Dikkatli bir diş tabibi, bu belirtileri akıllıca değerlendirip marazın erken teşhisini sağlamalı.
HASTALIK BELİRTİLERİ ?
Dudakta büyüme: Lisan ve dudak kanserlerinin pek birçok geçmeyen yara ve şişliğe neden olurken bu nahiyede iltihap oluşmadıkça ağrı hissedilmiyor. Illetin ileri periyotlarında ise kanama görülüyor. Yara ve şişliğin yanında uzunluğunda da bir kitle olması durumunda, en kısa vakitte bir mütehassısa gidilmesi gerekiyor.
Kanama: Ağız, burun, boğaz ve akciğer tümörleri kanamaya neden olabiliyor. Tükürük yahut balgamda birkaç günden ziyade süren kanama görülmesi halinde denetime gitmenin ihmal edilmemesi gerekiyor.
Cilt değişimleri: Baş-boyun kanserlerinin kimi tiplerinde renk değişimi görülürken, alın, yüz, kulak üzere cildin güneşe maruz kaldığı mekanlarla, cildin farklı kesimlerinde değişiklikler gözlenebiliyor. Belirtiler ekseriyetle küçük, soluk bir yara biçiminde başlıyor, yavaş yavaş büyüyor ve yaranın ortasında gamze formunda bir çukur oluştuğu görülüyor. Dudakta, yüzde, kulakta güzelleşmeyen bir yara bulunması halinde çabucak doktora gidilmesi gerekiyor. Diş tabibinin hastasındaki bu belirtileri önemseyip, gerekli görmesi halinde bir onkoloğa yönlendirmesi hayat kurtarıcı olabiliyor.
RADYOTERAPİ ÖNCESİ DİŞ TABIBINE BAŞVURMALI
Baş-boyun kanserleri nedeniyle radyoterapi gören hastalarda oluşan ağız - diş sıhhati sıkıntıları önemli problemlere neden olabiliyor. Gelgelelim alınacak önlem ve esirgeyici tatbikler bu komplikasyonların önlenmesini sağlıyor. Radyasyona bağlı ağız mukozasındaki hücre vefatları, çoklukla tedaviden 5-10 gün sonra başlayıp 3-4 hafta sonra külliyen güzelleşen ve “Mukozit” ismi verilen küçük ağız yaralarının oluşmasına neden oluyor. Radyoterapinin ağızda görülen tesirleri şu formda özetleniyor:
Işın, tükürük kalitesini bozuyor, tükürük akışının bozulmasına bağlı olarak:
Ağız kuruluğu başlıyor ve takiben kanama meydana geliyor.
Tükürüğün çürüğü tedbire tesiri azalıyor.
Ağzı ve dişleri temizleme fonksiyonunda azalma oluyor.
Tat alma duyusu bozuluyor.
Dişlerde soğuk-sıcak hassasiyeti oluyor.
Yutma, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarında zorlanma meydana geliyor.
Osteoradyonekroz, yani radyasyona maruz kalmış kemikte hücre azalmasına bağlı oksijen zayıflığı nedeniyle gerekli güzelleşmenin olmaması sonucu kemik dokusu canlılığını kaybediyor.
Radyoterapiden sonra tedavi meydanındaki damarlarda kan akımını azaltan bir daralma ve tıkanma kelam konusu oluyor. Yutma, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarında çok önemli zorlanmalara neden oluyor.
Radyasyon meydanında dişeti bağlarındaki zayıflamadan ötürü olan sallanma nedeniyle sıklıkla diş kayıplarına rastlanıyor.
KEMOTERAPİ AĞIZ SIHHATINI BOZUYOR
Baş ve boyun kanserlerinin tedavisinde uygulanan kemoterapinin de ağız içine olumsuz tesirleri bulunuyor. Kimi kemoterapi ilaçları ağız yaraları ve iltihaplara neden olabiliyor.
Bağışıklık sisteminin zayıflaması; bakteri, virüs ve mantar enfeksiyonlarıyla daha sık karşılaşılması manasına geliyor. Bu durumda tat alma duyusu değişiyor ve yediklerinin tadı şahsa daha tuzlu, ekşi ve metalik gelebiliyor.
Tedavide yardımcı olarak kullanılan sakinleştirici ve ağrı kesicilerin uzun periyodik tasarrufları da tükürük akışını azaltan ve çürük oluşumunu arttıran tesirler gösteriyor.
