divanı lugatit turk onemi

[SoruCevap]

Divanı lugatit turk onemi nedir?

Cağının Turk dili, Turk kulturu, sosyal hayati ve toplumun ozellikleri bakımlarından eşsiz bir eseri olan Divanu Lugati ’tTurk: buyuk ve cok yararlı bir sozluk niteliğindedir Bu dil ve kultur kay*nağının, bu Turkluk bilgisi hazinesinin tanıtılmasına gecmeden on*ce, onun yazan hakkında, kısaca da olsa —eldeki bilgilerin verdiği imkan olcusunde— acıklamada bulunmak yerinde ve gereklidir



Divanu Lugati ’tTurk, Turk dilini ozellikle Araplara oğretmek amacını gutmektedir Eserin Arapca olarak telif edilmiş bulunması •da bunun bir delilidir Burada —her halde Arapların ve Arapca oku*yup yazanların kendi usullerinde daha kolay anlayıp, daha rahat oğ*renmeleri duşunulerek— Turkce kelimeler Arap dilindeki gibi, kok*lerinin taşıdıkları harf sayısına gore gruplandırılmıştır Eserdeki Turkce kelime sayısı 7500′den daha fazla olarak tesbit edilmiştir Bu kadar kabarık bir yekUnda Turkce kelimenin – daha XI Yuzyılda— konuşulup yazıldığı bir dilin artık bir kultur ve medeniyet dili ol*duğundan şuphe edilemez Kaldı ki Mahmud, “Terk edilmiş ke*limelerle dile sonradan girmiş sozleri de eserine almadığına işaret*te bulunmuştur Ancak eserde başka komşu dillerden (Hintce, Sogdca, vs) Turkceleşmiş gozuken bazı yabancı asıllı sozlerin de bulun*duğunu gozden ırak tutmamak gereklidir Bununla beraber Kaşgarlı Mahmud ‘un butun Turkce kelimeleri eksiksiz, kitabına almış olduğu da soylenemez Bu bakımdan, daha o cağlarda bile, Turkce soz toplamının, yaklaşık olarak, 10000 civarında olduğunu duşunmek ve soylemek de hata olmasa gerek Yazarın, ayrıca, Turk*ce kelimeleri Arapcadaki bablar ve kalıplar kategorisinde seslendir*mesinin dilin bunyesine uygunluğunu iddia etmek guctur Bu konu*da olsa olsa bunun Araplara, bir dereceye kadar, belki okuma ko*laylığı sağlamaya yarar olduğunu duşunmek kabildir