulara rastlanmakta ve makale sayısı artmakta. Bu doğrultuda Avrupa Periodontoloji Derneğinin sıhhat çalışanlarına bahsin değerini hatırlatır nitelikteki manifestosundan haberleri paylaşmak istiyorum.
Avrupa Periodotoloji Derneğinin yayınladığı manifesto, tüm dental bölüm ve sıhhat dalı çalışanlarının , esirgeyici tedavi, erken teşhis ve dişeti marazının tesirli tedavisinde rol alarak birey için ve topluluk için ağız içi ve umumî sıhhat üzerine harap edici olabilecek tesirlerle savaşılması üzerinedir.
1- Dişeti Illeti: Bakteriyel mikroorganizmalar ile başlayan , kronik seyri ile devir içerisinde dişi destekleyen dokuların yıkımına, daha ileri aşamada diş kaybına ve çiğneme eksikliğine neden olan hastalıktır.
Sık görülür,
Çiğneme aktifliğini düşürür,
Estetik görünümü tesirler,
Diş kaybına neden olur,
Pürüz oluşturur.
Hayat kalitesini düşürür,
Tedavisi pahalıdır,
Toplumsal bağları tesirler.
Ilmî olarak yapılan çalışmalarda kronik dişeti marazının umum sıhhat üzerine olumsuz tesirleri üzerinde durulmaktadır. Diabet hastalarında düşük glisemik denetim dolayısı ile diabete bağlı komplikasyonların oluşması, kardiyovasküler marazlar , gebelikte meydana gelebilen komplikasyonlar, birtakım kanser tipleri, romotoid artritis, göğüs marazları olumsuz tesirlerden sayılabilir.
2- Diabet: Periodontal hastalık ile bağlantısında periodontal patojenlerin virulans faktörlerinin dolaşıma iştiraki ile tip II diabeti etkilediği tarafındaki bulgular her geçen gün artmaktadır. Epidemiyolojik olgular ileri periodontitisli olgularda diabetik hastaların glisemik denetimlerinin olumsuz etkilendiğini göstermektedir. Buna ek olarak diabetli hastalarda periodontal illetin şiddeti ile diabet komplikasyonları arasında direkt etkileşim tespit edilmiştir. Randomize yapılan çalışmalarda da periodontitisin mekanik tedavisi ile HbA!C bedelinde 3 aylık denetimde %0.4 lük düşüş saptanmıştır. Klinik olarak diabet hastalarının kullandıkları ilacın dozunu arttırması ile eş kıymet bir bulgudur.
3- Kardiyovasküler Illetler: Periodontitis bakterilerin kan dolaşımına geçişine neden olur ve dolaşımdaki bakteriler vücuttaki farklı mekanizmalar ile bağışıklık sistemini active ederek atheroma oluşumuna neden olabilir. Epidemiyolojik çalışmalar periodontitisin tetikleyici öbür faktörlerin haricinde ileriki devirde oluşacak kardiyovasküler marazlar için risk faktörü olarak görülmektedir. Periodontal tedavinin c-reaktif protein ve oxidative gerilimi düşürerek sistemik inflamasyonu düşürdüğü ve vasküler endotelyal fonksiyonda klinik ve biokimyasal gelişmelere neden olabilceği doğrultusunda haberler bulunmaktadır.
4- Hamilelik Devrine Tesirleri: Aktüel haberler ağız içi mikroorganizmaların ve eserlerinin kan dolaşımına katıldığını ve fetus muhitine giderek plasentayıda etkileyecek formda bağışıklık sistemini tetiklediğini göstermektedir. Dolaşımdaki bakterilerin iltihabi eserlerinin gelişmekte olan fetüsün dolaşımına da geçebileceği yeni haberler arasındadır.Yapılan kimi klinik çalışmalarda düşük tevellüt yüklü bebeklerin, erken doğumların, preeklampsinin (hamilelik zehirlenmesi), anadaki periodontitis ile irtibatlı olabileceği gösterilmiştir. Yapılan klinik çalışmalar da hamileliğin 2. trimestrında yapılan periodontal tedavinin tesirliği hakkında net malumatlar bulunmamaktadır.
5- Sair Illetler: Periodontal illetler ile kronik teneffüs yolu marazları, kronik böbrek marazları, romatoid artrit, obezite, mental deformasyon, metabolic sendrom ve kimi kanser cinslerinin ilişkili olabileceği ile ilgili bulgular bulunmaktadır. Nasokomiyal pnömoninin ( hastane kökenli pnömoni) önlenmesinde de ağız hijyeninin ehemmiyeti üstünde durulmaktadır.
6- Teklifler: Bu haberler doğrultusunda sıhhat çalışanlarının hastaları bilgilendirmesi büyük ehemmiyet taşımaktadır.