HASTALIK BELİRTİLERİ ?
Dudakta büyüme: Lisan ve dudak kanserlerinin pek birçok geçmeyen yara ve şişliğe neden olurken bu nahiyede iltihap oluşmadıkça ağrı hissedilmiyor. Illetin ileri periyotlarında ise kanama görülüyor. Yara ve şişliğin yanında uzunluğunda da bir kitle olması durumunda, en kısa vakitte bir mütehassısa gidilmesi gerekiyor.
Kanama: Ağız, burun, boğaz ve akciğer tümörleri kanamaya neden olabiliyor. Tükürük yahut balgamda birkaç günden ziyade süren kanama görülmesi halinde denetime gitmenin ihmal edilmemesi gerekiyor.
Cilt değişimleri: Baş-boyun kanserlerinin kimi tiplerinde renk değişimi görülürken, alın, yüz, kulak üzere cildin güneşe maruz kaldığı mekanlarla, cildin farklı kesimlerinde değişiklikler gözlenebiliyor. Belirtiler ekseriyetle küçük, soluk bir yara biçiminde başlıyor, yavaş yavaş büyüyor ve yaranın ortasında gamze formunda bir çukur oluştuğu görülüyor. Dudakta, yüzde, kulakta güzelleşmeyen bir yara bulunması halinde çabucak doktora gidilmesi gerekiyor. Diş tabibinin hastasındaki bu belirtileri önemseyip, gerekli görmesi halinde bir onkoloğa yönlendirmesi hayat kurtarıcı olabiliyor.
RADYOTERAPİ ÖNCESİ DİŞ TABIBINE BAŞVURMALI
Baş-boyun kanserleri nedeniyle radyoterapi gören hastalarda oluşan ağız - diş sıhhati sıkıntıları önemli problemlere neden olabiliyor. Gelgelelim alınacak önlem ve esirgeyici tatbikler bu komplikasyonların önlenmesini sağlıyor. Radyasyona bağlı ağız mukozasındaki hücre vefatları, çoklukla tedaviden 5-10 gün sonra başlayıp 3-4 hafta sonra külliyen güzelleşen ve “Mukozit” ismi verilen küçük ağız yaralarının oluşmasına neden oluyor. Radyoterapinin ağızda görülen tesirleri şu formda özetleniyor:
Işın, tükürük kalitesini bozuyor, tükürük akışının bozulmasına bağlı olarak:
Ağız kuruluğu başlıyor ve takiben kanama meydana geliyor.
Tükürüğün çürüğü tedbire tesiri azalıyor.
Ağzı ve dişleri temizleme fonksiyonunda azalma oluyor.
Tat alma duyusu bozuluyor.
Dişlerde soğuk-sıcak hassasiyeti oluyor.
Yutma, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarında zorlanma meydana geliyor.
Osteoradyonekroz, yani radyasyona maruz kalmış kemikte hücre azalmasına bağlı oksijen zayıflığı nedeniyle gerekli güzelleşmenin olmaması sonucu kemik dokusu canlılığını kaybediyor.
Radyoterapiden sonra tedavi meydanındaki damarlarda kan akımını azaltan bir daralma ve tıkanma kelam konusu oluyor. Yutma, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarında çok önemli zorlanmalara neden oluyor.
Radyasyon meydanında dişeti bağlarındaki zayıflamadan ötürü olan sallanma nedeniyle sıklıkla diş kayıplarına rastlanıyor.
KEMOTERAPİ AĞIZ SIHHATINI BOZUYOR
Baş ve boyun kanserlerinin tedavisinde uygulanan kemoterapinin de ağız içine olumsuz tesirleri bulunuyor. Kimi kemoterapi ilaçları ağız yaraları ve iltihaplara neden olabiliyor.
Bağışıklık sisteminin zayıflaması; bakteri, virüs ve mantar enfeksiyonlarıyla daha sık karşılaşılması manasına geliyor. Bu durumda tat alma duyusu değişiyor ve yediklerinin tadı şahsa daha tuzlu, ekşi ve metalik gelebiliyor.
Tedavide yardımcı olarak kullanılan sakinleştirici ve ağrı kesicilerin uzun periyodik tasarrufları da tükürük akışını azaltan ve çürük oluşumunu arttıran tesirler gösteriyor.
