Divanı Harp Nedir,
Divanı Harp Hakkında Bilgi
Divanı harp, silahlı kuvvetler mensuplarına ve yargı yetkisi içine giren öteki kişilere yönelik suçlamalara bakan askeri mahkeme ve bu mahkemenin işleyişini düzenleyen yargılama usulü. Eski dönemlerde genellik­le sivillerin yararlandığı haklardan yoksun olan askerler, bütünüyle komutanlarının emirlerine göre davranmak zorundaydı.
Ortaçağda da geçerli olan bu askeri hukuk anlayışı, 16. yüzyıla değin sürdü. Bu dö­nemde suç ve cezaları belirlemekle görevli askeri konseylerin ortaya çıkmasıyla, askeri yargı işlemleri başlamış oldu.
İngiltere’de düzenli bir orduyu disiplin altına almak amacıyla çıkarılan 1689 tarihli İsyan Yasası, bugünkü Angloamerikan as­keri hukukunun başlangıcı olarak kabul edilir. Günümüzde ülkelerin çoğunda askeri mahkemeler eliyle uygulanan ayrı askeri yargı yasaları yürürlüktedir; bu mahkeme­lerin kararlan genellikle gözden geçirilmek üzere sivil temyiz mercilerine gönderilir. Bu alanda ilginç bir istisna oluşturan Alman­ya’da önemsiz ve sıradan suçlar dışında askeri personeli yargılama ve cezalandırma yetkisi sivil mahkemelere bırakılmıştır.
Divanıharp genellikle kendisini oluşturan üst makamın gönderdiği bir ya da birden çok davaya bakmak üzere toplanır ve görevi bitince dağılır. Genel divanıharp ancak büyük bir askeri üssün komutanı, bir gene­ral, amiral ya da daha yüksek bir askeri merciin emri üzerine toplanır. Özel divanı­harp, alay komutanı ya da tugay komutanı rütbesinde komutanlarca oluşturulabilir.
Genel divanıharp her türlü suçu yargılama­ya ve her türlü cezayı vermeye yetkilidir. Buna karşılık özel divanıharp yalnızca kısa süreli hapis ve disiplin cezalan verebilir. Divanıharp oluşturmaya yetkili askeri mer­ci, heyete katılacak üyeleri kendi komutası altındaki subaylar arasından seçer. Heyet yargılama sonunda sanığın ya da sanıkların suçlu olup olmadığına karar verir ve gerekli cezayı belirler.
Türk hukukunda Askeri Mahkemeler Ku­ruluş ve Yargılama Usulü Kanunu’nun yü­rürlüğe girdiği 1963′ten sonra divanıharp deyimi yerine askeri mahkeme deyimi kul­lanılmaya başlanmıştır. Sıkıyönetim dö­nemlerinde, yasaya göre özel görev yapan askeri mahkemelere Sıkıyönetim Mahke­mesi adı verilir. Bu mahkemeler yalnızca sıkıyönetim döneminde görev yapmak üze­re askeri yargıç ve savcılardan oluşturulur ve görevleri sona erince dağılır.
Divanı Harp Hakkında Bilgi
Divanı harp, silahlı kuvvetler mensuplarına ve yargı yetkisi içine giren öteki kişilere yönelik suçlamalara bakan askeri mahkeme ve bu mahkemenin işleyişini düzenleyen yargılama usulü. Eski dönemlerde genellik­le sivillerin yararlandığı haklardan yoksun olan askerler, bütünüyle komutanlarının emirlerine göre davranmak zorundaydı.
Ortaçağda da geçerli olan bu askeri hukuk anlayışı, 16. yüzyıla değin sürdü. Bu dö­nemde suç ve cezaları belirlemekle görevli askeri konseylerin ortaya çıkmasıyla, askeri yargı işlemleri başlamış oldu.
İngiltere’de düzenli bir orduyu disiplin altına almak amacıyla çıkarılan 1689 tarihli İsyan Yasası, bugünkü Angloamerikan as­keri hukukunun başlangıcı olarak kabul edilir. Günümüzde ülkelerin çoğunda askeri mahkemeler eliyle uygulanan ayrı askeri yargı yasaları yürürlüktedir; bu mahkeme­lerin kararlan genellikle gözden geçirilmek üzere sivil temyiz mercilerine gönderilir. Bu alanda ilginç bir istisna oluşturan Alman­ya’da önemsiz ve sıradan suçlar dışında askeri personeli yargılama ve cezalandırma yetkisi sivil mahkemelere bırakılmıştır.
Divanıharp genellikle kendisini oluşturan üst makamın gönderdiği bir ya da birden çok davaya bakmak üzere toplanır ve görevi bitince dağılır. Genel divanıharp ancak büyük bir askeri üssün komutanı, bir gene­ral, amiral ya da daha yüksek bir askeri merciin emri üzerine toplanır. Özel divanı­harp, alay komutanı ya da tugay komutanı rütbesinde komutanlarca oluşturulabilir.
Genel divanıharp her türlü suçu yargılama­ya ve her türlü cezayı vermeye yetkilidir. Buna karşılık özel divanıharp yalnızca kısa süreli hapis ve disiplin cezalan verebilir. Divanıharp oluşturmaya yetkili askeri mer­ci, heyete katılacak üyeleri kendi komutası altındaki subaylar arasından seçer. Heyet yargılama sonunda sanığın ya da sanıkların suçlu olup olmadığına karar verir ve gerekli cezayı belirler.
Türk hukukunda Askeri Mahkemeler Ku­ruluş ve Yargılama Usulü Kanunu’nun yü­rürlüğe girdiği 1963′ten sonra divanıharp deyimi yerine askeri mahkeme deyimi kul­lanılmaya başlanmıştır. Sıkıyönetim dö­nemlerinde, yasaya göre özel görev yapan askeri mahkemelere Sıkıyönetim Mahke­mesi adı verilir. Bu mahkemeler yalnızca sıkıyönetim döneminde görev yapmak üze­re askeri yargıç ve savcılardan oluşturulur ve görevleri sona erince dağılır.