Dr. Dt. A. Gökşen ARDA SÜTLÜOĞLU
Avrupa Periodotoloji Derneğinin yayınladığı manifesto, tüm dental bölüm ve sıhhat dalı çalışanlarının , esirgeyici tedavi, erken teşhis ve dişeti marazının tesirli tedavisinde rol alarak birey için ve topluluk için ağız içi ve umumî sıhhat üzerine harap edici olabilecek tesirlerle savaşılması üzerinedir.
1- Dişeti Illeti: Bakteriyel mikroorganizmalar ile başlayan , kronik seyri ile devir içerisinde dişi destekleyen dokuların yıkımına, daha ileri aşamada diş kaybına ve çiğneme eksikliğine neden olan hastalıktır.
Sık görülür,
Çiğneme aktifliğini düşürür,
Estetik görünümü tesirler,
Diş kaybına neden olur,
Pürüz oluşturur.
Hayat kalitesini düşürür,
Tedavisi pahalıdır,
Toplumsal bağları tesirler.
Ilmî olarak yapılan çalışmalarda kronik dişeti marazının umum sıhhat üzerine olumsuz tesirleri üzerinde durulmaktadır. Diabet hastalarında düşük glisemik denetim dolayısı ile diabete bağlı komplikasyonların oluşması, kardiyovasküler marazlar , gebelikte meydana gelebilen komplikasyonlar, birtakım kanser tipleri, romotoid artritis, göğüs marazları olumsuz tesirlerden sayılabilir.
2- Diabet: Periodontal hastalık ile bağlantısında periodontal patojenlerin virulans faktörlerinin dolaşıma iştiraki ile tip II diabeti etkilediği tarafındaki bulgular her geçen gün artmaktadır. Epidemiyolojik olgular ileri periodontitisli olgularda diabetik hastaların glisemik denetimlerinin olumsuz etkilendiğini göstermektedir. Buna ek olarak diabetli hastalarda periodontal illetin şiddeti ile diabet komplikasyonları arasında direkt etkileşim tespit edilmiştir. Randomize yapılan çalışmalarda da periodontitisin mekanik tedavisi ile HbA!C bedelinde 3 aylık denetimde %0.4 lük düşüş saptanmıştır. Klinik olarak diabet hastalarının kullandıkları ilacın dozunu arttırması ile eş kıymet bir bulgudur.
3- Kardiyovasküler Illetler: Periodontitis bakterilerin kan dolaşımına geçişine neden olur ve dolaşımdaki bakteriler vücuttaki farklı mekanizmalar ile bağışıklık sistemini active ederek atheroma oluşumuna neden olabilir. Epidemiyolojik çalışmalar periodontitisin tetikleyici öbür faktörlerin haricinde ileriki devirde oluşacak kardiyovasküler marazlar için risk faktörü olarak görülmektedir. Periodontal tedavinin c-reaktif protein ve oxidative gerilimi düşürerek sistemik inflamasyonu düşürdüğü ve vasküler endotelyal fonksiyonda klinik ve biokimyasal gelişmelere neden olabilceği doğrultusunda haberler bulunmaktadır.
4- Hamilelik Devrine Tesirleri: Aktüel haberler ağız içi mikroorganizmaların ve eserlerinin kan dolaşımına katıldığını ve fetus muhitine giderek plasentayıda etkileyecek formda bağışıklık sistemini tetiklediğini göstermektedir. Dolaşımdaki bakterilerin iltihabi eserlerinin gelişmekte olan fetüsün dolaşımına da geçebileceği yeni haberler arasındadır.Yapılan kimi klinik çalışmalarda düşük tevellüt yüklü bebeklerin, erken doğumların, preeklampsinin (hamilelik zehirlenmesi), anadaki periodontitis ile irtibatlı olabileceği gösterilmiştir. Yapılan klinik çalışmalar da hamileliğin 2. trimestrında yapılan periodontal tedavinin tesirliği hakkında net malumatlar bulunmamaktadır.
5- Sair Illetler: Periodontal illetler ile kronik teneffüs yolu marazları, kronik böbrek marazları, romatoid artrit, obezite, mental deformasyon, metabolic sendrom ve kimi kanser cinslerinin ilişkili olabileceği ile ilgili bulgular bulunmaktadır. Nasokomiyal pnömoninin ( hastane kökenli pnömoni) önlenmesinde de ağız hijyeninin ehemmiyeti üstünde durulmaktadır.
6- Teklifler: Bu haberler doğrultusunda sıhhat çalışanlarının hastaları bilgilendirmesi büyük ehemmiyet taşımaktadır.
Dr. Dt. A. Gökşen ARDA SÜTLÜOĞLU